وتاندىق عىلىمعا ساياسي كوزقاراس دۇرىس!
سوڭعى ون جىلدىقتاعى امەريكاندىق كينولاردى قاراساڭىز، بىرنەشە تاقىرىپتى بايقايسىز، ءبىرى جۇقپالى زومبي دەرتى، ءبىرى ءدىني-وركەنيەتتەر قاقتىعىسى، ءبىرى جاساندى ينتەللەكتى تۋىندىلارى. ايتپاساق تا بەلگىلى، سوڭعىسى اسىرەسە بيىك ساياسي مىنبەرلەردەن پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ءجيى كوتەرىپ جۇرگەن ماسەلەسى بولىپ الدى. بۇل دەگەنىمىز، وتاندىق عىلىمنىڭ وسى جاساندى ينتەللەكت ارناسىنا بۇرىلاتىندىقتىڭ اقيقاتى.
بۇگىن حالىقارالىق عىلىم كۇنىندە، پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ عىلىم جانە تەحنولوگيالار جونىندەگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىسىندا، ەلىمىزدەگى عىلىمعا بايلانىستى تالاي ماسەلە تالقىلاپ، ءدال وسى جاساندى ينتەللەكتىنى دامىتۋعا نازار اۋداردى. بۇل زاڭدى دا.
ويتكەنى، قازىر بۇكىل الەم جاساندى ينتەللەكتىنىڭ ماڭىزىنا، پەرسپەكتيۆاسىنا ەرەكشە دەن قويعان. عالىمداردىڭ پىكىرىنشە، 2030 جىلعا قاراي جاساندى ينتەللەكت الەمدىك ىشكى جالپى ولەم مولشەرىنىڭ 7 پايىزىن قۇراپ، 2027 جىلدىڭ وزىندە الەمدىك نارىق كاپيتالىنىڭ كولەمى 400 ملرد دوللاردان اسۋى مۇمكىن ەكەن. عاجاپ.
قازىردىڭ وزىندە، ءبىراز مەملەكەتتە جاساندى ينتەللەكت قاۋىپسىزدىك جۇيەسى، مەديتسينا، بانك قىزمەتى، لوگيستيكا، ءبىلىم بەرۋ سالالارىندا كەڭىنەن قولدانىستا. ChatGPT-ءدىڭ ءداۋىرى ەلىمىزگە دە جەتتى.
بۇندا پرەزيدەنتتىڭ ايرىقشا ءمان بەرگەن ماسەلەسى، جاساندى ينتەللەكتى نەگىزىنەن اعىلشىن تىلىندە دامىپ، جاھاندىق كوشتەن قالمايمىز دەسەك، وندا AI-عا اقشا اياماي، قازاق تىلىندە تۇسىنۋگە جاعداي جاساۋ قاجەتتىگى. وسىعان بايلانىستى، پرەزيدەنت مەملەكەتتىك ورگاندارىنىڭ دەرەكتەر قورىن ينتەگراتسيالاۋدى تاپسىردى.
ياعني، توقاەۆتىڭ تاپسىرماسىمەن قولعا الىنعان سۋپەركومپيۋتەرگە ارنالعان قازاق ءتىلى مودەلى جاسالىنباق. بۇل مىقتى باستاما. نەگە دەيسىز عوي؟ اقپاراتتىق-ساندىق دەڭگەيدە تسيفرلىق قاۋىپسىزدىك دەربەستىك ساقتالادى. البەتتە، قازاق ءتىلىنىڭ دامۋى ساندىق جۇيەگە شىعادى.
جاساندى ينتەللەكتىنىڭ قاۋىپسىزدىگى وتە وزەكتى ماسەلە. سوندىقتان ەتيكالىق ستاندارتتاردى بەلگىلەۋ، مالىمەتتەردى قورعاۋ جانە وسى سالاداعى كيبەرقاۋىپتىڭ الدىن الۋ ىسىنە ەرەكشە ءمان بەرگەن ءجون. بۇندا زاڭنامالار كۇشەيۋى قاجەت. مىسالى، ەۋروپالىق وداق Artificial Intelligence Act دەپ اتالاتىن زاڭ قابىلداعان. ميدىڭ ورنىن تىم جاساندى جۇيەمەن قامتىپ كەتۋ دە قاۋىپتى. مي جۇمىس ىستەمەي قالادى. ونى ماسەلەن، ChatGPT ارقىلى ديپلومدىق جۇمىس جازىپ جۇرگەندەر شىعا باستادى. وسى رەتتە، مەملەكەت ءاربىر الەمدىك وزگەرىستى قولعا العاندا، ارنايى ۇلتتىق عىلىمي ءحام قولدانبالى سالالاردىڭ مازمۇندىق جۇيەسىن بۇزباي رەتتەۋدى قاجەت ەتەدى.
جالپى عالىمداردىڭ كەڭەسىندە كوتەرىلگەن جاساندى ينتەللەكت جۇيەسىنىڭ باعىتى ەلىمىزدىڭ دامۋ جۇيەسىنە وتە-موتە كەرەك دۇنيە. باستىسى ساياسي شەشىم دۇرىس، ءارى قاراي عالىمداردىڭ ەنشىسىندە...
ماقسات جاقاۋ
Abai.kz