جەكسەنبى, 8 قىركۇيەك 2024
اباي مۇراسى 1396 5 پىكىر 30 مامىر, 2024 ساعات 21:42

اباي ىلىمىندەگى ءومىردىڭ ەكى ءتۇرى

كوللاج: Abai.kz

بۇگىنگى كۇندەرى ادامزات قوعامىندا رۋحاني قۇلدىراۋدىڭ بەلگىسى ەتەك الدى. بولمىستىڭ بىرلىگى ءبۇلىنىپ، مەملەكەتتەردىڭ، ۇلتتاردىڭ، دىندەردىڭ اراسىنداعى الاۋىزدىق ۋشىعىپ، ءتۇرلى بولىكتەرگە بولىنە باستادى. ءتىپتى ءبىر حالىقتىڭ، ءبىر ءدىننىڭ اراسىندا تۇسىنبەۋشىلىكتەر، الاۋىزدىقتار تۋىپ وتىر.

ءومىر مايدان الاڭىنا اينالا باستاعان ءتارىزدى. بيىلعى مامىر ايىنداعى ينتەرنەت جۇيەسىندە كەڭىنەن تاراعان مەشىتتەگى بولعان «ءامين» دەگەن ءسوزدى ايتقانى ۇناماعانى ءۇشىن بولعان ەكى مۇسىلماننىڭ اراسىنداعى توبەلەس وسىنىڭ ءبىر كورىنىسى. اللانىڭ ءۇيى بولىپ تابىلاتىن قاسيەتتى جەردە ەكى مۇسىلماننىڭ مۇنداي ماسقارا ارەكەتىن قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ بۇل تەك قانا حالىقتىڭ رۋحاني دەڭگەيىنىڭ قانداي تومەن قۇلدىراعانىن كورسەتەدى. مۇنداي ارەكەتتەر مەشىتتەگى ۋاقىتتىڭ ماڭىزىن، نامازدى نە ءۇشىن وقىيتىنىن، ونىڭ ساۋابىنىڭ نە ەكەنىن بىلمەيتىن،  يمانسىز قىلىقتىڭ كۇناسىنەن مۇلدەم حابارسىز ەكەنىن بىلدىرەدى. ونىڭ تۇپكى نەگىزى ءومىردىڭ ءمانىن دۇرىس ءتۇسىنىپ، ونى دۇرىس قابىلداي الماۋدا جاتىر.

اباي ءىلىمى بويىنشا، سانا دەڭگەيىنە بايلانىستى ءومىردىڭ ەكى ءتۇرى بولادى. ءبىرىنشىسى، ءومىر قىزىق كورۋ ءۇشىن بەرىلگەن. مۇنداي ويداعى ادامدار وزدەرىنىڭ ناپسىلەرىن تولىق قاناعاتتاندىرۋعا ۇمتىلادى. ءدىننىڭ ءوزىن وسى ماقساتتا پايدالانادى. بۇلار يمانسىز، اباي كورسەتكەن «جارىم ادامدار». ەكىنشىسى، ءومىر رۋحاني دامۋعا ارنالعان، ال بۇل دۇنيە رۋحاني جەتىلۋدىڭ قۇرالى. بىرىنشىلەرى ءومىردىڭ ەكىۇدايىلىق كورىنىسىندە قۋانىش پەن قايعىنىڭ قۇرساۋىندا جانتالاسىپ جۇرسە، ال ەكىنشىلەرى رۋحاني جولعا ءتۇسىپ، قۇدايدىڭ شاپاعاتىنا بولەنىپ ءومىردىڭ ءلاززاتىنا شومىلىپ جۇرگەندەر. بۇلار يماندى ادامدار.

ەندى اباي تاعىلىمى بويىنشا وسى ەكى ومىرگە تولىعىراق توقتالايىق.

ءومىر قىزىق كورۋگە ارنالعان:

ەلدىڭ كوپشىلىگى وسىلاي دەپ ويلايدى، جانە ءومىردىڭ، قورشاعان تابيعاتتىڭ بەرەرىن تولىق الۋعا ۇمتىلادى. مۇنداي كوزقاراس ءتان قۇمارىن كۇشەيتىپ، جان قۇمارىن ۇمىتۋعا الىپ كەلەدى. ادامنىڭ ۇلعايعان ەگويستىك نيەتى قۇلقىن قامىن ءوسىرىپ، ءومىردى ءوزىنىڭ پايداسىنا قولدانۋعا ۇمتىلادى. قوعامدا الاۋىزدىقتار تۋىپ، قورشاعان تابيعات بۇلىنە باستايدى.

ەگويزمنىڭ كۇش الۋىنىڭ سەبەبىن ابايدىڭ «اقىل مەن جان – «مەن ءوزiم»، ءتان – «مەنiكi»، «مەن» مەن «مەنiكiنiڭ» ماعىناسى ەكi» دەگەن عيبراتتى سوزىنەن تابۋعا بولادى. ادام ءوزىنىڭ جان ەكەنىن ۇمىتىپ، تانمەن بالاي باستاعاندا ەگويستىك نيەت تۋادى. رۋحاني بولمىس ماڭگىلىكتى جانە، سوندىقتان، ءوزىنىڭ ماڭىگىلىكتى جان ەكەنىن بىلەتىن ادام ەشكىمدى الالاماي، بولمىستىڭ بىرلىگىنە ۇمتىلادى. زاتتىق بولمىس ۋاقىتشا جانە شەكتەۋلى بولعاندىقتان، ول بولمىستان ءبولىنىپ، تەك قانا ءوزىنىڭ قۇمارىنا ۇمتىلادى. وسىلاي باسقانىڭ نيەتىنەن بولەك ەگويستىك قاسيەت پايدا بولادى. بۇل ەگويستىك قاسيەت بىرلىكتى بۇزىپ، بولشەكتەپ، اقىرى قاندا كورىنىس بولسا دا ورىڭ جريىلىپ كەتۋىنە الىپ كەلەدى. ءفاني الەم دەگىنىمىز وسى بولىپ تابىلادى. ادامدار وزدەرىنىڭ قۇلقىن قامىنان شىعا الماي، بولمىس بىرلىگىن بۇزىپ جەكەشەلەنەدى. قوعامنىڭ بىرتۇتاستىعى ءبۇلىنىپ، اقىرى جوعالىپ كەتەدى. سەبەبى، بىرىكتىرەتىن رۋحاني كۇش – ماحاببات جويىلادى. اباي «كەيدە ەسەر كوڭىل قۇرعىرىڭ» اتتى ولەڭىندە «ماحابباتسىز – دۇنيە دوس، حايۋانعا ونى قوسىڭدار» دەيدى. ءفاني الەمدە جان يەلەرى ءتورت نارسەمەن شۇعىلدانادى. ولار – تاماق، ۇيقى، قورعانىس جانە جىنىس قاتىناسى. بۇلار حايۋاناتتار الەمىنە دە ءتان. ءتان قۇمارى. وسى تورتەۋىمەن عانا شۇعىلداناتىن ادامداردىڭ حايۋاناتتاردان ايىرماشىلىعى بولمايدى. اباي «حايۋانعا ونى قوسىڭدار» دەپ وتىر. ولارعا دۇنيە قىمبات، سوندىقتان ولارعا «دۇنيە دوس». جۇرەك كوزى جابىق بولعاندىقتان، ولاردا ماحاببات جوق.

رۋحاني مەشەۋ ادامداردىڭ سيپاتىن بەرىپ، ولاردىڭ مىنەزدەرىن اباي كوپ سىنايدى. ءفاني ءومىردىڭ وتكىنشى، الدامشى ەكەنىن، ونىڭ ىقپالىنان شىعۋ جولىن كورسەتىپ، دانىشپان كوپ ايتقان. بىراق، ويشىلدىڭ ءوزى جازعانداي «اقىماق كوپ، اقىلدى از». ونىڭ بەرگەن تاعىلىمىن كەيبىر رۋحاني مەشەۋلەر دۇرىس قابىلداي الماي، تەرىس ءتۇسىنىپ، حاكىمگە قارسى سوزدەر ايتىپ، ءتىپتى، ونىڭ جازعان عيبراتتى سوزدەرىن باسقالارعا تاڭىپ جۇرگەندەر بار. ونداي رۋحاني مەشەۋلەردىڭ ءاربىر قوعامدا بولاتىنىن ەسكەرتكەندەي، حاكىمنىڭ ءوزى «ناداندىقپەن كىم ايتسا، ونداي ءتۇپسىز سوزگە ەرمە» دەيدى.

بولمىس كورىنىستەرىن وزدەرىنىڭ قۇلقىن قامى ءۇشىن پايدالاناتىن مۇنداي ادامداردى اباي مۇسىلمان ەمەس دەپ باعالايدى. ولاردىڭ مۇسىلمان ەمەس ەكەنىن بىلاي دەپ تۇسىندىرەدى.

كىمدە-كىم احيرەتتە دە، دۇنيەدە دە قور بولمايمىن دەسە، بىلمەك كەرەك: ەش ادامنىڭ كوڭىلىندە ەكى قۋانىش بىردەي بولمايدى، ەكى ىنتىق قۇمارلىق بىردەي بولمايدى، ەكى قورقىنىش، ەكى قايعى – ولار دا بىردەي بولمايدى. مۇنداي ەكى نارسەنى بىردەي بولادى دەپ ايتۋعا مۇمكىن ەمەس. ولاي بولعاندا، قاي ادامنىڭ كوڭىلىندە دۇنيە قايعىسى، دۇنيە قۋانىشى احيرەت قايعىسىنان، احيرەت قۋانىشىنان ارتىق بولسا – مۇسىلمان ەمەس.

وسىلاي اباي قوعامنىڭ رۋحاني ازعىنداۋ سەبەبىن كورسەتەدى. بولمىستىڭ زاتتىق بولىگىنە عانا قۇنىققان ادامنىڭ تولىق بولۋى مۇمكىن ەمەس. اباي ونىڭ قۇرساۋىنداعىلاردى جارىم ادام، ال ولاردى تاربيەلەپ، وقىتاتىنداردى جارىم موللا دەسە، وزدەرىنىڭ رۋحاني دەڭگەيىن جارىم مۇسىلمان دەپ اتايدى. جارىم مۇسىلمان – ءوزىن مۇسىلمان دەپ اتاپ، بىراق مۇسىلماندىق قاعيدالاردى ورىندامايدى. كەرەك بولسا ول اللا تاعالاعا قۇلشىلىق جاساۋ ەمەس، كەرىسىنشە، وزىنە كەرەگىن سۇراپ، ونى ءوزىنىڭ قىزمەتشىسى قىلىپ العىسى كەلەدى. ولاردىڭ ۇستازدارى دا وزدەرىنە سايكەس جارىم موللا، ياعني مۇنافيق ء(ىشى كاپىر، سىرتى عانا مۇسىلمان) بولىپ كەلەدى.

دۇرىس ءبىلىم بولماعان سوڭ ولار وزدەرىنىڭ اقىلىن دۇرىس پايدالانا بىلمەيدى. اباي جەتىنشى قارا سوزىندە «كوكىرەكتە ساۋلە جوق، كوڭىلدە سەنىم جوق. قۇر كوزبەنەن كورگەن ءبىزدىڭ حايۋان مالدان نەمىز ارتىق? قايتا، بالا كۇنىمىزدە جاقسى ەكەنبىز. بىلسەك تە، بىلمەسەك تە، بىلسەك ەكەن دەگەن ادامنىڭ بالاسى ەكەنبىز. ەندى وسى كۇندە حايۋاننان دا جامانبىز. حايۋان بىلمەيدى، بىلەمىن دەپ تالاسپايدى. ءبىز تۇك بىلمەيمىز، ءبىز دە بىلەمىز دەپ ناداندىعىمىزدى بىلىمدىلىككە بەرمەي تالاسقاندا، ولەر-تىرىلەرىمىزدى بىلمەي، كۇرە تامىرىمىزدى ادىرايتىپ كەتەمىز» – دەيدى.

ناداندىق قۇرساۋىنان شىعا الماي، وي-ءورىس تارىلىپ، دۇرىس پەن بۇرىستى ايىرا الماعاندارعا ءومىردىڭ تەرەڭ سىرلارىن ءتۇسىنۋ قيىننىڭ قيىنى. ولاردىڭ بىلىمگە قۇلقى بولماعاندىقتان ساناسى وسپەگەن، وي-ورىستەرى جاس بالانىڭ دەڭگەيىندە قالعان، ءومىردىڭ جىلتىراعىنا اۋەس، تەز الدانىپ، تەز قۇبىلادى. مۇنداي بەيشارانى اباي «بويى بۇلعاڭ، ءسوزى جىلماڭ، كىمدى كورسەم مەن سونان، بەتتى باستىم، قاتتى ساستىم، تۇرا قاشتىم جالما-جان» دەپ سيپاتتايدى. جەڭىل ءومىر ىزدەگەندىكتەن ولار ۇرلىق-قارلىققا، مانساپقورلىققا، جەمقورلىققا جاقىن بولعاندىقتان، كىناراتتى ىستەرگە بارىپ، قوعام زاڭدىلىعىن وڭاي بۇزادى. بىراق، ول – ارسىزدىق بەلگىسى ەكەنىن ەلەمەيدى.

بۇگىنگى ومىردە جارىم ادام قاتارىندا قاراپايىم پەندەنى عانا ەمەس، قوعامنىڭ جوعارى دەڭگەيىندەگى لاۋازىمدى ادامداردى دا كورىپ ءجۇرمىز. وسىلاي جارىم ادام قاتارىنا اقىلى تومەن، سەزىمدەرىن باسقارا المايتىندار عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە، اقىلى جوعارى، بىراق رۋحاني مەشەۋلىكتەن ول قۇرالدى تەرىس باعىتتا پايدالاناتىندار دا جاتاتىنىن كورەمىز. بۇلار يمانى جوق، ياعني جۇرەكتەرى   ناپسىمەن بىلعانعاندار. كوكىرەك كوزى جابىق بولعاندىقتان، ولاردا ۇيات جوق. ۇيات بولماعاندىقتان، ولاردى ءناپسى باسقارادى. وسىلاي «جارىم ادام» ساتىسى ادامداردىڭ مانسابى، قوعامداعى الاتىن ورنى ەمەس، ساناسىنىڭ تومەندىگىمەن، ادامگەرشىلىگىنىڭ جوقتىعىمەن بايلانىستى ەكەنىن كورەمىز.

جۇرەكتە قايرات-جىگەر جوق، كەۋدەدە ساۋلە جوق، كوڭىلى كۇڭگىرت، ونداي رۋحاني قاراڭعى ادامداردى ويشىل ءۇشىنشى قارا سوزىندە بىلاي دەپ سۋرەتتەيدى:

«ھامما عالامعا بەلگىلى دانىشپاندار الدەقاشان بايقاعان: ءاربىر جالقاۋ كىسى قورقاق، قايراتسىز تارتادى; ءاربىر قايراتسىز، قورقاق ماقتانشاق كەلەدى; ءاربىر ماقتانشاق قورقاق، اقىلسىز، نادان كەلەدى; ءاربىر اقىلسىز نادان ارسىز كەلەدى; ءاربىر ارسىز جالقاۋدان سۇرامساق، ءوزى تويىمسىز، ونەرسىز، ەشكىمگە دوستىعى جوق جاندار شىعادى». وسىلاي كوررۋپتسيا، پاراقورلىق، ساۋىققۇمارلىق قۇرساۋىنداعى بۇگىنگى زامانىمىزدى كورۋگە بولادى. ەلىمىزدىڭ بۇگىنگى ساياسي-الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ قۇلدىراۋىن اباي وسىلاي تۇسىندىرەدى.

ەڭ قاۋىپتى قۇبىلىستىق ءبىرى وتباسىنىڭ كۇيرەۋى. بۇعان اتەيستىك ءداۋىردىڭ ىقپالى ۇلكەن بولدى. كوممۋنيستىك ءداۋىردىڭ العاشقى جىلدارى ايەل مەن ەركەكتى تەڭەپ، ولاردىڭ اراسىنداعى جىنىس قاتىناستى «ءبىر ستاقان سۋ ىشۋمەن» تەڭەپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ۇمىتىپ، وعان تولىق ەركىندىك بەردى. ءومىر مۇنداي قۇبىلىستىڭ وتە قاۋىپتى ەكەنىن كورسەتكەننەن كەيىن، بەيبەرەكەت جىنىس قاتىناسىنا تىيىم سالىندى، بىراق «ايەل مەن ەركەك تەڭ» دەگەن تۇجىرىم ساقتالىپ قالدى. وتباسى ءبىرتۇتاس قوعامنىڭ ءبىر بولىگى، سوندىقتان ول دا تۇتاستىعىن ساقتاۋى كەرەك. تۇتاستىقتى ساقتاۋدىڭ بەلگىلى ءبىر ءتارتىبى بولادى. ول ءتارتىپ تىرشىلىك بارىسىندا قالىپتاسقان تابيعي مىندەتتەرمەن شەكتەلەدى. بۇگىنگى زاماندا بۇل شارت ەسكەرىلمەي، وتباسىندا كەلىسپەۋشىلىك كوبەيىپ، ايەل مەن ەركەكتىڭ اراسىندا قارسىلىق تۋىپ، وتباسىنىڭ شىرقى بۇزىلا باستادى. ەرلى زايىپتىلار اراسىنداعى بۇرىنعى سىيلاستىق، قامقورلىق ەندى ءوزارا كەلىسپەۋشىلىك پەن قايشىلىقتارعا اينالدى. ناتيجەسىندە ينتەرنەت جۇيەسىندەگى اقپاراتقا قاراعاندا قازاقستان بۇل سالادا ەكىنشى ورىنعا شىققان ەكەن. وتباسىنىڭ مۇنداي كۇيرەۋى حالىقتىڭ ءوسىمىن تومەندەتىپ، حالىقتىڭ مۇلدەم قۇرىپ كەتۋ قاۋپىن تۋدىرۋى مۇمكىن عوي.

شىن مانىندە، رۋحاني جەتىلۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى ءومىر كورىنىستەرىن دۇرىس پايدالانۋ ارقىلى رۋحاني جەتىلۋگە ارنالعان. مۇنداي دەڭگەيگە جەتكەن ادام وي ءورىسىن تولىق وزگەرتەدى.

ءومىر رۋحاني دامۋعا ارنالعان:

مۇنداي تۇسىنىكتەگى ادام قوعامنىڭ بىرلەستىگىنە ۇمتىلىپ، قورشاعان ورتانى ءوزىن جەتىلدىرۋ ءۇشىن پايدالانادى. ءومىردى جەتىلۋ ءۇشىن پايدالانعاندا ادام ۋاقىتتىڭ ءمانىن جاقسى ءبىلىپ، ءاربىر ءساتىن دۇرىس پايدالانۋعا ۇمتىلادى.

رۋحاني دامۋعا ۇمتىلعان ادام بولمىس بىرىلىگىن ساقتاپ، ءومىردىڭ ءاربىر كورىنىسىن دۇرىس جانە تولىق پايدالانۋعا تىرىسادى. ءومىردىڭ العاشقى بولىگى وتباسى بولىپ تابىلادى. وتباسىنداعى ادامدار بىرىمەن ءبىرى تابيعي زاڭدىلىق بويىنشا بايلانىپ، تۋىستىق قاتىناستا بولعاندىقتان، ولار ءومىر ساباعىن ەڭ اۋەلى وتباسىنان باستاپ الادى. بالا مەن انا تابيعي بايلانىپ، اراسىندا سۇيىسپكەشىلىك ورناپ، ماحاببات سەزىمى ويانادى. مىسالى، سول سەبەپتەن كوپ بالالى انالار ادەتتە وتە مەيىرىمدى، ءارى قامقورلى بولادى. ۇلكەن وتباسىندا تاربيەلەنگەن بالالار دا سابىرلى، شىدامدى، مىنەزىنىڭ تۇراقتى بولۋى دا وسىنىڭ ءبىر دالەلى بولىپ تابىلادى. مۇنداي وتباسىندا اركىم ءوزىنىڭ ومىردەگى ورنىن جاقسى ءبىلىپ، بىرلىك پەن ۇيلەسىمدىلىككە ۇيرەنەدى. وتباسى قۇندىلىقتارى جاقسى ساقتالىپ، ءوزارا سىيلاستىق ورنايدى. ادام بۇل ومىردە شىنىعىپ، جەتىلۋ ءۇشىن تاعدىر وعان تۋعان-تۋىسقانداردى بەلگىلى ءبىر ماقساتپەن بەرەدى. وتباسىنداعى ءاربىر ادامنىڭ وزىندىك ورنى جانە ماقساتى بار. ولاردىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار ومىردەن ساباق الىپ، ادامنىڭ بەلگىلى ءبىر قاسيەتىن جانە مىنەزىن قالىپتاستىرۋعا ارنالعان. ەگەر وسىنى دۇرىس تۇسىنەتىن بولساق، كىم بولسا دا، تۋىستىق قاتىناستى دۇرىس پايدالانعا ۇمتىلادى. ودان باس تارتۋدىڭ ورنىنا، كەرىسىنشە، وزىنە ساباق الۋعا ۇمتىلادى. جەتىلۋ جولىنداعى وتباسىنىڭ ۇيلەسىمدىلىگىن ساقتاۋ ادامعا بەرىلگەن العاشقى سىناق ءتارىزدى. بۇل سىناقتان دۇرىس ءوتىپ، ساباق الا بىلگەن ادامعا قوعام ومىرىندەگى قايشىلىقتاردى جەڭە ءبىلىپ، وزىنە عيبرات الۋ وڭاي بولادى. ءومىر مەكتەبى وتباسىنان باستالىپ، قوعامدى، ۇلتتى، ءدىندى, «ادامزاتتىڭ ءبارىن ءسۇي باۋىرىم دەپ» دەڭگەينە جەتىپ، ارناسىن ءارى قاراي كەڭىتە بەرەدى. ادامنىڭ جەتىلۋىنە تاعدىر، مىنە، وسىنداي شەكسىز مۇمكىندىك بەرگەن.

بولمىستىڭ ءبىر بولىگى رەتىندە ءاربىر جان ءوزىن تانىپ، تيەسىلى ورنىن تاپقىسى كەلەدى. مۇنداي تۇجىرىمدى ابايدىڭ «سەن دە ءبىر كىرپىش دۇنيەگە، كەتىگىن تاپ تا، بار، قالان» دەگەن ءسوزى دە  راستايدى. ءدىننىڭ ماقساتى دا ءوزىن ءوزى تانۋ ارقىلى جانعا ءوزىنىڭ بولمىستاعى العاشقى ورنىن تابۋعا مۇمكىندىك بەرۋ. دىندەردىڭ قايسىسى بولسا دا، ادامنىڭ جۇرەگىن تازارتۋ ارقىلى اباي كورسەتكەن ءومىردىڭ نەگىزگى ماقساتى بولىپ تابىلاتىن «ءتۇپ يەگە قايتۋعا» كومەكتەسەدى. ءومىردىڭ ماقساتى ءتۇپ يەگە قايتۋ ەكەنىن اباي عانا ەمەس، بۇرىنعى وتكەن دانىشپاندار ايتىپ، دىندەردىڭ قايسىسى بولسا دا راستايدى. ءوزىنىڭ ءومىرىن جالعان دۇنيەگە الدانىپ بوسقا وتكىزبەۋ ءۇشىن ءاربىر ادام بۇل اقيقاتتى جاقسى ءبىلىپ، قابىلداۋى كەرەك.

جان ءتاڭىردىڭ ءبىر بولىگى بولعاندىقتان، ول ۇنەمى ءوزىنىڭ العاشقى ورنىنا، ءتۇپ يەگە ورالۋعا ۇمتىلادى. سول ءۇشىن ءدىن بەرىلەدى. ءدىن ادامعا يماندىق بەرىپ، عيبادات ارقىلى يماندى تولىقتىرادى. تولىققان يمان وسە كەلە، اللاعا دەگەن ماحابباتقا اينالادى. وسىلاي اباي كورسەتكەن «سەن دە ءسۇي ول اللانى جاننان ءتاتتى»  دەڭگەيگە كوتەرىلۋگە بولادى. بۇل رۋحاني جەتىلۋدىڭ شىڭى. ادام ومىرىندە بۇدان جوعارى شىڭ جوق، ودان ءارى شىبىن جان عازيز جانمەن توعىسىپ، بىرىگەدى. بۇل دەڭگەي -- تولىق ادام ساتىسىنداعى اۋليە دەڭگەيى. ادامزات ءۇشىن بۇدان جوعارى دەڭگەي بولمايدى. بۇل جەتىلۋ مەجەسى، ادام ءومىرىن باعىتتايتىن شامشىراق، رۋحاني جولداعى ماياك. ابايدىڭ «تولىق ادام» يدەياسى وسىنى بىلدىرەدى. بىراق بۇل جولعا ءتۇسۋ ءۇشىن ءومىردى دۇرىس پايدالانا ءبىلۋ كەرەك. ءومىردى دۇرىس پايدالانۋ دەگەنىمىز تاعدىردىڭ بەرگەن بۇل قۇندى سيلىعىن دۇنيەنىڭ   قىزىعى ءۇشىن ەمەس، ونى رۋحاني جولدا جەتىلۋ ءۇشىن قولانۋدى بىلدىرەدى. ول ءۇشىن ءومىردىڭ ءمانى مەن ءمانىسىن ناقتى ءبىلىپ، ونىڭ جەتىلۋ جولداعى قۇرال ەكەنىن جاقسى ءتۇسىنۋ كەرەك.

سونىمەن، اباي ءىلىمى بويىنشا، ءومىردىڭ ماقساتى – ادامنىڭ ءناپسىسىن قاناعاتتاندىرۋ ەمەس، ونى قۇرال رەتىندە پايدالانىپ، ءوزىن-ءوزى تانۋ ارقىلى ءتۇپ يەگە قايتۋ ەكەن.

دوسىم وماروۆ،

ابايتانۋشى، تەولوگ

Abai.kz

5 پىكىر