سەيسەنبى, 12 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3530 0 پىكىر 22 قاڭتار, 2014 ساعات 05:01

بەيسەنباي داۋلەتۇلى. تۇساۋىن ەلباسى كەسكەن ۇل

1-سۋرەت. پرەزيدەنت ن.نازارباەۆ كىشكەنتاي يسلامدى كوتەرىپ تۇر. وسكەمەن، 1997 جىل.
2-سۋرەت. شىعىس تەحنيكالىق-گۋمانيتارلىق كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتى يسلام اسقاروۆ. وسكەمەن،  2013 جىل.

 

تاڭعالدىرعان تاڭداۋ

1-سۋرەت. پرەزيدەنت ن.نازارباەۆ كىشكەنتاي يسلامدى كوتەرىپ تۇر. وسكەمەن، 1997 جىل.
2-سۋرەت. شىعىس تەحنيكالىق-گۋمانيتارلىق كوللەدجىنىڭ ستۋدەنتى يسلام اسقاروۆ. وسكەمەن،  2013 جىل.

 

تاڭعالدىرعان تاڭداۋ

ادەتتە، ەلباسىمەن جۇزدەسكەن كىشكەنتاي كەيىپكەرلەرىمىز العاشقى كەزدەسۋدىڭ قىزىقتى اسەرلەرى تۋرالى وزدەرى ايتىپ بەرەدى. ەرەسەكتەرى ءاربىر مينۋتىنا دەيىن مولدىرەتە اڭگىمەلەيدى. ال يسلام اسقاروۆ ءوزىنىڭ تۇساۋىن پرەزيدەنتتىڭ كەسكەنىن ەسەيە كەلە، اناسىنىڭ قاستەرلەپ ساقتاپ قويعان سۋرەتىنەن عانا كوردى.
1997 جىلدىڭ جازىندا مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ شىعىس قازاقستان وبلىسىنا ءىسساپارى جوسپارلانعان ەدى. جەرگىلىكتى اكىمدىك ءوندىرىستى ءوڭىردىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىمەن بىرگە تۇرعىلىقتى حالىقتىڭ تۇرمىس تىرشىلىگىن دە كورسەتۋدى كوزدەسە كەرەك. وسكەمەن قالاسىنداعى دوستىق ۇيىندەگى ۇلتتىق مادەني ورتالىققا شوعىرلانعان 18 ەتنوستىڭ سالت-داستۇرىمەن تانىستىرۋدى دا جوسپارلايدى. ارينە، وزگە ەتنوس وكىلدەرى وزدەرىنىڭ داستۇرلەرىن دارىپتەۋدى، ال قازاقتار شاڭىراق يەسى رەتىندە ۇلتىمىزدىڭ ۇلىق كادەسى – تۇساۋكەسەر ءراسىمىن وتكىزۋدى ويلاستىرادى. الايدا ۇجىم قىزمەتكەرلەرى ءبىر جاسقا ەندى تولعان، اياعىن جاڭا عانا اپىل-تاپىل باسا باستاعان ءسابيدى جابىلا ىزدەگەنىمەن وڭايلىقپەن تابىلا قويمايدى. سول كەزدە دوستىق ءۇيى شىعارماشىلىق توبىندا ءان سالاتىن مايرا ءمۇرساليموۆانىڭ ەسىنە ءسىڭلىسى عاليانىڭ ۇيىندەگى كىشكەنتاي سۇيكىمدى ءبۇلدىرشىن تۇسەدى دە، جالما-جان تەلەفونعا جارماسادى. بۇل ءسات سول جىلدىڭ 18 ماۋسىمى بولاتىن. سودان تۇپ-تۋرا ءبىر جىل بۇرىن، 22 ماۋسىمدا جارىق دۇنيە ەسىگىن اشقان يسلام ءتورت كۇننەن سوڭ جاسقا تولاتىندىقتان، ەندى عانا بويىن تىكتەپ، سۇيەمەلدەۋمەن اياعىن ءتاي-ءتاي باسۋعا تالپىنىپ جۇرگەن. شاڭىراقتارىنداعى تۇڭعىش ۇلدىڭ تۇساۋىن قازاقتىڭ كوشباسشىسى كەسىپ جاتسا، عانيبەت ەمەس پە؟ قىزىقتى ۇسىنىستى ءتاڭىر تارتۋىنداي قابىلداعان ەرلى-زايىپتى اسقار مەن عاليادا ەس قالمادى. ادامنىڭ بولاشاق تاعدىرىنا تىكەلەي سەپتىگىن تيگىزەدى دەپ سەنەتىن تۇساۋكەسەر داستۇرىنە قۇرمەتپەن قارايتىن قازاقى نانىمعا سايكەس ولار كۇتپەگەن ۇسىنىستى ىشتەي جاقسىلىقتىڭ نىشانىنا بالادى. ءسويتىپ، ەرتەڭگى دايىندىققا بەلگىلەنگەن ۋاقىتىنان دا ەرتە جەتتى.

تۇعىرلى تۇلعانىڭ تىلەگى

    قالىپتاسقان قاعيداعا ساي اتقارىلاتىن ءراسىم بىرنەشە كۇن پىسىقتالعان سوڭ، شاقىرىلاتىن مەرزىم قوسىمشا حابارلاناتىن بولىپ تارقاسقان. يسلامنىڭ تۋعان كۇنىنەن ەكى تاۋلىك وتىسىمەن، 24 ماۋسىمدا تاڭعى ساعات 6-دا الدەكىم بۇلاردىڭ ءۇيىنىڭ ەسىگىن قاقتى. تىسقا وتاعاسى اسقار شىققان، مىنە، قىزىق، تاڭمەن تالاسا وبلىس اكىمى ۆيتالي مەتتەنىڭ جۇرگىزۋشىسى كەلىپ تۇر! ارتىق-اۋىس ءسوز ايتۋعا مۇرشا بەرمەگەن جىگىت اي-شايعا قاراتپاستان بارلىعىن تەزدەتە كيىندىرىپ، كولىككە قاراي سۇيرەي جونەلدى. بالانى قۇشاقتاپ اسقار مەن عاليا تۇرا جۇگىردى. ۇيدە «اللا ءوزىڭ جار بولا گورىن» ايتىپ اپاسى قالا بەردى.
    ماشينانى قۇيىنداتا جۇرگىزگەن جۇرگىزۋشىنىڭ اسىعۋى بەكەر ەمەس ەكەن. بۇلار  دوستىق ۇيىنە كەلگەندە جاۋاپتى كىسىلەر تۇگەل جينالىپ قالىپتى. اركىم ءوز ورنىن تاپقانشا جيىرما مينۋتتاي ۋاقىت ءوتىپ، ساعات ءتىلى تاڭعى 7-ءنى سوققاندا پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ اكىم ۆيتالي مەتتە باستاعان وبلىس باسشىلارىن جانىنا ەرتىپ كىرىپ كەلدى.   
– ءبىز، جۇبايىم اسقار ەكەۋىمىز بوساعادا قالدىق، ال يسلامدى اپاسى مايرا ورتادا ەكى اجەنىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن ۇستاپ تۇردى، – دەيدى قۇلقىن سارىدەگى قىزىقتى ساتتەر ءوڭ مەن ءتۇستىڭ ورتاسىنداي جۇرەك تۇكپىرىندە جازىلىپ قالعان اناسى عاليا كالەنوۆا. – ەلباسى كۇلىمسىرەي كىرىپ كەلدى دە، الدىمەن بىزبەن سالەمدەسىپ، تۇڭعىشىمىزدىڭ جاي-كۇيىن سۇرادى. جامىراي ۇمتىلعان كوپشىلىككە يشارات ءبىلدىرىپ، ورتاعا ءوتىپ، اجەلەردىڭ جانىنا باردى. كونەكوز قاريالارعا الدەنەلەردى ايتىپ، ىرىمعا ساي اياعى الا جىپپەن بايلانعان يسلامنىڭ تۇساۋىن قيدى دا، كوتەرىپ الدى. بالامىزدىڭ بەتىنەن ءسۇيىپ، ەركەلەتكەنىنە قاراپ، توبەمىز كوككە جەتكەندەي قۋاندىق. ارىستان ءمۇسىندى جۇمساق ويىنشىقتى سىيعا تارتىپ، «ارىستانداي ايباتتى بول» دەگەندەي ءبىراز جۇرەكجاردى لەبىزىن ءبىلدىردى. اۋزى دۋالى، ءسوزى ءۋالى كىسى عوي، اتا-بابا ءداستۇرىن جاڭعىرتىپ، يسلامعا ارناپ ايتقان تىلەكتەرىن تەك جاقسىلىققا جورىپ، كەرەمەت كۇيگە بولەندىك. ارادا از ۋاقىت وتىسىمەن ءبىر ءسۇرىنىپ، ءبىر قۇلاپ جۇرگەن ۇلىمىز ەكى اياعىن قاز باسىپ جۇگىرىپ كەتتى.

تانىمى تەرەڭ، ساناسى سەرگەك

سويتكەن كىشكەنتاي يسلام بۇگىندە 16-عا تولىپ، بوزبالا جاسىنا جەتتى. وتكەن جىلى عانا وسكەمەن قالاسىنداعى №1 مەكتەپتى ءتامامداپ، وبلىس ورتالىعىنداعى شىعىس تەحنيكالىق-گۋمانيتارلىق كوللەدجىنە گرانتپەن وقۋعا ءتۇستى. كەلەشەكتە تەحنيك-مەحانيك ماماندىعىن مەڭگەرەتىن ستۋدەنت وقۋ ورنىندا بەلسەندى ءارى العىرلىعىمەن جاقسى جاعىنان كوزگە ءتۇسىپ ءجۇر. كوللەدجدەگى كۋراتورى گۇلايىم راحىمعازىقىزىنىڭ ايتۋىنشا، يسلام ساباقتى جاقسى وقيدى. قوعامدىق ءىس-شارالارعا دا بەلسەنە قاتىسىپ، ۇنەمى قاتارلاستارىنىڭ الدى بولۋعا ۇمتىلىپ تۇرادى. قالادا تۋىپ-وسسە دە، قازاقى قاسيەتتەن قول ۇزبەگەن ۇلدىڭ رۋحاني جان-دۇنيەسى باي. ۇلت ۇستازى ابايدان باستاپ مۇحتار اۋەزوۆ، شاكارىم قۇدايبەردىۇلى، مۇقاعالي ماقاتاەۆ، عابيت مۇسىرەپوۆ سىندى قازاق ادەبيەتى الىپتارىنىڭ ءبىراز تۋىندىلارىن وقىپ شىققان. ولاردى وقي وتىرىپ، تاعىلىمدى دۇنيەلەردى ساناسىنا قۇيىپ، ءوزىن-ءوزى تاربيەلەيتىن جاقسى ادەتى دە بار. جات قىلىقتاردان بويىن اۋلاق ۇستاۋدى كىشكەنتايىنان جادىنا ءتۇيىپ وسكەن ول جاستىق جىگەر-كۇشىن سپورتقا باعىتتاپ، سالاماتتى ءومىر سالتىن سەرىك ەتەدى. ساباقتان تىس ۋاقىتتا ەلباسىعا ەلىكتەپ، كۇرەسپەن دە شۇعىلدانىپ ءجۇر.  
– انام تۇساۋىمدى ىرىمداپ ەلباسىعا كەستىرگەنىن ۇدايى قۇلاعىما قۇيىپ وتىرادى. مەنى دە نۇرسۇلتان ءابىشۇلى سياقتى ەلىنىڭ سۇيىكتى، ءبىرتۋار ازاماتى بولىپ ءوسسىن دەپ ىرىمداعان عوي. «باتالى ۇل ارىماس، باتاسىز قۇل جارىماس» دەپ اتام قازاق ايتپاقشى، ول كىسىنىڭ بەرگەن اق باتاسىنىڭ شاراپاتىمەن كىشكەنتايدان وقۋىمدى جاقسى وقىپ، سەنىم ارتقان جانداردىڭ ءۇمىتىن اقتاپ كەلەم دەپ ويلايمىن. قاندايدا ءبىر جاڭا ىسكە قادام باسار الدىندا پرەزيدەنت ماڭدايىمنان يىسكەگەن، تۇساۋىمدى كەسىپ، اق باتاسىن بەرگەن باتالى ۇل ەكەنىمدى جادىمدا ۇستاپ، سوعان لايىق بولۋعا تىرىسام،  – دەپ اعىنان جارىلعان يسلام بولاشاق ارمان-ماقساتتارى جونىندە وي ءبولىستى.

ەڭبەك – ءبارىن دە جەڭبەك

كوللەدج ستۋدەنتى يسلام ديپلومىن العان سوڭ تەمىرجول سالاسىندا ەڭبەك ەتۋدى ارماندايدى. شويىن جولمەن جۇيتكىگەن پويىز تىزگىنىن قولعا الىپ، جولاۋشى تاسىمالداۋدى جوسپارلاپ ءجۇر. ايتپاقشى، كوللەدجدى تامامداعان سوڭ جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ جوعارى وقۋ ورنىندا سىرتتاي وقۋ ويىندا بار. سەبەبى، قازىر كەز-كەلگەن جەردە جۇمىسقا تۇرعاندا ەڭ الدىمەن جوعارى وقۋ ورنىنىڭ ديپلومىن سۇرايدى. ول – زاڭدىلىق. ارينە، كۇندىزگى بولىمدە وقۋعا بولار ەدى، بىراق يسلام – ءۇيدىڭ سۇيەنەتىن دە، سەنەتىن دە جالعىزى. اكەسى ەرتەرەكتە، 32 جاسىندا ومىردەن وزعان. سوندىقتان كەلەشەكتە ءوزىن قارشادايىنان قاناتتىعا قاقتىرماي، تۇمسىقتىعا شوقىتتىرماي ءوسىرىپ-جەتكىزگەن اناسى مەن اپاسىنا تىرەۋ بولىپ، ۇمىتتەرىن اقتاۋعا ىشتەي بەل بۋعان. يسلامنىڭ اناسى عاليا كالەنوۆا – وبلىستىق اۋرۋحانانىڭ مەدبيكەسى. باسى اۋىرىپ، بالتىرى سىزداعاندارعا كومەك قولىن سوزىپ، كوپتىڭ العىسىن ارقالاپ جۇرگەن ابزال جان.  
– نۇرسۇلتان ءابىشۇلى ەڭبەك جولىن قاراپايىم مەتاللۋرگ بولىپ باستاپ، قارىم-قابىلەتىنىڭ، ءبىلىم-بىلىگىنىڭ، ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا ەل باسقاراتىن تۇلعا دەڭگەيىنە كوتەرىلدى. ەرىنبەي ەڭبەك ەتكەن ادامنىڭ كەلەشەگى جارقىن بولاتىنىن ول كىسى ءوز ىسىمەن دالەلدەپ بەردى. بۇل – ءبىز سەكىلدى جاستار ءۇشىن ۇلگى، ونەگە، – دەيدى يسلام اسقاروۆ.
اناسى عاليا ۇلىنىڭ ءسابي شاعىنان سالماقتى بولعانىن ايتادى. وسە كەلە ءۇيدىڭ ۇساق-تۇيەك شارۋاسىنا ارالاسىپ، اناسىنىڭ قولقاناتىنا اينالعان. جاستايىنان ەڭبەكسۇيگىش، ءتىل العىش، باستاعان ءىسىن اياعىنا دەيىن جەتكىزبەي تىنبايتىن تياناقتىلىقتى بويىنا ءسىڭىرىپ ەر جەتكەن ول ءبىرىنشى ورىنعا ەڭبەكتى قويادى. قارشادايىنان اكەسىز قالىپ، وتباسىنداعى بارلىق قيىندىقتى ءبولىسىپ وسكەن ۇل ءتۇپتىڭ-تۇبىندە ءوزىنىڭ ءبىر بيىكتەن شىعاتىنىنا سەنىمدى.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1229
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 2943
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 3269