بۇگىنگى تاڭدا قازاقستاننىڭ بولاشاعى ءۇشىن ماڭىزدى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى – رەفەرەندۋم. رەفەرەندۋم ءسوزى لاتىن تىلىنەن «حابارلانۋعا ءتيىستى نارسە» دەپ اۋدارىلادى، ياعني، مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ماسەلەنى حالىقتىق داۋىسقا سالۋ دەۋگە سايادى.

رەفەرەندۋم ارقىلى شەشىم قابىلداۋ ماسەلەسى دەموكراتيالىق ينستيتۋتتارى دامىعان ەلدەردە ءجيى پايدالانىلادى. رەفەرەندۋمعا سالىپ، شەشىم قابىلداۋ ماسەلەسى ورتالىق ازيا ەلدەرىنىڭ تاريحىندا العاش رەت قازاقستان رەسپۋبليكاسى 1995 جىلى اتا زاڭىمىزدى (1993 جىلى قابىلدانعان) قايتا جاڭارتىپ، تولىقتىرۋ ءۇشىن پايدالانعان بولاتىن.

جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل دەمەكشى، مەملەكەتىك ىستە حالىقتىڭ پىكىرىمەن ساناسىپ، ەلىمىزدىڭ وركەندەپ، دامۋىنا ىقپال ەتەتىن وڭ شەشىمدى حالىق بولىپ قابىلداۋدىڭ ماڭىزى اسا زور. بيلىك پەن حالىق اراسىنداعى مامىلەنى جاقسارتىپ، ءوز ەلىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن ماڭىزدى قادامدى قابىلداۋ الدىندا «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» قاعيداسىن قالىپتاستىرۋدا حالىقپەن قوعامنىڭ جانە حالىقپەن مەملەكەتتىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ جاڭا فورماتىن قابىلداۋ تۋرالى پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوزىنىڭ «ادىلەتتى قازاقستان: زاڭ مەن ءتارتىپ، ەكونوميكالىق ءوسىم، قوعامدىق وپتيميزم» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا اتاپ ءوتتى.

مەملەكەتىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى ماسەلەنى حالىق بولىپ تالقىلاپ، 18 جاسقا تولعان ءار ازاماتتىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن پايدالانىپ، ءوز ويىن ءبىلدىرىپ، ەل مۇددەسى ءۇشىن دۇرىس شەشىم قابىلداۋى قوعامىمىزداعى اشىقتىقتى قامتاماسسىز ەتەدى. بولاشاق جاستاردىڭ دا ءوز ەلىنىڭ مۇددەسىنە ساي كەز كەلگەن مەملەكەتتىك دەڭگەيدەگى ماسەلەنىڭ شەشىمىنە ءار ازاماتتىڭ ويى مەن قولداۋى ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇيسىنىپ ءوسۋى، قوعامداعى كوپ ماسەلەنىڭ اشىق تالقىلانىپ، وڭ شەشىم قابىلدانۋىنا ىقپال ەتەدى. سان قىرلى تاريحىمىزعا كوز جۇگىرتسەك، قازاق حاندىعىندا حالىقتىق جينالىستاردا مەملەكەتتىك ماڭىزى بار ءىستى بيلىك پەن حالىق جۇمىلا شەشىپ، مەملەكەت باسشىسى مەن ەل ىشىندەگى يگى جاقسىلار حالىقتىڭ ويى مەن پىكىرىنە قۇلاق اسقان، ساناسقان. كەڭەسىپ شەشكەن شەشىمنىڭ كەمىسى بولماس دەپ وسىنى ايت.

بۇگىندە قازاقستاندا اەس سالۋ ماسەلەسى تالقىعا سالىنىپ، مەملەكەتىمىزدىڭ رەسمي پاراقشاسىندا بۇل ماسەلەنى رەفەرەندۋم ارقىلى حالىقتىڭ ءۇنىن تىڭداپ، دۇرىس شەشىم قابىلداۋ مىندەتى قويىلدى. بۇل وزەكتى ماسەلەنى تالقىلاۋدا حالىقتىڭ ءبىر توبى قولداپ، ەكىنشى ءبىر توبى قارسى پىكىر ايتۋى زاڭدى. ەڭ ماڭىزدىسى، مەملەكەتىمىزدىڭ بولاشاعى ءۇشىن بۇل شەشىمنىڭ دۇرىس قابىلدانۋىندا. بولاشاقتىڭ ىرگەسىن دۇرىس قالايمىز دەسەك، قازاقستاننىڭ بارلىق ازاماتتارى بۇل ماسەلەنى زەرتتەپ، زەردەلەپ وڭ پىكىرىن بەرەدى دەپ سەنەمىن. ويتكەنى، كەلىسىپ پىشكەن تون كەلتە بولمايدى!

نازيا ايتبايقىزى تاسيلوۆا،

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ تاريح فاكۋلتەتىنىڭ قاۋىمداستىرىلعان پروفەسسورى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

Abai.kz