بۇگىن قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ «بريكس+»/اۋتريچ» فورماتىنداعى جيىندا ءسوز سويلەدى. ءوز سوزىندە پرەزيدەنت توقاەۆ بريكس بىرلەستىگىنىڭ قازىرگى جانە بولاشاقتاعى پوتەنيالى جايلى ايتتى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قازان قالاسىندا ءوتىپ جاتقان بريكس-ءتىڭ پلەنارلىق وتىرىسىنىڭ «بريكس پليۋس»/«اۋتريچ» فورماتىندا ءسوز سويلەدى.

مەملەكەت باسشىسى بريكس ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىققا نيەتتى كوپتەگەن ەلدىڭ نازارىن اۋداراتىن حالىقارالىق اۋقىمداعى جاھاندىق ورتالىققا اينالىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

– بريكس دامۋ تۇرعىسىنان مول الەۋەتكە يە جانە ءتۇرلى قۇرلىقتاعى مەملەكەتتەردى بىرىكتىرەدى. سونداي-اق ىنتىماقتاستىقتى نىعايتىپ، ورتاق رەسۋرستاردى بارلىق قاتىسۋشىنىڭ يگىلىگىنە ءتيىمدى پايدالانادى. ءوزارا قۇرمەت پەن سەرىكتەستىك، بىرلەسە وركەندەۋ قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن كەلەشەكتىڭ ىرگەسىن قالاۋعا بريكس-ءتىڭ تاجىريبەسى دە، مۇمكىندىگى دە جەتەدى، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ پىكىرىنشە، بريكس-ءتىڭ كوپجاقتى كۇش-جىگەرى الەمدە ءالى دە بالاماسى جوق امبەباپ قۇرىلىم سانالاتىن بۇۇ قىزمەتىن تولىقتىرا تۇسەدى.

– بۇۇ جارعىسىنداعى ديپلوماتيا مەن ديالوگ قاعيداتتارى بريكس-ءتىڭ نەگىزگى كۇن تارتىبىنە اينالدى. ول قاقتىعىستاردى بەيبىت جولمەن رەتتەۋگە جانە ستراتەگيالىق تۇراقتىلىقتى نىعايتۋعا ىقپال ەتىپ وتىر. ءبىز ەۋرازيانىڭ تەڭ ءارى ءبىرتۇتاس قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋگە قاتىستى رەسەيدىڭ تۇجىرىمداماسىن جوعارى باعالايمىز. ونىڭ ءتۇپ نەگىزىندە ءوزارا سەنىم مەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋ ارقىلى گەوساياسي قىسىمدى تومەندەتۋ نيەتى جاتىر. قازاقستان قىتايدىڭ حالىقارالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاۋ، ەگەمەندىكتى قورعاۋ، قاقتىعىستاردى بەيبىت جولمەن شەشۋ جانە كوپقىرلى تاسىلدەردى قولدانۋ ارقىلى جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ باستاماسىن قولدايدى. سونداي-اق ەلىمىز قىتاي مەن برازيليانىڭ ۋكراينا جونىندەگى بەيبىت جوسپارىن قۇپتايدى، – دەدى پرەزيدەنت.

مەملەكەت باسشىسى تاياۋ شىعىستاعى احۋالدىڭ ۋشىعۋىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى!

– ءبىزدىڭ ويىمىزشا، قاقتىعىستىڭ كەدەيشىلىك، تەڭسىزدىك پەن بىلىمسىزدىك سياقتى ءتۇپ سەبەپتەرىن بىرلەسىپ جويۋ حالىقارالىق ساياسي ىقپالداستىقتى نىعايتۋدىڭ نەگىزگى فاكتورى بولىپ قالا بەرەدى. قازاقستان بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىن رەفورمالاۋدى جانە ونىڭ قۇرامىن افريكا، لاتىن امەريكاسى، ازيا ەلدەرىنىڭ جاڭا مۇشەلەرى ەسەبىنەن كەڭەيتۋدى قۋاتتايدى، – دەدى پرەزيدەنت.

قاسىم-جومارت توقاەۆ بەيبىتشىلىك جانە قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىن شەشۋدە جاھاندىق وڭتۇستىك ەلدەرىنىڭ ءۇنى سالماقتى شىعۋعا ءتيىس دەپ مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بريكس جاھاندىق باسقارۋ قۇرىلىمىندا ورتا دەرجاۆالار مەن دامۋشى ەكونوميكالاردىڭ ۇلەسىن ارتتىرىپ، بۇل ۇدەرىستە نەگىزگى ءرول اتقارا الادى.

مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ بريكس-كە مۇشە ەلدەرمەن ساۋدا-ساتتىق اينالىمى قارقىندى ءوسىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. بۇل كورسەتكىش بىلتىر ەلىمىزدىڭ سىرتقى ساۋدا كولەمىنىڭ جارتىسىنا جەتتى. قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ پىكىرىنشە، ساۋدا جانە ينۆەستيتسيا، ءىت-تەحنولوگيا، اسا ماڭىزدى مينەرالدار، ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى، ءبىلىم جانە تۋريزم سالالارى ءوزارا ءتيىمدى سەرىكتەستىكتىڭ پەرسپەكتيۆتى باعىتتارى سانالادى.

پرەزيدەنت ءوز سوزىندە كولىك-ترانزيت سالاسىنداعى، ەڭ الدىمەن، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول»، «سولتۇستىك-وڭتۇستىك» حالىقارالىق كولىك ءدالىزى جانە ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتى باستامالارى اياسىنداعى ءوزارا ىقپالداستىقتى نىعايتۋ ماسەلەسىنە باسا ءمان بەردى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋ، سونداي-اق سۋ تاپشىلىعى، اۋا تەمپەراتۋراسىنىڭ كۇرت كوتەرىلۋى جانە شولەيتتەنۋ سەكىلدى كليمات وزگەرىستەرىنىڭ سالدارىن ەڭسەرۋ ءۇشىن «بريكس پليۋس» اياسىندا سەنىمدى سەرىكتەستىك قاتىناستار قالىپتاستىرۋ قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

پرەزيدەنت ءسوزىن قورىتىندىلاي كەلە، «بريكس پليۋس» فورماتىنداعى بىرلەسكەن ارەكەتتەر سولتۇستىك پەن وڭتۇستىك اراسىنداعى ءوزارا بايلانىستى ەداۋىر نىعايتىپ، مەملەكەتتەر دامۋىنداعى الشاقتىقتى جويۋعا، حالىقارالىق قاۋىپسىزدىكتى ايتارلىقتاي كۇشەيتۋگە جانە جاھاندىق پروگرەسس ءۇشىن قولايلى جاعداي جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتتى.

سامميتكە 36 ەلدىڭ وكىلدەرى جانە 6 حالىقارالىق ۇيىمنىڭ جەتەكشىلەرى قاتىستى، سونداي-اق جوعارى دەڭگەيدەگى 20-عا جۋىق دەلەگاتسيا كەلگەن.

Abai.kz