مەملەكەت باسشىسىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا "قازاقستان ءوزىنىڭ قارجىلىق پروبلەمالارىن قالاي شەشەدى؟" دەگەن باستى سۇراق قارالىپ، ونىڭ شەشىمدەرى ايتىلدى.

بيۋدجەتتىڭ نەگىزگى كىرىس بولىگى سالىق ەكەنىن ەسكەرسەك، وسى باعىتتا ۇلكەن پروبلەمالار بايقالعان ەدى. مىسالى، بىلتىر رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە 12,3 تريلليون تەڭگە سالىق جينالدى. ول جوسپاردان از بولىپ شىقتى. ءتىپتى جوسپار ورىندالعاندا دا، بيۋدجەت شىعىندارى كىرىستەن تەز وسۋدە. ول دەفيتسيتتىڭ باقىلپۋسىز ۇلعايۋىنا الىپ كەلىپ، ۇلتتىق قورعا قاۋىپ توندىرە باستادى. ۇكىمەت وسى ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن قوسىمشا قۇن سالىعى ينستيتۋتىن تولىق جاڭعىرتىپ، ققس ستاۆكاسىن 20 پايىزعا ارتتىرىپ، وعان ءىلىنۋدىڭ شەگىن 15 ميلليون تەڭگەگە دەيىن تۇسىرمەك. ءدال وسىدان كەيىن، قازاقستانداعى كاسىپكەرلەردىڭ تەك 4%-ى تولەپ كەلگەن قوسىمشا قۇن سالىعىنىڭ اۋقىمى كەمىندە 60% ۇلەستى الاتىن بولادى. بۇل بيۋدجەتكە كەمىندە 7 تريلليون تەڭگە الىپ كەلمەك. ۇلتتىق قوردان الىنىپ جۇرگەن قارجىنى جابا الادى.

قازاقستان فيسكالدى قاتاڭ ساياسات رەجيمىنە اۋىسۋدا. سەبەبى، مەملەكەتتىك قارجى مەن قارىزدا پروبلەمالار كۇشەيگەن، ستانگناتسيالىق بەلگىلەر بار. ەتەك-جەڭدى جيناۋ ارقىلى عانا ەل دامۋ جولىنا تۇسە الادى.

ەكونوميكالىق ساراپشىلار بۇگىنگى وتىرىستاعى شەشىمدەرگە وپتيميزممەن قاراپ وتىر. پاتەرناليزم، ماسىلدىق فيلوسوفيا ازايۋى ءتيىس. جانە جينالعان رەسۋرستاردىڭ ءادىل ۇلەستىرىلۋىنە قاتىستى حالىق تاراپىنان تالاپ كۇشەيەتىن بولادى. مۇنى جاڭا قوعامدىق كەلىسىم-شارت دەپ اتاۋعا دا كەلەدى. تەك ۇكىمەت وسى شارالاردى تەزىرەك جۇزەگە اسىرۋى كەرەك. ول ءۇشىن پارلامەنت ءپوپۋليزمىن قىسقارتىپ، كونۆەيەر رەجيمىنە اۋىستىرۋ كوزدەلىپ وتىر.

دەرەككوزى: Dala Inside ارناسى

Abai.kz