وتكەن اپتادا اقش كونگرەسىندە وتكەن تىڭداۋدا اق ءۇي مەملەكەتتىك بارلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ جاۋاپتىسى تۋلسي گاببارد امەريكانىڭ 18 بارلاۋ ورگاندارىنىڭ مالىمەتىن قورتىندىلاپ، شي جينپين باسشىلىعىنداعى قىتايدىڭ ەكونوميكا، عىلىم-تەحنيكا، اسكەري سالادا الەمنىڭ الدى بولۋعا بارىن سالىپ وتىرعانىن جەتكىزدى.

ونىڭ ايتۋىنشا قازىر قىتاي تاپ بولعان باستى ىشكى تولعاقتى ماسەلە - ەكونوميكالىق ءوسىمنىڭ باياۋلاۋى، ەگەر حالىق الەۋمەتتىك جاعدايعا نارازى بولىپ، كوشەگە شىقسا، ەل ىشىندە تۇراقسىزدىق تۋىنداۋى مۇمكىن. سونىمەن بىرگە قىتايدىڭ امەريكامەن، باسقا دا شەتەلدەرمەن ەكونوميكالىق بايلانىسى بارعان سايىن شيەلەنىسۋدە. بۇل دا ەكونوميكالىق ءوسىم مەن جۇمىسسىزدىققا اسەر ەتۋى مۇمكىن.

قىتاي تارابى ديپلوماتيكالىق جولدار ارقىلى ترامپ بيلىگىمەن بىتىمگە كەلىپ، ەكى ەل مۇددەسىن رەتتەۋدى كوزدەگەنمەن، تايۋان ماسەلەسىن دە، شىعىس جانە وڭتۇستىك تەڭىز ايماقتارىنداعى داۋلى ماسەلەلەرگە ۇستانىمىن وزگەرتپەك ەمەس. ەڭ وزىق قارۋلارىن ءۇندى-تىنىق مۇحيت ايماعىنا ورنالاستىرىپ جاتىر. ونداعى ويى "اسكەري قاقتىعىس بولا قالعان جاعدايدا، باسىم ورىندا بولۋدى كوزدەيدى" دەيدى بايانداماشى.

ول سونداي-اق قىتايدىڭ اقش-قا كيبەرشابۋىلدى ۇدەتكەنىن، جارتىلاي وتكىزگىش جاساۋعا قاجەتتى سيرەك مەتەللداردى جەتكىزۋگە شەكتەۋ قويعانىن دا اتاپ ءوتتى.

ءمالىم بولعانىنداي 2022 جىلدان باستاپ رەسەي، قىتاي، يران، سولتۇستىك كورەيانىڭ اراقاتىناسى قويۋلانا تۇسكەن. وعان ەڭ الدىمەن كرەمل مۇددەلى ەكەن. پۋتين يراننان سوعىسقا قاجەت دروندار السا، سولتۇستىك كورەيادان قارۋدان بولەك، كيم چەن ىننىڭ اسكەرىن دە سوعىسقا تارتقان. قىتايدىڭ ەكونوميكالىق قولداۋىنا ارقا سۇيەگەن.

ال ەۋرووداقتىڭ سىرتقى ىستەرگە جاۋاپتى وكىلى كايا كاللاس ەۋروپانىڭ كەزەكتى كيبەرقاۋىپسىزدىك جيىنىندا "قىتاي مەن رەسەي اقپاراتتىق شابۋىل ارقىلى ەۋروپانىڭ دەموكراتيالىق جۇيەسىنە ۇلكەن قاۋىپ ءتوندىرىپ وتىر" دەپ مالىمدەدى.

ونىڭ مالىمەتىنشە وتكەن 2024 جىلى الەمنىڭ 80 ەلى مەن 200-دەن استام ورگاندارى كيبەرشابۋىلعا ۇشىراعان.

رەسەيدىڭ اقپاراتتىق شابۋىلىنىڭ باستى تاقىرىبى - ۋكراينا سوعىسىنان بولەك، پاريج وليمپياداسى، مولدوۆاداعى سايلاۋ، گەرمانيالىق فەرمەرلەردىڭ ەرەۋىلى بولعان. ورىس جۇمساق كۇشتەرى تەرىس اقپاراتتار تاراتۋ ارقىلى، ادامداردىڭ سەنىمىنە سەلكەم تۇسىرۋگە تىرىسقان. مۇنداي قيتۇرقى ارەكەتتىڭ استارىندا دەموكراتيالى قوعامنىڭ تۇراقتىلىعىن شايقاۋ، دەموكراتيالىق جۇيەنى كۇيرەتۋ، مەملەكەتتەر اراسىنا جىك سالۋ، سول ارقىلى ەۋروپانىڭ حالىقاراداعى ءرولىن السىرەتۋ ماقساتى جاتىر ەكەن.

رەسەي مەن قىتاي جىمىسقى ويلارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك ءارى جەكە كوممۋكاتسيالىق كومپانيالارعا سۇيەنەدى ەكەن. جالعان اقپارلاردى تانىمال بلوگەر، ۇكىمەت سايتتارى، قوعام بەلسەندىلەرى ارقىلى وتىرىكتى شىنداي، اقساقتى تىڭداي ەتىپ تاراتادى ەكەن. ەكى تاراپتىڭ ۋكراينا تۋرالى تاراتاتىن مالىمەتتەرى اقىلداسىپ العانداي بىردەي شىعادى ەكەن. ەۋروپا ۋكراينانىڭ نەگىزگى قولداۋشىسى بولعاندىقتان رەسەيدىڭ باستى نىساناسىنا اينالعان.

Abai.kz