ايتىس ءبىزدىڭ جۋرفاكقا سەكسەن بەستە، قايتا قۇرۋمەن بىرگە كەلدى. اياق استىنان اسپاننان تۇسكەندەي بولعان بۇل «باقىتقا» العاشىندا ابدىراپ قالعانىمىز راس. جازبا اقىندارى جىرتىلىپ ايرىلاتىن جۋرفاكتان ايتىس الامانىنا اتويلاپ شىعاتىندار دا وڭاي تابىلدى. ءتىپتى، سۋىرىپ سالماي-اق قاعازعا جازعاندى وقىپ بەرەتىندەر دە كورىنىپ قالدى.

«ايتىس دەگەن ءور ونەر، ەسىل ونەر،
ايتىس دەسە بەل بۋىپ، شەشىنەدى ەل،
سۋىرىپ سالماي قاعازعا قاراپ ايتقان،
ۇرپاعىڭدى بابالار كەشىرە گور!» دەگەن شۋماق تا سول كەزدە شىققان.

جۋرفاكتىڭ دالىزىندە جان الىسىپ، جان بەرىسكەن ايتىس بولىپ جاتقان كەزدە تابىلدى المانيادا اسكەردە جۇرگەن. دەگەنمەن بۇل دودانىڭ قىزىقتارى «اۆيا» ماركالى حاتتارمەن اسكەردەگى جانكۇيەر بىزدەرگە دە جەتىپ جاتاتىن. جەرلەسى سۆەتقالي ايتىسقا تۇسكەلى جاتقانىن ەستىگەن تابىلدى «برات» رەتىندە بىلاي دەپ حات جازادى عوي.

«ايتىستا اقىن وزباس پا،
تۋعاننان كەيىن اداي بوپ.
جەڭىپ ءبىر شىقساڭ، ءسوز باسقا،
جەڭىلىپ قالساڭ، «نە داي بوگ!..»

كوپ ۇزاماي ءوزى دە ەلگە ورالدى. العاشقى ءارى سوڭعى ايتىسىنا كۋا بولىپ ەدىم.

...سول سەكسەن التىنىڭ كوكتەمى. قالالىق ستۋدەنتتەر ايتىسى مارەگە تاياپ قالعان كەز بولاتىن. دوسىمىز قارسىلاستارىن قوعاداي جاپىرىپ اقتىق سىنعا شىقتى. قارسىلاسى دا بەلگىلى. ورتا بويلى، ارىقشا كەلگەن بوزبالا – ايتىسكەردەن گورى انشىگە كوبىرەك ۇقسايتىنداي. جانە دە اقىندىققا ءۇش قايناسا سورپاسى قوسىلمايتىن «پوليتەحتان» كورىنەدى ءوزى. ءبىر قىزىعى، باياعىنىڭ سال-سەرىلەرىندەي قاسىندا ءانشىسى بار، اقىنى بار، ءبىر قاۋىم ەل ءجۇر. ايتىستىڭ اقتانگەرi – بايانعالي اقىن دا جاڭاعى «سىربازدىڭ» كومانداسىندا. تابىلدىڭ ماڭايىندا ءتورت-بەس اشقۇرساق ستۋدەنتتەر عانامىز. قالاي دەسە دە دوسىمىز جەڭىسكە جەتەدى دەگەن سەنىم بار. ولجاس اقىننىڭ دا «پوليتەحتان» شىققانىن ەستىگەنبىز. الايدا ول – ولجاس قوي! ال، مىناۋ...

...ايتىس ءا دەگەننەن ەكى جاقتىڭ ءبىر-بىرىنە توكپەلى جىر سەلدەتۋiنەن باستالدى. «پولتەحىمىز» كۇمىس جىردى «كۇلدىر، كۇلدىر كىسىنەتىپ»، كەرەمەت داۋىسىمەن شىرقاپ كەپ جىبەرگەندە جينالعاندار امiرە ءتىرىلىپ كەلگەندەي كۇي كەشكەنى انىق. ايتىسىپ جاتىر ما، الدە، ءبىز بىلمەيتىن ءبىر جىراۋدىڭ جىرىنا سۋسىنداتىپ جاتىر ما، ول جاعىن اجىراتۋ قيىن ەندى. تابىلدى دا ساسپادى. قوڭىر داۋسىمەن ءوزىنىڭ ءمiردىڭ وعىنداي وتكىر ولەڭدەرىن قارسى قويىپ جاتتى. تەكەتىرەس ۇزاققا سوزىلدى. ءسال ءۇزىلىس جاسالىپ، ونىڭ قايتا جالعاسقانى، سول كەزدە الگى ءانشى-اقىننىڭ جانىنداعى اقىلشىلارىنىڭ كىشىگىرىم كەڭەس وتكىزگەنى دە ەستە قالىپتى. ايتەۋىر، ەكەۋى دە ءبىر-ءبىرىن الا المادى. باس جۇلدە ەكەۋىنە دە تەڭ بۇيىردى. مۇنداي عاجايىپ ايتىس سول كەزدەگى تەلەۆيزيا باسشىلارىنىڭ دا قۇلاعىنا شالىنىپ، از ۋاقىتتان سوڭ قوس ايتىسكەردi ستۋدياعا شاقىرىپ، ءسوز سايىسىن ارنايى جازىپ الدى. كەيىن سول ءتۇسىرىلىمدi تەلەۆيزيا مۇراعاتىنان ىزدەپ كورگەنمىن. تابىلمادى. ءالى دە ىزدەيمىن. تابىلۋى ءتيىس!

تاعدىر دەگەن قىزىق قوي. سول ەكى ستۋدەنتتى ارادا جىلدار وتكەن سوڭ قازاق حالقى «جىراۋ» دەپ اتادى. ەكەۋى دە ەل اۋزىنان تۇسپەيتىن ەرەكشە دارىن ەكەندىكتەرiن دالەلدەدى. ءبىرى – ءبىزدىڭ دوسىمىز، قازاقتىڭ تۇڭعىش بارد ءانشىسى تابىلدى دوسىموۆ ەدى. ەكىنشىسى – عاسىرلار قويناۋىنان جەتكەن جىراۋلىق ءداستۇردىڭ مۇراگەرى، قوعام قايراتكەرى بەكبولات تىلەۋحانوۆ بولاتىن...

ارمان سقابىلۇلىنىڭ ەستەلىگى

Abai.kz