مەن مىنا ماتەريالدى تاۋىپ، وقىپ وتىرعاندا، كەزىندەگى قازاق دالاسىنداعى حالقىمىزعا زوبالاڭ اكەلگەن اشتىقتىڭ قانداي بولعاندىعىن جۇرەگىممەن تۇسىنگەندەي بولدىم. قۇدايىم! مۇنداي ناۋبەتتەن ەلىمىزدى ءار ۋاقىتتا اۋلاق قىلسىن دەپ تىلەيىك!

كۇن ىستىق. اۋادا كۇلىمسىز ءيىس بار. كىشكەنتاي عانا اۋىلدا ءسات سايىن ءبىر ادام اشتىقتان جان تاپسىرادى. وسىناۋ توبە قۇيقانى شىمىرلاتقان كورىنىستىڭ بوياۋىن جەمتىك اڭدىعان قۇزعىن-قارعا  قويۋلاتا تۇسكەندەي. كەنەت، ءسابيدىڭ جىلاعان ءالسىز ءۇنى ەستىلەدى...

1993 جىلدىڭ كوكتەمى. وڭتۇستىك افريكالىق فوتوجۋرناليست كەۆين كارتەر قانشاما ادامنىڭ ءومىرىن جالماعان اشتىقتى سۋرەتكە ءتۇسىرۋ ءۇشىن ارنايى تاپسىرمامەن سۋدانعا كەلەدى. جەرگىلىكتى حالىقتىڭ تىم اۋىر تۇرمىسىن، اشتىقتان قينالىپ جاتقان ادامداردىڭ بەينەسىن تاسپاعا تۇسىرگەن ول، بىرنەشە كۇنگى جۇمىستان ءارى كادرعا ىلىككەن جان تۇرشىگەرلىك جاعدايلاردان قاتتى شارشاپ، ءبىر ۋاقىت سەرگىمەك بولىپ، اۋىل سىرتىنا شىعادى. اينالاسىن الاسا اعاشتار قورشاعان الاڭقايعا بەتتەي جۇرگەندە كەۆيننىڭ قۇلاعىنا بالانىڭ سىڭسىعان ءۇنى تالىپ جەتتى. نازار سالىپ قاراسا، اناۋ ءبىر جەردە قۋ جانى عانا قالعان ءسابي شوكىمدەي بولىپ قۇلاپ، جاتىر ەكەن.  فوتواپپاراتىن «وقتاپ»، نىساناعا الا بەرگەنى سول ەدى، ويدا جوقتا قۇزعىن پايدا بولا كەتەدى. قۇستى ۇركىتىپ الماي، مىسىقتابانداي ەپتەپ باسىپ جاقىنداعان فوتوگراف «ءساتتى تۇسى وسى-اۋ» دەپ باسىپ قالدى. بۇدان سوڭ ول ءالىپتىڭ ارتىن باعىپ، جارتىساعاتتاي كىدىرەدى. اقىرى، قۇزعىندى ۇركىتىپ، ۇشىرىپ جىبەرەدى. ال ءسال تىنىستاپ، كۇش جيناعان ءسابي ەڭبەكتەگەن كۇيى ارى قاراي جىلجىپ كەتە بارادى. كەۆيننىڭ كەڭسىرىگى اشىپ، كوزىنەن ىستىق جاس ىرشىپ ءتۇستى.

ەرتەڭىندە كەۆين كارتەر يوحاننەسبۋرگكە (وار) قايتىپ ورالادى. ول كەزدە الەمدىك باقتا سۋدانداعى  اشتىق تاقىرىبى كۇن قۇرعاتپاي شىعىپ تۇراتىن. «ىزدەگەنگە سۇراعان» دەمەكشى، امەريكالىق «نيۋ-يورك تايمس» گازەتى الگى فوتونى قىمباتقا ساتىپ الىپ، 1993 جىلى 26 ناۋرىزدا جاريالايدى. «سۋدانداعى اشتىق» دەگەن اتپەن جارىق كورگەن بۇل فوتوسۋرەت افريكاداعى قايىرشىلىقتىڭ سيمۆولىنا اينالىپ، تۋىندى اۆتورى دۇنيەجۇزىنە تانىمال بولادى.

1994 جىلى 23 مامىردا ايگىلى فوتوسۋرەت ءۇشىن كەۆين كارتەر پۋليتسەر سىيلىعىن الادى. ال سۋرەتتەگى ءسابيدىڭ تاعدىرى نە بولعانى ءالى كۇنگە بەيمالىم.

بەيسەنعازى ۇلىقبەك،

قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ مۇشەسى

Abai.kz