ورىس تاريحشىلارى قازاق تاريحشىلارىن تاريحتى قايتا جازىپ بۇرمالايدى، وتىرىك جازادى دەپ ىلعي ايىپتايدى. اسىرەسە، ولارعا سالساق، ەلىمىزدەگى ورىستىڭ قولاستىندا بولعان كەزەڭدى ماقتاپ جازبايتىنداردىڭ بارلىعى دەرلىك “رۋسوفوب” اتانادى، قازاق تاريحىن وركوكىرەك ورىس تاريحشىلارى قازاقتىڭ وزىنەن ارتىق بىلەدى – مىس.

ال ءىس جۇزىندە جالعان تاريحتى جازۋدان دۇنيە جۇزىندە ورىس تاريحشىلارىنان اسقان جازارماندار جوق شىعار.

مىنە، سوڭعى دالەلدەردىڭ ءبىرى – ورىس - مەكتەپتەرىنە ارنالعان تاريح وقۋلىعى. ناقتىراق ايتسام، 11-ءشى سىنىپقا ارنالعان “رەسەي تاريحى” وقۋلىعى. ءبارىن تىزبەلەمەي-اق ءبىر-اق مىسال كەلتىرەيىن.

سول كىتاپتىڭ 174-بەتىندە سوۆەت زامانىنداعى سپورت جەتىستىكتەرىمەن ماقتانعان كىتاپ اۆتورلارى: “م. بوتۆيننيكتەن كەيىن شاحماتتان الەم چەمپيونى بولىپ ۆاسيلي سمىسلوۆ (1957-1958), ميحايل تال (1960-1961), تيگران پەتروسيان (1963-1969), بوريس سپاسسكي (1969-1972), اناتولي كارپوۆ (1975-1971) اتاندى”، دەپ جازادى.

بايقادىڭىزدار ما، اعايىن. كارپوۆتى اتايدى دا، دۇنيە جۇزىنە تانىمال، اتاقتى گارري كاسپاروۆتى (1963 ج.ت.) اتامايدى. سول كاسپاروۆ سوۆەت ازاماتى، سوۆەت سپورتشىسى بولا تۇرا، 1985 جىلى اناتولي كارپوۆتى جەڭىپ سول شاحماتتان 13-ءشى الەم چەمپيونى بولعان جوق پا؟ بىراق مەدينسكي جانە توركۋنوۆ دەگەن ورىس تاريحشىلارى رەسەي تاريحىندا ونداي چەمپيوندى “بىلمەيدى” ەكەن، ءلام-ميم دەمەيدى.

ورىستىڭ 11-ءشى سىنىپ وقۋشىلارىنا الەمنىڭ سپورت تاريحىندا كاسپاروۆ دەگەن شاحمات چەمپيونى بولعانىن ءبىلۋ مىندەت ەمەس ەكەن. الدە تاريحتا ونداي ادام بولعان جوق پا؟ بولعان عوي. سوندا نەگە ورىستىڭ “ەڭ شىنشىل” تاريحشىلارى ونى اتامايدى؟ نەگە اياق استىنان “ۇمىتشاق” بولىپ كەتەدى؟ سول كاسپاروۆ قازىرگى رەسەيدى باسقارىپ وتىرعان ۇكىمەتتىڭ ساياسي قارسىلاسى بولعاندىقتان با؟ ەش ۇيالماي جالعان تاريحتى جازۋ تۇگىلى، جاس بۋىنعا سول جالعان تاريحتى جاپپاي ۇيرەتىپ ءجۇر. ستالين زامانىندا ستالينگە، سوۆەت وكىمەتىنە قارسى ادام تاريحتان سىزىلىپ تاستالاتىن. ىسىلعان “ەڭ شىنشىل” ورىس تاريحشىلارى سول ادەتتەن الىدە ارىلماي وتىر. بىراق سوندا دا تاريحتى جازۋ سالاسىندا قازاقتارعا اقىل ايتۋعا قۇمار-اق.

سول ءۇشىن، اعايىن، ورىس تاريحشىلارى قايتادان “اقىل ايتۋعا” تالپىنسا، ۇيالماي ولاردىڭ كىم ەكەندەرىن بەتتەرىنە باسىڭدار. ءوز تاريحىن دۇرىستاپ جازۋدى الدىمەن وزدەرى ۇيرەنسىن، ءوز اقىلدارى وزدەرىنە.

قايرات ءالىمجان

Abai.kz