جاقىندا قىزىلوردا قالاسىنىڭ استانا بولعانىنا 100 جىل تولۋى جانە قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان «داۋىرلەر توعىسىنداعى سىر ءوڭىرى: تاريح جانە تاعىلىم» تاقىرىبىندا بولماق حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا  جايىندا  اقپاراتتىق حات شىقتى.

اقپاراتتىق حاتتا قىزىلوردا وبلىسىنىڭ اكىمدىگى،  قورقىت اتا اتىنداعى قىزىلوردا ۋنيۆەرسيتەتى، قىزىلوردا وبلىسى قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ «قوعامدىق كەلىسىم» مەملەكەتتىك مەكەمەسى وتكىزەتىن بۇل  كونفەرەنتسيانىڭ ماقساتى ۇلتىمىزدىڭ تاريحىن ۇلىقتاۋ، زەردەلەۋ، حالىقتىڭ تاريحي جادىن جاڭعىرتۋ، ۇلتتىق سانانى جانە ازاماتتىق بىرلىكتى ناسيحاتتاۋ جانە قوعامنىڭ تۇتاستىعى مەن جالپىۇلتتىق كەلىسىمدى نىعايتۋ، جالپىۇلتتىق سانانى قالىپتاستىرۋ، ەتنوسارالىق تاتۋلىق پەن كونفەسسياارالىق بىرلىكتى ناسيحاتتاۋ. قوعامدىق كەلىسىم مەن ازاماتتىق قوعامنىڭ تولەرانتتىلىعىن نىعايتۋداعى مەملەكەتتىڭ ساياساتىنا قولداۋ ءبىلدىرۋ، ازاماتتاردىڭ ەركىندىگى مەن تەڭ قۇقىعىن قامتاماسىز ەتۋ باعىتىنداعى جۇمىستاردى جانداندىرۋ ەكەنى كورسەتىلىپتى. تومەندەگى شاعىن ماقالا وسىعان بايلانىستى ۇسىنىلىپ وتىر...

دايىندالىپ جاتقان وسىناۋ حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ 1925 جىلى قازاق ەلىنىڭ استاناسى بولعان قىزىلوردا قالاسىندا ۇلتتىق قۇرىلتايدىڭ بەسىنشى وتىرىسىن وتكىزۋدى ۇسىنا كەلە، ەل استاناسىن قىزىلورداعا كوشىرۋ تۋرالى تاريحي شەشىمنىڭ قابىلدانعانىنا جانە حالقىمىزدىڭ «قازاق» دەگەن بايىرعى اتاۋى قايتارىلعانىنا دا ءبىر عاسىر تولعانىن اتاپ ايتقانىنا وراي ماسەلەنى تەرەڭدەتە قاراپ، كەلەلى ويلار قورىتارىنا كۇمان جوق.

حالقىمىز جايلاعان ۇلى دالاداعى كەڭ-بايتاق ولكەنىڭ وڭتۇستىگى دە رەسەي يمپەرياسى قولاستىنا تۇسكەننەن سوڭ، كونە اقمەشىتتىڭ پەروۆسك، مونارحيا قۇلاپ، سوۆەت بيلىگى ورناعاننان كەيىن قايتادان اقمەشىت اتانعانى ءمالىم. مىنە سول بايىرعى قالادا ءبىرتۇتاس ۇلكەن، ىرگەلى قازاق ەلىنىڭ ءىس جۇزىندە قۇرىلعانىن پاش ەتكەن قۇرىلتاي ءوتتى. تاشكەنتتە 1918 جىلى تۋ تىككەن سوۆەتتىك تۇركىستان اۆتونومياسى قۇرامىنداعى قازاق وبلىستارى 1924 جىلعى ۇلتتىق-مەملەكەتتىك جىكتەپ-مەجەلەۋ ناۋقانى ناتيجەسىندە ءبولىنىپ، 1920 جىلى رەسپۋبليكاسىنىڭ شاڭىراعىن ورىنبوردا كوتەرگەن قازاق اۆتونومياسىنا قوسىلعان ەدى. ەكى رەسپۋبليكاعا ءبولىنىپ جاتقان  حالقىمىز بارلىق جەر-سۋىمەن تۇڭعىش رەت ءبىرتۇتاس مەملەكەتتىك بىرلىككە بىرىككەنىن جاريا ەتكەن.    بۇل 1925 جىلدىڭ ءساۋىر ايى ەدى.  قۇرىلتاي قازاق رەسپۋبليكاسى كەڭەستەرىنىڭ 5-ءشى سەزى دەپ اتالدى.

سول سەزدەن جەتى اي ىلگەرىدە، تۇركىستان كەڭەستەرى ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توتەنشە سەسسياسى تۇركىستان فەدەراتيۆتىك كەڭەستىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسىن ۇلتتىق-تەرريتوريالىق مەجەلەرگە جىكتەپ-ءبولۋ جايىندا شەشىم قابىلداعان-دى. توتەنشە سەسسيادا تۇركاتكوم توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، تۇركىستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى، بك(ب)پ ورتا ازيا بيۋروسىنىڭ (سرەدازبيۋرو) مۇشەسى،  مەجەلەۋ ناۋقانىنا وراي وسى سرەدازبيۋرو قۇرعان تەرريتوريالىق كوميسسيانىڭ مۇشەسى سۇلتانبەك قوجانوۆ 1924 جىلعى 15 قىركۇيەكتە: «قازرەسپۋبليكاعا تۇركىستاننىڭ ەكى وبلىسىن قوسۋ – قازاق ۇلتتىق رەسپۋبليكاسىن راسىمدەۋدىڭ باسى بولادى»، – دەپ مالىمدەگەن بولاتىن. جارتى جىلداي قازاق ۇلتتىق رەسپۋبليكاسىن راسىمدەۋگە دايىندىق جۇرگىزىلىپ-تياناقتالعاننان كەيىن قازاق رەسپۋبليكاسى مەن سىرداريا، جەتىسۋ، قاراقالپاق وبلىستارىنان سايلانعان دەلەگاتتار جاڭا استاناعا لايىق قالا رەتىندە تاڭدالىپ-بەكىتىلگەن اقمەشىتتە باس قوستى. مىنە سول 1925 جىلعى 15 ساۋىردە اشىلىپ، جۇمىسى بەس كۇنگە سوزىلعان اقمەشىت سەزى اياقتالار قارساڭدا، قازاق ولكەلىك پارتيا كوميتەتىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى سۇلتانبەك قوجانوۆتىڭ بيىك مىنبەردەن جاسالعان ۇسىنىسىمەن اقمەشىتكە ىرگەسى كەڭەيگەن قازاق رەسپۋبليكاسى باستان كەشىپ وتىرعان جاڭا تاريحي جاعدايعا لايىق دەپ مويىندالىپ، قىزىل وردا اتتى زاماناۋي اتالىم بەرىلدى.

اقمەشىت سەزى قابىلداعان تاريحي شەشىمدەر تەك بۇل عانا ەمەس-ءتىن. بۇلار جايىندا مەن ۇلت تەاترىنىڭ العاشقى ديرەكتورى دىنمۇحامەد ءادىلوۆتىڭ وگپۋ تەرگەۋشىسىنە بەرگەن كورسەتۋلەرىنە سۇيەنە وتىرىپ وتكەن عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي دا، بەرتىندە دە مەرزىمدى باسپاسوزدە الدەنەشە رەت جازعانمىن-دى. ولار 2000 جىلى جارىق كورگەن «ۇلت تەاترى شاڭىراعىن كوتەرۋشى»، 2007 جىلى شىققان «سۇلتانبەك قوجانوۆ» اتتى كىتاپتارىمدا بار. كەزىندە «تۇركىستان» گازەتى وسى ماڭىزدى ماسەلەگە نازار اۋدارىپ، مەنىڭ «توقسان جىل ىلگەرگى تاريحي ناۋقان»، «ۇلكەن قازاقستان بىلاي باستالدى» دەگەن جۇمىستارىمدى جاريا ەتكەن، كەيىن ولار «تاۋاريح-تامشىلار» (2017), «تاريح جانە تۇلعا» (2019) دەگەن كىتاپتارىما ەندى. 2022 جىلى جارىق كورگەن «تاۋەلسىزدىك تامىرلارى» دەگەن جيناعىمدا دا وسىناۋ ماڭىزدى ماسەلە اتاپ ءوتىلدى. ال بيىلعى كوكتەمدە بۇل ماسەلە الماتىدا وتكەن الدەنەشە عىلىمي-پراكتيكالىق كونفەرەنتسيانىڭ تاقىرىبىنا اينالدى. ياعني تاريحي شەشىمگە تۇرتكى بولعان جايتتەر وسى جىلى رەسمي مىنبەلەردە ءىس جۇزىندە تۇڭعىش رەت ناقتى شىندىققا تاقالتىلىپ اتاپ ايتىلدى. وسى ۋاقىتقا  دەيىن قالا اتاۋىن ۇسىنعان دەپ (بۇل، بالكىم، ساياسي رەپرەسسيالاردا جازىقسىز جازالانعانداردى ەكشەپ، ءار مەزگىلدە اقتاۋدىڭ، تيىسىنشە، ەڭبەكتەرىن دە دەر كەزىندە ءادىل باعالاماعاندىقتىڭ سالدارى بولار) ادەبيەتتەردە ءتۇرلى ەسىم اتالاتىن، ءالى دە كوپ جەردە قاتەلىك سول قالپى تۇر، تولىق تۇزەتىلىپ، وزگەرتىلە قويعان جوق.

سونىمەن، قازاق رەسپۋبليكاسى سوۆەتتەرىنىڭ رەت سانى بويىنشا بەسىنشى، ءىس جۇزىندە ەكى ولكەدەگى ەل-جۇرت جەر-سۋىمەن بىرىكتىرىلگەننەن كەيىن جاڭا احۋالدا وتكىزىلگەن ءبىرىنشى  سەزىندە قابىلدانعان شىن مانىندەگى تاريحي شەشىم رەسەي كومپارتياسى قازاق ولكەلىك كوميتەتىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى، سەزد دەلەگاتى سۇلتانبەك قوجانوۆتىڭ ەسىمىمەن تىعىز بايلانىستى-تۇعىن. سوندا ەل مەن استانا اتالىمىنا بايلانىستى اسا ماڭىزدى قاۋلىلار الىندى جانە ولاردىڭ ومىرگە قانداي رەتپەن كەلگەنى جايىندا بۇرىن جابىق بوپ كەلگەن بىرقاتار تاريحي قۇجاتتار سىر شەرتەدى.

«الاش ءىسىنىڭ» العاشقى تولقىنىندا رەپرەسسيالانعان ۇلت تەاترىنىڭ العاشقى باسشىسى دىنمۇحامەد (دىنشە) ءادىلوۆ   1928 جىلعى 24 جەلتوقسانداعى تەرگەۋدە: «...قوجانوۆ، مەن، ەسپولوۆ جانە قوجىقوۆ تابىنباەۆتىڭ ۇيىندە تۇستەنىپ وتىرعانبىز، – دەپ كورسەتتى. – سەزد اياقتالۋعا تاقالعان بولاتىن. سوندا ۇكىمەتتىڭ اق-مەشىت قالاسىنا كوشىپ كەلۋىن ەستە قالدىرۋ ءۇشىن قالانىڭ اتىن وزگەرتۋ حاقىندا ماسەلە كوتەرىلدى. قالاي اتاۋ دۇرىس بولارىن ويلاستىرا باستادىق. «قىزىل-وردا» تەرمينىن ءبىرىنشى بولىپ قوجىقوۆ ويلاپ تاپتى. ودان: نەگە؟ دەپ سۇرادىق. ول ۇسىنىسىن بىلاي دايەكتەدى: بۇل – قوس اتاۋ، انا جاقتى دا، باسقا جاقتى دا قاناعاتتاندىرادى. «قىزىل» – قىزىل ءتۇستى بىلدىرەدى، سوندىقتان بولشەۆيكتەرگە ۇنايتىن بولادى، ال «وردا» – ۇلتتىق تەرمين. سول سەبەپتى انا جاقتان دا، مىنا جاقتان دا نارازىلىق تۋمايدى. مۇنداي دالەلدەرمەن بارشامىز كەلىستىك، سوندا قوجانوۆ: «قالانىڭ اتى قىزىل-وردا دەپ وزگەرتىلەتىن بولادى»، – دەدى».

بۇل دەرەك مەنىڭ جوعارىدا كورسەتىلگەن جاريالانىمدارىمنان كەيىن جاقىندا عانا – پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ شەشىمىمەن قۇرىلعان رەپرەسسيا قۇرباندارىن تولىق اقتاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا جۇمىسىنىڭ ناتيجەلەرىنىڭ ءبىرى رەتىندە 2023 جىلى قر پرەزيدەنتى ءارحيۆىنىڭ دايىنداۋىمەن ون ەكى كىتاپ بوپ جارىق كورگەن «الاشوردا ءىسى» كوپتومدىعىنىڭ 1-ءشى تومىندا شىقتى.

وسى ءبىر تۇستىك كەزىندەگى پىكىرلەسۋ جونىندە كەزىندە تۇركىستان ولكەسىندەگى ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسقا بەلسەنە قاتىسقان قوعام قايراتكەرى، بايىرعى مۇعالىم، اعارتۋشى، تاريحشى-عالىم، سول شاقتاعى كەڭەس قىزمەتكەرى قوڭىرقوجا قوجىقوۆ 1931 جىلعى 20 قىركۇيەكتە وگپۋ تەرگەۋشىسىنە: «اق-مەشىت قالاسىن قىزىل-وردا دەپ قايتا اتاۋ تاريحىن بىلەمىن، – دەپ جاۋاپ بەردى. – ول بىلاي بولىپ ەدى: 1925 جىلعى كەڭەستەر سەزى كەزىندە مەن، جاندوسوۆ، قوجانوۆ جانە تاعى باسقالار قازاقتاردىڭ ءبىرىنىڭ ۇيىندە تۇسكى اس ىشۋگە جينالدىق. تاماقتانىپ وتىرعاندا جاڭا استانانى قالاي اتاۋ كەرەك دەگەن ماسەلە كوتەرىلدى. مەن ونى «قىزىل-وردا» دەپ اتاۋدى ۇسىندىم، مۇنىم بارىنە ۇنادى، سودان سوڭ قوجانوۆ وسى اتاۋدى كەڭەستەر سەزىندە ۇسىندى دا،  ۇسىنىس قابىل الىندى». – بىرىككەن مەملەكەتتىك ساياسي باسقارما مۇراعاتتارىندا ساقتاۋلى بۇل مالىمەت تۇڭعىش رەت بۇرناعى جىلى «الاشوردا ءىسى» كوپتومدىعىنىڭ 4-ءشى تومىندا جاريالاندى.

ءادىلوۆ ءوزىن تەرگەۋدىڭ سول 1928 جىلدىڭ 27 جەلتوقسانىندا جۇرگىزىلگەن جالعاسىندا: «تابىنباەۆ ەمبەرگەننىڭ ۇيىندەگى تۇستىك كەزىندە اق-مەشىت قالاسىن قىزىل-وردا دەپ وزگەرتىپ اتاۋ كەرەك دەگەن قورىتىندىعا كەلدىك. وسىدان كەيىن قوجانوۆ پەن ءبىز سەزگە كەتتىك، – دەپ كورسەتكەن-ءدى. – قوجانوۆ تورالقاعا شىقتى دا، وزىنە كەزەكتەن تىس ءسوز الىپ، مىنانداي ۇسىنىستار ەنگىزدى: ءبىرىنشى ۇسىنىسى – «كيرگيز رەسپۋبليكاسىنا» «قازاق رەسپۋبليكاسى» دەپ قايتا ات قويۋ، ەكىنشىسى – اق-مەشىت قالاسىنىڭ اتىن قىزىل-ورداعا الماستىرۋ. سەزد ەكى ۇسىنىستى دا ءبىراۋىزدان قابىلدادى».

رك(ب)پ قازاق ولكەكومىنىڭ ەكىنشى حاتشىسى، 5-ءشى سوۆەتتەر سەزىندەگى كومفراكتسيانىڭ توراعاسى سۇلتانبەك قوجانوۆ ۇلت قايراتكەرلەرىنىڭ بەيرەسمي باسقوسۋىندا حالقى مەن جەر-سۋى بىرتۇتاستانعان ۇلكەن قازاقستاننىڭ استاناسىن بۇدان بىلاي اقمەشىت ەمەس،  قىزىلوردا دەپ اتاۋ تۋرالى ءوزىنىڭ ۇستازى ىسپەتتى قادىرلەيتىن قوڭىرقوجا قوجىقوۆتىڭ ۇسىنىسىن  بىردەن قولداعان جانە ونى سەزدە جاريا ەتۋمەن بىرگە ءارى ونىڭ الدىندا دىنمۇحامەد ءادىلوۆ وگپۋ تەرگەۋشىسىنە بەرگەن جاۋابىندا كورسەتكەندەي، تاعى ءبىر وتە ماڭىزدى ماسەلەنى كوتەرگەن-ءدى...

بەسىنشى سەزدىڭ تاسقا باسىلىپ شىققان ستەنوگرافيالىق ەسەبىنە قاراعاندا، قوجانوۆ ۇسىنىستارىن شىنىندا دا، ءادىلوۆ ايتقانداي «وزىنە كەزەكتەن تىس ءسوز الىپ»، ءارى  «ستسەناريدەن تىسقارى» (ويتكەنى بۇل ماسەلەلەردى قاراۋ  سەزدىڭ كۇن تارتىبىندە كوزدەلمەگەن-ءتىن), بىراق وتە قيسىنىن كەلتىرە جاريا ەتكەن كورىنەدى. سەزدە رەسپۋبليكانىڭ باسقارۋشى ورگاندارىن سايلاۋ ماسەلەسىنە كوشەر الدىندا، كيرگيزيانىڭ (ياعني قازاقيانىڭ) بارلىق ەڭبەكشىلەرىنە ۇندەۋ قابىلداۋ ءۇشىن،  توراعالىق ەتۋشى ونىڭ ءماتىنىن وقيدى. دەلەگاتتار ۇندەۋدى قىزۋ قول شاپالاقتاپ قۋاتتايدى.

قولشاپالاق باسىلىسىمەن سۇلتانبەك قوجانۇلى ءسوز الادى دا مىنبەگە كوتەرىلەدى: «بىزدە وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىر تۇسىنبەستىك بوپ تۇر، – دەپ باستايدى ول ءسوزىن. – كيرگيزدار وزدەرىن قازاقپىز دەپ اتايدى. مۇنى ولار ورىس كازاكتارىنان كوشىرىپ العان جوق، ولار باعزى زاماننان-اق قازاق دەپ اتالاتىن.  كوشپەندىلەردىڭ العاشقى وداعى قازاق دەلىنەتىن، سوندىقتان ورىس كازاكتارى وسى اتاۋدى وزدەرىنە بىزدەن كوشىرىپ العان دەپ ويلاۋعا بولادى»، – دەپ ءبىر توقتايدى.  سوسىن بۇل اتالىمنىڭ قالاي وزگەرگەنىنە شولۋ جاساي كەلىپ: «بولاشاقتا كيرگيزدى قازاق دەپ، ال رەسپۋبليكانى قازاقتىكى، ياعني قازاقستان دەپ اتاۋدى زاڭداستىرۋ كەرەك. مەن وسى اتاۋدى بەكىتىپ، سونشالىقتى ادەمى ەمەس تاڭبانى جۋىپ تاستاۋدى ۇسىنامىن. كەڭەستەردىڭ بەسىنشى بۇكىلكيرگيز سەزى «قازاق» اتاۋىن كيرگيز حالقىنىڭ اتالىمىنا جانە «قازاقستان» اتاۋىن كيرگيز رەسپۋبليكاسىنا بەرۋدى زاڭداستىرسىن»، – دەيدى.

ۇسىنىس قاتتى قول شاپالاقتاۋعا ۇلاستى.

سوسىن توراعا اۋەلى قوجانوۆ سويلەردىڭ الدىندا جاريا ەتىلگەن قۇجات جوباسىن – سەزدىڭ ۇندەۋىن داۋىسقا سالىپ الدى دا: «كەلەسى ۇسىنىس: كيرگيز رەسپۋبليكاسىنا – قازاق سوتسياليستىك  كەڭەستىك رەسپۋبليكاسى دەپ  قايتا ات قويۋ»، – دەي بەرگەنىندە جۇرت دۋ ەتە ءتۇسىپ، قول سوعىپ جىبەردى. توراعالىق ەتۋشى ۇسىنىستىڭ قابىلدانعانىن جاريالادى دا، كەلەسى ماسەلەگە اۋىسىپ، رەسپۋبليكا ورتالىعىن  اقمەشىتكە كوشىرۋگە بايلانىستى، لەنين اتىنداعى حالىق ءۇيىن سالۋ شەشىمىنىڭ ورىندالۋ بارىسىن حابارلادى. سودان سوڭ قوجانوۆ كەلەسى ۇسىنىسىن ايتۋ ءۇشىن تاعى دا ءسوز الدى.

«اقمەشىت قالاسى پاتشا ۇكىمەتى جاۋلاپ العانعا دەيىن اقمەشىت اتالاتىن، – دەپ كىرىستى ول سوزىنە. – پاتشا وكىمەتى كەزىندە گراف پەروۆسكيدىڭ قۇرمەتىنە قالا اتى پەروۆسك بوپ وزگەرتىلدى. رەۆوليۋتسيا وعان قايتادان ەسكى اتاۋىن بەردى. بۇرىن قالاي اتالسا دا، ول ارتتا قالعان، قاتارداعى جۇپىنى قالا بولاتىن.

كەڭەستەردىڭ بەسىنشى سەزىن ءبىز قازاق رەسپۋبليكاسى عۇمىرىنداعى كۇرت بەتبۇرىس دەپ سانايمىز. بۇل سەزدى ءبىز ءبىرىنشى سەزد دەپ اتايمىز. بۇل سەزدىڭ قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ  جاڭا ورتالىعى اقمەشىتتە ءوتۋى  دە ونىڭ ءمانىن ارتتىرا تۇسەدى.

ءسويتىپ جۇپىنى اقمەشىت قالاشىعى قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىعىنا اينالىپ وتىر. قالانىڭ ءمان-ماعىناسى اۋىسۋىنا بايلانىستى، مەن وسى قالانىڭ اتىن تازا قازاقى اتاۋعا وزگەرتسەك دەگەن ۇسىنىس ەنگىزەمىن. بۇرىن حاندىق قۇرىلىمداردىڭ ورتالىقتارى بولاتىن، مىسالى – اق وردا دەيتىن. اتاقتى حان ءوز ورتالىعىن كوك وردا دەپ اتاعان. ال ءبىز ءوز ورتالىعىمىزدى قىزىل وردا دەپ اتاي الامىز.  مەن  ورتالىعىمىز اقمەشىتتى (پەروۆسكىنى) بۇدان بىلاي – قىزىل وردا دەپ اتاۋدى ۇسىنامىن».

قىزۋ قول سوعىلىپ، ۇسىنىس ءبىراۋىزدان قابىلداندى...

حالقى مەن جەر-سۋى ءبىر شاڭىراق استىنا جيىلىپ ىرگەسى كەڭەيگەن قازاق رەسپۋبليكاسى كەڭەستەرىنىڭ ءبىرىنشى (كەڭەستىك اۆتونوميا 1920 جىلى بوي كوتەرگەلى بەرگى رەت سانى بويىنشا – بەسىنشى) سەزى ۇلكەن قازاقستاننىڭ استاناسىنا وسىلاي قىزىل وردا دەگەن اسەم دە ايبارلى ات بەردى. وسى اقمەشىت سەزىنىڭ ايرىقشا ماڭىزدىلىعى سول – ەكى ولكەدەگى قازاق حالقىنىڭ ءبىر مەملەكەتتىك بىرلەستىك قۇرىپ تۇتاستانۋىن،  حالقىمىزعا ءوزىنىڭ ەتنوستىق اتاۋىنىڭ قايتارىلۋىن زاڭداستىردى. جانە ايرىقشا اتاپ ايتارلىق ءبىر ءجايت – سەزدە قازاق قايراتكەرلەرى وتە قۇندى قارارلار قابىلداپ، ۇلتتىق مەملەكەتتىلىك ءۇشىن كۇرەستىڭ جاڭا كەزەڭىن مەيلىنشە بەلسەندىلىكپەن جۇرگىزۋگە بەيىل ەكەندىكتەرىن كورسەتتى. بىراق ورتالىقتان جاڭا ەميسسار كەلىسىمەن كوزدەلگەن، جوسپارلانعان دامۋ توقىراپ، ءبارى كەرى كەتىرىلدى. بۇل، ارينە، باسقا اڭگىمەنىڭ تاقىرىبى.

ءبىز  بۇگىن شاشىلعان جەر-سۋىمىزدى جيىستىرىپ، حالقىمىزدى ىرگەسى كەڭەيتىلگەن ءبىر شاڭىراق استىنا توپتاستىرعان، تاريح ساحناسىنا ەتنوستىق قازاق  اتىمىزبەن شىققانىمىزدى جەر-جاھانعا ايگىلەگەن قۇرىلتايعا جانە سول قۇرىلتاي شەشىمىمەن اقمەشىت-قىزىلوردا  شاھارىنىڭ ۇلكەن قازاقستاننىڭ العاشقى استاناسى بولعانىنا تۇتاس ءبىر عاسىر تولۋىن اسقان قۋانىشپەن اتايمىز. جانە بۇگىندەرى قىزىلوردادا وسى ماسەلەنى ارنايى قاراستىرماق حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا  جۇمىسىنا تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ رۋحىن اسقاقتاتا تۇسەتىندەي جەمىستى جۇمىس، زور تابىس تىلەيمىز.

بەيبىت قويشىباەۆ،

جازۋشى، تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

Abai.kz