2025 جىلعى 29 قازاندا ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا «اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى قازاق ادەبيەتىنىڭ دامۋى جانە مەملەكەت پەن ادەبيەت اراسىنداعى رۋحاني ديالوگتىڭ قاجەتتىلىگى تۋرالى ساۋال جولداعان بولاتىن. وسىعان وراي قازاقستان جازۋشىلار وداعى رەسمي مالىمدەمە جاسادى.

مالىمدەمەدە وداق دەپۋتات قازىبەك يسا كوتەرگەن ماسەلەلەردىڭ باسىم بولىگى بۇعان دەيىن جازۋشىلار وداعى تاراپىنان بىرنەشە رەت كوتەرىلىپ، كەيبىرى جۇزەگە اسىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. 2023 جىلى مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى مەرەكە قۇلكەنوۆتى قابىلداعاندا دا وسى تاقىرىپتار قوزعالعان. پرەزيدەنت جاس قالامگەرلەرگە ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ، مەملەكەت تاراپىنان قولداۋ شارالارى جالعاساتىنىن ايتقان ەدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار بۇگىندە تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىلىپ كەلەدى.

جىل سايىن بەرىلىپ كەلە جاتقان مەملەكەتتىك «دارىن» جاستار سىيلىعى، پرەزيدەنتتىڭ ارناۋلى ادەبي سىيلىعى جانە «ايبوز» ۇلتتىق ادەبي سىيلىعى – وسىنىڭ ايعاعى. جازۋشىلار وداعى ەل رۋحانياتىنىڭ تىرەگى رەتىندە ۇلتتىق ادەبيەتتى دامىتۋدا، قالامگەرلەر بۋىنىنىڭ ساباقتاستىعىن قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى ءرول اتقارىپ وتىر. ۇيىم پرەزيدەنت اكىمشىلىگىمەن، ۇكىمەتپەن، مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىمەن، وڭىرلىك اكىمدىكتەرمەن جانە شەت مەملەكەتتەرمەن بىرقاتار جوبالاردى جۇزەگە اسىرىپ كەلەدى. سوندىقتان «قۇزىرلى ورىندار ادەبيەتكە نەمقۇرايلى قارايدى» دەگەن پىكىر ورىنسىز دەپ سانالادى.

سونداي-اق وداق دەپۋتاتتىڭ «ۇكىمەت پەن ادەبيەت اراسىنداعى مادەني ۇنقاتىسۋدى جۇيەلى ديالوگتىك پلاتفورما رەتىندە بەكىتۋ» تۋرالى ۇسىنىسىنا قاتىستى ءوز ۇستانىمىن ءبىلدىردى. مالىمدەمەدە: «قالامگەر قاۋىمى بيلىكپەن ديالوگ جۇرگىزۋمەن ۋاقىت وتكىزسە، ادەبيەتتى كىم جاساماق؟» – دەلىنگەن.

جازۋشىلار وداعى قازاق ادەبيەتىنىڭ بولاشاعىن جاس بۋىنمەن بايلانىستىرىپ، جاس تالانتتاردى قولداۋ مەن ادەبي ۇدەرىستى جاڭا باعىتتا دامىتۋعا باسىمدىق بەرىپ وتىر. «قازاقستان جازۋشىلار وداعى مۇشەلىگىنە ۇمىتكەر» جوباسى اياسىندا 20 جاسقا دەيىنگى جاستارعا ارنالعان بايقاۋلار، شەبەرلىك ساباقتارى مەن ادەبي كەشتەر وتكىزىلىپ كەلەدى. بالالار ادەبيەتىن دامىتۋ ماقساتىندا حالىقارالىق «ەرتوستىك» ادەبي سىيلىعى تاعايىندالعان. بۇدان بولەك، بىلتىر الماتىدا وتكەن «الماتىنىڭ جاس جازۋشىسى» جوباسى ەندىگى جىلدان باستاپ وقۋ-اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىمەن بۇكىل رەسپۋبليكا بويىنشا «قازاقستاننىڭ جاس جازۋشىسى» اتاۋىمەن جالعاسىن تابادى.

2024–2025 جىلدارى قر مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ، ءۇش ءىرى جوبا ىسكە اسىرىلعان: «جاڭا قازاقستاننىڭ ادەبي-تانىمدىق پانوراماسى»، «جازۋشىلاردىڭ ادەبي شەبەرلىك مەكتەبى» جانە «تمد ەلدەرىنىڭ ارحيۆتەرىندەگى قازاقستاندىق جازۋشىلار تۋرالى زەرتتەۋ جۇمىستارى». سوڭعى جوبا اياسىندا قازاق ادەبيەتى ينستيتۋتىن اشۋ باعىتىنداعى جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر.

قازىرگى قازاق ادەبيەتىندە زاماناۋي ادامنىڭ بەينەسىن بەينەلەيتىن شىعارمالار جەتكىلىكتى ەكەنى دە ايتىلدى. بۇل – بىلتىر جارىق كورگەن 20 كىتاپ پەن بيىل جارىق كورەتىن تاعى 20 ەڭبەكتەن انىق كورىنەدى. 2026 جىلدان باستاپ وداق «تۇركى الەمىنىڭ ادەبيەتى» جوباسىن جۇزەگە اسىرۋدى جوسپارلاپ وتىر. جوبا اياسىندا تۇركى ەلدەرىنىڭ ۇزدىك تۋىندىلارى قازاق تىلىنە اۋدارىلىپ، وتاندىق وقىرمانعا ۇسىنىلادى. بۇل باعىتتاعى جۇمىس ءازىربايجان، قىرعىزستان جانە وزبەكستان جازۋشىلار وداقتارىمەن قول قويىلعان مەموراندۋمدار ارقىلى باستالىپ كەتكەن.

سونىمەن قاتار، جازۋشىلار وداعى جانىنداعى پروزا، پوەزيا، بالالار ادەبيەتى، ادەبي سىن، دراماتۋرگيا، اۋدارما، دەتەكتيۆ جانە جاستار كەڭەستەرى ادەبيەتتىڭ جان-جاقتى دامۋىنا سەرپىن بەرىپ وتىر.

مالىمدەمەنىڭ سوڭىندا وداق باسقارماسى دەپۋتاتتىق ساۋالدا كوتەرىلگەن ماسەلەلەردىڭ ۇيىمنىڭ كۇن تارتىبىمەن تولىق ۇندەسەتىنىن اتاپ ءوتتى. «قازاق ادەبيەتى – ىرگەتاسى بەرىك، رۋحاني قۋاتى زور، بولاشاعى جارقىن ادەبيەت. ءبىز ادەبيەتتى دامىتۋ ىسىندە مەملەكەتپەن بىرلەسە جۇمىس ىستەۋدى، جاس قالامگەرلەرگە قولداۋ كورسەتۋدى جانە ۇلتتىق رۋحانياتتى جاڭعىرتۋدى باستى مىندەتىمىز دەپ بىلەمىز. قازاق ادەبيەتى – ۇلت رۋحىنىڭ ايناسى. ونى دامىتۋ – بارشامىزدىڭ ورتاق پارىزىمىز!» – دەلىنگەن مالىمدەمەدە.

Abai.kz