الماتى قالاسىنداعى جاروكوۆ كوشەسى بويىندا “مەكتەپ ءبىتىرۋشى تۇلەكتەر اللەياسى” بار. اۋماعى ات شاپتىرىم. سامىرسىنى مەن قايىڭى قاتار بوي تارتىپ، كەڭ تىنىس بەرىپ تۇر. سول پارك ىشىندە جوعارعى سۋرەتتەگىدەي ەسكەرتكىش تاc قويىلعان. وندا “بۇل جەردە دۇنيەجۇزى قازاقتارىنىڭ ورتالىعى سالىنادى” دەگەن جازۋ تۇر. پارك اينالاسىندا قاراۋىل كورىنبەيدى. ءبىز بىلەتىن قاۋىمداستىق ءۇيى بولسا كوك بازار جاقتا ەدى... وسىنشا جەردى بوس تاستاعانى قالاي دەپ، ماسەلەنىڭ ءمانىسىن بىلمەككە دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى  بوتاكوز ۋاتقانعا تەلەفون شالىپ كوردىك. “بۇل ەسكەرتكىش تاس  دۇنيە ءجۇزى قازاقتارىنىڭ ءبىرىنشى قۇرىلتايى كەزىندە قويىلدى. ءتىپتى ول تاستى حاليفا التاي، دالەلحان جانالتاي، التىنبەك سارسەنبايۇلى سىندى ايتۋلى ازاماتتار كوزى تىرىسىندە ءوز قولدارىمەن قويعان. قۇرىلتايدىڭ شەشىمىمەن ول جەرگە ۇلكەن ورتالىق سالىنۋى ءتيىس ەدى. كەيىن حراپۋنوۆ اكىم بولىپ تۇرعان كەزدە ول جەر ساتىلىپ كەتتى دە، دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنا تيمەي قالدى”،- دەپ جاۋاپ بەردى بوتاكوز ۋاتقانقىزى. ءارى «وسى جەر قولدان كەتكەندە تالاي داۋىن كوتەرگەن ءسۇلتانالى بالعاباەۆ اعاڭنان تولىقتاي سۇراپ بىلەرسىڭ» دەپ ءجون كورسەتتى.

ءسۇلتانالى بالعاباەۆ مىرزاعا تەلەفون ارقىلى حابارلاسقانىمىزدا: “ول ماسەلەنى مەن تالاي رەت كوتەرىپ، جاۋاپتى مەكەمەلەردىڭ بارىنە حات جازعانمىن. زاماننىڭ كەڭ تۇسىندا، ء بىرىنشى قۇرىلتاي كەزىندە بيلىك اۋىزشا ۋادەسىمەن سول جەردى دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنا بەرگەن. قازىر جان- جاعىنا كوتتەدجدەر ءتۇسىپ كەتتى عوي، ول جەردىڭ العاش كەسىلگەن اۋماعى قازىرگىدەن دە ۇلكەن بولعان. مەملەكەتتىك اكت ۋاعىندا بەرىلمەدى دە، ارتىنان قانشا تۇسكەنىمىزبەن ول جەر قاۋىمداستىققا بۇيىرمادى. وندا ۇلكەن ەتنو اۋىل مەن قازاقتىڭ كوشىن قولدايتىن ورتالىق سالىنۋى كەرەك ەدى”، -  دەپ كۇيىنىشىن ءبىلدىردى.

ءيا، ودان بەرى دە 22 جىل ءوتىپتى. دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى، ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ جىل ارالاتىپ الەم قازاقتارىنىڭ باسىن قوسۋدى ءاۋ باستان داستۇرگە اينالدىردى. سونىڭ ارقاسىندا قازىرگە دەيىن 4 رەت التى الاشتىڭ باس قوسىلىپ، القالى جيىن ءوتتى. ال «ەسكەرتكىش تاس» سول قالپى مەڭىرەيىپ تۇر.

قاشقىن حراپۋنوۆتى اتاماي-اق قويايىق، «ۆەليك» تەپكىش احمەتجان اكىمنىڭ كوزىنە بۇل جەر قالاي تۇسپەي جۇرگەنىن كىم ءبىلسىن؟ بۇل - سىراحاناسى مەن ساۋناسى، قوناق ءۇيى مەن بيزنەس كەشەندەرى كۇن ساناپ بوي كوتەرىپ جاتاتىن ارۋ الماتى ەمەس پە؟! تۇتاس قازاقتىڭ يگىلىگى ءۇشىن، جۇمىر جەردىڭ شالعاي تۇكپىرىندە شاشىراعان قازاقتىڭ بىرلىگى ءۇشىن سالىنۋى كەرەك ورتالىقتىڭ ءالى دە بولسا  ءبىر تاسى قالانباۋى قالاي؟

بۇگىنگى قازاق قوعامىندا ەڭ كوپ قاۋزالاتىن تاقىرىپتىڭ ءبىرى – كوشى-قون. ەلباسى ءوزى مۇرىندىق بولعان «قازاق كوشىنە» سوڭعى كەزدەرى مىڭ سان توسقاۋىل قويىلىپ، سۋ اياعى قۇردىمعا كەتىپ بارا جاتقانى جاسىرىن ەمەس. ءدال قازىرگى ۋاقىتتا اتاجۇرتقا اعىلعان باۋىرلارىمىزدىڭ كەرۋەنى جوعارىداعى تاس ەسكەرتكىشكە ۇقساپ «قاتىپ» تۇر.

نە قايران؟

Abai.kz