اسەت يسەكەشەۆكە اشىق حات
قر ينۆەستيتسيالار جانە دامۋ ءمينيسترى
ءا. ءو. يسەكەشەۆ مىرزاعا.
اشىق حات.
قۇرمەتتى اسەت ورەنتايۇلى!
وسى اشىق حاتتى سىزگە ارناپ جازۋعا مىنا سۇمدىق قالىپتاسقان جاعداي سەبەپ بولدى. «ۆرەميا» گازەتىنىڭ 2014 جىلدىڭ 9-شى تامىزىندا بەلگىلى قازاقستاندىق جۋرناليست قارىنداسىمىز مادينا ايىمبەتوۆانىڭ «زاچەم ۆى، مالچيكي؟ كتو-تو پىتاەتسيا پريكلەيت ك كازاحستانۋ يارلىك ۆتوروگو تايلاندا. ستاتيا ۆ ينديسكوم ينتەرنەت-يزداني، نازۆاۆشايا ناشۋ سترانۋ نوۆىم تسەنتروم ميروۆوگو سەكس-تۋريزما، ستالا پوۆودوم دليا رازبيراتەلستۆا نا ديپلوماتيچەسكوم ۋروۆنە. بانگكوك –ەتو پروشلوە. ينديسكيە مۋجچينى تەپەر تولپامي ستەكايۋتسيا ۆ كازاحستان.»- اتتى نامىستى قازاقتاردىڭ جانىن تۇرشىكتىرەتىن جان ايقاي ماقالاسى مەن مەنىڭ 2014 جىلدىڭ 18 ناۋرىزىندا ««قازاق ەلىنە لاس ءتۋريزمدى اكەلمەۋ تۋرالى « ۇلى دالا قىراندارى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق الەۋمەتتىك –مادەني قوزعالىسىنىڭ ءوز ۇكىمەتىمىزگە جولداعان ۇندەۋىمە» ء تيىستى مەملەكەتتىك مەكەمەلەردىڭ، ونىڭ ىشىندە ءسىزدىڭ مينيسترلىككە قارايتىن تۋريزم كوميتەتىندەگى شەنەۋنىكتەردىڭ تاراپىنان جاۋاپ بولماي، نەمقۇرايلىلىق تانىتۋلارى ناقتى سەبەپ بولىپ وتىر. بۇل ۇندەۋ حاتتى قر پرەمەر ءمينيسترىنىڭ كەڭسەسى 2014 جىلدىڭ 18 ناۋرىزىندا قابىلداپ العان. حاتتىڭ نومەرى 461-217. 2014 جىلدىڭ 18 ناۋرىزى. سودان بەرى بۇل حاتقا ەشقانداي جاۋاپ جوق. ال، تۋعان وتانىمىز – قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى تۋريزم – لاس تۋريزمگە اينالىپ، ۇلتتىڭ قاسىرەتىنە، قايعىسىنا اينالىپ، ءبىزدىڭ ەلدى الەمگە ماسقارالاۋدا. اتالارىمىز: -«مەشكەۋ دەگەن جامان ات» دەسە، مىناۋ يارلىك ءتىپتى ونان ميلليون ەسە سۇمدىق كلەيمو بولىپ تۇر. وسىنى تۇسىنەتىن ءسات كەلدى.
ورىستاردا مىناداي قاناتتى ءسوز بار:-«يميدج ۆسە، وستالنوە نيچتو!». لاس ءتۋريزمنىڭ ارقاسىندا بىزگە وتە جامان لاس اتاۋ تاڭىلىپ وتىر. بۇنى ەستىگەننەن، كورگەننەن ولگەن ارتىق دەپ سانايمىن. ءبىز باي ەلمىز دەپ جار سالامىز. بۇكىل الەم مازاقتاپ سەكس ءتۋريزمنىڭ وتانى قازاقستان، ال سەكس ءتۋريزمنىڭ استاناسى – الماتى قالاسى دەسە نامىسى بار قازاق ولمەگەندە نە ىستەۋ كەرەك. اسەت باۋىرىم، ءادىلىن ءوزىڭ ايتشى نەگە ءبىز وسىنداي كۇيگە جەتتىك؟؟؟ ءدال وسى جاعدايدا بايلىق نەگە كەرەك، بارلىق نەگە كەرەك ؟ اشىعىن ايتايىن وسى جاعداي مەنى قاتتى الاڭداتىپ وتىر. لوگيكاعا سالساق سەكس-تۋريزم ەكونوميكاسى ناشار، نامىسى تاپتالعان، ار-ۇياتى از ەلدە عانا ورىن الادى ەمەس پە؟ بىزدە ۇلتقا، جاستارعا جوعارى ادامگەرشىلىك رۋحتا ء تالىم-تاربيە بەرەتىن يدەولوگيا جوق. ونىڭ ورنىن لاس تۋريزم باسىپ وتىر. سونىڭ سالدارىنان مەملەكەتتىڭ يميدجىنە نۇقسان كەلتىرەتىن، قازاق ازاماتتارىنىڭ ساعىن سىندىرىپ، نامىسىن تاپتايتىن كەلەڭسىز سەكس-تۋريزم ورداسى دەگەن جامان اتقا تاپ بولىپ وتىرمىز. بۇدان قالاي قۇتىلامىز مينيستر مىرزا؟ تۇسىنىكتى بولۋ ءۇشىن بۇرىن ۇكىمەتكە جولداعان ۇندەۋىمنىڭ ءماتىنىن سىزگە ارنايى جىبەرىپ وتىرمىن. لاس ءتۋريزمدى بولدىرمايتىن شارالاردى تەز ارادا جۇزەگە اسىرۋ قاجەت.
*** *** ***
«قر ۇكىمەتىنىڭ پرەمەر–مينيسترى
س.ن.احمەتوۆ مىرزاعا!
«قازاق ەلىنە لاس ءتۋريزمدى اكەلمەۋ تۋرالى «ۇلى دالا قىراندارى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق الەۋمەتتىك-مادەني قوزعالىسىنىڭ ءوز ۇكىمەتىمىزگە جولداعان ۇندەۋى!».
(2014 جىلدىڭ 18 ناۋرىزىندا جولدانعان.)
قۇرمەتتى، سەرىك نىعمەتۇلى!
وسى ۇندەۋدى دايىنداپ جانە جازىپ سىزگە جولداۋعا ەلىمىزدەگى تۋريزمگە قاتىستى قالىپتاسىپ كەلە جاتقان كەيبىر كەلەڭسىز جاعدايلار ابدەن ماجبۇرلەپ وتىر. قازىر اتالمىش سالاعا جاۋاپتى مينيسترلىك، ونىڭ دەپارتامەنتتەرى بار جانە بارلىق دەڭگەيدەگى اكىمدەر مەن تۋريستىك مەكەمەلەر، بيزنەس قۇرىلىمدارى ءتۋريزمدى دامىتامىز دەپ الا شاپقىن بولىپ ءجۇر. ء سوزسىز، ەكونوميكالىق تۇرعىدان العاندا، ونىڭ ءتيىمدى ەكەنى، قازىناعا پايدا اكەلەتىنى دە راس دۇنيە. وعان داۋ جوق. ءبىز بۇل ۇمتىلىستى قولدايمىز. ماسەلە، سەرىك نىعمەتۇلى، ء تۋريزمنىڭ باسقا جاعىندا بولىپ تۇر.
ماسەلە، بىزگە قانداي تۋريزم كەرەك؟! بولاشاقتا ەلىمىزگە قانداي تۋريزم قازاق ەلىنە كەلەدى؟! ەگەر دە ۇلتىمىزدىڭ مىڭجىلدىق سالت – داستۇرىنە، مەنتاليتەتىنە، ۇلى دالانىڭ وركەنيەتتى مادەنيەتى مەن مۇسىلماندىق دىنىنە زيان تيگىزبەيتىن، زالال كەلتىرمەيتىن، ءبىزدىڭ ار – وجدانىمىزدى ماسقارالامايتىن بولسا، وندا اڭگىمە باسقاشا. ءبىز، تاعى قايتالاپ ايتامىن تازالىقتى پاش ەتەتىن ءتۋريزمدى ەكى قولىمىزدى كوتەرىپ، قولدايمىز.
ال، تەك قانا پايدا تابۋدى، اقشانى، ۆاليۋتانى كوزدەيتىن، ء بىزدىڭ ۇلتتىق مەنتاليتەتىمىزگە، سالت – داستۇرىمىزگە جات، ءبىزدىڭ بولاشاق ۇرپاعىمىزدى بۇرىس جولعا، ارسىزدىققا باستايتىن «جىن-ويناق»، «لاس تۋريزمگە» تۇبەگەيلى قارسىمىز. ءبىز، «لاس تۋريزم» دەپ «گەي-تۋرلاردى»، «گەي-وتەلدەرد»ى، «گەيشا كلۋبتاردى»، جەزوكشەلەردى، ناركومانداردى، ماسكۇنەمدەردى جانە ءبىر جىنىستىلىقتاردى دارىپتەيتىن ءتۋريزمدى ايتامىز. ونىڭ الدى، قازاق جەرىنە كەلىپ تە ۇلگەردى. مىسالى، تەك قانا ءبىر الماتىنىڭ وزىندە 20-دان اسا گەي-كلۋبتار، 30-دان اسا گەيشا-كلۋبتار، 40تان استام كۇندىز-ءتۇنى جۇمىس ىستەيتىن جىن – ويناق، تۇنگى كلۋبتار، بوردەلدەرگە اينالعان ساۋنا – حاۋىزدار قاپتاپ كەتتى. ءبىر سوزبەن تۇيىندەسەك، ارسىزدىق ماسەلەلەرى ەلىمىزدە قاتتى بەلەڭ الۋدا. وسىنى قالاي توقتاتامىز؟ «تۋريزم، تۋريزم، اقشا، اقشا» -دەپ ءجۇرىپ، بولاشاقتا كۇلكىمىزدى جيا الماي قالىپ جۇرمەيمىز بە؟ وسىنداي قاسىرەتتەردى باسىنان وتكەرىپ وتىرعان ەلدەر مەن مەملەكەتتەر بار عوي. ولار كەزىندە وسى جايىتتەردى ەسكەرمەي، بۇگىن سان سوعىپ وتىر. سونى ءبىزدىڭ قاسيەتتى جەرىمىزدە بولدىرتپاۋعا اتسالىسىپ، الدىن-الا قاجەتتى ءىس-شارالاردى جۇزەگە بىرلەسىپ اسىرايىق. وسى تۇرعىسىندا ءسىز باسقاراتىن ۇكىمەتتىڭ تاراپىنان ويلاستىرىلعان ۇلكەن مەملەكەتتىك باعدارلاما قابىلدانسا، وتە دۇرىس بولار ەدى. ايتپەسە، ءبىز، ارسىزدىق جايلاعان ەلگە اينالىپ كەتۋ قاۋىبىمىز بار.
ءبىز بۇنى سىزگە وسىنداي ۇلكەن قاۋىپتىڭ الدىن الايىق، دەگەن نيەتپەن جولداپ وتىرمىز. وسى جونىندە ءسىزدىڭ تاپسىرماڭىزدىڭ اياسىندا ، ءتيىستى مينيسترلىك زيالى قاۋىمنىڭ قاتىسۋىمەن “دوڭگەلەك ۇستەل” نەگىزىندە ۇلكەن ءماجىلىس وتكىزۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىز.بۇل باس قوسۋ جيىنىنىڭ تاقىرىبى: «بىزگە قانداي تۋريزم كەرەك؟!». ءبىز سوندا ۇسىنىستارىمىز بەن پىكىرلەرىمىزدى تولىق جەتكىزەمىز». سىزدەردەن ناقتى جاۋاپ توسامىز.
*** *** ***
قۇرمەتپەن،
«ۇلى دالا قىراندارى» رەسپۋبليكالىق قوعامدىق الەۋمەتتىك – مادەني قوزعالىسىنىڭ تەڭ توراعاسى، قر ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى، جازۋشى
سادىبەك تۇگەل
Abai.kz