سارسەنبى, 11 جەلتوقسان 2024
بيلىك 10720 0 پىكىر 13 قازان, 2014 ساعات 18:16

بايقاۋ: ەڭ ۇزدىك اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيى-كلۋب – 2014

ءبىز اۋىلدى نەبىر تالانتتاردىڭ تۇلەپ ۇشقان التىن بەسىگى دەپ بىلەمىز. اۋىل جاعدايى تۇزەلسە، ەڭ الدىمەن، ەلدىڭ جاعدايى جاقسارعانى، اۋىل مادەنيەتى وركەن جايسا، بۇكىل قازاقتىڭ مادەنيەتى شارىقتاۋ ۇستىندە دەپ تۇسىنەتىنىمىز سوندىقتان. وسى ولەڭ-جىردىڭ، ونەردىڭ ورتاسىنا اينالىپ وتىرۋى ءتيىس قارا شاڭىراق – اۋىلدىق مادەنيەت ۇيلەرى مەن كلۋبتارتاردىڭ بۇگىنگى جاعدايىنا ءمان بەرگەن وبلىستىق مادەنيەت، مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسى مەن حالىق شىعارماشىلىعى ورتالىعى اۋىل-ايماقتاردىڭ ونەرگە دەگەن ىقىلاسىن، ۇلت مادەنيەتىنە دەگەن ءىلتيپاتىن بايقاتاتىن «ەڭ ۇزدىك اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيى-كلۋب – 2014» وبلىستىق بايقاۋىن باستادى. اتا-بابالارىمىزدان باستاۋ العان ونەگەلى ونەرىمىزدى، قازاق حالقىنىڭ تەرەڭ ويلى شىعارماشىلىعىن پاش ەتىپ، تانىلماي جۇرگەن تالانتتاردى انىقتاۋ ماقساتىندا وتكىزىلەتىن بۇل شارا تالاس اۋداندىق ءسادۋ شاكىروۆ اۋىلدىق مادەنيەت ۇيىنەن باستالدى.

بەلگىلى ساتيرا ساڭلاعى شونا سماحانۇلىنىڭ 90 جاسقا تولۋىنا وراي ۇيىمداستىرىلعان «شوق ءتىلدى شونا» اتتى ادەبي-سازدى كەش «گۇلدەر» بيشىلەر توبىنىڭ مىڭ بۇرالعان بيىمەن اشىلدى. بۇدان كەيىن شونا سماحانۇلىنا ارنالعان بەينەسيۋجەت كورسەتىلىپ، اقىندى تۋعان حالقىنىڭ ەسىنە تاعى ءبىر سالىپ ءوتتى. كەش بارىسىندا ەرجان بايعاراۇلى «شوناعا ارناۋىن» ورىنداسا، مەكتەپ وقۋشىلارى سامال سەرگەي اقىننىڭ «قۇلاعىڭا التىن سىرعا جىگىتتەر»، سىمبات امانگەلدى «تۇلكى دوستىق»، جانسايا ەسىركەپ «جانارسىز جاننىڭ ءسوزى»، بالجان باقىتجان «ەركە بولساڭ، ەركە بول» اتتى تۋىندىلارىن مانەرلەپ وقىدى. سونىمەن قاتار ش.سماحانۇلى اتىنداعى ورتا مەكتەپتىڭ 6-سىنىپ وقۋشىسى بالنۇر ءابدىمومىن اقىننىڭ سوزىنە جازىلعان «جامبىلىم قانداي تاماشا!» ءانىن، سونداي-اق انار ايداراليەۆا، گۇلجاھان جەتەنوۆا سەكىلدى اۋىل ونەرپازدارى «اجەمنىڭ ءالديى»، «مەكتەپ ءۆالسى» اتتى اندەردى تىڭدارماندارعا تارتۋ ەتتى. ءوز كەزەگىندە اۋداندىق مادەنيەت جانە تىلدەردى دامىتۋ ءبولىمىنىڭ باسشىسى پەرنەبەك وسپانوۆ، قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى، اقىن ءۇمىت بيتەنوۆا، تاراز قالالىق «جامبىل – تاراز» گازەتى باس رەداكتورىنىڭ ورىنباسارى ەرمان ابديەۆ ءسوز الىپ، شونا اقىننىڭ ادەبيەتتەگى ورىنى، ونىڭ شىعارمالارى مەن ءومىرى جايلى اڭگىمە قوزعادى. وسىلايشا، تالاستىڭ توپىراعىنان جاراتىلعان تارپاڭ اقىنعا دەگەن تالاستىقتاردىڭ قۇرمەتى ەرەكشە ەكەندىگىن كورسەتتى.

تالاس توپىراعىنان شىققان تاعى ءبىر دارىندى اقىن  سەرىك تومانوۆ. ول ءوزىنىڭ قىرىق جەتى جىلدىق نايزاعايلى عۇمىرىندا كوپتەگەن شىعارمالاردى دۇنيەگە اكەلدى. وسى اۋداننىڭ اققۇم اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيى «قۇس قانات مەنىڭ عۇمىرىم» اتتى سەرىك تومانوۆتى ەسكە الۋعا ارنالعان ادەبي-سازدى كەش وتكىزدى. الدىمەن اقىننىڭ ءومىربايانى، ادەبي تۋىندىلارىنىڭ دۇنيەگە كەلۋ تاريحى جايلى باياندالدى. بۇدان كەيىن اقىننىڭ جارى بيبىگۇل ورازباەۆا ساحناعا كوتەرىلىپ، اقىن سەرىك تومانوۆ جايلى ەستەلىكتەر ايتتى.

بۇدان كەيىن باربول توقتىقوجا اتىنداعى مەكتەپ وقۋشىلارى اقىننىڭ شىعارمالارىن مانەرلەپ وقىدى. ال، نۇرداۋلەت سارسەنبيەۆ اقىننىڭ سوزىنە جازىلعان سارسەنبەك باكىردىڭ «سەزىمدى قايتەم تۋلاعان»، «سوعادى سەن دەپ جۇرەگىم» اندەرىن جانە تانىمال ءانشى مەيرامبەك بەسپاەۆتىڭ ورىنداۋىنداعى ەربول سپاناليەۆتىڭ «قۇس قانات مەنىڭ عۇمىرىم» اتتى ءانىن بايانمەن ورىندادى. ودان كەيىن كوپشىلىك سەرىك جاپارۇلىن ءبىر مينۋت ۇنسىزدىكپەن ەسكە الدى.

- بۇگىن، مىنە، اۋىلدىق مادەنيەت ۇيلەرى مەن كلۋبتاردى ارالاعان ارنايى توپ، ءتورت اۋداننىڭ سەگىز اۋىلىنا ات باسىن تىرەدى. ءار اۋىل ادەبي-سازدى كەشتەر ۇيىمداستىرىپ، ۇسىندى. نەبىر تولايعاي تالانتتاردىڭ وسى اۋىلداردان شىققانىنىڭ تاعى ءبىر كۋاسى بولدىق. وسى شارا ارقىلى ءبىز ناعىز تالانتتى تانىپ، قولداۋ كورسەتۋگە مۇمكىندىگىمىز بولادى. مەنىڭ ويىمشا، ۇلتتىق ونەرىمىزدى دامىتۋدا ءبىزدىڭ ءوڭىرىمىزدىڭ الار ورنى ءاردايىم ەرەكشە. ءبىزدىڭ ءوڭىر ءاردايىم سالت-ءداستۇردى دارىپتەپ، قازاقي بولمىسىمىزدىڭ ايناسى بولىپ كەلگەن.  ونەرلەرىن پاش ەتكەن ءاربىر ۇجىم قازىلار القاسىنىڭ كوڭىلىنەن شىعا الدى. باستىسى، ءبىزدىڭ ءوڭىر ءاۋ باستان-اق ادەت-عۇرىپ، سالت-داستۇرىمىزگە ەرەكشە ىقىلاسپەن قاراپ، كۇندەلىكتى قولدانىسقا ەنگىزگەن سوڭ بولار، بۇگىنگى بايقاۋ شىنايى بولىپ وتۋدە،- دەدى وبلىستىق مادەنيەت، مۇراعاتتار جانە قۇجاتتاما باسقارماسىنىڭ باستىعى دۇيسەن بىقىباەۆ.

مۇنان سوڭ، جۋالى اۋداندىق كوكتوبە اۋىلى اقىن باۋىرجان ۇسەنوۆتىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان، سارىسۋ اۋداندىق ساۋداكەنت اۋىلى ء«ان مەن جىردىڭ كەنەنى» اتتى تەاترلاندىرىلعان ادەبي سازدى كەشتەرىن ۇسىندى. ەڭ كەرەمەتى، ءان ايتقان كۇمىس كومەيلەر اندەرىن دومبىرانىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن جاندى داۋىستا ورىندادى. اۋىلدىڭ التى اۋىزدارى وسىلايشا قازىلار القاسىن ءتانتى ەتتى. 

- اۋىل مادەنيەتى – ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدىڭ التىن وزەگى. بۇل مادەنيەت وشاقتارى مەكتەپ وقۋشىلارى مەن اۋىل جاستارىنىڭ بوس ۋاقىتتارىن ءتيىمدى وتكىزۋ جولىندا ءتۇرلى مادەني شارالاردى تۇراقتى ۇيىمداستىرىپ وتىراتىن ورىن بولۋى كەرەك. مادەنيەت ۇيلەرى جانىنان ونەر مەن ادەبيەت، مادەنيەتكە قاتىستى ۇيىرمەلەر مەن بىرلەستىكتەر جۇمىس جاساۋى قاجەت. كلۋب مەكەمەلەرىنىڭ تۇرعىندارعا ۇسىناتىن مادەني-قىزمەت تۇرلەرىنىڭ مازمۇنىن وسىلايشا ارتتىرسا عانا، تالاپقا ساي ۇلگىلى قىزمەت كورسەتە الادى. اسىرەسە، ولار كوشتەن قالىپ قويماي جاڭا يدەيالار مەن يننوۆاتسيانى دا پايدالانۋ كەرەك. ءبىز وسى ماقساتتى كوزدەپ وتىرمىز،- دەيدى وبلىستىق حالىق شىعارماشىلىعى ورتالىعىنىڭ باستىعى عاني سادىرباەۆ.

بايقاۋ نەگىزىنەن وسىعان دەيىن ءار اۋداننىڭ وزدەرىندە وتكىزىلىپ، تەك جەڭىمپازدارى عانا وبلىستىق بايقاۋعا جولداما العان. ءار اۋداننان ىرىكتەلىپ الىنعان ەكى اۋىلدىق مادەنيەت ءۇيى مەن كلۋبتارى ەرەجەگە سايكەس مەكەمەنىڭ ەستەتيكالىق تالعاممەن بەزەندىرىلۋى، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىنىڭ جاعدايى، وزىق تەحنولوگيامەن جابدىقتالىپ، ينتەرنەتكە قوسىلۋى، وتكىزىلگەن ءىس-شارالاردىڭ جۇيەلى جوسپارلارى بويىنشا جان-جاقتى سىنعا الىنۋدا.

وركەنيەتكە ءوز وزەگىمىزدەن اجىراماي، ءوز مادەنيەتىمىزدى وگەيسىتپەي ىلەسۋ مىندەت ەكەنى داۋسىز. ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدىڭ باستاۋى، نەگىزگى ءتىنى اۋىلدا ەكەنىن ەستەن شىعارماۋدى قۇنتتاعان شارا ءالى دە جالعاسىن تابۋدا.

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1662