1927-1928 جىلدارى جۇرگىزىلگەن «الاشورداشىلاردىڭ كەڭەس وكىمەتىن قۇلاتۋ ماقساتىندا قۇرىلعان استىرتىن ۇيىمى تۋرالى تەرگەۋ ءىسىنىڭ» بارىسىندا استىرتىن كونتررەۆوليۋتسيالىق ۇيىمىنىڭ قاستاندىق ارەكەتتەرى اشىلمادى. سوندىقتان دا دىنشە ادىلەۆتىڭ كورسەتىندىسى بويىنشا مىرجاقىپ دۋلاتوۆپەن قوسا، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «لاڭكەستىككە، قاستاندىققا» تىكەلەي قاتىسى بار ەكەنىن انىقتاي الماعان تەرگەۋشىلەر، ەندى تەرگەۋ ءتاسىلىن كۇرت وزگەرتتى.

1927-1928 جىلدارى جۇرگىزىلگەن «الاشورداشىلاردىڭ كەڭەس وكىمەتىن قۇلاتۋ ماقساتىندا قۇرىلعان استىرتىن ۇيىمى تۋرالى تەرگەۋ ءىسىنىڭ» بارىسىندا استىرتىن كونتررەۆوليۋتسيالىق ۇيىمىنىڭ قاستاندىق ارەكەتتەرى اشىلمادى. سوندىقتان دا دىنشە ادىلەۆتىڭ كورسەتىندىسى بويىنشا مىرجاقىپ دۋلاتوۆپەن قوسا، جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ «لاڭكەستىككە، قاستاندىققا» تىكەلەي قاتىسى بار ەكەنىن انىقتاي الماعان تەرگەۋشىلەر، ەندى تەرگەۋ ءتاسىلىن كۇرت وزگەرتتى.

ارانداۋدىڭ ەڭ نازىك ءارى جۇرەك شوشىتارلىق ءتاسىلىن تاپتى. ولار ەندى تىكەلەي گولوششەكيننىڭ ءوزىن «قاراۋىلعا» الدى. اسىرەلەۋ ەمەس، ناق سولاي. «كىشى وكتيابردىڭ» اۆتورىن - گولوششەكيندى قاستاندىقپەن ءولتىرۋدى ويلاستىردى»، «قىردا كوتەرىلىس ۇيىمداستىرۋعا ارەكەتتەندى» دەگەن ايىپ اياقاستىنان تابىلا كەتتى. بۇل يدەيانىڭ اۆتورى كىم؟ ەگەر دە، فيليپ يساەۆيچتىڭ ءوزى ماقۇلداماسا، تەرگەۋشىلەردىڭ بىردە-بىرەۋى باسىن بايگەگە تىگىپ، تاۋەكەلگە بەل بايلاۋى مۇمكىن بە؟ قايدام. ال گولوششەكين بۇل لاقاپ ارقىلى ءوزىنىڭ بەدەلىنىڭ وسەتىنىن ءبىلدى. بىرىنشىدەن، بۇل كەڭەس وكىمەتىنە جانە ونىڭ كوسەمدەرىنە بۇلتارتپايتىن ايعاعى بار اشىق جاۋلىق. «ايىپكەرلەردىڭ» كەز كەلگەن پىكىرى ايعاققا جاراپ جاتىر. ەكىنشىدەن، «سوتسياليزم دامىعان سايىن، تاپ كۇرەسى شيەلەنىسە تۇسەدى»، - دەگەن ءستاليننىڭ پىكىرىن «دالەلدەيدى». ۇشىنشىدەن، «گولوششەكينگە قاستاندىق جاساۋعا ۇمتىلۋى تەگىن ەمەس. دەمەك، ۇلتشىلداردىڭ جانىنا تيەتىن ءبىر تۇيتكىلدىڭ بولعانى. ەندەشە، قالايدا «كىشى وكتيابردى» جۇزەگە اسىرۋ قاجەت»، - دەپ شەشكەن. ارينە، بۇل جاي عانا بولجام. بىراق شىندىقتىڭ دا سىلەمى جوق ەمەس. ويتكەنى گولوششەكين ءاربىر وتىرىستا: وزىنە قاستاندىقتىڭ جاسالاتىنىن ءجيى ەسكە سالىپ، ماجىلىستەردە دە قايتالاۋدى ۇناتاتىنىن باسقاشا قالاي تۇسىنۋگە بولادى؟ ەڭ شەتىن ماسەلە - بايتۇرسىنوۆ باستاتقان «كونتررەۆوليۋتسيونەرلەر» گولوششەكينگە قارسى قاستاندىق ۇيىمداستىردى ما، جوق پا؟ «ۇيىمداستىرعان» ەكەن. ونى دا «ايتىپ قويعان» - د. ادىلەۆ بوپ شىقتى. بۇل جولعى سالماق، ياعني قورعانۋ كەزەگى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆقا ءتۇستى. 1929 جىلى 20 مامىر كۇنى تۇتقىنعا الىنعان جۇسىپبەك ايماۋىتوۆقا: «1927-1928 جىلدارى ادىلەۆتىڭ باندىسىمەن استىرتىن بايلانىس جاساپ، قىردا قارۋلى كوتەرىلىس ۇيىمداستىرماق بولعان» دەگەن ايىپتىڭ تاعىلۋى سوعان دالەل.
د.ادىلەۆتىڭ بەرگەن كورسەتىندىسىن ج.ايماۋىتوۆتىڭ ءوزى مويىنداعان. ول وقيعانىڭ ۇزىن-ىرعاسى مىناداي:
جوعارعى سوتتىڭ ايقىنداماسىنان: «ايماۋىتوۆ، 1928 جىلى كوكتەمدە شىمكەنت قالاسىندا ادىلەۆپەن كەزدەسكەنىن مويىندادى. ول (د.ادىلەۆ) بۇعان (ج.ايماۋىتوۆقا) ءوزىنىڭ شەتەلگە كەتىپ قالۋدى ويلاستىرىپ جۇرگەنىن ايتادى جانە قوجانوۆ ارقىلى رەتىن تاۋىپ شەتەلدىك پاسپورت الىپ بەرۋىن وتىنەدى. سودان كەيىن ءوزىنىڭ (ادىلەۆ) گولوششەكيندى ءولتىرۋدى ويلاپ جۇرگەنى جونىندە ايتا باستايدى، بىراق ايماۋىتوۆ وعان بۇلاي ىستەمەۋ تۋرالى كەڭەس بەرەدى». جۇسىپبەككە تاعىلعان ايىپتىڭ بار-جوعى وسى. ونىڭ ءتىپتى «كونتررەۆوليۋتسيالىق استىرتىن ۇيىمعا» دا، «قارۋلى كوتەرىلىسكە» دە قاتىسى جوق. قايتا ادىلەۆتى بەتىنەن قايىرعانى ءۇشىن العىس ايتۋ كەرەك ەدى. ول كەزدە جۇسىپبەك - شىمكەنتتەگى پەداگوگيكا تەحنيكۋمىنىڭ وقىتۋشىسى بولاتىن.
ادالدىق پەن ادىلدىكتى «ار ىسىنە باعالاعان» (اباي) اتاقتى جازۋشى بۇل جولى دا اقيقاتتىڭ جولىن كەسپەگەن. زادى، د.ادىلەۆتىڭ گولوششەكينگە قاستاندىق جاساۋ نيەتى بولعانعا ۇقسايدى. بۇل ءوزى ءاليحان بوكەيحانوۆ: «قازاقتا تەررور جاسايتىن ەرجۇرەك جىگىت جوق»، - دەپ ايتتى-مىس دەگەن سوزگە نامىستانعان وجەت جىگىتتىڭ جاۋاپ ارەكەتى مە؟ الدە قارا - نوعاي ءۇشىن تۇبىندە ءبىر تۇرمەگە تۇسەتىنىن ءبىلىپ، نەدە بولسا تاۋەكەلگە بەل بۋعانى ما؟ الدە قىزبا جىگىتتىڭ ەت پەن تەرىنىڭ اراسىنداعى جەلىگى مە؟ ول ءوزىن تەاتردىڭ ديرەكتورلىعىن وتكىزىپ بەرگەننەن كەيىنگى اش-ۇرەيدەن تۋعان، جاي عانا ايتا سالعان ءسوز بە، الدە ناقتى ءىس-ارەكەت پە، ونى انىقتاۋ ەندى مۇمكىن ەمەس. جيىرما جەتى جاسار جاس جىگىتتىڭ اپتىعىن باسۋ ءۇشىن ايتىلعان باسۋ ءسوزى ءۇشىن، ءوزىنىڭ اتۋ جازاسىنا بۇيىرىلاتىنىن جۇسىپبەك بىلگەن جوق. بىلسە، ادىلەۆكە ايتقان اعالىق اقىلىنان باس تارتىپ، مويىنداماس پا ەدى، كىم ءبىلسىن.
«الاش ءىسىنىڭ» باستالۋىنا سەبەپكەر بولعان كۋالاردىڭ ىشىندەگى ەڭ «تۇلعاسى» دا دىنشە ادىلەۆ بولعاندىقتان دا بۇل تۇزاقتان جۇسىپبەكتىڭ جازاسىز قۇتىلۋى مۇمكىن ەمەس ەدى. ەگەر دە جەكە تۇرعاندا ونىڭ ارناۋلى كەشىرىمگە ىلىگىپ، تاعى دا جەتى-سەگىز جىل ءومىر سۇرۋىنە مۇمكىندىك تۋاتىن ەدى. جۇسىپبەك ايماۋىتوۆقا تاعىلعان «باستى قىلمىس» مىناۋ:
«دىنمۇحامەد ادىلەۆتىڭ جاۋابىنىڭ حاتتاماسى. 3 اقپان. 1929 جىل. (جاۋاپتىڭ باسىندا تەررور تۋرالى ۇزاق-ۇزاق تولعاۋلار ايتادى. ءوزىن كەكشىل - تەررورشى رەتىندە كورسەتەدى - اۆت.). ... ايتپاقشى، ەسبولوۆتىڭ ۇيىندە گولوششەكين تۋرالى اڭگىمە بولدى. وندا گولوششەكيننىڭ ومىرىنە تىكەلەي قاۋىپ ءتوندىرۋ جونىندە ماسەلە قوزعالعان جوق. تەك گولوششەكين قاقىندا عانا بولدى. وندا قاتىسىپ وتىرعانداردىڭ بارلىعى دا: ەگەر دە رەتى كەلسە وعان قاستاندىق جاساعان ارتىق بولماس ەدى. بىراق تا بۇل وتە قيىن دۇنيە، بۇل بىرىنشىدەن، حالىققا قاتتى كۇيزەلىس اكەلەدى دەگەن قورىتىندىعا كەلدى. ءسويتىپ، ءبىز ۇشەۋمىز وسى تاقىرىپ توڭىرەگىندە اڭگىمەلەستىك، الايدا بۇل ماجىلىستە ناقتى شەشىم قابىلداعانىمىز جوق. مەنىڭ اعايىم تۇتقىندالعاننان كەيىن (ونىڭ «الاش ىسىنە» ەشقانداي قاتىسى جوق - اۆت.) قىزىلورداعا ەكىنشى رەت كەلگەنىمدە ول اڭگىمەگە قايتىپ ورالعامىز جوق. 1928 جىلى جاز ايىندا مەن شىمكەنت قالاسىنا كەلىپ ايماۋىتوۆپەن جولىقتىم. اڭگىمە اراسىندا گولوششەكين جونىندە ءسوز قوزعالدى. وعان دەيىن مەن ودان: شىمكەنت گۋبەرنيالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى كىم دەپ سۇراعانىمدا ايماۋىتوۆ: «ماكين. ول جەرگە وڭباعان ءبىر بۇزىقتى قويدى»، - دەپ جاۋاپ بەردى. سودان كەيىن: جەتىسۋ گۋبەرنيالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى كىم - دەپ سۇرادىم، بۇرىن ول ورىندا الىبەكوۆتىڭ وتىرعانىن بىلەتىنمىن. «وعان دا ءبىر بۇزىقتى قويدى»، - دەدى ايماۋىتوۆ. تاشكەنتكە بارۋ، بارماۋىم تۋرالى ايماۋىتوۆپەن اقىلداسقانىم تۋرالى بۇرىن دا ايتقانمىن. ول سول جولى قاتتى مازاسىزدانىپ: «ايتەۋىر ءبىر قارا تۇنەك ءتونىپ كەلەدى، دۇنيەنىڭ استان-كەستەنى شىعىپ، استى-ۇستىنە توڭكەرىلىپ بارادى. اينالاڭ تولعان تىڭشىلار مەن «ۇندەمەستەر»، تىنىسىڭدى تارىلتىپ، العا باستىرمايدى، بارلىق جەردە دە تىنىشتىق كەتكەن، قايدا بارساڭ دا اڭدۋدان قۇتىلمايسىڭ. قازاقستاندى شىڭىراۋعا تاستاپ، قاتتى كۇيزەلتتى، سونىڭ بارلىعىنا گولوششەكين كىنالى. سول كەلگەننەن باستاپ دۇنيە استى-ۇستىنە توڭكەرىلدى»، - دەپ مۇڭىن شاقتى.ءسويتىپ، ءبىزدىڭ اڭگىمەمىز گولوششەكين جونىندە بولدى. اڭگىمە اراسىندا نە ول ەكەنى، نە مەن ەكەنىم ەسىمدە جوق، ايتەۋىر بىرەۋىمىز وعان قاستاندىق جاساۋعا بولماس پا ەكەن دەدىك، ايماۋىتوۆ ءوزىنىڭ مۇنى - قاستاندىقتى قولدامايتىنىن ءبىلدىردى. ول ماعان: «ول قولدان كەلە مە، جوق پا بىلمەيمىن. سەن ءوزىڭنىڭ اۋىلىڭا قايتا بەر، مەن جولاي تاشكەنتكە سوعامىن، ودان قىزىلورداعا بارامىن، سوندا قوجانوۆپەن، دۋلاتوۆپەن اقىلداسامىن، سەن ءوزىڭنىڭ ادامىڭدى جىبەر، بارلىق سۇراعىڭا جاۋاپتى سول ارقىلى بەرەمىن»، - دەدى». مىنە، دىنمۇحامەد ادىلەۆتىڭ وسى ءسوزى جۇسىپبەكتى «ساياسي قاستاندىق جاسادى» دەگەن ايىپپەن كىنالاۋعا سەبەپكەر بولدى. دىنمۇحامەد (دىنشە) ادىلەۆ وتە كۇردەلى ءومىرباياننىڭ يەسى. 1928 جىلى جەلتوقسان ايىنىڭ 28 كۇنى ۇستالادى. ول ءوزىن بىردەن ۇلتتىڭ جوقشىسى رەتىندە جاريالاپ: «الاشوردانىڭ» تاپسىرماسىن ورىندادىم»، - دەپ مالىمدەيدى دە بۇكىل ءومىربايانىن حاتقا ءتۇسىرىپ، «الاش» وكىمەتىنىڭ بارلىق كوسەمدەرىنىڭ قايراتكەرلىك ارەكەتتەرىن وزىنشە بايانداپ بەرەدى. ءسويتىپ، اۋەلى مىرجاقىپ دۋلاتوۆ پەن جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ، سودان كەيىن احمەت بايتۇرسىنوۆ تۇرمەگە قامالىپ، تەرگەۋگە الىنادى. سونىڭ ناتيجەسىندە الدىڭعى توپتا 42, كەيىنگى توپتا 30 ادام جازاعا تارتىلادى. تەرگەۋ بارىسىندا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ وزىنە دىنمۇحامەد ادىلەۆتىڭ ءبىر رەت جاسىرىنىپ كەلگەنىن، گولوششەكينگە قاستاندىق جاسايمىن دەپ قوقيلانعانىن، بىراق تا وعان: «تەنتەكتىكپەن ءىس بىتپەيدى، قاستاندىق جاسايمىن دەگەندى ۇمىت. حالىققا كەسىرىڭ تيەدى»، - دەپ شىعارىپ سالعانىن ايتادى.

<!--pagebreak-->
سونداي-اق جۇسىپبەكتىڭ ۇستىنەن ءوزىنىڭ شاكىرتتەرىنىڭ دە ارىزدارى جينالىپتى. شىمكەنت پەداگوگيكالىق تەحنيكۋمىنىڭ ستۋدەنتى قالاباي بەكدۋللاەۆ باستاتقان ءۇش شاكىرتتەن جاۋاپ الىنىپتى. ونىڭ ىشىندە كەيىننەن اتى قازاققا تانىمال بولعان ءبىر ادامنىڭ اتى دا ۇشىراسادى. ونىڭ بارلىعىن تاپتىشتەپ ايتۋدىڭ پالەندەي قاجەتى شامالى. گولوششەكين مەن «ۇندەۋ» تۋرالى دەرەك دالەلدەنبەسە دە جۇسىپبەكتىڭ موينىنا ايىپ رەتىندە تاعىلدى. نەگىزگى سەبەپ وسى عانا... جاۋاپقا تارتىلۋشىلاردىڭ تۇبىنە جەتكەن سوڭعى ءسوزدىڭ ءمانىسى تەرگەۋدە قايتالانا تاپتىشتەلىپ، ناقتىلانا تۇسەدى. تەرگەۋدىڭ قايىرماسى سياقتى قايتالانا بەرەتىن بۇل وقيعاعا جاۋاپ رەتىندە جوعارعى سوت انىقتاماسىنىڭ: «ۆكپ(ب) قازاق ولكەلىك كوميتەتىنىڭ سەكرەتارى گولوششەكينگە قارسى تەررورلىق قاستاندىقتى ۇيىمداستىرعانى جونىندەگى ايىپتاۋ دا قىزىل سوزگە قۇرىلعان. تەرگەۋدىڭ وسى سالاداعى قورىتىندىلارىندا ادىلەۆتىڭ ءوزىنىڭ ويىن جۇزەگە اسىرۋعا تىرىسقان ءىس-ارەكەتىن جانە وعان ايماۋىتوۆتىڭ قاتىسقاندىعىن دالەلدەيتىن ايعاقتار جوق»، - دەگەن قورىتىندىسىن نازارعا ۇسىنۋمەن شەكتەلەمىز. بۇدان كەيىن تەرگەۋشىلەر جۇسىپبەك ايماۋىتوۆقا استىرتىن ۇيىمنىڭ مۇشەسى رەتىندە ايىپ تاعۋ جانە ونىڭ ءىسىن وزگە الاشورداشىلارمەن، سوزاق كوتەرىلىسىمەن بايلانىستىرۋ ماقساتىندا كۋالاردىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋگە ۇمتىلعان. تەرگەۋدىڭ ءۇشىنشى تومىنا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ ۇستىنەن ءوزىنىڭ شاكىرتى ق.بەكدۋللاەۆتىڭ: «جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ شاكىرتتەردى كوتەرىلىسكە شىعۋعا شاقىرىپ ۇندەۋ جازعان»، - دەگەن ماعىناداعى كورسەتىندىسى تىگىلگەن. وندا كەڭەس وكىمەتىنىڭ «بولاشاق ۇستازى» ءوزىنىڭ ۇستازى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتى «حالىق جاۋى» رەتىندە اشكەرەلەگەن. ول ءوزىنىڭ كورسەتىندىسىندە قىزا-قىزا كەلە ابايدى دا «حالىق جاۋىنىڭ» قاتارىنا قوسىپ جىبەرىپتى. سوعان قاراعاندا ق.بەكدۋللاەۆتىڭ كادىمگى كوپ موجانتوپايدىڭ ءبىرى ەكەنى بايقالادى. «ايماۋىتوۆ جۇسىپبەكتى 1921 جىلدان (-?- مۇمكىن 1927 جىلدان شىعار، جازۋ بەدەرى وشىڭكىرەپ قالعان - ت.ج.) بىلەمىن، ءوزىنىڭ ايتۋى بويىنشا ونىڭ اكەسى اقمولا (-?. سەمەي گۋبەرنياسى، پاۆلودار ۋەزى بولۋى كەرەك - ت.ج.) گۋبەرنياسىنداعى اسا ۇلكەن ءدىنشىل-موللا ەكەن. ول 1926 جىل مەن 28 جىلدىڭ ارالىعىندا شىمكەنتتەگى پەداگوگيكالىق تەحنيكۋمنىڭ وقىتۋشىسى بولدى. اتالعان وقۋ ورنىندا ساباق بەرگەن كەزىندە ول ءوزىن بارىپ تۇرعان ۇلتشىل-الاشورداشى رەتىندە كورسەتتى، بارلىق جەردە جانە ۇنەمى ستۋدەنتتەردىڭ ميىنا ۇلتشىلدىق سانانى ەگۋگە تىرىستى. مىسالى، ارنايى ادەبي باقىلاۋ ورىندارى (تسەنزۋرا - ت.ج.) باسىپ-شىعارۋعا رۇقسات بەرمەي قايتارىپ جىبەرگەن ادەبي شىعارمالارىن، كىتاپتارىن شاكىرتتەرگە وقۋعا بەردى. اسىرەسە، جوعارى كلاسس وقۋشىلارىنا وقۋ ءۇشىن تاراتىپ بەرگەن كىتاپتارىنىڭ ىشىندە «ۇربەك» («اقبىلەك» - ؟ - ت.ج.) اتتى شىعارماسى ەرەكشە كوزگە تۇسەتىن. بۇل كىتاپ «الاشورداشىلاردىڭ» رۋحىندا جازىلعان، وندا ەسكى قازاق زيالىلارىن بىرىگۋگە شاقىرعان. «كەڭەس وكىمەتىنىڭ ولارمەن كۇرەسۋگە شاماسى كەلمەيدى»، - دەلىنگەن. سونداي-اق ول ستۋدەنتتەرگە «اق جول» گازەتىنىڭ ەسكى تىگىندىسىن (1923-جىلعى عوي دەيمىن) اكەلىپ، ونداعى ءوزىنىڭ «قيلى، قيلى زامان بولدى، قاراعاي باسىن شورتان شالدى» - دەگەن ماقالاسىن وقىتتى. ول بۇل ماقالاسىندا قازىرگى قوعامعا دەگەن وكپەسى مەن سەنىمسىزدىگىن بىلدىرگەن. پەدتەحنيكۋمدا ادەبيەت پانىنەن ساباق بەرىپ جۇرگەن كەزىندە سول ءپاننىڭ مۇعالىمى رەتىندە ستۋدەنتتەردىڭ نازارىن ءارتۇرلى قاجەتسىز نارسەلەرگە اۋدارىپ، تۇككە دە پايداسى جوق ماعجان جۇماباەۆ پەن ابايدىڭ ولەڭدەرى مەن پوەزياسىنان مىسال كەلتىرىپ، ءۇزىندى وقيتىن. جالپى العاندا، ونىڭ وقىعان دارىسىنەن ستۋدەنتتەر ەشقانداي دا پايدا الدى دەپ ايتا المايمىن». دەيدى سابازىڭ! بۇدان كەيىن قالاباي مىرزاعا كىنا تاعۋعا دا بولماس. ءوزىنىڭ ۇستازى جونىندەگى قالابايدىڭ جيناعان ماعلۇماتتارىنىڭ تياناقتىلىعىنا قاراپ، سول وقىپ جۇرگەن كەزىنىڭ وزىندە: «ۇندەمەستىڭ تىڭشىسى بولمادى ما ەكەن؟»، - دەگەن كۇدىك ۇيالايدى. «ايماۋىتوۆ، اسىرەسە، قازاقتىڭ ۇلتتىق تەاترىنىڭ ارتيستەرىمەن تىعىز بايلانىستا بولدى جانە ولاردىڭ اراسىندا بەدەلى زور ەدى، ونىڭ ىشىندە مەملەكەتتىك ۇلتتىق تەاتردىڭ ديرەكتورى شانينمەن، جانداربەكوۆ قۇرمانبەكپەن (ايماۋىتوۆ كەزىندە ساباق بەرگەن تاشكەنتتەگى قازاق ينستيتۋتىنىڭ بۇرىنعى ستۋدەنتى), بايزاقوۆ يسامەن جانە امىرەمەن (ەكەۋى دە ۇلتتىق اقىندار) ەرەكشە جاقىن ەدى. بۇل ارتيستەر جاقىن دوستارى رەتىندە شىمكەنت قالاسىنا كەلگەن بەتتە-اق ايماۋىتوۆتىڭ ءۇيىنىڭ ءتورىن بەرمەيتىن». تەاتردىڭ دراماتۋرگسىز ءولى ۇعىم ەكەنىنەن حابارسىز دەگەنگە سەنۋ دە، مىنا سوزىنە قاراپ، سەنبەۋ دە قيىن. ج.ايماۋىتوۆتىڭ تەاترعا اۋىسۋى تۋرالى د.ادىلەۆپەن اراداعى حاتتارى الدىڭعى بولىمدە جاريالانعان بولاتىن، ال يسا مەن امىرە، جۇمات - جۇسىپبەكتىڭ بوزبالا كەزىنەن بەرى كەلە جاتقان دوستارى. ونىڭ ۇستىنە ءوزى دە ءانشى، سەرى ادام. ۇستازى جاساعان سكريپكا مەن دومبىرانىڭ ءۇنىن، ول شەرتكەن كۇيدى «شاكىرتى» ەستىمەدى دەيسىز بە؟ سول كەزدە شىمكەنتتە باستاۋىش باسپالداقتا وقىعان باۋىرجان مومىشۇلى مارقۇم مۇنى بىزگە سوناۋ كەزدىڭ وزىندە ەرەكشە ىلتيپاتپەن ايتقان ەدى.
1977 جىلى قاراشا ايىندا قىزىل اسكەردىڭ قۇرىلعانىنا الپىس جىل تولۋىنا وراي رەداكتسيا تاپسىرماسىمەن باۋكەڭنىڭ ءۇيىنىڭ تابالدىرىعىن تاڭعى ساعات وندا اتتادىم. ءار ءسوزىن ايتىپ وتىرىپ قاعازعا ءتۇسىرتتى، سوڭىنان ماعجان جۇماباەۆ پەن جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ تۋرالى سۇرادىم. بۇل دەرەكتى ءوزى جاقسى ەركەلەتەتىن قالامگەر مامىتبەك قالدىبايدان ەستىگەنىمدى، ال ءوزىم سەگىز جىلدان بەرى ۇستازىم، پروفەسسور قايىرجان بەكحوجيننىڭ تاپسىرماسىمەن الاش تاريحىنا قاتىستى جارتىلاي جابىق زەرتتەۋ جۇرگىزىپ جۇرگەنىمدى ايتتىم. سوندا ۇزاق ويلانىپ وتىرىپ: «مۇنى جازبا. ماعان ەمەس، وزىڭە ءسوز كەلەدى. الاش كوسەمدەرىنىڭ بارىنە دە ايىپ تاعۋعا بولادى. ويتكەنى ولاردىڭ كەڭەس وكىمەتىن مويىنداماعانى شىندىق. ونداي كەڭدىك دەموكراتيالىق ەلدە عانا كەشىرىمدى. ال بىزدە پرولەتاريات ديكتاتۋراسى. ءتۇسىندىڭ بە، ديكتاتۋرا، پرولەتاريات ديكتاتۋراسى. ال كەز كەلگەن ديكتاتۋرا ەشقاشان ءوزىنىڭ دۇشپانىن كەشىرمەيدى. سولاردىڭ ىشىندە ديكتاتۋرانىڭ ءوزى دە كىنا تاعا المايتىن ادامنىڭ ءبىرى - جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ. مەنىڭ ۇلى ۇستازىم. مەن ول كىسىنىڭ اقتىعىنا انت بەرە الامىن. 1927-1928 جىلدارى شىمكەنتتەگى تەحنيكۋمدا بىزگە قازاق ادەبيەتىنەن ساباق بەردى. كادىمگى قاراپايىم قارا شاپان كيگەن وشاقتان شىققان. ونداي ادامداردى قازاق: «سەگىز قىرلى، ءبىر سىرلى» دەپ اتايدى. قولى بوس كەزدە، كەشكە جاقىن شاكىرتتەردىڭ اراسىنا كەلىپ ادەبيەت تۋرالى اڭگىمە ايتاتىن، ءاندى سونداي ناقىشىنا كەلتىرىپ ورىندايتىن. «ەكى جيرەن» ءانىن تورعايعا اتپەن بارا جاتقاندا شىعاردىم دەپ ايتقانى ەسىمدە. مۋزىكالىق اسپاپتاردا، اسىرەسە، ءماندوليندى وتە شەبەر ورىندايتىن. دومبىرانى ءوزى جاسايتىن. ەتىكشىلىگى دە كەرەمەت ەدى: «جىگىتكە جەتى ونەر دە كوپتىك ەتپەيدى. پايداسى تيەدى»، - دەپ وتىراتىن. قازىرگى قازاققا بەلگىلى ادامداردىڭ ىشىندە ءابدىلدا تاجىباەۆ، قۇرمانبەك ساعىندىقوۆ ۇشەۋمىز ءدارىس الدىق»، - دەپ ماعلۇمات بەرىپ ەدى باۋكەڭ. تەرگەۋ ءىسى بويىنشا تاجىباەۆ دەگەن ستۋدەنت تە كۋاعا تارتىلعان. الايدا ونىڭ كورسەتىندىلەرىنىڭ «ءىزى وشكەن» ياعني كەيىن جويىلعان. ايباق-سايباق جازۋىنىڭ تابى ىسقاعازدان بايقالىپ قالادى: «سونىمەن قاتار ايماۋىتوۆ قىزىلوردا قالاسىندا تۇراتىن بەلگىلى ۇلتشىلدار بايتۇرسىنوۆپەن، دۋلاتوۆپەن جانە باسقا دا ولكەلىك وقۋ ورىندارىنىڭ وقىتۋشىلارىمەن تىعىز بايلانىس جاساپ، سول قالاعا بارىپ تۇراتىن. 1926-1927 جىلداردىڭ اراسىندا شىمكەنتتە تۇرعان كەزىندە ول 4 رەت قىزىلورداعا بارىپ كەلدى»، - دەگەن ماعلۇمات تىڭشىنىڭ تياناقتىلىعىن بىلدىرەدى. ايتپەسە وقىتۋشىسىنىڭ باسقان ءىزىن ساناپ جۇرەتىن زەرەكتىك كەز كەلگەن شاكىرتكە ءتان ەمەس بولسا كەرەك. مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى سيرەك تە قۇپيا دەرەكتەردى جاريالاي باستاعان كەزىم، ياعني 1987 جىلدىڭ كۇزى مەن 1988 جىلدىڭ كوكتەمىنىڭ ءبىرى ەدى. كۇندەلىگىمىز سول تۇستا قولدى بولىپ كەتكەندىكتەن دە ناقتى مەرزىمىن انىقتاي المادىم. ايتەۋىر «قايتا قۇرۋدىڭ» ەكپىنىمەن قاۋىپسىزدىك كوميتەتى مەن مەملەكەتتىك ءارحيۆتىڭ سورەلەرىندەگى وسىنداي شەتىن قۇجاتتاردىڭ بىرىنە كەشكى بەستە جولىعىپ، ەرتەڭ قاراۋعا ىسىرىپ قويعان ءتۇنى تاڭعى ساعات جەتىدە ءابدىلدا تاجىباەۆ تەلەفون شالىپ، تۋرا ساعات سەگىزدە كۇتەتىنىن بۇيىرا ايتتى. كۇدىگىمىزدىڭ ۇستىنەن تۇسكەنىن ءىشىمىز سەزدى، بىراق سەكەمگە قيمادىم. سالقىن قارسى الىپ، شاحمات تاقتاسىن نۇسقاپ، ويىنعا شاقىردى. ءبىرىنشى كەزەكتە جەڭۋگە مۇمكىندىگىمىز بولا تۇرا جەڭىلدىك. ەكىنشىسىندە قاپى قالدىردى. قارقىلداپ ۇزاق ءارى راحاتتانا كۇلدى دە: «مۇنىڭ بارلىعىن نەگە سۇيەنىپ، كىمگە سەنىپ جيناپ ءجۇرسىڭ؟»، - دەدى. كىمگە سەنەمىن دەرسىڭ؟ تەك قايىم مۇحامەدحانوۆتىڭ اتىن اتاپ، ءوزىنىڭ مۇحتار اۋەزوۆپەن بىرىگىپ جازعان «اققايىڭ» پەساسىن، «كومىلگەن مىسىق» تاريحىن ەمەۋىرىن ەتكەنىمدە ورنىنان اتىپ تۇرىپ، ءسوزدىڭ بىتكەنىن ءبىلدىرىپ ماعان جون ارقاسىن بەردى. قاپىمدى شاحماتتان ەمەس، ارحيۆتەن قالدىرىپتى. كەشەگى قۇجاتتار قايتىپ مەنىڭ قولىما تۇسپەي كەتتى. دەمەك، كەشكى ساعات بەس پەن تاڭعى ساعات التىنىڭ ارالىعىندا «ابىز اقىنىمىز» تىنىش جاتپاي، «ولىلەردىڭ ءارحيۆىن» الدەكىمنىڭ قولىمەن اقتارعان بولىپ شىقتى عوي! قارا جەر حابار بەرمەسىن، «بەسىگىڭدى تۇزە!..» اتتى رومان-ەسسەمىزدىڭ جالعاسى (1988) جاريالانعاندا تۋرا وسى مازمۇنداس پىكىرىمىزدى ءبىلدىرىپ، قارسى حابار كۇتىپ ەدىك. داۋىسى ەستىلمەدى. سودان كەيىن دە ءبىراز جىل ءومىر ءسۇردى. ماعجاننىڭ ايەلى زەينەپپەن سوتتاسقانداي بولىپ ايتىسىپ، شىعارمالارىنىڭ العى ءسوزىن جازدى. سوندا دا كوڭىلى تىنىش تابا قويدى ما ەكەن. قايدام. ال جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ وزگەلەردەن بۇرىن اتىلىپ كەتۋىنە سەبەپشى بولعان قالابايدىڭ كورسەتىندىسى مىناداي: «1928 جىلى شىمكەنت قالاسىنىڭ كوشەلەرىنە ىلىنگەن ۇندەۋ تۋرالى پەدتەحنيكۋمنىڭ ستۋدەنتتەرىنە ەشكىمگە ايتپاۋ تۋرالى ەسكەرتىلگەن بولاتىن، سوندا دا ولاردىڭ اراسىندا بىرەر اۋىز اڭگىمە ايتىلىپ قالىپ ءجۇردى، ول ۇندەۋدىڭ اۆتورى كىم ەكەنى ماعان بەلگىسىز، الايدا جازۋ ۇلگىسىنە قاراپ مۇنى جازعان ايماۋىتوۆتىڭ جاقىن ارالاساتىن ادامدارى - سىرداريا گۋبەرنيالىق سوتىنىڭ قىزمەتكەرى دوسوۆ پەن ستۋدەنت ەرنازاروۆ الىمبەك دەگەن توقتام جاسادى». بۇل ۇندەۋدى تابۋعا ۇمتىلىپ، بارىنشا زەر سالساق تا، تەرگەۋ ىسىنەن ونى كەزدەستىرە المادىق. ال تەحنيكۋم ستۋدەنتتەرىنىڭ استىرتىن ۇيىمى تۋرالى ماعلۇمات قازىر دە تىم ماردىمسىز.

<!--pagebreak-->
مۇنداي ۇندەۋدى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ جازۋى مۇمكىن بە؟ گولوششەكين قارا بيشىگىن سۋسىلداتىپ «ۇلتشىلداردىڭ» باسىنا ءۇيىرىپ تۇرعان كەزدە جۇسىپبەكتىڭ ونداي ارانداتۋعا بارا قويۋى ەكىتالاي. باۋىرجان مومىشۇلى: «ول تۇسىنىسپەستىك جاعدايداعى جالامەن ۇستالدى. بۇل پىكىرىمدى قوناەۆقا دا ايتقانمىن. جازۋى وتە ادەمى بولاتىن. مىنا عابيت مۇسىرەپوۆ جازۋشىلىقتا سونىڭ جولىن ۇستانادى. اقتاۋعا ۇمتىلىپ جۇرگەن دە سول. «سوزاقتاعى كوتەرىلىسكە شاقىرىپ ۇندەۋ جازىپتى. حاتتى مەن ءوز كوزىممەن وقىدىم. سوندىقتان اقتالۋى قيىن»، - دەپتى ديمەكەڭ. عابيت تە الىپ كورىپ: «ۇقسايدى. بىراق ول ەمەس. مەن دە سول كىسىنىڭ جازۋ ۇلگىسىمەن جازامىن. سوندا دا ايىرماسى بار. مىنا جازۋ ۇلگىسى ونىكى ەمەس. سوعان ەلىكتەگەن شاكىرتتەرىنىڭ بىرىنىكى بولۋى مۇمكىن» دەپتى. ال وعان كىمدى سەندىرەسىڭ؟ تۇبىندە قايىرىلىپ ءبىر ورالاتىن كەز تۋادى. سوندىقتان دا سەنىڭ ولاردىڭ مۇرالارىن جيناقتاپ، دەرەك تەرىپ جۇرگەنىڭ دۇرىس تا شىعار. جۇسىپبەك مۇعالىم تۋرالى ايتارىم وسى، قاراعىم. ال ماعجاندى مەن كوردىم...» دەپ اڭگىمەسىن ودان ءارى جالعاستىرىپ ەدى. ول ەستەلىك ماعجان تۋرالى دەربەس اڭگىمەدە باياندالاتىندىقتان دا كەيىنگە قالدىرا تۇرامىز. ەندى ج.ايماۋىتوۆقا «كونتررەۆوليۋتسيالىق ۇگىت-ناسيحاتتى تاراتىپ، يدەولوگيالىق سابوتاج جاسايتىن «القا» استىرتىن ۇيىمىنا قاتىسقاندىعى اشكەرەلەندى» دەگەن ءۇشىنشى ايىپ تاعىلدى. ءيا، بۇل جاۋاپتارعا نە ايتۋعا جانە ونى قالاي تالداۋعا بولادى؟ جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ اۋىزىنان تەرگەۋشىنىڭ سۇراعىنا وراي قايتالانىپ ايتىلعان سوزدەر مەن مويىنداۋدان باس تارتقان وقيعالاردىڭ بارلىعى وعان قىلمىس رەتىندە تاڭىلىپ:
1. كەڭەس وكىمەتىن قۇلاتۋ ءۇشىن 1921-1922 جىلدارى ورىنبور مەن تاشكەنتتە استىرتىن كونتررەۆوليۋتسيالىق ۇيىم قۇرعان.
2. ورتا ازياداعى باسماشىلاردىڭ قوزعالىسىنا قاتىسقان، اسكەري جاساق قۇرۋعا ۇمتىلعان، ءسويتىپ، قارۋلى كوتەرىلىس ارقىلى قازاقستاندى رەسەيدىڭ قۇرامىنان ءبولىپ اكەتپەك بولعان.
3. اشتارعا كومەك كوميسسياسىن كەڭەس وكىمەتىن قۇلاتۋ تۋرالى ۇگىت جۇرگىزۋگە پايدالانعان.
4. بايلاردى تاركىلەۋگە قارسى ۇگىت جۇرگىزىپ، ولاردى قارۋلى كوتەرىلىس جاساۋعا باعىتتاعان.
5. انگليامەن استىرتىن بايلانىسىپ، اعىلشىن اسكەرى قازاقستانعا باسىپ كىرە قالعان جاعدايدا، قىردا كوتەرىلىس ۇيىمداستىرۋدى جوسپارلاعان.
6. قازاق ولكەلىك كوميتەتىنىڭ حاتشىسى گولوششەكين جولداسقا قاستاندىق جاساپ، اتىپ ولتىرمەك بولعان - دەگەن ايىپ تاعىلدى.
1929 جىلى 29 شىلدە كۇنى سەگىز ادامنىڭ الدىن الا جۇرگىزىلگەن تەرگەۋى اياقتالىپ، ماسكەۋگە ايداۋىلمەن جونەلتىلدى. ول تۋرالى وگپۋ-ءدىڭ اسكەري كۇزەت ءبولىمىنىڭ:
«ء17/Vىى - 29 ج. № 1675 بۋتىركا تۇرمەسىنىڭ باستىعىنا. تومەندەگى 8 تۇتقىن ايداۋىلمەن جىبەرىلىپ وتىر. 1. تاشەكەنوۆ قابي كەنتاەۆيچ. 2. بايتۇرسىنوۆ احمەت بايتۇرسىنوۆيچ. 3. دۋلاتوۆ مىرجاقىپ دۋلاتوۆيچ. 4. ايماۋىتوۆ جۇسىپبەك ايماۋىتوۆيچ. 5.يسپولوۆ مىرزاعازى يسپولوۆيچ. 6.ءبىرىمجانوۆ عازىمبەك قورعانبەكوۆيچ. 7.بولعانباەۆ حايرەتدين ءابدىراحمانوۆيچ. 8.عابباسوۆ حالەل احمەتجانوۆيچ. بۇلار ايداۋىلمەن اپارىلسىن جانە ءبىر-بىرىنەن وڭاشا ۇستالسىن. وگپۋ-ءدىڭ اسكەري ءبولىمى»، - دەگەن ىلەسپە حاتى ساقتالعان.
ۇلتتىڭ رۋحاني ءومىرىن تىزەرلەتىپ كەتكەن بۇل زاۋالدىڭ بەتىن قايىرۋ مۇمكىن ەمەس-ءتىن. دەگەنمەن دە ادامنىڭ ءۇمىتى ۇزىلگەن بە؟ ون تومنان اساتىن تەرگەۋ حاتتامالارىنىڭ ىشىنەن جۇبايىنا اراشا ءتۇسىپ، ونى اقتاپ الۋعا تىرىسقان جالعىز-اق ايەلدىڭ حاتى شىقتى. ول جۇسىپبەك ايماۋىتوۆتىڭ قوساعى - ەۆگەنيا ايماۋىتوۆا ەدى. ءوزىنىڭ ارىز-ارمانىن گولوششەكينگە جولداپ، ودان قايىرىمدىلىق پەن ادامگەرشىلىك تانىتۋدى ءوتىنىپتى. قاراپايىم ادامنىڭ، ونىڭ ىشىندە ەرىن ايالاعان ايەلدىڭ ءۇمىتى مەن سەنىمىنەن اسقان قىمبات ەشتەڭە جوق. ەۆگەنيا ايماۋىتوۆانىڭ دا سەزىمى سونداي قاسيەتتى ماحابباتتان تۋىپ ەدى. تۇرمەنىڭ تار تەرەزەسىنەن ءبىر نازىك ساۋلە بوپ ءتۇسىپ، جۇسىپبەكتىڭ جۇرەگىنە جارىق قۇيعىسى كەلدى. بۇل ۇياسىنا تاڭدايىنىڭ استىنا تامشى تۇندىرىپ، سۋ تاسىعان انا قارلىعاشتىڭ مەيىرىمىمەن پارا-پار ەدى. بىراق وعان «كومەك كورسەتە الاتىن بىردەن-ءبىر»، «قازاقستانداعى ەڭ ىقپالدى ادام» - «وزگە ادامنىڭ قايعىسىن تۇسىنە بىلمەيتىن»، تۇسىنگىسى دە كەلمەيتىن. ول - «كىشىپەيىل دە ەمەس، قايىرىمدى دا ەمەس»، جۇسىپبەككە عانا ەمەس، بۇكىل قازاق ۇلتىنا «قاسىرەت اكەلگەن ۇلكەن قاتەلىكتى» تۋدىرىپ وتىرعان، «كىشى وكتيابر ءۇشىن» بۇكىل ەلدى جاپپاي قۇرباندىققا شالىپ وتىرعان ناعىز قاتىگەز، قارا جۇرەكتىنىڭ ءوزى سول - گولوششەكين ەدى. مۇنى ەۆگەنيا كيريللوۆنا بىلەتىن. بىراق وزگە امالى دا قالماپ ەدى. ەكىنشىدەن، بىردەن گولوششەكينگە ارناپ حات جازۋىنىڭ سەبەبى، جۇسىپبەككە تاعىلعان ايىپتىڭ ءبىرى - گولوششەكينگە قاستاندىق جاساۋدى جوسپارلادى دەگەن جالا. مۇڭلى ماحاببات يەسى تىكەلەي گولوششەكيننىڭ وزىنە حابارلاسۋ ارقىلى ونىڭ جۇرەگىندەگى قاتقان بەرىشتى ەرىتۋگە تىرىسقان. ولكەلىك باسشىنىڭ كەشىرىمىن الۋعا ۇمتىلعان. وكىنىشكە كاراي، «ۇلى قۇرباندىققا» دەگەن تابەتى ەندى اشىلىپ كەلە جاتقان قۋجاق بۇل حاتتى تەرگەۋشىلەرگە جولداپ، قوسىمشا ايعاق رەتىندە ىسكە تىركەتتىردى. ءسويتىپ: «وگپۋ كوللەگياسىنىڭ 1930 جىلعى 4 كوكەك كۇنگى كەڭەسىنىڭ شەشىمى بويىنشا №78754-ءىس بويىنشا ايىپتالعان احمەت بايتۇرسىنوۆ پەن مىرجاقىپ دۋلاتوۆتى قىلمىستى ىستەر كودەكسىنىڭ 58/2, 58/4, 58/11, 58/10 - باپتارى بويىنشا، ەسبولوۆ مىرزاعازىنى 58/2, 58/10 باپتارى بويىنشا، عابباسوۆ حالەلدى 58/2 بابى بويىنشا، ادىلەۆ دىنمۇحامەد پەن ايماۋىتوۆ جۇسىپبەكتى 58/2, 58/8, 58/11 جانە 58/10 باپتارى...» بويىنشا ايىپ تاعىپ، اتۋ جازاسىنا بۇيىردى. ءيا، ءوزى ولسە دە جۇسىپبەكتىڭ ءسوزى ولگەن جوق. سوزىمەن قوسا مۇقىم قازاقتىڭ جان دۇنيەسىن ەگىلتەتىن «ەكى جيرەن» ءانى قالدى. ونى جۇسىپبەكتىڭ اسا شەبەر مۋزىكانت بولعانىن، التى-جەتى ءانى بار ەكەنىن باۋكەڭنىڭ - باۋىرجان مومىشۇلىنىڭ ەستەلىگى دە، بەكتۇر جۇسىپبەكۇلىنىڭ بىزگە بەرگەن ماعلۇماتى دا، سەمەيدەگى كوزكورگەندەردىڭ كۋالىگى دە راستايدى. وعان 1914 جىلى ابايدى ەسكە الۋ كەشىندە جۇسىپبەكتىڭ «ءبىرجان مەن سارانىڭ» ايتىسىنداعى ءبىرجان بەينەسىندە ساحنادا ونەر كورسەتۋى سوعان دالەل. سونداي-اق جۇسىپبەك ەلەبەكوۆ مارقۇم دا «ەكى جيرەندى» ايتقاندا، ونىڭ ەكىنشى نۇسقاسىن ۇيرەنگەن اۋىل ءانشىسى تولىبايدىڭ تاعدىرىن ءسوز ەتكەندە، جۇسىپبەكتىڭ ءان شىعارۋ قابىلەتىن ەسكە الا وتىراتىن. سونىڭ ىشىندە دالەلى، انىعى «ەكى جيرەننىڭ»:
كوشكەندە جىلقى ايدايمىن، احاۋ، دالامەنەن،

ساعىنىپ، سارعايامىن-اۋ، سانامەنەن، - دەپ باستالاتىن نۇسقاسى.
بۇل ءاندى جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ تورعايعا مال ايداپ بارا جاتىپ، تەرىساققان وزەنىنىڭ بويىندا تابىندى جۋساتىپ جاتقاندا جولىققان ءبىر كەلىنشەككە ارناپ شىعارعانى تۋرالى ەستەلىكتى بىزگە باۋكەڭ - باۋىرجان مومىشۇلى عانا ەمەس، جەتپىسىنشى جىلداردىڭ اياعىندا قاليبەك قۋانىشباەۆ تۋرالى كىتاپ جازۋ بارىسىندا اڭگىمەلەسكەن سەركە قوجامقۇلوۆ مارقۇم دا ايتىپ ەدى. بۇل دەرەكتى جۇمباق جىميىسىمەن عابيت مۇسىرەپوۆ دەگدار دا ماقۇلداعان بولاتىن. بۇدان وزگە دە ونشاقتى ءانى، سونىڭ ىشىندە وسى تەرگەۋ ىسىندە اتى كەزدەسەتىن ايەل زاتى - شاكىتايعا (شىن اتى - ءشامشي-حامار), ارنالعان «ءشامشي-حامار» (ارابشا كۇن مەن اي، ياعني كۇنسۇلۋ دەگەن ءسوز) ءانى دە حالىق ءانىنىڭ قاتارىندا ءجۇر. ارينە، بۇل سەرىلىكتىڭ حيكاياسى دەربەس اڭگىمە. دەگەنمەن دە ەندى قايتىپ جارىق دۇنيەنى كورمەيتىن ساپارعا اتتانعان ونەر يەسىنىڭ تىرشىلىكتەگى سەرىلىك قاسيەتتەرىن ەسكە سالا كەتكىمىز كەلدى.

«ايقىن»، 28.05.10.