مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى الىبەك تىلەگەنوۆ ماڭىزدى ماجىلىسكە قاتىسۋدىڭ ورنىنا «قاشقىن كۋرەرمەن» بىرگە قاشىپ كەتكەن جوق پا – كىم بىلەدى؟

مافيا ۇيىقتامايدى ەكەن. اسىرەسە ماڭعىستاۋ مافياسى..! 

جاقىندا ماڭعىستاۋ مافياسى (شارتتى تۇردە الىپ وتىرمىز ارينە) الەم مافياسىنىڭ اۋزىنا سۋ قۇيىپ، اڭقيتىپ كەتتى – ويتكەنى اناۋ-مىناۋ... كاكىر-شۇكىر ەمەس، باقانداي 120 كيلوگرامم تاپ-تازا گەرويندى قايدان ەكەنى بەلگىسىز، قازاق ەلىنە «امان-ەسەن» الىپ كەلۋ مافيانىڭ بولماسا، اناۋ-مىناۋدىڭ قولىنان كەلە بەرمەيتىنى تازا شىندىق ەندى. مۇنى ەستىسە، ماڭعىستاۋلىق مافيوزيلەردىڭ مۇنداي تىرلىگىنە الەمدىك ناركوبارون، جەر پلانەتاسىنداعى ءبىرىنشى ءنومىرلى مەكسيكاندىق اتاقتى ناركومافيوزي ەسكوبار-دىڭ ءوزى تاڭدانعاننان «اۋزىن اشىپ، كوزىن جۇمار» ەدى.

القيسسا:

كەشە عانا ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمدىگىندە وبلىستىڭ «سورپا بەتىنە شىعارلارى» ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى ءىس-قيمىلعا مەملەكەتتىك ورگانداردى ۇيلەستىرۋ جونىندەگى شتابتىڭ كەزەكتى ماجىلىسىنە اياق استىنان اپىل-عۇپىل جينالا قالدى. جينالا قالعان كەزدە... جينالا قالعاندارعا وبلىس اكىمىنىڭ ورىنباسارى، وسى شتابتىڭ توراعاسى ءانۋار شوجەعۇلوۆ مىرزا جاقسىلاپ تۇرىپ ايقايدى سالىپ بەردى. ەشكىمدى وڭدىرمادى. ايقايلاعاندا دا – بۇ كىسى كەدەن سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىن «ماقتامەن باۋىزداپ»، «ساۋساقپەن سويىپ» تاستادى. «اقتاۋ تەڭىز پورتىندا مۇنداي ءىرى كولەمدەگى گەرويننىڭ ۇستالۋى جايدان-جاي ەمەس، – دەدى شوجەعۇلوۆ. – مۇنىڭ ءوزى بىزگە وسى اۋماق ارقىلى ەسىرتكى تاسىمالى بۇرىننان بەرى تۇراقتى تۇردە جۇزەگە اسىپ كەلە جاتىر دەپ ويلاۋعا نەگىز بەرەدى. مۇنداي ءىرى كولەمدەگى اسا قۇندى ەسىرتكى پارتياسىن ەشكىمنىڭ دە بوستان-بوسقا، تەگىننەن-تەگىن  تاسىمالدامايتىنى بەلگىلى. سىزدەر وزدەرىڭىز (بۇل جەردە شوجەعۇلوۆ مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنە قاراستى كەدەن باسقارماسىنىڭ باسشىلىعىن ايتىپ وتىر) رەسمي مالىمدەمەدە اتالمىش ەسىرتكى قۇنىنىڭ 2 ميلليارد تەڭگەدەن اسىپ جىعىلاتىنىن ايتىپ وتىرسىزدار. وسى جەردە «كەدەندىك باقىلاۋدىڭ قاجەتتى تەحنيكالىق قۇرىلعىلارى نەگە قولدانىلمادى؟» دەگەن سۇراق سىزدەرگە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ دەپارتامەنتى تاراپىنان وتە دۇرىس قويىلىپ وتىر...»

ءبىر قىزىعى جانە تۇسىنىكسىزى – ءدال وسىنداي ماڭىزدى ماجىلىسكە ماڭعىستاۋ وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى الىبەك تىلەگەنوۆ مىرزا كەلمەي قالىپتى. مۇنى ەستىگەندە تىلەگەنوۆتىڭ ورنىنا ماجىلىسكە كەلىپ وتىرعان وسى دەپارتامەنتكە قاراستى كەدەندىك باقىلاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى، اتالمىش دەپارتامەنت باسشىسى ورىنباسارىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى باقىت ساتماعامبەتوۆ-كە:  «بۇل جەرگە، اشىعىن ايتقاندا، وبلىستاعى بۇكىل كۇش قۇرىلىمدارىنىڭ باسشىلارى كەلىپ وتىر، – دەپ ءانۋار مىرزا قاتتى اشۋعا ءمىندى. – ءتىپتى ءۇش اۋماقتى باسقارىپ وتىرعان «باتىس» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ قولباسشىسى دا كەلىپ وتىرعان مۇنداي ماجىلىسكە كەلمەيتىندەي... «چتو ون سەبە پوزۆولياەت؟ ون سچيتاەت سەبيا ۆىشە يلي سچيتاەت سەبيا نە دوستوينىم سيدەت س نامي زا ودنيم ستولوم؟ ۆى پەرەدايتە ەمۋ، مى حوتەلي ەگو پوسلۋشات زدەس...». مەن ونىڭ شتاب مۇشەسى بولا تۇرا ءدال وسىنداي ماڭىزدى ماسەلەگە قاتىسپاي قالاتىن تۇسىنىكسىز ماسەلەسىن وبلىس باسشىلىعىنىڭ... وبلىس اكىمىنىڭ الدىنا قويامىن..!».

شتاب باستىعى تۇپ-تۋرا وسىلاي دەدى. كۇيىپ كەتكەننەن ايتىپ وتىر ارينە، ايتپەسە وتە-وتە ساپالى كولۋبيالىق (رەسمي ەمەس مالىمەتتەرگە قاراعاندا) ءجۇز جيىرما كيلوگرامم تازا گەروين دەگەنىڭىز الەمدىك دەڭگەيمەن الىپ قاراعان كۇننىڭ وزىندە دە سۇمدىق ەندى – قارا بازارداعى قۇنى ەكى جارىم ميلليارد تەڭگەگە جەتىپ جىعىلادى..! ال ەندى «وسى جاعداي وقىستان قالاي بولا قالدى؟» دەگەنگە كەلەتىن بولساق، بۇل جەردە جاعداي بىلاي بولعان كورىنەدى: وتكەن ايدىڭ سوڭىنا قاراي ماڭعىستاۋ وبلىسى بويىنشا مەملەكەتتىك كىرىستەر دەپارتامەنتىنىڭ ەكونوميكالىق تەرگەۋ قىزمەتى كاسپي تەڭىزى ارقىلى ماڭعىستاۋ وڭىرىنە كەلىپ جەتكەن 120 كيلوگرامم گەرويندى تاركىلەگەن. دۇپ-دۇرىس دەيىك. قىزمەتتەرىنە بەرەكە بەرسىن! ال ەندى وسى ماسەلەنىڭ «دۇپ-دۇرىس ەمەسى قايسى؟» دەگەنگە كەلەتىن بولساق، شوجەعۇلوۆتىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، ەسىرتكى تاركىلەگىشتەر قولدارىنا «ساپ ەتە» قالعان ناركوكۋرەرلەردى ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ جەرگىلىكتى وكىلەتتى ورگانىنا وتكىزىپ بەرە قويماپتى – دەر كەزىندە. سونىڭ كەسىرىنەن گەروين تيەلگەن جۇك كولىگىنىڭ جۇرگىزۋشىسى سول كۇنى-اق، ياعني قولعا تۇسكەن كۇنى-اق «زۋۋ» ەتىپ قاشىپ كەتىپتى. ونىڭ قالاي قاشىپ كەتكەنىن ءتىرى جان بىلمەيدى. رەسمي ەمەس مالىمەتتەرگە قاراعاندا، ول ازامات سول كۇنى-اق «تەسكەن تاۋ اسىپ» (شەتەلگە دەگەنىمىز عوي) كەتكەن كورىنەدى – ۇشاق ارقىلى. «ەگەر ەسىرتكى سالىنعان جۇك كولىگىن ينسپەكتسيالىق-تەكسەرۋ كەشەنىمەن تەكسەرىپ قاراعاندا، جۇرگىزۋشى قاشىپ كەتپەگەن بولار ەدى. ياعني، ولار شەكارادان ءوتۋ بارىسىندا جان-جاقتى مۇقيات تەكسەرىلمەگەن دەگەن ءسوز. نەگە ينسپەكتسيالىق-تەكسەرۋ كەشەنىن قولدانبادىڭىزدار؟» دەپ ماسەلەنىڭ وسى تۇسىندا ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ ماڭعىستاۋ وبلىسى بويىنشا دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى مۇراتبەك قامبەتوۆ مىرزا كەدەنشىلەرگە قاتتى شۇيلىگىپ، شوجەعۇلوۆقا قاراپ الاقانىن جايدى. ال مۇنداي «تۇسىنىكسىز توپالاڭعا» شوجەعۇلوۆ نە دەسىن – ول ەسىرتكى بيزنەسىنە قارسى ءىس-قيمىلعا مەملەكەتتىك ورگانداردى ۇيلەستىرۋ جونىندەگى شتابتىڭ توراعاسى رەتىندە ماڭعىستاۋلىق كەدەنشىلەردىڭ مۇنداي الەمدىك دەڭگەيمەن سالىستىرىپ قاراعان كۇننىڭ وزىندە دە اسا ءىرى مولشەردەگى ەسىرتكى پارتياسى بولىپ ەسەپتەلەتىن «تاركىلەۋ وپەراتسياسىنا» ىشكى ىستەر ورگاندارى مەن ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتىنىڭ تاجىريبەلى ماماندارىنىڭ نەلىكتەن جۇمىلدىرىلماي قالعانىنا تاڭ قالعانىن قاتتى اشۋلانا وتىرىپ ءبىلدىردى.

«پوەزد ۋشەل...»، جالپاق تىلمەن ايتقاندا.

قىسقاسىنان قايىراتىن بولساق، وسى جەردە مىنانداي دا مىنانداي ءبىر-ەكى اۋىز بولجامدار ويعا ورالادى: بىرىنشىدەن – ماڭعىستاۋ وڭىرىندە اقتاۋ تەڭىز پورتى ارقىلى ەسىرتكى تاسىمالى ەجەلدەن-اق جولعا قويىلعان بولۋى ابدەن مۇمكىن. ەكىنشىدەن – مۇنداي ءىرى كولەمدەگى ەسىرتكى پارتياسىنا «كرىشا» بولىپ وتىرعان جەرگىلىكتى كۇش قۇرىلىمدارىندا «مافيوزي-كوررۋپتسيونەرلەر» دە جوق ەمەس دەگەن ءسوز، ويتكەنى ەسىرتكى تاسىمالى وتە «سەرەزنىي بيزنەس»، ونى جەرگىلىكتى «مىقتىلاردىڭ قورعاپ-قولداۋىنسىز» جولعا قويۋ ءتىپتى دە مۇمكىن ەمەس. ۇشىنشىدەن – 120 كيلوگرامم گەروينمەن قولعا تۇسكەن جۇك كولىگىنىڭ جۇرگىزۋشىسىن «ەسىرتكى بيزنەسىنە مۇددەلى مافيوزيلەر» ادەيى قاشىرىپ جىبەرگەن بولۋى دا ىقتيمال – وزدەرى قولعا ءتۇسىپ قالماۋ ءۇشىن. دەمەك، مۇنداي «مۇددەلى مافيوزيلەر» جەرگىلىكتى بيلىك پەن كۇش قۇرىلىمدارىنىڭ ىشىندە دە بار بولۋى ابدەن مۇمكىن دەگەن ءسوز. بىراق بۇل «مافيوزيلەر كىمدەر؟» – ازىرگە بۇل سۇراقتىڭ بەتى اشىق قالىپ وتىر. بۇل سۇراققا ناقتى جاۋاپتىڭ تابىلا قويۋى دا نەعايبىل – اڭگىمەنىڭ اشىعىن ايتۋ كەرەك. ال تابىلا قالسا... ال تابىلا قالسا البەتتە – ولاردى تاۋىپ الا قويعان مىقتىلارعا مىندەتتى تۇردە رەسپەكت..! مىندەتتى تۇردە رەسپەكت..!

ءاي، بىراق قايدام..؟!

 P.S. Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى ءوز وقىرماندارىنا وڭىردەگى «ەسىرتكى بيزنەسىنە» قاتىسى بار-اۋ دەگەن جەرگىلىكتى بيلىك پەن كۇش قۇرىلىمدارىنداعى كەيبىر تۇلعالارعا قاتىستى جۋرناليستىك زەرتتەۋ جۇرگىزۋدى باستاعانىن حابارلايدى. ناتيجەسى، اللا قالاسا، الداعى ۋاقىتتاردا بەلگىلى بولادى.

مارات ماداليموۆ، ساندۋعاش شورتانوۆا

Abai.kz