«توڭكەرىستەن» كەيىنگى ۋكراينا
2014 جىلعى ۋكرايناداعى بيلىكتىڭ اۋىسۋى ەلدىڭ ەكونوميكالىق وركەندەۋىنە كەرى اسەرىن تيگىزدى. اتاپ ايتقاندا، 2014 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ەلدىڭ ءىجو 2013 جىلعى 183 310 ملن. دوللارمەن سالىستىرعاندا 131 805 ملن. اقش دوللارىنا دەيىن قىسقاردى.
وسى كەزەڭدە ۋكراينا حالقىنىڭ ءال-اۋقاتى كۇرت تومەندەدى: ءىجو حالىقتىڭ جان باسىنا شاققاندا 25%-عا، 4030 دوللاردان 3014 دوللارعا دەيىن ءتۇستى. دەگەنمەن 2010 جىلعى 2974 دوللاردان 2013 جىلى 4030 دوللارعا دەيىن تۇراقتى ءوسۋ اتاپ وتىلگەن بولاتىن.
ەۋرومايدان كوشباسشىلارى ەلدىڭ ەكونوميكاسىنداعى داعدارىستىڭ اسقىنۋىن جەڭە المادى. اتاپ ايتقاندا، 2014 جىلعى ءىى توقساننان باستاپ ەكونوميكالىق جاعدايلار «دومينو» قيسىنى (لوگيكا) بويىنشا ءوتتى – ءوندىرىستىڭ قىسقارۋى، جۇمىسپەن قامتۋ دەڭگەيىنىڭ تومەن ءتۇسۋى، كىرىستەر مەن سۇرانىستاردىڭ تومەندەۋى.
قارسى كۇرەسۋشى تاراپتاردىڭ ءبولىنۋ باعىتتارىنداعى شيەلەنىسۋشىلىك، پسيحولوگيالىق سوعىستىڭ شيەلەنىسۋى، رەسەيمەن ء(ىرى ساۋدا-ەكونوميكالىق ارىپتەسپەن) ەكونوميكالىق داۋدىڭ ءورشۋى، ۋكراينالىق كومپانيالاردىڭ بەلسەندىلىگىن توقتاتۋعا ، ازاماتتاردى – «كۇن كورىسكە»(نەمەسە قونىس اۋدارۋعا) كوشۋگە يتەرمەلەدى. ۋكراينا ەكونوميكاسى اۋقىمى جانە سالدارى بويىنشا 1990 جىلدارداعى تومەندەۋگە جاقىن ەكىنشى تەرەڭ قۇلدىراۋعا اكەلدى.
1 كەستە – 2002-2015 جىلدارداعى ۋكراينانىڭ ءىجو ديناميكاسى (سەرپىنى)
|
2002-2015 جىلدارداعى ۋكراينانىڭ ءىجو ديناميكاسى |
||||||
|
|
اتاۋلى ء ىجو ( ملن.گرن.) |
ءىجو (ملن.USD) |
||||
|
2002 |
225810 |
42393 |
||||
|
2003 |
267344 |
+41534 |
+18.4% |
50133 |
+7740 |
+18.3% |
|
2004 |
345113 |
+77769 |
+29.1% |
64883 |
+14750 |
+29.4% |
|
2005 |
441452 |
+96339 |
+27.9% |
86142 |
+21259 |
+32.8% |
|
2006 |
544153 |
+102701 |
+23.3% |
107753 |
+21611 |
+25.1% |
|
2007 |
720731 |
+176578 |
+32.5% |
142719 |
+34966 |
+32.5% |
|
2008 |
948056 |
+227325 |
+31.5% |
179992 |
+37273 |
+26.1% |
|
2009 |
913345 |
-34711 |
-3.7% |
117228 |
-62765 |
-34.9% |
|
2010 |
1082569 |
+169224 |
+18.5% |
136419 |
+19192 |
+16.4% |
|
2011 |
1316600 |
+234031 |
+21.6% |
163160 |
+26740 |
+19.6% |
|
2012 |
1408889 |
+92289 |
+7.0% |
175781 |
+12622 |
+7.7% |
|
2013 |
1454931 |
+46042 |
+3.3% |
183310 |
+7529 |
+4.3% |
|
2014 |
1566728 |
+111797 |
+7.7% |
131805 |
-51505 |
-28.1% |
|
2015 |
1979458 |
+412730 |
+26.3% |
|||
ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى
2 كەستە - 2002-2015 جىلدارداعى ۋكراينانىڭ حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءىجو ديناميكاسى
|
حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى اتاۋلى ءىجو (گرن.) |
حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءىجو ( USD) |
حالىق |
|||||
|
2002 |
4681,9 |
879,0 |
48230.3 |
||||
|
2003 |
5591,5 |
+909.5 |
+19.4% |
1048,5 |
+169.6 |
+19.3% |
47813.0 |
|
2004 |
7272,9 |
+1681.5 |
+30.1% |
1367,4 |
+318.8 |
+30.4% |
47451.6 |
|
2005 |
9371,6 |
+2098.7 |
+28.9% |
1828,7 |
+461.4 |
+33.7% |
47105.2 |
|
2006 |
11630,2 |
+2258.6 |
+24.1% |
2303,0 |
+474.3 |
+25.9% |
46787.8 |
|
2007 |
15496,5 |
+3866.2 |
+33.2% |
3068,6 |
+765.6 |
+33.2% |
46509.4 |
|
2008 |
20494,9 |
+4998.4 |
+32.3% |
3891,0 |
+822.4 |
+26.8% |
46258.2 |
|
2009 |
19832,3 |
-662.5 |
-3.2% |
2545,5 |
-1345.6 |
-34.6% |
46053.3 |
|
2010 |
23600,4 |
+3768.1 |
+19.0% |
2974,0 |
+428.5 |
+16.8% |
45870.7 |
|
2011 |
28813,9 |
+5213.4 |
+22.1% |
3570,8 |
+596.8 |
+20.1% |
45693.3 |
|
2012 |
30912,5 |
+2098.6 |
+7.3% |
3856,8 |
+286.1 |
+8.0% |
45576.7 |
|
2013 |
31988,7 |
+1076.2 |
+3.5% |
4030,3 |
+173.5 |
+4.5% |
45482.7 |
|
2014 |
35834,0 |
+3845.3 |
+12.0% |
3014,6 |
-1015.7 |
-25.2% |
43721.8 |
|
2015 |
46210,2 |
+10376.1 |
+29.0% |
42836.0 |
|||
* جىلىنا ورتاشا
ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى
ەكونوميكانىڭ قازىرگى جاعدايى دەفولتقا ۇشىراۋ مۇمكىندىگىن كورسەتەدى. 2015 جىلعا قاراي ۋكراينانىڭ سىرتقى جالپى قارىزى كۇرت ءوسىپ، ەلدىڭ ءىجو-ءنىڭ 95%-نا جەتتى، ياعني بۇل ءوزىنىڭ سىرتقى مىندەتتەمەلەرى بويىنشا ەلدىڭ دەفولتقا ۇشىراۋ تاۋەكەلدەرىن تۋعىزادى.
3 كەستە - ۋكراينانىڭ سىرتقى قارىزىنىڭ ديناميكاسى
|
2007-2015 جىلدارداعى ۋكراينانىڭ سىرتقى قارىزى مەن ءىجو ديناميكاسى ( ملن. اقش دولل.) |
||||||||
|
جالپى سىرتقى قارىز (جسق) |
ىشكى جالپى ءونىم ء(ىجو) |
(جسق / ىجو) اراقاتىناسى |
||||||
|
نا 01.01.2007 |
54512 |
زا 2006 |
107753 |
50.6% |
||||
|
نا 01.01.2008 |
79955 |
+25443 |
+46.7% |
زا 2007 |
142719 |
+34966 |
+32.5% |
56.0% |
|
نا 01.01.2009 |
101659 |
+21704 |
+27.1% |
زا 2008 |
179992 |
+37273 |
+26.1% |
56.5% |
|
نا 01.01.2010 |
103396 |
+1737 |
+1.7% |
زا 2009 |
117228 |
-62765 |
-34.9% |
88.2% |
|
نا 01.01.2011 |
117343 |
+13947 |
+13.5% |
زا 2010 |
136419 |
+19192 |
+16.4% |
86.0% |
|
نا 01.01.2012 |
126236 |
+8893 |
+7.6% |
زا 2011 |
163160 |
+26740 |
+19.6% |
77.4% |
|
نا 01.01.2013 |
135065 |
+8829 |
+7.0% |
زا 2012 |
175781 |
+12622 |
+7.7% |
76.8% |
|
نا 01.01.2014 |
142079 |
+7014 |
+5.2% |
زا 2013 |
183310 |
+7529 |
+4.3% |
77.5% |
|
نا 01.01.2015 |
126308 |
-15771 |
-11.1% |
زا 2014 |
131805 |
-51505 |
-28.1% |
95.8% |
ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى
2015 جىلعى اقپاندا قورشاعان ورتانى قورعاۋعا، تۇرعىن-ءۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىنا شىعىندار تومەندەتىلگەن بولاتىن. تكش شىعىندارى بۇنىڭ الدىنداعى جىلعى ۇقساس كەزەڭمەن سالىستىرعاندا 69%-عا، ياعني 640 ملن.گرن. ازايدى. بۇل مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن جەرگىلىكتى بيۋدجەتكە تاريفتىك ايىرماشىلىق بويىنشا 1650 ملن.گرن. سوماسىنداعى قارىزدى جابۋداعى جاردەمقارجىعا بايلانىستى ورىن العان جاعداي.
دەنساۋلىق ساقتاۋعا، رۋحاني جانە فيزيكالىق دامۋعا، بىلىمگە، الەۋمەتتىك قورعاۋعا جانە الەۋمەتتىك قامسزداندىرۋعا جۇمسالاتىن شىعىندار قىسقارتىلدى. جالپى بۇل اسەر گرەتسيا مەن باسقا ەلدەردەگى جاعدايلاردىڭ مىسالى رەتىندە بەلگىلى – اعىمداعى رەجيمدە شىعىنداردى قىسقارتۋ سۇرانىستى تەجەيدى.
تەرەڭ قۇلدىراۋ مەن بيۋدجەتتىك داعدارىس جاعدايىندا مەملەكەتتىك مىندەتتەمەلەر بويىنشا دەفولت كۇن تارتىبىندە تۇر، اسىرەسە ەگەر ۇكىمەت بورىشتى قايتا قۇرىلمداي الماسا.
بىراق حۆق باعدارلاماسى اياسىندا ۋكرايندىق مەملەكەت پەن ەكونوميكانىڭ قاجەتتى رەفورمالار جۇرگىزۋ قيىندىعى انىقتالدى.
داعدارىس نەگىزىندە سوڭعى شيرەك عاسىردا ەلدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ تومەنگى («جىرتىق») قارقىنىن تۋعىزعان ينستيتۋتسيونالدى سەبەپتەر جاتىر. ترانسفورماتسيا جانە ينستيتۋتسيونالدى پروبلەمالاردىڭ باستاپقى كەزەڭىندەگى داعدارىستىڭ سالدارى ۋكراينانىڭ ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر بويىنشا كوشىلەرىنەن ايتارلىقتاي ارتتا قالۋى بولدى. ۋكراينادا حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءىجو كورشى ەلدەرگە قاراعاندا ەداۋىر تومەن. 2013 جىلى ۋكراينادا ساقت بويىنشا حالىقتىڭ جان باسىنا شاققانداعى ءىجو كورسەتكىشى 1992-2007 جىلدارداعى دەڭگەيدە (2011 جىلى 8,5 مىڭ دوللار) بولدى.، جانە سونىمەن قاتار تاعى دا 1990 جىلعى دەڭگەيدەن (10,5 مىڭ دوللار) 20%-عا تومەن بولدى.
ۋكراينا حالقىنىڭ ءال-اۋقاتى تومەندەۋدە جانە ينفلياتسيانىڭ جوعارى كورسەتكىشىنە بايلانىستى: ەگەر 2013 جىلعى ينفلياتسيا كورسەتكىشى 100,5 پايىزدى قۇراسا، 2015 جىلعى ينفلياتسيا 143,3 پايىزدى قۇرادى.
4 كەستە - ۋكرايناداعى ينفلياتسيا يندەكسىنىڭ ديناميكاسى
|
2000-2016 جىلدار ارالىعىنداعى ينفلياتسيا يندەكسىنىڭ جيىنتىق كەستەسى |
|||||||||||||
|
|
قاڭتار |
اقپان |
ناۋرىز |
ءساۋىر |
مامىر |
ماۋسىم |
شىلدە |
تامىز |
قىركۇيەك |
قازان |
قاراشا |
جەلتوقسان |
زا گود |
|
2000 |
104,6 |
103,3 |
102,0 |
101,7 |
102,1 |
103,7 |
99,9 |
100,0 |
102,6 |
101,4 |
100,4 |
101,6 |
125,8 |
|
2001 |
101,5 |
100,6 |
100,6 |
101,5 |
100,4 |
100,6 |
98,3 |
99,8 |
100,4 |
100,2 |
100,5 |
101,6 |
106,1 |
|
2002 |
101,0 |
98,6 |
99,3 |
101,4 |
99,7 |
98,2 |
98,5 |
99,8 |
100,2 |
100,7 |
100,7 |
101,4 |
99,4 |
|
2003 |
101,5 |
101,1 |
101,1 |
100,7 |
100,0 |
100,1 |
99,9 |
98,3 |
100,6 |
101,3 |
101,9 |
101,5 |
108,2 |
|
2004 |
101,4 |
100,4 |
100,4 |
100,7 |
100,7 |
100,7 |
100,0 |
99,9 |
101,3 |
102,2 |
101,6 |
102,4 |
112,3 |
|
2005 |
101,7 |
101,0 |
101,6 |
100,7 |
100,6 |
100,6 |
100,3 |
100,0 |
100,4 |
100,9 |
101,2 |
100,9 |
110,3 |
|
2006 |
101,2 |
101,8 |
99,7 |
99,6 |
100,5 |
100,1 |
100,9 |
100,0 |
102,0 |
102,6 |
101,8 |
100,9 |
111,6 |
|
2007 |
100,5 |
100,6 |
100,2 |
100,0 |
100,6 |
102,2 |
101,4 |
100,6 |
102,2 |
102,9 |
102,2 |
102,1 |
116,6 |
|
2008 |
102,9 |
102,7 |
103,8 |
103,1 |
101,3 |
100,8 |
99,5 |
99,9 |
101,1 |
101,7 |
101,5 |
102,1 |
122,3 |
|
2009 |
102,9 |
101,5 |
101,4 |
100,9 |
100,5 |
101,1 |
99,9 |
99,8 |
100,8 |
100,9 |
101,1 |
100,9 |
112,3 |
|
2010 |
101,8 |
101,9 |
100,9 |
99,7 |
99,4 |
99,6 |
99,8 |
101,2 |
102,9 |
100,5 |
100,3 |
100,8 |
109,1 |
|
2011 |
101,0 |
100,9 |
101,4 |
101,3 |
100,8 |
100,4 |
98,7 |
99,6 |
100,1 |
100,0 |
100,1 |
100,2 |
104,6 |
|
2012 |
100,2 |
100,2 |
100,3 |
100,0 |
99,7 |
99,7 |
99,8 |
99,7 |
100,1 |
100,0 |
99,9 |
100,2 |
99,8 |
|
2013 |
100,2 |
99,9 |
100,0 |
100,0 |
100,1 |
100,0 |
99,9 |
99,3 |
100,0 |
100,4 |
100,2 |
100,5 |
100,5 |
|
2014 |
100,2 |
100,6 |
102,2 |
103,3 |
103,8 |
101,0 |
100,4 |
100,8 |
102,9 |
102,4 |
101,9 |
103,0 |
124,9 |
|
2015 |
103,1 |
105,3 |
110,8 |
114,0 |
102,2 |
100,4 |
99,0 |
99,2 |
102,3 |
98,7 |
102,0 |
100,7 |
143,3 |
|
2016 |
100,9 |
99,6 |
101,0 |
101,5 |
|||||||||
ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى
ۋكراينا ەكونوميكاسىنىڭ ناقتى ءوسىمىنىڭ تومەندەۋىنە بايلانىستى، 2015 جىلى 9,5%-عا جەتكەن جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى ارتتى.
5 كەستە - 2000-2015 جىلداردا ۋكرايناداعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى
|
2000-2015 جىلداردا ۋكرايناداعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى. |
||||||
|
|
بارلىق حالىق |
ەكونوميكالىق بەلسەندى حالىق |
جۇمىسى بار حالىق |
جۇمىسسىز حالىق* |
جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى |
تىركەلگەن جۇمىسسىزدار |
|
2000 |
48923,2 |
21150,7 |
18520,7 |
2630,0 |
12,4% |
1178,7 |
|
2001 |
48457,1 |
20893,6 |
18453,3 |
2440,3 |
11,7% |
1063,2 |
|
2002 |
48003,5 |
20669,5 |
18540,9 |
2128,6 |
10,3% |
1028,1 |
|
2003 |
47622,4 |
20618,1 |
18624,1 |
1994,0 |
9,7% |
1024,2 |
|
2004 |
47280,8 |
20582,5 |
18694,3 |
1888,2 |
9,2% |
975,5 |
|
2005 |
46929,5 |
20481,7 |
18886,5 |
1595,2 |
7,8% |
891,9 |
|
2006 |
46646,0 |
20545,9 |
19032,2 |
1513,7 |
7,4% |
784,5 |
|
2007 |
46372,7 |
20606,2 |
19189,5 |
1416,7 |
6,9% |
673,1 |
|
2008 |
46143,7 |
20675,7 |
19251,7 |
1424,0 |
6,9% |
596,0 |
|
2009 |
45962,9 |
20321,6 |
18365,0 |
1956,6 |
9,6% |
693,1 |
|
2010 |
45778,5 |
20220,7 |
18436,5 |
1784,2 |
8,8% |
452,1 |
|
2011 |
45633,6 |
20247,9 |
18516,2 |
1731,7 |
8,6% |
505,3 |
|
2012 |
45553,0 |
20393,5 |
18736,9 |
1656,6 |
8,1% |
467,7 |
|
2013 |
45426,2 |
20478,2 |
18901,8 |
1576,4 |
7,7% |
487,6 |
|
2014 |
42928,9 |
19035,2 |
17188,1 |
1847,1 |
9,7% |
458,6 |
|
2015 |
42760,5 |
17396,0 |
15742,0 |
1654,0 |
9,5% |
461,1 |
* پو مەتودولوگي موت
ۋكراينا قارجى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى
ۋكراينانىڭ ەكونوميكاسىنداعى جانە الەۋمەتتىك سالاسىنداعى درامالىق وقيعالار ەلدەن حالىقتىڭ كوپتەپ باسقا ەلگە قونىس اۋدارۋىن تۋعىزدى. ەگەر 1990 جىلى ۋكراينا حالقى 51,8 ملن. ادامدى قۇراعان بولسا، 2016 جىلدىڭ باسىندا ەل حالقى 17 پايىزعا قىسقاردى جانە 42,8 ملن. ادامدى قۇرادى.
|
1990-2016 جىلدارداعى ۋكراينا حالقىنىڭ سانى |
|||
|
كۇنى |
سانى (مىڭ.) |
|
|
|
نا 01.01.1990 |
51838,5 |
||
|
نا 01.01.1991 |
51944,4 |
+105.9 |
+0.204% |
|
نا 01.01.1992 |
52056,6 |
+112.2 |
+0.216% |
|
نا 01.01.1993 |
52244,1 |
+187.5 |
+0.360% |
|
نا 01.01.1994 |
52114,4 |
-129.7 |
-0.248% |
|
نا 01.01.1995 |
51728,4 |
-386.0 |
-0.741% |
|
نا 01.01.1996 |
51297,1 |
-431.3 |
-0.834% |
|
نا 01.01.1997 |
50818,4 |
-478.7 |
-0.933% |
|
نا 01.01.1998 |
50370,8 |
-447.6 |
-0.881% |
|
نا 01.01.1999 |
49918,1 |
-452.7 |
-0.899% |
|
نا 01.01.2000 |
49429,8 |
-488.3 |
-0.978% |
|
نا 01.01.2001 |
48923,2 |
-506.6 |
-1.025% |
|
نا 01.01.2002 |
48457,1 |
-466.1 |
-0.953% |
|
نا 01.01.2003 |
48003,5 |
-453.6 |
-0.936% |
|
نا 01.01.2004 |
47622,4 |
-381.1 |
-0.794% |
|
نا 01.01.2005 |
47280,8 |
-341.6 |
-0.717% |
|
نا 01.01.2006 |
46929,5 |
-351.3 |
-0.743% |
|
نا 01.01.2007 |
46646,0 |
-283.5 |
-0.604% |
|
نا 01.01.2008 |
46372,7 |
-273.3 |
-0.586% |
|
نا 01.01.2009 |
46143,7 |
-229.0 |
-0.494% |
|
نا 01.01.2010 |
45962,9 |
-180.8 |
-0.392% |
|
نا 01.01.2011 |
45778,5 |
-184.4 |
-0.401% |
|
نا 01.01.2012 |
45633,6 |
-144.9 |
-0.317% |
|
نا 01.01.2013 |
45553,0 |
-80.6 |
-0.177% |
|
نا 01.01.2014 |
45426,2 |
-126.8 |
-0.278% |
|
نا 01.01.2015 |
42928,9 |
-2497.3 |
-5.497% |
|
نا 01.01.2016 |
42760,5 |
-168.4 |
-0.392% |
* 2002 جىلعى سانى بۇكىلۋكراينالىق حالىق ساناعى (جەلتوقسان 2001) مالىمەتتەرىنىڭ نەگىزىندە كەلتىرىلدى.
وسى جاعدايلاردان كەيىن ۋكرايناداعى وتباسىلاردىڭ ەداۋىر بولىگىنىڭ جاعدايىنا وراسان تۇراقتاندىرۋشى ىقپال ەتەتىن ۋكرايندىق گاستاربايتەرلەردىڭ اعىنى دا وزگەردى.
2005-2008 جىلدارداعى ۋكراينانىڭ جالعىز ەكونوميكالىق كوتەرىلۋى بىرنەشە جاعىمدى فاكتورلارمەن – تەمىر باعاسىنىڭ ءوسۋى، ۆ.يۋششەنكونىڭ كەزىندەگى الىس-بەرىستىڭ وسۋىنە سايكەس كەلۋىمەن نەگىزدەلدى.
بىراق رەسەيدەگى ۋكراينالىق جۇمىسشىلاردىڭ ەڭبەكاقىسىنىڭ ارتۋى جانە ۇلكەن جۇمىس كۇشىن تالاپ ەتكەن رەسەيدەگى ەكونوميكالىق كوتەرىلۋ مەن مۇناي باعاسىنىڭ وسۋىمەن سايكەس كەلگەن ۋكرايناعا جەكەلەگەن اقشالاي اۋدارىمداردىڭ ءوسۋى وراسان زور ءرول اتقاردى.
سوڭعى 5 جىل ىشىندە ۋكرايناعا اۋدارىمدار شامامەن ءىجو 5%-ى دەڭگەيىندە تۇراقتادى.
2013 جىلى ۋكرايناعا دۇنيەجۇزىلىك بانكتىڭ باعالاۋى بويىنشا تەك ستاتيستيكالىق كوزگە كورىنەرلىك جەكەلەگەن اقشالاي اۋدارىمدار 9,7 ملرد دولل. قۇرادى، بىراق 2014 جىلى ول 7,6 ملرد دولل. دەيىن تومەندەدى. بۇل بىرنەشە سەبەپتەرگە بايلانىستى بولۋى مۇمكىن:
- · رەسەيدەگى قۇلدىراۋ جانە كوزگە كورىنەرلىك اۋدارىمداردىڭ قىسقارۋى، دەگەنمەن ولاردىڭ ەداۋىر بولىگى، بالكىم ەسەپكە الىنبايدى;
· ۋكرايندىق ازاماتتاردىڭ ءوز ەلدەرىنەن كوشۋى جانە اعىنداردىڭ گەوگرافيالىق قايتا باعدارلانۋى;
- · تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىنىڭ قىسقارۋى جانە وتباسى قاراجاتىن ينۆەستيتسيالاۋدىڭ تومەندەۋى – ولاردىڭ قارجىلىق تارتىبىندەگى وزگەرىستەر.
شيەلەنىس، ەل ىشىندەگى سۇرانىستىڭ قۇلدىراۋى جانە ەكسپورتتاۋدىڭ توقىراۋى جاعدايىندا بيزنەستى ينۆەستيتسيالاۋ قيسىنى قىزمەتكەرلەر مەن ءونىمدى شىعارۋدى قىسقارۋىندا عانا ەمەس، سونداي-اق ءوتىمدى اكتيۆتەردى شىعارۋعا ولاردىڭ ساقتالۋى ءۇشىن دامىۋدىڭ ۇزاق مەرزىمدى جوسپارلاۋدان ءوتۋدى بىلدىرەتىن وزگەرىستەرگە ۇشىرادى. وسىلايشا ەكونوميكانىڭ بولاشاقتاعى ء وسۋىنىڭ نەگىزى بۇزىلادى.
اتالعان جاعدايدا، 2009 جىلى باستاۋ العان 1990 جىلداردان كەيىنگى ەكىنشى «ينۆەستيتسيالىق شۇڭقىر» بايقالادى. مەتالل باعاسىنىڭ تومەندەۋى جانە باسقا دا فاكتورلار اسقىنعان شيەلەنىسپەن 2013 جىلدان باستاپ جيناقتالۋدىڭ قىسقارتىلۋىن ەسكەرتكەن بولاتىن.
ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكتىڭ قىسقارتىلۋى اياسىندا باتىس مەملەكەتتەرىنىڭ ۇكىمەتتەرىنىڭ جانە حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جوعارى جەمقورلىق پەن ءالسىز قۇقىقتىق ينستيتۋتتارى بار ەلدەرگە كومەك كورسەتۋدىڭ تيىمسىزدىگىنەن شارشاعاندىقتارى كورىنەدى. شەتەلدىك ازاماتتاردى مينيسترلەر رەتىندە پايدالانۋ ارەكەتى ۋكراينانىڭ ساياسي ەليتاسىنا باتىستىڭ سەنىمسىزدىك بەلگىسى كورىنەدى – شىن مانىندە بۇل «گيبريدتىك باسقارۋدى» ورناتۋ. «باتىس» كەڭ ماعىناداعى ءسوز تۇتاستاي ەلدى ۇستاۋعا دايىن ەمەس – رەفورمالار وعان وزبەتىنشە ەكونوميكالىق داعدارىستان شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەدى دەپ بولجانادى.
Abai.kz
