كۇلىكباەۆ دەگەن كىم؟
شىلدەنىڭ 18-كۇنى الماتى قالاسىنىڭ بىرنەشە نۇكتەسىندە اتىس جاساپ، 6 پوليتسيا قىزمەتكەرىن وپات قىلعان سودىردىڭ ەسىمى – رۋسلان كۇلىكباەۆ ەكەندىگى رەسمي ورگاندار تاراپىنان جاريا ەتىلدى. بەيبىت كۇندە 2 ميلليون حالقى بار الماتىنا اياعىنان تىك تۇرعىزعان قىلمىسكەر اتىس كەزىندە اۋىر جاراقات العاندىقتان پوليتسيانىڭ قاتاڭ باقىلاۋىمەن اۋرۋحانادا بولعان. قازىر تەرگەۋ يزولياتورىنا جەتكىزىلگەن.
شەتىن وقيعا ورىن العان ءتۇنى قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحامبەت قاسىموۆ الماتىعا ارنايى كەلىپ، شۇعىل بريفينگ وتكىزگەن-ءتىن. وندا مينيستر مىرزا وقيعا ورنىندا ۇستالعان رۋسلان كۇلىكباەۆ دەگەن ازاماتتىڭ قىلمىستى تولىق مويىنداعانىن ايتىپ ەدى.
كۇلىكباەۆ رۋسلان الپىسبايۇلى 1990-جىلدىڭ 11-ماۋسىمىندا قىزىلوردا وبلىسىندا تۋعان. بۇرىن بايقوڭىر قالاسىندا تۇرعان. سوڭعى ۋاقىتتا الماتى وبلىسى ىلە اۋدانىنا قاراستى ىنتىماق اۋىلىن مەكەندەپ، الماتى قالاسىندا ۇيالى تەلەفون ساۋداسىمەن اينالىسقان.
2010-جىلدىڭ 27-تامىزىندا شىمكەنت قالاسىنىڭ ەڭبەكشىقازاق اۋداندىق سوتىندا قر قك 178-بابى (كۇش كورسەتۋ ارقىلى ۇرلىق جاساۋ) بويىنشا سوتتالعان. ال 2012-جىلدىڭ 8-مامىرىندا قىزىلوردا قالالىق سوتىندا قر قك 251 بابى ( قارۋ-جاراقتى زاڭسىز الۋ جانە ساقتاۋ) بويىنشا قايتا سوتتالعان. 2 جىل 11 ايعا تۇرمەدە وتىرعان.
قر ۇقك باسشىسى ۆلاديمير جۇماقانوۆ قىلمىسكەر كۇلىكباەۆتىڭ تۇرمەدە جۇرگەن كەزىندە سالافتىق اعىم وكىلدەرىمەن بايلانىسى بولعاندىعىن ايتتى.
كۇلىكباەۆ سالاف بولعان با؟
قر ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى تاراتقان دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ تۇرمەدە وتىرعان كەزىندە سالافيتتىك اعىم وكىلدەرىمەن بايلانىسى بولعان. اسىرەسە، الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ءدىني ۋاعىز جۇرگىزەتىن دارىن مۇباروۆ ەسىمدى ازاماتتتىڭ شاكىرتى بولۋى ابدەن مۇمكىن دەگەن پىكىرلەر دە ايتىلدى.
ال قر ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحامبەت قاسىموۆ جۋرناليستەرگە سۇحبات بەرىپ، رۋسلان كۇلىكباەۆاقا كومەكتەستى دەگەن كۇدىكپەن تاعى ءبىر ازاماتتىڭ ۇستالعاندىعىن ايتقان. الدىن الا مالىمەتتەرگە سۇيەنسەك، ول تاكسي جۇرگىزۋشىسى بولىپتى.
قازاقستاندىق باق جازعانداي، تاكسي جۇرگىزۋشىسى رەتىندە ۇستالعان ازاماتتىڭ «ۆكونتاكتە» جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا ءدىني سيپاتتاعى ماتەريالدار بولعان.
ال رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ اتىنا اتالعان جەلىدە ەكى پاراقشا تىركەلگەنىمەن ول پاراقشالاردا ەشبىر مالىمەت كورسەتىلمەگەن. بۇل پاراقشالار تازارتىلعان نەمەسە جالعان پاراقشالار بولۋى ابدەن مۇمكىن.
كۇلىكباەۆتىڭ قايىن جۇرتى كۇيەۋ بالاسىنىڭ وزگە اعىمدا بولعاندىعىن ايتتى
رەسمي ورگاندار قىلمىسكەر كۇلىكباەۆتىڭ تۇرعىلىقتى جەرى تۋرالى ناقتى دەرەكتەردى ءالى جاريالاماعانىمەن، بەيرەسمي دەرەككوزدەرى ارقىلى رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ قايىن جۇرتى جۋرناليستەرگە سۇحبات بەردى.
ءوزىن رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ قايىن ەنەسىمىن دەپ تانىستىرعان جۇماحان ۇمبەتۇلوۆا كۇيەۋ بالاسىنىڭ ناماز وقۋ ءمانىرىنىڭ ءداستۇرلى فورماعا سايكەس ەمەستىگىن جانە كادىمگى مەشىتتەرگە بارمايتىنىن ايتىپتى.
«ول ءتىپتى قىزىمىزدى بىزگە كورسەتپەيتىن. رۋسلاننىڭ ءوزىن ءبىز ءبىر-ەكى رەت انا كوردىك. ولار ۇيلەنگەن كەزدە ماعان كۇيەۋ بالا ناماز وقيتىن، ۇقىپتى ادام دەپ تانىستىردى. مەن قىزىما بىرنەشە رەت ايتقانمىن، اجىراسىپ كەت دەپ»،-دەيدى كتك ارناسىنا سۇحبات بەرگەن رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ ەنەسى جۇماحان ۇمبەتقۇلوۆا.
بەيرەسمي دەرەككوزدەرىنىڭ حابارلاۋىنشا، رۋسلان مەن اياۋلىم (رۋسلاننىڭ ايەلى) 7 جىل بۇرىن وتاۋ قۇرعان. اياۋلىم ءتورت جاستاعى ءبىر ۇل مەن ءبىر قىزدىڭ اناسى.
سونداي-اق، قىلمىسكەر كۇلىكباەۆتىڭ رۋسلان بايقوڭىر قالاسىندا تاعى ءبىر ايەلى بار ەكەندىگى تۋرالى رەسمي ەمەس دەرەكتەر پايدا بولدى. دەرەككوزدەرىنىڭ ايتۋىنشا، رۋسلاننىڭ بايقوڭىرداعى ايەلى جۇكتىلىك مەرزىمدە كورىنەدى. ال اكە-شەشەسى اجىراسىپ كەتكەن ەكەن. بۇل ناقتىلانباعان دەرەك. دەگەنمەن قازىرگى تاڭدا بۇل دەرەكتەر انىقتالۋدا. تەرگەۋ جۇمىستارىنىڭ جابىق جۇرگىزىلۋىنە بايلانىستى رۋسلان كۇلىكباەۆ تۋرالى تولىق دەرەكتەردى ءبىز الداعى ۋاقىتتاردا جازاتىن بولامىز.
كۇلىكباەۆ ءولتىردى دەگەن وزبەكستان ازاماتشاسى كىم؟
شەتىن وقيعا بولعان ءتۇنى الماتىعا كەلگەن ىشكى ىستەر ءمينيسترى قالمۇحامبەت قاسىموۆ قىلمىسكەر رۋسلان كۇلىكباەۆتىڭ 17-شىلدە تۇنگى ساعات 03:59 شاماسىندا سىدىقوۆا دەگەن ايەل ادامدى ولتىرگەندىگىن مالىمدەگەن ەدى.
كۇلىكباەۆ ءولتىردى دەگەن سىدىقوۆا وزبەكستان ازاماتشاسى بولعان.
سونداي-اق، قاسىموۆ مىرزا مارقۇم بولعان وزبەكستان ازاماتشاسىنىڭ جەڭىل جۇرىسپەن اينالىسقاندىعىن ايتقان ەدى.
ەگەر رۋسلان كۇلىكباەۆ راديكالدى ءدىني اعىم وكىلى جانە ونىڭ وتباسى (بەيرەسمي ەكى ايەلى) بولسا – قىلمىسكەر «جەزوكشەلىكپەن» اينالىساتىن ايەلدىڭ قاسىندا تۇنگى 03:59-دا قايدان ءجۇر؟ ال اتىس بولاتىن كۇننەن ءبىر كۇن بۇرىن ولتىرىلگەن سىدىقوۆا تۋرالى مالىمەتتەر نەگە جاسىرىن؟ سىدىقوۆانىڭ دەنەسى قازىر قايدا؟ قازاقستاندا ما، الدە وزبەكستانعا جىبەرىلدى مە؟
ءبىز وسى ماسەلەگە بايلانىستى الماتى قالالىق ءىىد ءباسپاسوز حاتشىسى سالتانات ازىربەككە حابارلاسىپ ەدىك، «قازىر مەندە بۇل تۋرالى مالىمەتتەر جوق. انىقتاپ الايىن، سالدەن كەيىن حابارلاسشى»،-دەدى. ۋاعدالاسقان ۋاقىت وتكەن سوڭ، قايتا حابارلاسىپ كورىپ ەك، بايلانىس ورناتا المادىق. ال سىدىقوۆانىڭ كىم ەكەندىگى، قىلمىسكەر كۇلىكباەۆپەن ارادا قانداي بايلانىسى بولعاندىعى تۋرالى دەرەكتەر ءالى انىقتاۋدى قاجەت ەتەدى.
ءتۇيىن: الماتىدا اتىس جاساپ، التى ادامنىڭ ءومىرىن قيعان رۋسلان كۇلىكباەۆ قازىر قاماۋدا. سوت الدى تەرگەۋ امالدارى جۇرگىزىلىپ جاتىر. رۋسلان كۇلىكباەۆقا قاتىستى اقپاراتتار جابىق بولعاندىقتان، ءبىز بەيرەسمي دەرەككوزدەرى ارقىلى ونىڭ وتباسى تۋرالى ازدى-كەم اقپارات الۋدامىز.
سونىمەن، كۇلىكباەۆتىڭ مۇنداي قادامعا بارۋىنا نە سەبەپ بولدى؟ رەسمي مامىمدەمەسىندە ءىىم باسشىسى قالمۇحامبەت قاسىموۆ كۇلىكباەۆتىڭ قۇقىق قورعاۋشىلاردا كەگى بولعاندىعىن ايتىپ قالدى. دەمەك، كۇلىكباەۆ بۇل قادامعا سانالى تۇردە بارعان با؟ الدە الدەبىر راديكالدى اعىمداردىڭ ىقپالىمەن جاسادى ما؟
ۇقك باسشىسى ۆلاديمير جۇماقانوۆ ونىڭ تۇرمەدە سالافي اعىمى وكىلدەرىمەن بايلانىسى بولعاندىعىن ايتتى.
ال قىلمىسكەردىڭ وزبەكستان ازاماتشاسى سىدىقوۆامەن بايلانىسى تۋرالى دەرەكتەر ايتىلعان جوق.
نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى
Abai.kz