استاناعا بارعىم كەلەدى
(اڭگىمە)
بالالارعا بازارلىعىمدى تاۋەلسىزدىكتىڭ 25 جىلدىعىنا ارنايمىن.
اۆتور.
اسىلبەك – العىر دا اقىلدى بالا. بيىلعى جاز ول ۇشىن ادەتتەگىدەن دە ىستىق بولماق. انىعىن ايتقاندا، ار وقۋ جىلى سايىن اتا-اناسى وعان ەرەكشە سىي جاسايتىن. مىنە، بيىل دا وعان «استاناعا بارامىز» دەپ ۋادە بەرگەن. ول ۇشىن بار بولعانى وقۋ جىلىن ۇزدىك اياقتاۋ كەرەك...
بەسىنشى سىنىپتى اياقتاعان جۇگىرمەككە «جىلدىق جوسپاردى» ورىنداۋ وڭايعا تيمەدى. ساباققا قانداي جۇيرىك بولسا، ويىننان دا سونداي تىنبايدى. بالا ەمەس، ايتقانىنان قايتپايتىن «بالە» وزى.
كىشكەنتاي تەنتەك شىلدە ايىن سارىلا، ساعىنا، جۇدىرىقتاي جۇرەگى جارىلا كۇتتى. ماۋسىمنىڭ سوڭعى كۇنىن كۇنتىزبەدەن قۋانا جۇلىپ العان ول داستارحان ۇستىندە بايىز تاپپادى، تاڭعى اسىن دا جوندى ىشكەن جوق. باقىرايعان ەكى كوزى اكە-شەشەسىن باقتى. بىراق بۇل جولى بالانىڭ ويى انادا، انانىڭ ويى دالادا بوپ شىقتى. كەۋدەسىن كەرنەگەن قۋانىشتى جاسىرا الماعان اسىلبەك ۇزاققا بارمادى:
- سەندەر دە قىزىقسىڭدار، بۇگىن شىلدە ايى باستالدى، قالاي شىداپ وتىرسىڭدار؟ استاناعا بارامىز عوي؟!
ءسىرا، بۇل باۋىرجان مەن باقىتتىڭ ەسىنەن شىعىپ كەتكەن بولۋ كەرەك.
- ماسساعان، سولاي ەكەن عوي، ءا؟ – دەدى اكەسى. -ء يا، ارينە، بارامىز!
اكەسى ايتىپ ۇلگەرگەنشە اسىلبەك ۇقىپتى بۋىپ-تۇيىلگەن جول سومكەسىن اپ-ساتتە الىپ كەلدى:
- مىنە، مەندە بارى دايىن! قاي كۇنى شىعامىز؟
ابدىراعان اناسى نە دەرىن دە بىلمەدى. ارتىنشا بالاسىن قۇشاعىنا الىپ:
- بارۋىن بارامىز-اۋ، تەك بيىل ەمەس دەپ قورقامىن. رەسەيگە وزىڭدەي بالالاردى اپارۋىم كەرەك. ال، اكەڭ جۇمىستان ازىرشە بوسامايدى.
- بىراق سىزدەر ماعان ۋادە بەردىڭىزدەر عوي؟
اسىلبەك اۋىر كۇرسىنىپ:
- ...استاناعا بارۋ تەك ەرتەگىدە بولاتىنىن بىلىپ ەدىم. وتكەن جولى ماعان ىنىمدى دە «الىپ» بەرمەدىڭدەر! جىل سايىن ۆەلوسيپەد اپەرگەندەرىڭنەن جالىقتىم. مەنى جاقسى كورمەيسىڭدەر! – دەپ اشۋلانعان اسىلبەك اۋزى بۇرتيىپ، بولمەسىنە كەتىپ قالدى.
بالاسىنىڭ بال سوزىنە العاشىندا كۇلكىسى كەلگەنىمەن، كەيىن ەكەۋى دە ۇنسىز قالدى. «ونىمەن قاتار بالالار بولسا، استاناعا بارۋدى ويلارىنا دا المايدى، ال، بۇنىڭ جونى مۇلدە بولەك. الدە از ءدا بولسا وسىپ قالعانى ما؟..» دەپ قويدى ىشىنەن بالاسىنا الاڭداعان انا.
كۇنى بويى كوڭىلىن اۋلاۋعا تىرىسقاندارىنان ەشتەڭە شىقپادى.
- جاعاجايعا باراسىڭ با؟
- جوق.
- «تاماشادا» ويناپ قايت!
- جوق.
- استاناعا باراسىڭ با؟
- ءيا! راس ايتاسىڭدار ما؟
- ...
كوڭىلى قۇلازىعان بالا ەرتەمەن «اتا-اجەمە بارامىن» دەپ قيقۋ سالدى. ولارعا جەتىسىمەن اتا-اناسىنا جيناعان وكپەسىن تارقاتىپ، مۇڭىن شاقتى. «بالا جانىن باعا الماعان ولاردىڭ وزدەرى دە الى بالا سياقتى. جان دەگەندە جالعىزدارىنا قاراي المايدى. قۇلىنشاعىمىزدى استاناعا بىر ويناقتاتىپ كەلسە، نەلەرى كەتەدى سولاردىڭ؟..» دەستى قاريالار.
اتا-اجەسىنىڭ ۇيىنە سول كۇنى اسىلبەككە ساباق بەرەتىن مۇعالىمىنىڭ جولداسى قوناقتاتىپ كەلىپتى.
- قالىڭ قالاي، بالاقاي؟
- سالەمەتسىز بە، اعاي. كورىپ تۇرعانىڭىزداي...
- سەن جونىندە اپايىڭنان ەستىگەم. سىنىپتاعى ەڭ وزات وقۋشى وزىڭ ەكەنسىڭ، جارايسىڭ! كورىمدىككە نە بەرەيىن، قالاعانىڭدى ايت!
- قۇلاعىڭىزعا ايتامىن...
- ءيا؟
قوناقتىڭ قۇلاعىنا سىبىرلاعان كۇيى: «ون مىڭ تەڭگە بەرسەڭىز جەتكىلىكتى...»
- نە-ە؟.. ول نە ۇشىن؟
- تاڭعى ساعات سەگىز جيىرمادا «سكاتقا» وتىرىپ، ەكى ساعاتتان سوڭ استانادا بولۋ ۇشىن، ارينە!
اڭگىمەگە ۇلكەندەر ارالاستى.
- بۇل قاي سوزىڭ، جارىعىم؟.. قوناققا ولاي دەۋگە بولا ما؟
- ۇيات بولادى...
بىر مەزگىلدە ەسىك قاعىلدى. ىشكە اسىلبەكتىڭ سىنىپ جەتەكشىسى كىرىپ كەلدى.
- سالاماتسىز با، كۇمىس اپاي!
- امانسىڭ با، ساتوك! اتا-اجەڭدى ساعىنىپ كەلگەن ەكەنسىڭ عوي.
- ول دا بار...
كۇمىس – تاجىريبەسى ازداۋ جاس مۇعالىم بولعانىمەن، بالا دەسە، زاتتىبەكتىڭ انىندەگىدەي، «بار نارسەنى بەرەتىن، ونىڭ بارىن از دەسە – جان بەرۋگە كونەتىن» بالاجان كىسى.
- ساعان ايتار جاڭالىعىم بار! سەن استاناعا باراسىڭ!
ۇستازىنىڭ سوزىن قاعىس ەستىدى مە، اسىلبەك بۇعان قۋانار-قۋانباسىن بىلمەي، تۇرىپ قالدى...
- قالاي سوندا؟
-وقۋدى وزات تامامداعان وقۋشىلارعا جولداما الىپ بەرۋ ۇشىن جەرگىلىكتى اكىمشىلىك قاراجات بولىپتى. ول تىزىمدە سەن دە بارسىڭ!
اسىلبەك بوركىن اسپانعا اتىپ، تۇرا سەكىردى!
-اتا، اجە، ەستىدىڭدەر مە؟ الاقاي، استاناعا باراتىن بولدىم!
- ءيا، قۇتتىقتايمىز، بوتاقانىم سول!
سول مەزەتتە ۇيدەگى تەلەفونعا تىل بىتىپ، سايراي جونەلدى... بىرىنشى قوڭىراۋدا شەشەسى باقىت:
- بالام، اكەڭ جۇمىستان سۇرانىپ، سەنى استاناعا اپاراتىن بولدى. قام جەمە، بىرگە بارىپ دەمالىپ قايتاسىڭدار، جاراي ما؟
ال ەكىنشىسىندە الدەبىرەۋ:
- حامزا اتاي، نەمەرەڭىز ەكەۋىڭىزگە بيلەت الىپ قويدىق. سارسەنبىنىڭ ساتىندە استاناعا ۇشۋعا دايىندالىڭىزدار!
...ءيا، جاراتقان بەرەيىن دەسە اياماي بارىن بىر-اق بەرەدى ەكەن. قىزىق، حامزاەۆتار اۋلەتى قاي جولدامامەن باراتىن بولدى ەكەن؟ ال، سىزدىڭ استاناعا بارعىڭىز كەلە مە؟..
اماندىق ساعىنتايۇلى، اتىراۋ وبلىسى
Abai.kz