ۇشتىلدىلىك. دۇنيەجۇزىلىك بانكتەن قارىز الىپ، ۇلتتى جويماق پا؟
ءبىزدىڭ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ كوسەگەسىن كوگەرتە الماي ءجۇرىپ، قازاق بالالارىن اعىلشىن جانە ورىس تىلدەرىندە وقىتپاقشى.
2013-جىلدان باستاپ 1-سىنىپتارعا ء ۇش ءتىلدى قاتار وقىتىلىپ كەلەدى. 2016-2019 جىلدارعا ارنالعان ءبىلىمدى دامىتۋ باعدارلاماسىنا سايكەس وقۋشىلار 5-6 سىنىپتاردان باستاپ «حيميا»، «بيولوگيا»، «فيزيكا»، «ينفورماتيكا» پاندەرىنىڭ تەرميندەرىن اعىلشىن تىلىندە وقي باستايدى.
10-11-سىنىپتاردا «حيميا»، «بيولوگيا»، «فيزيكا»، «ينفورماتيكا» پاندەرى اعىلشىن تىلىندە، ال «دۇنيەجۇزى تاريحىء»پانى ورىس تىلىندە وقىتىلادى.
بۇل، «قازاق ءتىلى" بارا-بارا قاجەتسىز بولىپ قالادى دەگەن ءسوز. دامىعان ەلدەردىڭ ەشبىرى اعىلشىن ءتىلى مەن ورىس تىلىنە ءدال وسىنداي قامقورلىق جاساماعان بولار.
كورشىلەس ورنالاسقان قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىندا اعىلشىن ءتىلى ءپان رەتىندە عانا ەنگىزىلگەن. عىلىمى دا، تەحنيكاسى دا ءوز تىلدەرىندە وقىتىلادى. سونداي-اق، فرانتسيادا وقۋشىلار 1-سىنىپتان باستاپ فرانتسۋز تىلىندە ەمتيحان تاپسىرادى. تەك بۇل ەمەس، دامىعان دەگەن ەلدەردىڭ عىلىمى انا تىلدەرىندە وقىتىلادى.
وكىنىشكە وراي وزگەنىڭ قاڭسىعىن تاڭسىق كورىپ وتىرعان ءبىز عانا. سەبەبى، دۇنيەجۇزىنىڭ بىردە-ءبىر مەملەكەتىنىڭ تاجىربيەسىندە مۇنداي رەفورما بولعان ەمەس.
حوش، رەفورما قابىلدانسىن دەلىك... سوندا ءسىز بەن ءبىزدىڭ بالامىز اعىلشىن ءتىلىن ۇيرەنە مە، الدە سول تىلدە وقىتىلاتىن حيميا ءپانىن ۇيرەنە مە؟ بۇل حالىقتى جاپپاي انا تىلىنەن بەزىندىرۋدىڭ توتە جولى.
قوعام قايراتكەرلەرى باق-تا «قازاقستان 114 مەملەكەتكە قارىز»، دەپ دابىل قاعۋدا. 2017-جىلعا جوسپارلانعان مىنا ءبىر باعدارماعا نازار اۋدارىڭىز:
(2016-2019 جىلدارعا ارنالعان ءبىلىمدى دامىتۋ باعدارلاماسىنان)
«2017 جىلدان باستاپ دۇنيەجۇزىلىك بانك قارىزى شەڭبەرىندە مەكتەپتەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋدى جانە تەڭسىزدىكتى تومەندەتۋدى قولداۋ بويىنشا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ورتا ءبىلىمدى جاڭعىرتۋ» جوباسى ىسكە اسىرىلا باستايدى.
جوبادا: «جوعارى سىنىپتاردا اعىلشىن تىلىندە وقىتۋعا («ينفورماتيكا»، «فيزيكا»، «حيميا»، «بيولوگيا» پاندەرىن اعىلشىن تىلىندە وقىتۋعا) كوشۋ كەزەڭ-كەزەڭمەن 2017 جىلدان باستاپ 2023 جىلعا دەيىن جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى: - 2017-2018, 2018-2019 وقۋ جىلدارى (5-6 سىنىپتار) – «ينفورماتيكا» جانە «جاراتىلىستانۋ» پاندەرى بويىنشا تەرمينولوگيانى اعىلشىن تىلىندە وقۋ; - 2019-2020, 2020-2021 وقۋ جىلدارى (7-8 سىنىپتار) – سىنىپتان تىس ءىس-شارالاردا (كونكۋرستار، ۇيىرمەلەر جانە ت.ب.) جمتس-نىڭ ءتورت ءپانى بويىنشا اعىلشىن تىلىندەگى ساباقتار; - 2021-2022 وقۋ جىلىندا (9-سىنىپتار) – تاڭداۋ بويىنشا جەكەلەگەن پاندەردى اعىلشىن تىلىندە وقۋ; - 2022-2023 وقۋ جىلىندا (10-سىنىپتار) – جمتس-نىڭ ءتورت ءپانىن اعىلشىن تىلىندە وقۋ ەنگىزىلگەن.
سوندا ۇكىمەت مەملەكەتتىك ءتىلدى شەتكە تەۋىپ، حالىقتى جاپپاي ماڭگۇرتتەندىرەتىن ءۇش تىلدىلىك باعدارلاماسىنا دۇنيەجۇزىلىك بانكتەردەن قارىز الماقشى ما؟ قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءتىلىن جويۋ جوسپارى ءۇشىن قازاقتى قارىزعا كىرگىزۋ كىمگە ءتيىمدى؟ بۇل سۇراققا جاۋاپ بەرەر ءبىر شەندى تابىلا ما؟
ايمان ساعيدۋللا
Abai.kz