وڭiرiمiزدە الما باۋ شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، ونىڭ كەلەشەگiن كەمەلدi ەتۋ ماقساتىندا تۇلكiباس اۋدانىندا سەمينار-كەڭەس ءوتتi. وعان وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ جاۋاپتى ماماندارى، اۋداندار مەن قالالار اكiمدەرiنiڭ ورىنباسارلارى، باۋ شارۋاشىلىعىمەن اينالىسۋشى باعباندار قاتىستى. تاڭداۋدىڭ وسى اۋدانعا ءتۇسۋi دە تەگiن ەمەس. ويتكەنi, بۇرىن الماسىمەن كەڭەس وداعىنا اتاعى شىققان ايماقتىڭ داڭقىن قايتا ورالتۋ جولىندا بۇگiنگi تاڭدا كوپتەگەن يگi iستەر اتقارىلۋدا.

سەميناردى اۋدان اكiمi ءا.تۇرعىمبەكوۆ اشتى. وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باسشىسى س.تۇربەكوۆ بۇل باسقوسۋ ءار ايماقتىڭ ءوز ەرەكشەلiگiن ەسكەرە وتىرىپ، وسى ماڭىزدى سالانى دامىتۋ ءۇشiن ءوزارا تاجiريبە الماسۋ، جەمiس كوشەتتەرiن ەگۋ، وعان كۇتiم جاساۋدىڭ جاڭا تەحنولوگيالارى مەن وزىق ادiستەرiن ۇيرەنۋ ماقساتىندا ۇيىمداستىرىلىپ وتىرعانىن تiلگە تيەك ەتتi. اتالمىش اۋداندا الما باۋى شارۋاشىلىعىنىڭ قارقىندى تۇردە دامىپ كەلە جاتقانى راس.

سەمينارعا قاتىسۋشىلار الدىمەن ميچۋرين اۋىلدىق وكرۋگiنە قاراستى ء«مولدiر» جاۋاپكەرشiلiگi شەكتەۋلi سەرiكتەستiگiندە بولىپ، جۇمىسىمەن جەتە تانىستى. جەرگiلiكتi باعباندار تۇركيانىڭ «ياۋلا فيليس» كومپانياسىمەن بiرلەسiپ، وسى مەرزiمدە 110 گەكتار القاپتا قارقىندى باۋ جانە 5 گەكتار تاناپتا تۇقىم باق وسiرۋدە.

سونىمەن قاتار، اۋداندا «كوكتال»، «كەنتاۋ» جشس، «تۇلكiباس ترانسسەرۆيس» جاۋاپكەرشiلiگi شەكتەۋلi سەرiكتەستiكتەرi دە قارقىندى باۋ ءوسiرۋدi قولعا الىپتى. تۇلكiباستىق باعبانداردىڭ تىنىس-تiرشiلiگiمەن تولىق تانىسقان سەمينارعا قاتىسۋشىلار وزدەرiن تولعاندىرىپ جۇرگەن سۇراقتارىن قويىپ، پiكiر الماستى، وڭدى تاجiريبەلەرiمەن ءبولiستi. كەڭەستە سالا بويىنشا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار مەن كەزدەسەتiن كەدەرگiلەر دە ورتاعا سالىندى.

جالپى تاۋلى ايماقتا ورنالاسقان، اۋا رايى قوڭىرسالقىن تۇلكiباس اۋدانى جەمiس اعاشتارىن وسiرۋگە وتە قولايلى. بۇگiنگi تاڭدا باۋدىڭ كولەمi 3115 گەكتاردى قۇراپ وتىر. وتكەن 2007–2015 جىلدار ارالىعىندا مەملەكەتتiك باعدارلاماعا سايكەس الما باۋى مەن جۇزiمدiك كولەمi ۇلعايتىلىپ،

1 429 گەكتار القاپقا جاڭا الما اعاشىنىڭ كوشەتتەرi وتىرعىزىلدى. وسىلايشا وبلىس اكiمiنiڭ تۇلكiباس اۋدانىن جەمiس-جيدەكتi ايماققا اينالدىرۋ تۋرالى باستاماسىنا سايكەس كوپتەگەن جۇمىستار اتقارىلدى. الما اعاشتارىن وسiرۋگە نيەت بiلدiرگەن اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋارلارىن وندiرۋشiلەرگە قوسىمشا جەر تەلiمدەرi بەرiلiپ، الما باۋدىڭ كولەمi جىلدان-جىلعا كوبەيiپ كەلەدi.

قارقىندى باۋ وسiرۋمەن «كەنتاۋ» جشس، «زەردە اگرو» شق، «تۇلكiباس ترانسسەرۆيس» جشس بەلسەندi اينالىسۋدا. شارۋاشىلىقتار جەمiس اعاشتارىن كۇتiپ-باپتاۋدا وركەنيەتتi ەلدەردiڭ، ونىڭ iشiندە تۇركيا، پولشا مەملەكەتتەرiنiڭ سوڭعى ۇلگiدەگi وزىق تاجiريبەلەرiن پايدالانادى. بۇل ينتەنسيۆتi باۋلارعا نەگiزiنەن تامشىلاتىپ سۋارۋ تەحنولوگياسى كەڭiنەن قولدانىلادى. بارلىق قاجەتتi تەحنيكاسى بار شارۋاشىلىق قىزمەتكەرلەرiنiڭ ەڭبەگi ايتارلىقتاي جەڭiلدەتiلگەن. اگروتەحنيكالىق شارالاردى ۋاقتىلى ءارi ساپالى جۇرگiزۋگە ىڭعايلى. مەملەكەت تاراپىنان جەڭiلدiكتەر كورسەتiلۋدە. قارقىندى باۋ ءۇشiن كوشەتتەر وتىرعىزعان كەزدە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى سۋبسيديالاۋ باعدارلاماسى بويىنشا العاشقى جىلى ءاربiر گەكتارىنا كەتكەن شىعىننىڭ 40 پايىزى قايتارىلىپ بەرiلەدi.

بۇل ايماقتىڭ كەزiندە المانىڭ «اپورت» سورتىن وسiرۋمەن دە اتى شىققانى ءمالiم. بەلگiلەنگەن تالاپ بويىنشا اپورت ءوسiرۋ ءۇشiن تاڭدالىپ الىنعان جەر القابى تەڭiز دەڭگەيiنەن 900 مەتردەن جوعارى بيiكتiكتە بولۋى كەرەك. قازiرگi كەزدە المانىڭ وسىنداي سورتىن ءوسiرiپ جۇرگەن شارۋاشىلىقتاردىڭ سانى جىلدان-جىلعا كوبەيiپ كەلە جاتقانى كوڭiلگە قۋانىش ۇيالاتادى. اۋدان بويىنشا ونىڭ كولەمi 200 گەكتارعا جەتتi. بۇل سورت قىسقا مەيلiنشە ءتوزiمدi, 7-8 جىلدان كەيiن ءونiم بەرەدi. جەمiسi iرi, بiر المانىڭ سالماعى 500-600 گرامعا دەيiن تارتادى. ال، ءتۇسi القىزىل بولىپ كوز سۇيسiنتەدi. ول قىركۇيەك ايىندا پiسەدi. دەمەك، اپورت المالاردى كەلەسi جىلدىڭ قاڭتار، اقپان ايلارىنا دەيiن ساقتاۋعا بولادى.

2020 جىلعا دەيiن تۇلكiباس اۋدانىندا الما باۋ كولەمi 3 600 گەكتارعا جەتكiزiلمەك. وسىلايشا قارقىندى باۋ ءوسiرۋ دامىتىلىپ، ءونiم كولەمiن ۇلعايتۋ جوسپارلانۋدا. الداعى مەرزiمدە المانى تۇلكiباس اۋدانىنىڭ برەندiنە اينالدىرۋ جولىندا جۇمىستار اتقارىلاتىن بولادى.

Abai.kz