ءدال قازىرگى كەزدە وڭتۇستىك قازاقستاننىڭ ءبىرسىپار اۋداندارىنداعى بازارلاردا ءالى دە قاۋىن-قاربىز ساتىلىپ جاتىر. ويتكەنى بۇل وڭىردەگى اۋا-رايىۆنا بايلانىستى شارۋالار جازدان قارا كۇزگە دەيىن بىرنەشە رەت ءونىم الادى. 

قاربىز – اسقاباق تۇقىمداسىنا جاتاتىن ءبىر نەمەسە كوپ جىلدىق وسىمدىك. جانە دە باقشا داقىلدارىنىڭ ىشىندە ەڭ كوپ تاراعاندارىنىڭ ءبىرى. جەر بەتىندە قاربىزدىڭ بەس جۇزدەن استام سورتتارى ءوسىرىلىپ كەلەدى. بۇل داقىلدىڭ جابايى تۇرلەرى دە بار. ول نەگىزىنەن، افريكادا، يراندا، ورتا ازيادا، اۋعانستاندا ۇشىراسادى. قاربىزدىڭ قازاق جەرىندە كوپ وسىرىلەتىن ايماعى – قىزىلوردا، وڭتۇستىك قازاقستان، جامبىل، شىعىس قازاقستان، باتىس قازاقستان، اقتوبە، الماتى وبلىستارى. وسى وڭىرلەردىڭ اۋا-رايى دا، جەرىنىڭ قۇنارلىعى دا، ىلعالدىلىعى دا ءارتۇرلى. سوعان بايلانىستى ول ايماقتا وسىرىلەتىن قاربىزداردىڭ دا سورتتارى ءارتۇرلى.

اسحانالىق قاربىزداردىڭ بارلىق اۋدانداستىرىلعان سورتتارى ونىڭ مادەني تۇرىنەن شىعىپ، ءوسىپ-ونگەن. تامىرى تارماقتى، جاپىراقتارى ءىرى، گۇلدەرى اقسارى ءتۇستى، ساباعى توسەلمەلى، ۇزىندىعى 2-3 مەتردەي. قاربىز گۇلى دارا جىنىستى، ءبىر ءۇيلى، كەيدە 2 ءۇيلى دە بولىپ كەلەدى. قاربىزداردىڭ ءتۇسى اق، الا، قوڭىر جولاقتى. جەمىسى ءتاتتى شىرىندى قىزىل، قىزعىلت، كۇرەڭ قىزىل، سيرەگىرەك اق جانە سارعىش. تاعامدىق قاربىزدىڭ سالماعى 0,6-16 كەلى، مال ازىقتىق قاربىزدىڭ سالماعى 10-15 كەلى. قاربىزدىڭ ءۇش ءتۇرى بار. ولار: جابايى وسەتىن، اسحانالىق، ازىقتىق. جىلۋ سۇيگىش داقىل، ىستىققا، قۇرعاقشىلىققا ءتوزىمدى، تەز ۇسىك العىش. وڭدەلىپ، تىڭايتىلعان جەردىڭ توپىراعىندا جاقسى وسەدى.

قازاقستاندا قاربىزدىڭ ەرتە پىسەتىن قىرىم جەڭىمپازى – 395; ورتاشا پىسەتىن – كنياجين، تۇتاسجاپىراقتى، ستوكس 647/649; كەش پىسەتىن ديلنوز سورتتارى كەڭىنەن اۋدانداستىرىلىپ، ءوسىرىلىپ كەلەدى. قاربىزدىڭ كەيبىر كەش پىسەتىن مەليتوپولسكي – 142; ماليتوپولسكي – 60; ءتارىزدى سورتتارىنىڭ جەمىسىن 3-5 گرادۋس تەمپەراتۋرادا قاڭتار ايىنا دەيىن ساقتاپ قويۋعا بولادى. 

وڭتۇستىكتىڭ ديقاندار قاۋىن-قاربىزدى قىسقا دەيىن ساقتاۋعا ابدەن ماشىقتانعان. ناتيجەسىندە وبلىستا ءالى دە قاۋىن-قاربىز ساۋداسى قىزىپ تۇر.

اباي-اقپارات