مەملەكەتتىك حاتشى گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ نازارىنا!

ءبىر-ەكى كۇن بۇرىن «ەر نۋر & نيكا» قازاق-كارىس دوستىعى قوعامدىق قورىنىڭ باسشىسى يگناتي تيو قاراعاندى قالاسى اكىمى نۇرلان اۋباكىروۆتىڭ قابىلداۋىندا بولىپ ۆيكتور تسويعا قاراعاندىدا ەسكەرتكىش ورناتۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەن. قالا اكىمى باستامانى بىردەن قولداپتى. جۋىقتا تسويدىڭ ەسكەرتكىشى ورتالىق قازاقستاننان بوي كوتەرسە، تاڭ قالماڭىز.

ارينە، مۋزىكانت، اكتەر، ءانشى ۆيكتور تسويدىڭ تالانتىنا تابىنۋشىلاردىڭ كوپ ەكەنى ءمالىم. ونىڭ قازاقستاندا تۋىپ-وسكەنىن دە جۇرت بىلەدى. بىراق، تسويدان بۇرىن قاراعاندىدا الاش قايراتكەرلەرىنە ءالى كۇنگە دەيىن نەگە كوشە بەرىلىپ، ەسكەرتكىش ورناتىلماي كەلەدى دەگەن ساۋال كوكىرەكتى كەمىرىپ جاتقانى ۇزاق جىل بولدى.

بىلتىر ءاليحان بوكەيحاننىڭ يۋنەسكو كولەمىندە تويلانعان 150 جىلدىعىندا قاراعاندى وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى نۇرمۇحامبەت ابدىبەكوۆ وبلىس ورتالىعىنان ءبىر اۋداننىڭ اتى ءا.بوكەيحاننىڭ اتىنا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتىپ، قۋانتقان ەدى. الايدا، ول ماسەلە جوسپار كۇيىندە قالدى. اكىم كەتتى. جاڭا اكىم كەلدى. ال، قالا اكىمىنىڭ ارەكەتى – اناۋ. اناۋ دەيتىنىمىز، قاراعاندى قالاسىندا كۇنى بۇگىنگە دەيىن لەنين، وكتيابر قاتارلى سوۆەتتىك كوشەلەر مىزعىماي تۇر. تاۋەلسىزدىگىمىزگە شيرەك عاسىردان ۋاقىت اسسا دا قاراعاندىدا الاش ارىستارى ورىن تابىلماي تۇرعانىن قالاي، نەمەن تۇسىندىرۋگە بولادى؟ ءبىزدىڭ شە، ۇكىمەتتەن ەشكىم الاش قايراتكەرلەرىنە ەسكەرتكىش ورناتپاڭدار، كوشە اتاۋىن بەرمەڭدەر دەگەن تىكەلەي تاپسىرما بەرمەيدى. بۇل – جەرگىلىكتى اكىم-قارالاردىڭ نيەتى مەن ەرىك-جىگەرىنە بايلانىستىن. وبلىس ورتالىعىندا وزگە ەتنوس وكىلدەرىنەن قايمىعىپ، سوۆەتتىك وكىمەت كوسەمدەرىمەن كۇرەسىنگە تاستاي المايتىن اكىمدەردەن قانداي ىسكەرلىك، نەندەي باتىل قادامدار كۇتۋگە بولادى؟ تاريحي تۇلعالاردى تۇعىرىنا قوندىرا الماي وتىرعان قاراعاندى وبلىس، قالا اكىمدەردى بۇگىنگى ءتىرى قازاقتىڭ مۇددەسىن قورعايدى، قامىن ويلايدى دەگەن كىم سەنەدى؟! الاشتىڭ 100 جىلدىعى بولسا، باستالىپ كەتتى. ءاليحان بوكەيحاننىڭ تۋعان جەرى، ءالىمحان ەرمەكوۆتىڭ قىزمەت ىستەپ، ەڭبەگى سىڭگەن مەكەن – قاراعاندى وبلىسىنداعى الاشتىڭ تاعدىرى وسىنداي بولعاندا وزگە ايماقتارعا نە دەرسىڭ.

ايماق باسشى بولعان تالاي اكىمگە حات جازىپ، ماسەلە كوتەرگەن سول وڭىردەگى زيالىلاردىڭ داۋسى جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قۇلاعىنا جەتپەدى. ءبىز دە اكىم-قارالاردان قايران بولماسىن ءبىلىپ، مەملەكەتتىك حاتشى گۇلشارا ابدىحالىقوۆانىڭ نازارىنا وسى ماسەلەنى جەتكىزگىمىز كەلەدى. ويتكەنى، تاريحتى، تاريحي تۇلعالاردى ۇلىقتاۋ، قوعامدى بىرىكتىرۋ مەن ۇيىستىرۋداعى مەملەكەتتىك ماڭىزى بار يدەولوگيالىق ءىس.

P.S.

قازاق-كارىس دوستىعى قورىنىڭ باسشىسى يگناتي مىرزا شىنىمەن قازاق-كارىس دوستىعىن تۋ ەتىپ ۇستاعان ازامات بولسا، الاشتىڭ 100 جىلدىعىنا وراي قاراعاندى قالاسىنداعى لەنين كوشەسىن ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ اتىنا بەرىپ، ەسكەرتكىش ورناتىپ، ءالىمحان ەرمەكوۆ تۇرعان ۇيگە ەسكەرتكىش تاقتا ورناتايىق دەپ ۇسىنىس نەگە كوتەرمەدى ەكەن دەگەن ءبىر سۇراق كوكەيىمىزدە ءالى تۇر...

نۇرا ماتاي

Abai.kz