قازاقستان رەسپۋبليكاسى  

ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى

ق.ت.تۇرعانقۇلوۆقا

قۇرمەتتى قۋاندىق تۇرعانقۇلۇلى!

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى باستاپ، بۇكىل حالىق قوستاعان ۇلى ءدۇبىر - مەرزىمىنەن بۇرىن پرەزيدەنت سايلاۋىن وتكىزۋ باستاماسى ءوز بيىگىنە كوتەرىلدى. حالىقتىڭ تالابىن جەرگە تاستاماي، ن.نازارباەۆ تا بۇل سايلاۋدى 26 ساۋىردە وتكىزۋگە كەلىسىم بەرىپ، شەشىم قابىلدادى. ەندى بۇكىل الاش جۇرتى سول نۇرەكەڭنىڭ ءوزىنىڭ دە وسى الامانعا كانديداتۋراسىن ۇسىنۋدى جاپپاي تالاپ ەتىپ وتىر. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بۇل ءبىر توتەنشە ماڭىزدى باستاما، دۇرىس شەشىم بولدى. وبالى نە، تۋعان حالقى مەن وتانداستارىنىڭ قازىرگى ۇلت كوشباسشىسىنا دەگەن سەنىمى مەن سۇيىسپەنشىلىگىندە شەك جوق ەكەنىن كورىپ، قاتتى قۋانىپ وتىرمىز...

بىراق، قر پرەزيدەنتتىگىنە كانديداتتاردى مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەندىگىن انىقتاۋ جونىندەگى لينگۆيستيكالىق كوميسسيادان بۇل جولى دا مىرزاتاي جولداسبەكوۆتىڭ توراعا بولىپ توبە كورسەتۋى وسى ىستىق ىقىلاسىمىزدى سۋ سەپكەندەي باستى!  

ويتكەنى، ول 2011 جىلى وتكەن كەزەكتەن تىس سايلاۋ بارىسىندا قازاقشا قاقپايتىن عاني قاسىموۆتى ۇمىتكەرلەردىڭ اراسىنا ۇكىلەپ-شوقتاپ قوسقان ادام بولاتىن.   

جالپى م.جولداسبەكوۆتىڭ جۇرگەن جەرى – ايقاي-شۋ، اق بوران!

1991-93 جىلدارى قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى بولىپ جۇرگەن مىرزاتايدىڭ قولداۋىمەن «جالىن» باسپاسىنان 300 مىڭ دانا بولىپ باسىلعان ء«تۇپ-تۇقياننان وزىمە شەيىن» اتتى كىتاپ، بۇكىل حاندار مەن بيلەرىمىزدى قارالاعانىن، الاش جۇرتىن الا تايداي ءبۇلدىرىپ كەتە جازداعانىن ءالى ۇمىتقان جوقپىز.

قىتاي اقىنى لي بايدى ءۇيسىن دەپ، ونىڭ ىشىندە دۋلات تارماعىنىڭ ۇرپاعى ەتىپ شىعارۋ ءۇشىن تىراشتانعانى – ەڭ سوڭىندا سايقىمازاقپەن اياقتالعان بولاتىن. 

ال، كۇنى كەشە عانا «تاريحي وتانىمىز قازاقستان ەكەن دەپ وسىندا ۇدەرە كوشىپ كەلۋدى دوعارىڭدار. مىناۋ موڭعول جەرىندە وتىرعان قانداستارىمىزدىڭ باسىم بولىگى كەرەيلەر، نايماندار. ءوزىڭنىڭ اتا جۇرتىڭ، شىراعىم. سەن ول جەرگە ەش جەردەن كوشىپ بارعان جوقسىڭ. ول جەردە توعىز وعىز دەيتىن مەملەكەت بولعان موڭعولدان دا بۇرىن. ول كەرەيلەردىڭ مەملەكەتى. قىپشاقتاردىڭ ءبارى سەگىز وعىز مەملەكەتى بولدى. سەگىز وعىز مەملەكەتى ول نايماننىڭ مەملەكەتى. بۇل كىم – بۇل قازاق قۇرعان مەملەكەتتەر. موڭعوليادا ءبىر قانداسىمىز 37 مىڭ سيىرىم بار دەيدى. بىراق اتامەكەنگە كوشكىم كەلەدى دەيدى. سەنىڭ 7 اتاڭ، ءتۇپ اتاڭ سول جەردە جاتقان جوق پا؟ كەرەك بولاتىن بولسا، شىڭعىس حاندى دا موڭعول دەگەن جوق. شىڭعىس حاندى حان كوتەرگەن قۇرىلتاي. قۇرىلتاي دەگەن موڭعولدىڭ سوزىندە جوق مەنىڭشە. قيات، كەرەي، نايمان، جالايىر كوتەرگەن جوق پا ونى حان قىلىپ. نەگە كوشەسىڭدەر دەدىم. سول سياقتى قىتايدان دا ۇدەرە كوشۋدىڭ قاجەتى جوق. التاي، ىلە، تارباعاتاي ول قازاقتىڭ جەرى. بابالارىڭ جاتقان جەر. ماسەلەن قىتايدان ۇلگى المايسىڭدار ما؟ سول قىتاي قازىر امەريكادان وزدەرىنىڭ كۆارتالدارىن اشىپ تاستادى» - دەپ، ايدى اسپانعا ءبىر-اق شىعارعانىن قايتەرسىڭ؟! كوشى ونسىز دا تۇرالاپ تۇرعان شەتتەگى قازاقتى «سەن كەرەيسىڭ!»، «سەن نايمانسىڭ!»،  «تاريحي وتانىمىز قازاقستان ەكەن دەپ وسىندا ۇدەرە كوشىپ كەلۋدى دوعارىڭدار!» دەۋى – بارىپ تۇرعان رۋشىلدىقتىڭ، تار ورىستىلىكتىڭ، دۇمشەلىكتىڭ ايعاعى ەمەي نە؟!

مىنە، بيىل تاعى لينگۆيستيكالىق كوميسسيانىڭ توراعاسى بولىپ، وتىرا قالىپ ەدى، قايداعى ءبىر «مۇشەقاپ»-«سۇشەقاپتار» قاپتادى دا كەتتى. قازاق مۇندايدى «بالتا سابىنان وزبايدى!» دەيدى.  

سوندىقتان، كانديداتتاردىڭ مەملەكەتتىك ءتىلدى ەركىن مەڭگەرگەندىگىن انىقتاۋ ەندى عانا باستالدى عوي، كەش ەمەس، باسقا ءبىر بەدەلدى، ۇياتى بار، جاستاۋ جىگىتتى تاۋىپ، ۇمىتكەرلەردى ىرىكتەۋدى ابىرويمەن وتكىزۋدى ويلاعانىڭىز ابزال.   

ءشارىپحان قايسار.

Abai.kz