سەنبى, 12 قازان 2024
ادەبيەت 9149 0 پىكىر 9 اقپان, 2015 ساعات 10:59

ديدار امانتاي. ولەڭدەر

كوڭىلدەن كەتپەي قويىپ كىرەۋكە مۇڭ،

كەۋدەمە قونىپ العان بىرەۋ مەنىڭ،

باسقانىڭ باۋىرىنان پانا ىزدەگەن

عۇمىرىم، الدەكىمگە تىرەۋ مە ەدىڭ؟

 

وزىمە ازامات جوق تەڭدەس بۇگىن،

وزگەنىڭ تويى بولعان كەلمەس كۇنىم،

ارقاما سۇيەنەتىن ادام بار دەپ

ارتىما قارايمىن با ولمەس بۇرىن؟

 

قالماسام يگى ەدى كۇيرەپ، سىنىپ،

گازەتتەر بەتتەرىنە سۋرەت ءىلىپ،

ومىرمەن قوش ايتىسىپ باراتقاندى

وتەم بە جەر بەتىمەن سۇيرەپ ءجۇرىپ؟

 

قاراعايلى، 23.08.1990

 

* * *

قامىقپاي جەت، قالقاجان، قاسىما ءبىر،

قىزعالداقتاي بۇرقىراپ شاشىڭ ءاتىر!

قاز ومىراۋ، قاز مويىن...

قاز-قالپىندا –

قازداي ءتىزىپ جازادى شاشىلعان جىر.

 

ۇركىپ سىردان، ەلەڭدەپ ءتىلسىز سانا –

جەتى تۇندە تابا ما كۇنسىز پانا.

شوپىلدەسكەن سۇيىستەر شىققان جەردە

شولدەپ ەكەۋ وتىرساق ءۇنسىز عانا.

 

قامىقپاي جەت، قالقاجان، قاسىما ءبىر،

قىزعالداقتاي بۇرقىراپ شاشىڭ ءاتىر!

قاز ومىراۋ، قاز مويىن...

قاز-قالپىندا –

قازداي ءتىزىپ جازادى شاشىلعان جىر.

 

ءومىر وتكەن. ءوزىڭ جوق كەزدەردە مەن

وزگەنى ءوزىڭ سۇيگەندە وزگەرمەگەم.

…باعىمىزدى ايتقىسى كەلەتىندەي

باعىپ ءبىزدى اڭديدى كوزدەر دەگەن.

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك),

16.06.1989 – ناۋرىز، 1990 جىل

 

* * *

 

قىر گۇلدەرى – ميزام شۋاق تۇركىلىك –  

تەڭسەلەدى قامىرىعىپ، ءبىر كۇلىپ،

ەسسىز وتكەن قىزىقتاردىڭ كەشەگى

ەسىگىندە ەندى بۇگىن تۇر قۇلىپ.

 

كول اينالا ۇشقان قۇستى سۇيرەپ ناز،

قوش ايتىسىپ بارا جاتىر ۇيرەك-قاز،

سۇراپ شىقسام دەپ ويلادىم كوڭىلىن

كۇزەۋىندە وتىرعاندا كۇيرەپ جاز.

 

قايدا كەتكەن قاسقالداقتار قاڭعىرىپ،

سايدى قۋعان سارعالداقتان جان قۇرىپ،

جازعىتۇرىم تىرشىلىگىن ىزدەيدى

جاباعىنىڭ كوكىرەگى جاڭعىرىپ.

 

ءبىر-بىرىنە بولا الماعان تىرەۋ دە،

بۇكىل ۇيدە ۇيىعان مۇڭ كىرەۋكە،

جايلاۋ توزىپ، اۋىل كوشىپ بارادى –

سارى جۇرتتا ەلەگىزىپ بىرەۋگە.

 

قاراعايلى، تامىز، 1990 جىل

 

 

* * *

 

سەن دە ءبارىن بىلەسىڭ،

مەن دە ەرتە ءتۇسىندىم.

بۇل ءومىردىڭ كۇرەسىن

ءبىر-اق تۇندە ۇسىندىم.

 

قورىقپادىق تاڭىردەن،

قويدىق نۇكتە ءبىر ءتۇنى.

جىلدار بويى ومىردەن

ىزدەپ ەدىك… كۇلكىلى.

 

ماحابباتتى جوق دەدىك،

ماس بولدىق ءبىز باسقاعا.

ەلدەن كەيىن كوكتەدىك،

ەرتە سولدىق… ماسقارا!

 

شىنىڭدى ايتار كەزىڭدە

شىعا المايسىڭ ايىپسىز.

مۇنداي ۇلى سەزىمگە

مەن دە، سەن دە – لايىقسىز!

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك), 15.08.1989

 

* * *

 

ءتۇن ءىشى. اي جارىق.

تىرشىلىك دەمالعان.

ساعىمعا اينالىپ،

سەزىمدەر تونالعان.

 

تىلسىم ءان شىرقالىپ،

تىنىشتىق تاپپاعان.

قىز عانا ۇرلانىپ

قارايدى قاقپادان.

 

جىگىت تە كەشىككەن،

جالعان با ايتقانى.

توت باسقان ەسىكتەن

تۇنجىراپ قايتادى.

 

يت كەلىپ اياققا

سۇيكەنىپ قۇلايدى.

قارايدى اياپ تا،

قىز نەگە جىلايدى؟

 

“كەلمەدى كوكتەمىم،

كىم ەدى سول ماعان؟

يەلىك ەتكەن ءتۇن

يت قۇرلى بولماعان.”

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك),

ماۋسىم-تامىز، 1989 جىل.

 

* * *

 

ەلدەن كەتكەن ءبىر وكىنىش، شالادى مۇڭ،

قانداي بولدى، – دەپ ويلايمىن، – دالا بۇگىن.

شالعاي جاتقان اۋىلدا قالدى مەنىڭ

شالقىپ-تاسقان پەرزەنت شاق، بالالىعىم.

 

قىزىل شىلىك ات شاپقان شىراق بۇرىن –

كەشىپ جۇرگەن شالعىندى، قياق، گۇلىن.

جەتسەم ەگەر اۋىلعا! جەتسەم، شىركىن!

بالا بولىپ كەتەتىن سياقتىمىن.

 

الماتى، شىلدە، 1986 جىل

 

* * *

 

قايتەيىن، وكىنىشتى،

كەتپەپپىن كۇيىپ بىردەن.

بىرەۋلەر ءسوزى كۇشتى

بۇرىمنان ءسۇيىپ جۇرگەن.

 

شاشىلىپ سايدا قالعان

مونشاقتى ىزدەپ بارىپ،

جۇزىڭنەن ايمالاعان

ءجۇز قۇشىپ، ءجۇز اقتالىپ.

 

كۇلەتىن كەزىم بىتكەن،

كۇن تۇسپەي ماعان قاراي.

كىرشىكسىز سەزىم كۇتكەن

كىشكەنتاي ادامدار-اي.

 

كەلدىڭ بە، كەتپە ەندى،

قالدىرىپ مازاعىڭا.

باسىمنان وتپەگەندى

باسقالار جازا (دى) ما؟

 

الماتى، 22.06.1989

 

* * *

 

بيىكسىڭ بە، كۇيىكسىڭ بە، بىلمەدىم،

ءبىر كەرەمەت جۇرەگىمدە تۇر مەنىڭ.

قوس جانارىڭ بارا جاتقان جۇمىلىپ

ۇڭىرەيگەن ەسىگىندەي تۇرمەنىڭ.

 

قاراعايلى، تامىز، 1990 جىل

 

* * *

 

ىنتىقتا التىن تاپشى،

ىردۋان ءبىر ەگىندى...

ىزعارسىز سالقىنداتشى

ىستىقتا – جۇرەگىمدى.

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك), 1985 جىل

 

 

قاراعايلىمەن قوشتاسۋ. ۇشقارا

 

ءمىنىپ جاتىپ كولىگىمە توقتادىم...

قاباعىڭدا – قامىرىقتى جوق پا مۇڭ؟

بالقان تاۋلار، بۇيىرماڭىز ايىپقا

تالقاندالعان ءومىرىمنىڭ سوقپاعىن.

ۇشقارانىڭ قاباعىندا جوق پا مۇڭ؟

 

كەتۋ كەرەك. كەتپەگەندە نە ەتەمىن –

كورۋ ءۇشىن جەر بەتىنىڭ ەتەگىن.

“قاراعايلى – عاشىعىم!” دەپ قاشاۋمەن

كەنت تاۋىنا ولەڭ جازىپ كەتەمىن.

ۇشقاراعا ولەڭ جازىپ كەتەمىن!

 

قاراعايلى، قىركۇيەك، 1990 جىل

 

 

* * *

 

ماحاببات جالعان با دەپ،

قاپادار كۇيگە ەنەم مەن.

ساعان ءبىر بارعان دا – الەك،

ارماندا – سۇيمەگەندەر.

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك),

ماۋسىم-تامىز، 1989 جىل

 

 

* * *

 

ويلايمىن: ءوزىڭ عانا

جانىمدى ەمدەر ەدىڭ.

سابىلىپ كەزىپ قالا،

سەنى ىزدەپ سەندەلەمىن.

 

پەندەلەر كوشەدەگى –

پەنجەكتى، شاعىن كولىك،

قاراسى نەشە، تەگى!

كەتەدى ساعىم بولىپ.

 

بەينە ءبىر اجداھالار –

جان-جاعىن قىرىپ-جويعان،

سەنى سول تاسقىن جالدار

سەكىلدى جۇتىپ قويعان.

 

الماتى، ماۋسىم، 1989 جىل

 

* * *

 

سەن مەنى جەك كورەسىڭ،

سورىم دا كوپ دەمەگەي.

ومىرگە كەكتەنەسىڭ،

وزىڭە وكپەلەمەي.

 

پانارسىز... شامىرىقتىڭ.

پاراسات شىدەرلەنگەن.

سول ءتۇنى قامىرىقتىڭ

سولقىلى جىبەرمەگەن.

 

سەزىمدەر ولتىرىلگەن.

قايتەيىن، سەنىم كەتسە،

ىرزا ەدىم… سول ءتۇنى مەن،

سول ءتۇنى ءولىم جەتسە.

 

قاراتال (تەگىسشىلدىك), ماۋسىم، 1989 جىل

 

* * *

 

جوقسىڭ با،

جۇرەگىڭ سىر شەرتپەي،

جابىلعان تىم ەرتە كۇرشەكتەي،

بەلىنەن ماڭگىلىك قۇشاقتاپ

بەيىتىڭ بارىنەن تۇر شەتكەي.

 

ءمىز باقپاي مىنا جاق، مىناعان،

بىرگە ەكەن سەنىمەن مىڭ ادام.

 

قاراعايلى، تامىز، 1990 جىل

 

* * *

 

ستيۋاردەسسا، ءسۇرت مەنىڭ كوز جاسىمدى،

سۇيەمىن دەپ تۋعان جەر قالدى بۇگىن.

قاپسىرادى اق ۇشاق ءوز باسىمدى،

قايدان سىيسىن ىشتەگى جاڭعىرىعىم.

 

ستيۋاردەسسا، ءبىر كەسە شايىڭ بار ما،

ساعان ايتام جايىندا سۇيىكتى جەر،

ارۋ قىزدار ورالىپ قايىڭدارعا،

اق قۇبا ءجۇز اقىرىن ءسۇيىپ وتەر.

 

سورى قايناپ كورمەگەن بۇعان دەيىن،

ساعان بولار بەلگىلى جايىم تۇگەل.

ساعىنىشىم باسىلىپ سودان كەيىن،

سودان كەيىن تاعى دا شايىڭدى بەر.

 

قاراعايلى، 14.08.1990

 

* * *

 

جاۋدىراپ كوزىڭ،

ساۋدىراپ ءسوزىم،

قاۋدىراپ ءتوزىم،

ابدىراپ سەزىم –

جادىراپ ءوزىڭ

كورىنگەندە الدىمنان،

بادىراق كوزىم...

 

الماتى، 2011-2012 جىلدار

0 پىكىر