جاقىندا، تاپا-تال تۇستە شىمكەنت قالاسىنداعى شاياحمەتوۆ كوشەسىنىڭ بويىندا جول-كولىك اپاتى بولدى. بۇنى دا جاي كۇندەلىكتى بولىپ جۇرگەن جول-كولىك اپاتى دەپ ويلاپ، ءمان-جايدى سۇراۋعا جاقىن باردىق. كولىكتىڭ ساۋ-تامتىعى قالماعانىن كورىپ، "ادامدارى امان با؟" دەگەن سۇراق تۋىندادى. ءيا، شىندىعىندا مىناداي اپاتتان كەيىن ادامنىڭ امان قالۋى ەكىتالاي دەرلىكتەي.

كەشە عانا سۋ جاڭا زاڭ قابىلدانىپ، قولدانىسقا ەندى. بۇل زاڭعا قارسى شىقپاعان ادام قالمادى دەسەك تە بولادى. "قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەرسىڭ" دەگەندەي، زاڭ شىعارۋشى ورىندارىمىزدىڭ وزدەرى زاڭعا قارسى شىعىپ، كەرى شەگەرۋىن سۇرادى. ەندىگى جەردە وسى زاڭدا "كامەلەتكە تولماعان بالالار كولىك جۇرگىزە المايدى" دەگەنمەن، كىمنىڭ بالاسى ءۇشىن ەكەنىن انىقتاپ جازباعانى وكىنىشتى. باي-باعلاندار ءۇشىن ارنايى زاڭ شىعارعانداي زاڭعا مەنسىنبەي قاراپ، بەلشەسىنەن باسىپ جۇرگەندەردى "شىققىر كوزىمىز" كۇندە كورۋدە. وعان دالەل - وزدەرىڭىزگە ايان كەشەگى اتىشۋلى ۇسەنوۆتىڭ وقيعاسى دا ەستەن شىعا قويماعان شىعار؟ ەندىگى جەردە زاڭ شىعارۋشى ورگانداردىڭ قۇلاعىنا "التىن سىرعا" تاقپاسىمىزعا امال جوق. بەسىكتەن بەلى شىقپاعان، بۇعاناسى قاتپاعان بالا قۇنى 60-70 000 دوللور تۇراتىن لاند كرۋزەردى ءوز اقشاسىنا الماعانى بەسەنەدەن بەلگىلى. مەكتەپ ۋاقىتىندا ساباقتى ەمەس، كوشەنى كەزگەن جۇگەنسىزدەرگە كولىك كىلتىن تابىستاپ، ماسايراتىپ قويار كەزدە نەگە "اپاتقا ۇشىراۋى مۇمكىن، بىرەۋدىڭ سورىن قايناتامىز-اۋ؟" دەگەن وي مازالامادى ەكەن؟ بىراق بايلاردىڭ بالالارى تۇگىلى، وزدەرى قاشان ادام تاعدىرىن ويلاپ ەدى؟ دەگەنمەن، "زاڭ حانعا دا، قاراعا دا بىردەي" ەمەس پە؟ اكەسىنىڭ تاپقان اقشاسىمەن شالقىپ جۇرگەندە اكەنى نەگە جازاعا تارتىپ، كامەلەتكە تولماعان بالاعا كىلتتى بەرگەن اتا-انالار جاۋاپقا تارتىلمايدى؟ نەگە جاسىنا جەتپەي قاعىنعان جەتكىنشەكتى جۇگەندەمەيدى؟ كامەلەتكە تولماعاندار ءۇشىن دە زاڭ بار ەمەس پە؟

ديريك سەفەرسۇلەيمان رامازانۇلى 17-گە تولماعان جەتكىنشەك ىستەرىن ىستەگەن سوڭ، اكەسىنە قوڭىراۋ شالۋمەن بولدى. اكەسى دە بالاسىنىڭ جاساعان قىلمىسىنا قىمسىنباستان، ونى پرادو ح001WحM نومەرلى اۆتوكولىگىنىڭ ىشىنە تىعىپ، شاڭ جۋىتار ەمەس. "جەدەل جاردەم" كولىگى ەكىنشى تويوتا ماركالى ماشيناداعى جۇرگىزۋشىنى دەرەۋ اۋرۋحاناعا الىپ كەتتى. سوندا ادام تاعدىرىنا الاڭداماعان اكە نەگە ءوز بالاسىن قىزعىشتاي قورعاپ الەك؟ بالاسىن كولىككە قۇجاتسىز وتىرعانى ءۇشىن باسىنان سيپاماي، كەرىسىنشە ەتكەندە بۇنداي بولماس پا ەدى؟ "قىلمىستى جاسادىڭ با - مويىندا!" دەيتىن ەردىڭ تابىلماعانى ما؟ ءيا، "قارعا بالاسىن اپپاعىم دەر، كىرپى بالاسىن جۇمساعىم دەر" دەگەنمەن، وزگەنىڭ دە بالاسى تۋرالى ويلاپ قويعان ءجون عوي. ادام تاعدىرىنا كوزدەرىن جۇمىپ قارايتىن وسىنداي بايسىماقتاردىڭ زاڭعا باعىنباعانى قانىڭدى قايناتادى ەكەن. سوندا شىعارىپ وتىرعان زاڭدارىمىز ورىندالماي، اياقاستى بولسا، تەگەۋرىنى مىقتىلار تايراڭداپ، تىرەۋىشتەرى جوقتار جازىقسىز ايدالىپ كەتە بەرە مە؟ الدە، باي-باعلانداردىڭ ارنايى بولەك زاڭدارى بار ما؟

قىلمىس جاساعان جۇرگىزۋشىنى سۇراساڭىز - ايتايىق. كامەلەتكە تولماعان، بيزنەسمەن ديريك رامازاننىڭ ۇلى سەفەرسۇلەيمان. 17-گە تولماعان ءجاسوسپىرىم ساباق ۋاقىتىسىندا كوشەدە تايراڭداپ، دوستارىن كولىككە تولتىرا وتىرعىزىپ العان. سەفەرسۇلەيماننىڭ ارى ويانىپ تۇرعانىن بايقامادىق.

- اپاي، نەگە ءتۇسىرىپ جاتىرسىز؟ قازىر اكەم كەلەدى، سول ءبارىن شەشەدى!

- سوندا نەنى شەشەدى؟

- جوق، ءسىز كىمسىز؟ قاجەتى جوق، كەلىسەمىز عوي. تۇسىرگەننەن نە پايدا؟

ءيا، ءجاسوسپىرىمنىڭ بىزگە قويعان العاشقى تالابى وسىلاي بولدى. ارادا كوپ ۋاقىت وتپەي اكەسى كەلدى. كەلدى دە، بالاسىن كولىككە تىعىپ، "قىزىل جاعالىلاردى" جاعالاپ، جابىرلەنۋشىنىڭ اعاسىن ءبىر بۇرىشقا اكەتتى. كوپ ۋاقىت وتپەستەن "جۇرگىزگەن - مەن" دەپ سوقتالداي كىسى كەلىپ، ءوزىنىڭ جۇرگىزۋشىلىك كۋالىگىن كورسەتە باستادى.

- توقتاڭىز، ءسىز قازىر كەلىپ تۇرسىز عوي، رولدە ءسىز بولعان جوقسىز!

- نەت، يا بىل.

ارى قاراي جابىرلەنۋشىنىڭ اعاسى شىداي الماي ايقايلاپ شىقتى: "مەن ءبارىن كورىپ تۇرمىن عوي، سەن قازىر كەلدىڭ، ارالاسپا!".

ءبىتتى. اشۋلانعانىن كورىپ توقتاي قالدى. ال، پوليتسەيلەر قىلمىس جاساعان جەتكىنشەكتى ماشينادان شىعارا الماي اۋرەگە ءتۇستى. جارتى ساعاتقا جۋىق ۋاقىت "جاعالىلارىمىز" جالىنىپ، شىعۋىن ءوتىنىپ تۇردى. سوندا زاڭعا باعىنبايتىن نە قىلعان بالا؟ الدىنا كەلىپ تۇرعان فورمانى مەنسىنبەگەن بالانىڭ "ادۆوكاتى", ارينە، اكەسى قاسىندا. سەنىپ تۇرعانى دا سول بولار. اقشانىڭ بۋىمەن وسكەن بالا ءتىپتى اكەگە قۇلاق اسۋدان قالدى. قۇلاققا ىلگەن تەلەفونمەن بىلاي ءبىر ءوتىپ، پوليتسەيلەردىڭ ءسوزىن ء"بىر جەرىنە" دە قىستىرماي تۇرعان بالا سول ورتادا بىلگەنىن ىستەپ باقتى. بارلىعىنا كۋا بولعان بىزدەر باسىمىزدى شايقاپ:

- نەگە تالاپ ەتپەيسىزدەر، سىزدەر پوليتسەي ەمەسسىزدەر مە؟ زاڭدى ورىنداماسا نەگە كۇشتەپ ورىنداتپايسىزدار؟

- قازىر تۇسەدى، قازىر ورىندايدى عوي، - دەپ بيازى بولا قالدى ولار دا. مىنە، قىزىق! سول جەردە اكەسىنە سەنبەگەن، قاراپايىم حالىقتىڭ ءبىر بالاسى بولسىن، بيازى بولعاندارىن كورەيىن! جالىنعان پوليتسەيلەر ۇپىلەپ-سۇپىلەپ ءجۇرىپ اكەسىنىڭ كولىگىنەن بالانى شىعاردى-اۋ. ارتىنشا ناركوديسپانسەرگە بالانىڭ ىشكەن-ىشپەگەنىن انىقتاۋ ماقساتىندا بىرگە باردىق. دۇرىس-اق، ىشپەگەن، كامەلەتكە تولماعان بالانى اتا-اناسىمەن عانا تەكسەرە الاتىنىن ايتىپ، پوليتسەيگە ءتۇسىندىرىپ جاتتى.

فورماداعى پوليتسەيگە پىسقىرىپ تۇرعان ديريك بايقالمايدى. ۇيالى تەلەفونىن قۇلاققا ءىلىپ، اندا ءبىر، مىندا ءبىر سەندەلگەن باي بالاسى زاڭعا باعىنباق تۇگىلى مەنسىنىپ تە تۇرعان جوق. 

ەندىگى جەردە اۋرۋحانادا جاتقان جابىرلەنۋشىنىڭ حالىنە توقتالىق. "جەدەل جاردەممەن" كەلگەن مەيىربيكەمىز "ورتا" سانالاتىن جاراقات ءتۇرى دەپ اتادى. ءبىز اۋرۋحاناعا بارىپ، دانياردى تابا المادىق. جابىرلەنۋشى دانياردى اۋرۋحانادان شىعارىپ اكەتىپتى. ءيا، باي اكەسى بارىنە كەلىسىپ تۇرعاندا جابىرلەنۋشى دە "قالت" جىبەرگىسى كەلمەگەن-اۋ. ەندى كامەلەتكە تولماعان سەفەرسۋلەيمان تۋرالى توقتالىپ وتسەك. اتى دارداي، ىرىكتەلىپ الاتىن قازاق-تۇرىك ليتسەيىنىڭ تۇلەگى ەكەن. اتى الىس-جاقىن جەرلەرگە جاقسى جاعىنان عانا تانىلىپ كەلگەن ليتسەي باسشىسى شاكىرتتەرىنىڭ نەگە ساباق ۋاقىتىندا كوشە كەزىپ جۇرگەنىن ءتۇسىندىرىپ بەرە الا ما ەكەن؟

ارىستانبەك ماۋلەتۇلى، №1 قازاق-تۇرىك دارىندى ەرلەر ليتسەيىنىڭ ديرەكتورى:

­- ديريك سەفەرسۇلەيمان رامازانۇلىنىڭ بىزدە وقيتىنى راس. بىلتىردان بەرى ساباققا مۇلدە زەيىنسىز. سۇلەيماننىڭ سوڭعى كەزدەرى ساباققا ىنتاسى جوق. ۇلگەرىمى تومەن. كەلگەننەن كەلمەگەنى كوپ. شەت ەلگە وقۋعا كەتەمىن دەگەن، بىراق كەتپەدى. الايدا، سول كۇنى ساباقتا بولدى، بولمادى دەگەن اقپارات بەرە المايمىن. مۇمكىن، اكەسىن شاقىرتىپ سويلەسەرسىزدەر، ءبىر-ءبىرىڭىزدى تۇسىنۋگە تىرىسىڭىزدار. ەندى ءبىر بالانىڭ ۇلگەرىمى تومەن دەپ بۇكىل ليتسەي جامان اتتى بولمايتىن شىعار.

ءدال سول مەزەتتە ليتسەي باسشىسى وقۋشىنىڭ اكەسى ديريك رامازانعا قوڭىراۋ شالىپ شاقىردى. الايدا، ول جۇمىستان قولى بوسامايتىنىن ايتىپ تۇتقانى قويدى. بۇل جەردە ءبىزدىڭ ماقساتىمىز بىرەۋ عانا. نەگە باي بالاسىمىن دەپ جۇگەنسىز جۇگىرمەكتەر زاڭنان قۇتىلىپ كەتە بەرۋى كەرەك؟ وقو ءىىد-نە ارنايى سۇرانىس حات جولدادىق. جاۋاپتى ءالى كۇتۋدەمىز.

انار سۇلەەۆا.

شىمكەنت قالاسى.

اباي.kz