- مەكتەپتى كوركەيتەتىن جاقسى مۇعالىم.  وقۋ-تاربيە قىزمەتى ساپاسىن  تەك مۇعالىمدەر عانا شەشە الادى. مەكتەپتىڭ نەگىزگى فۋنكتسياسى تەتىگى مۇعالىمدەر قولىندا. وقۋ-تاربيە قىزمەتىنىڭ جاندى نۇكتەلەرىن مەن  قالىپتاسقان جۇمىس امالدارىن جەتىلدىرۋ جولدارىن بىلەتىندەر دە مۇعالىم. «شىن اتقا مىنگەنشە شىبىقتى ات قىلىپ جۇرگەن» مۇعالىمدەردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى تۇزەلسە  ساپالى جۇمىسقا قۇلشىنىسى مەن جاۋاپكەرشىلىگى   ارتار ەدى. ىنتا - ىقىلاستى مۇعالىمدەر ءۇشىن مەكتەپ جۇمىسىن ۋاقىت تالابىنا سايكەستەپ قايتا قۇرۋ سونشالىقتى كۇردەلى دە ەمەس.

- مەكتەپتى كوركەيتەتىن جاقسى مۇعالىم.  وقۋ-تاربيە قىزمەتى ساپاسىن  تەك مۇعالىمدەر عانا شەشە الادى. مەكتەپتىڭ نەگىزگى فۋنكتسياسى تەتىگى مۇعالىمدەر قولىندا. وقۋ-تاربيە قىزمەتىنىڭ جاندى نۇكتەلەرىن مەن  قالىپتاسقان جۇمىس امالدارىن جەتىلدىرۋ جولدارىن بىلەتىندەر دە مۇعالىم. «شىن اتقا مىنگەنشە شىبىقتى ات قىلىپ جۇرگەن» مۇعالىمدەردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى تۇزەلسە  ساپالى جۇمىسقا قۇلشىنىسى مەن جاۋاپكەرشىلىگى   ارتار ەدى. ىنتا - ىقىلاستى مۇعالىمدەر ءۇشىن مەكتەپ جۇمىسىن ۋاقىت تالابىنا سايكەستەپ قايتا قۇرۋ سونشالىقتى كۇردەلى دە ەمەس.

- مۇعالىمدەر ءبىلىمى مەن بىلىكتىلىگىن سالىستىرىپ، بارىن ۇسىنىپ، جوعىن الاتىن الەمدىك پەداگوگيكا كوكجيەگىنەن ءالى دە وقشاۋ كۇيدە. اسىرەسە، اۋىل مۇعالىمىنىڭ ءوز ىزدەنىسىن تانىتۋ ءۇشىن ورەلى ساراپشى تابۋعا دا مۇمكىندىگى جوق. باسقارۋ تەتىگىندە وتىرعان كەيبىر تەكسەرۋشىلەر اۋىل جاعالاپ تالانتتى مۇعالىمدەردى تابۋدى ەمەس،  ءىلىپ الارلارىن جۇلقىلاماعا سالۋ ارقىلى بۇقتىرا تۇسۋگە بەيىم.  ونداي جاعدايدا شاربات ءىشىپ وتىرىپ، تۇزدىق ۇرتتاپ قويعانداي جايلارعا ۇشىراعان مۇعالىم سىرت كوزگە شىرايلى كورىنبەيدى. ولاردىڭ سالقىن قاندىلىعى ەشتەڭەگە ەلىكپەيتىن ەنجارلىقتان ەمەس، نە بولسا سوعان  جەلپ ەتپەيتىن ەستيارلىقتان. تەبىنىپ  اتقا مىنەر مىنەز مۇعالىمدەردە جوق. تۇساۋلى اتتاي ساياسات اۋلاسىنا باس سۇقپايدى. الەۋمەتتىك جاعدايىنا الاڭداۋلى مۇعالىم ۇيىنە كىسى كەلسە قۇدا بولار دەپ ۇمىتتەنەتىن كارى قىزدىڭ جەڭگەسىندەي بيلىك اۋزىنا جالتاقتايدى.  كوز اشقاننان كوش سوڭىندا سالپاقتاپ ىلەسكەن مۇعالىم ورتا جولدا نە وڭعا، نە سولعا بۇرىلارىن بىلمەي، كۇنكورىس قامىندا ءجۇرىپ، قازىرگىدەي « ەشكىم ءتۇسىنىپ بولمايتىن كاست» اتالىپ ءجۇر. ءبىلىم ساپاسىنا  قاناعاتتانباۋشىلىق تۋرالى ايتىلىپ جۇرگەن جايلار سەبەپتەرىن مەكتەپكە دە، مۇعالىمگە دە جۇكتەي سالماي، ونىڭ شىعۋ تەگىن الەۋمەتتىك جاعدايلارمەن بايلانىستىرا ويلاستىرعان دۇرىس.  مۇعالىم جۇمىسى تەك  جەكە كاسىبي شەبەرلىگى مەن بىلىمدىلىگىنە  بايلانىستى ەمەس، بالالار مەن ەرەسەكتەردىڭ ومىرلىك ۇستانىمدارىنا دا قاتىستى. ال ونداي ۇستانىمدار مەن رۋحاني قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىراتىن ورتا شەكاراسى مەكتەپپەن شەكتەلمەيدى.

- مۇعالىمنىڭ جاڭاشىل ىزدەنىستەرى ولجالى پايدا تابۋ ءۇشىن ەمەس، قاجەتتىلىكتى قاناعاتتاندىرۋ ماقساتىندا تۋىندايدى.. مۇعالىم ەڭبەگىنىڭ قۇنى مەن تۇتىنۋ قۇنىن سارالايتىن سالاعا نازار اۋدارىلماي وتىر.  نارىقتىق قاتىناس جاعدايىندا  پەداگوگيكاداعى جاڭا يدەيالار مەن ىزدەنىستەر قالىپتى جوبا شەڭبەرىنەن شىعىپ، ناقتى ونىمگە اينالعانى دۇرىس بولار ەدى.. پەداگوگيكالىق ونىمدەردىڭ دە توۆارلىق قاسيەتتەرى - قۇنى مەن تۇتىنۋ قۇنى بولۋى ءتيىس. شىنايى مۇعالىم ءوزىن-ءوزى جىلتىراتىپ كورسەتۋگە ءۇيىر ەمەس. ونىڭ باعاسىن باسقالاردان بۇرىن بالا بىلەدى. قازىرگى قولدانىستاعى كاتەگوريالار تاعايىنداۋ جۇيەسى مۇعالىمنىڭ كاسىبي ساپاسى تارازىسى بولا المايدى. ەڭ الدىمەن مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي شەبەرلىگىن انىقتاۋ، ءبىلىمنىڭ شىنايىلىعىن ايقىنداۋ نورماتيۆتەرىن، ءبىلىم ساپاسىنا جاۋاپكەرشىلىك كريتەريالارى ايقىندالۋى كەرەك.

- ءبىلىم سالاسىندا سانالۋان شەشىمدەر مەن رەفورمالار تولعاعى جيىلەپ،  مەكتەپ ۇجىمدارىنىڭ دايىندىق جايىن ەسكەرمەي،   جاڭا تالاپتار قويىلا باستادى.  جاڭا يدەيا، جاڭا ىستەرگە كوشۋگە  ىشتەي جانە سىرتتاي ىقپال ەتەتىن  تەتىكتەرى مەن ايماعى انىقتالماي وتىر.. مۇعالىم قىزمەتىندە جەتىستىكتەر مەن جايسىزدىقتار، ساتتىلىك پەن ساتسىزدىكتەر ءجيى الماسىپ وتىرادى. سونداي احۋالدا  ەڭبەگىنىڭ جەتىستىگىن ەسەپكە الۋ جانە باعالاۋ جولدارى ايقىندالماعاندىقتان مۇعالىم ەڭبەگى جەمىسىن ماقتانىش ەتە المايتىنداي كۇي كەشىپ ءجۇر. ءبىلىم بەرۋگە جاڭا كوزقاراس فورمالدى جوسپارلاردان، فاكتىلەردى عانا سانامالايتىن ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرمەن شەكتەلۋدەن ارىلۋدى قاجەت ەتەدى. ادام قىزمەتىن ەمەس، دوكۋمەنتتەردى، اكىمشىلىك شەشىمدەردى ورىندالۋىنا باعىتتالعان تەكسەرۋلەر مەن باقىلاۋلاردى ءبىر جۇيەگە تۇسىرىلگەنى ءجون. مەكتەپ باسشىلارى وقىتۋ ادىستەرى مودەلدەرىنىڭ كونسترۋكتورى، ۇجىمدى بىرىكتىرۋشى ارحيتەكتور، قارىم-قاتىناس قالىبىن جاساۋشى الەۋمەتتىك ينجەنەر،  باسقارۋدىڭ مەنەدجەرلىك امالدارىن مەڭگەرگەن باسقارۋشى دەڭگەيىنە كوتەرىلۋى كەرەك.

-  ءبىلىم بەرۋدىڭ الەمدىك ستاندارتىنا كوشۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، مەكتەپ پەن مۇعالىمگە ماتەريالدىق، مورالدىق، الەۋمەتتىك قامقورلىق پەن كوزقاراس وركەنيەتتى ەلدەرمەن تەڭەستىرىلۋى كەرەك. امەريكادا وقىتۋ ساپاسىن زەرتتەپ وتىراتىن ارناۋلى ورتالىقتار جاڭاشىل يدەيالارى بار پەداگوگ-ەنتۋزياستەردى ىزدەستىرەدى. مۇعالىمدەردىڭ كاسىبي دەڭگەيى مەن شىعارماشىلدىق تالانتتارىن انىقتايتىن « پروفەسسيونالدىق باعالاۋ كەڭەسى» دەپ اتالاتىن كەڭەس ورتالىعى بار. ول كەڭەس مەكتەپتەردە بالالاردى جالىقتىراتىن وقىتۋ ادىستەرىنەن ارىلۋ ماقساتىندا ارنايى كەشەندى شارالار ۇيىمداستىرادى. كاسىبي بىلىكتىلىگى تومەن مۇعالىمدەردىڭ مەكتەپتە جۇمىس ىستەۋىنەن ارىلۋ ماقساتىندا ارنايى سىناق- تەستىلەۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن. مۇعالىمدەر ەڭبەگىنە اقى تولەۋ وقىتۋ شەبەرلىگىنە قاراي  ديففەرەنتسياتسيالانباي وقىتۋ ساپاسى قالاۋلى ناتيجە بەرمەيتىنىن دالەلدەگەن. انگليادا مۇعالىمدەر دايىنداۋ ساپاسىنا ايرىقشا ءمان بەرەدى ەكەن. مۇعالىمدەر دايىندايتىن كوللەدج، ۋنيۆەرسيتەتتەرگە نەعۇرلىم دايىندىعى جوعارى مەكتەپ بىتىرۋشىلەردى تارتادى جانە مۇعالىم ماماندىعىنا تىلەك بىلدىرگەن ستۋدەنتتەرگە جوعارعى ستيپەنديا تاعايىندايدى. مەكتەپتەرىندە عىلمي اتاقتارى بار ، ءوز ەلدەرىندە «وستەپەنەننىە پەداگوگي» دەپ اتالىتىن  پەداگوگتار ءدارىس بەرەدى.  بەرىلەتىن ءبىلىم دەڭگەيى، وقۋ پروگراممالارى، وقىتۋ ادىستەمەلەرى، مۇعالىمدەردىڭ ەڭبەك اقىلارى كولەمى ارناۋلى ورتا جانە جوعارعى مەكتەپتەردەن كەم تۇسپەيتىندەي « اكادەميالىق مودەلگە» كوشىرىلگەن مەكتەپتەر جۇمىس ىستەيدى.

ساكەن بوزاەۆ.   زەينەتكەر ۇستاز. كسرو جانە قر ءبىلىم بەرۋ ۇزدىگى. ى.التىنسارين اتىنداعى مەدالدىڭ  يەگەرى.

اتىراۋ وبلىسى، قۇلسارى قالاسى.

"اباي-اقپارات"