زيالىلار پرەزيدەنت ماقالاسى جايلى نە دەيدى؟
جاقىندا قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسى جاريا بولدى. پرەزيدەنت ماقالاسى جاريا بولىسىمەن قوعامدىق پىكىر تالقىسىنا ءتۇسىپ جاتىر. بۇگىن قازاق قوعامىنىڭ زيالالارى ەلباسى ماقالاسىنا قاتىستى پىكىرلەرىن ايتتى.
ءاسانالى ءاشىموۆ: پرەزيدەنت ماقالاسىنداعى باستامالاردى قولداۋ، ونى ءوز سالامىزدا ورىنداۋ ارقايسىسىمىزدىڭ مىندەتىمىز، - دەيدى.
ۇلت مادەنيەتىنىڭ اڭىزى، كينو جانە تەاتر مايتالمانى، كسرو جانە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى ءاسانالى ءاشىموۆ وسىنداي پىكىر ءبىلدىردى.
«30 دامىعان ەلدىڭ قاتارىنا قوسىلامىز دەگەن تالپىنىسىمىز بار. قالا مەن دالا اراسىن جاقىنداتۋ، پرەزيدەنت ماقالاسىنداعى باستامالاردى قولداۋ، ونى ءوز سالامىزدا ورىنداۋ ارقايسىسىمىزدىڭ مىندەتىمىز. سوندىقتان دا رۋحاني جاڭعىرۋ دەر كەزىندە كوتەرىلگەن ماسەلە دەپ ويلايمىن»،- دەيدى ءاسانالى ءاشىموۆ.
سونىمەن قاتار، كسرو جانە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى لاتىن الىپبيىنە كوشۋ ماسەلەسىن قولدايتىنىن ءبىلدىردى. ويتكەنى كۇن سايىن دامىپ جاتقان عىلىم، تەحنولوگيا مەن كوممۋنيكاتسيانى، يننوۆاتسيانىڭ ءتىلىن مەڭگەرۋدە لاتىن ءالىپبيىنىڭ ءرولى ايرىقشا.
ش.بەركىمباەۆا: ەلباسى ماقالاسىندا كورسەتىلگەندەي، لاتىن ارىپىنە كوشۋ، ءبىلىم سالاسىن ارتتىرۋ، تاعى باسقا دا جوبالاردىڭ ىسكە اسۋىندا ۇستازدار قاۋىمى الدىنعى شەپتە جۇرەدى.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بۇرىنعى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى، بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرى، ءتىل جاناشىرى، پەداگوگ-عالىم ءشامشا بەركىمباەۆا دا ەلباسىنىڭ ءبىلىم سالاسىنىڭ دامۋىنا ەرەكشە كوڭىل ءبولىپ كەلە جاتقانىن باسا ايتادى.
«ءبىلىم ءاردايىم ءبىرىنشى ورنىندا تۇرۋى شارت. سەبەبى قۇندىلىقتار جۇيەسىندە ءبىلىمدى بارىنەن بيىك قوياتىن ۇلت قانا تابىسقا جەتەدى. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزدە 1300 مەكتەپ سالىنىپ ولاردىڭ دەنى نەگىزىنەن قازاق مەكتەبى بولىپ اشىلدى. ماقالادا كورسەتىلگەندەي، لاتىن ارىپىنە كوشۋ، ءبىلىم سالاسىن ارتتىرۋ، جانە دە تاعى باسقا جوبالاردىڭ بارلىعىنىڭ ىسكە اسۋىندا ۇستازدار قاۋىمى الدىڭعى شەپتە جۇرەتىنىنە كۇماندانباڭىزدار»، - دەدى ش. بەركىمباەۆا.
ايتا كەتۋ كەرەك، 1991 جىلى الماتى قالاسىندا 18 عانا، ونىڭ وزىندە قازاقشا-ورىسشا ارالاس تاربيەلەيتىن مەملەكەتتىك بالاباقشا بولسا، بۇگىن ونىڭ سانى 157-گە جەتكەن. مەكتەپ سانى دا 7-دەن 65-كە دەيىن ءوسىپ، ونداعى بالا سانى 11 مىڭنان 104 مىڭعا دەيىن، ياعني 10 ەسەگە وسكەن. ال، زامان كوشىنەن قالماي، ءوز تىلىمەن قاتار، ورىس، اعىلشىن ءتىلىن جەتىك مەڭگەرەتىن جاستار ءۇشىن لاتىن ءالىپبيىن مەڭگەرۋ وڭتايلى وزگەرىستەر جاساۋعا ناقتى مۇمكىندىكتەر بەرمەك.
ن. ورازالين: ەلباسى ماقالاسى ۇلت بولىپ ۇيىسۋدىڭ، جۇرت بولىپ جۇمىلۋدىڭ جاڭا ۇلگىلەرىن ۇسىناتىن جاڭا تاريحي قۇجات.
«نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار، رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسى ادامزات دامۋىنىڭ قازىرگىدەي كۇردەلى كەزەڭىندە ۇلت بولىپ ۇيىسۋدىڭ، جۇرت بولىپ جۇمىلۋدىڭ جاڭا ۇلگىلەرىن ۇسىناتىن جاڭا تاريحي قۇجات. جاھاندانۋدىڭ جاڭا جاعدايىندا ۇلت بولىپ قالىپتاسۋدىڭ سىرى مەن سيپاتىن جان-جاقتى تالداي وتىرىپ، ءححى عاسىرداعى ۇلتتىق سانانى ورىستەتۋدىڭ سارا جولدارىن ۇسىنادى»، - دەگەن قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ توراعاسى، الماتى قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى نۇرلان ورازالين ادەبيەت پەن ونەر يەلەرىنىڭ ەلباسىن ۇستانىمىن قولدايتىنىن، جاڭا باعدارلاما – حالىقتى قاناتتاندىراتىن ەلباسى ۇسىنعان ۇلى كوش دەگەن پىكىر ايتتى.
سونىمەن قاتار، ەلباسى اتاپ كورسەتكەندەي، الەمنىڭ دامىعان ەلدەرىنىڭ تاجىريبەسىن العا تارتا وتىرىپ، باسەكەلەستىككە بارىنشا بەيىم ۇرپاق ءوسىرىپ، ولاردى كۇرەسكەر ەتىپ تاربيەلەۋ قاجەت. دەمەك، ۇلت پەن ۇرپاق دەگەن پروبلەمادا سانانى ۋاقىت تالابىنا ساي بەيىمدەگەن ءجون. ال، بۇل ماڭگىلىك ەل ءۇشىن تاريحي قاجەتتىلىك.
ءىلياس اقباي
Abai.kz