اكە اسقار تاۋ. اكە الىپ قامال. اكە ءار ءۇيدىڭ بايتەرەگى. اكە ءتوزىم مەن سابىردىڭ ەگەسى. اكە سەنى اقتىق دەمى قالعانشا قورعايتىن باتىر، قولىنان كەلگەنشە قولداپ دەم بەرەتىن دەمەۋشىڭ. اللادان ءار كۇن سايىن اسقار تاۋىمنىڭ شاعىلماۋىن، الىپ قامالىمنىڭ قيراماۋىن، بايتەرەگىمنىڭ قۇلاماۋىن، ءتوزىمىم مەن سابىرىمنىڭ سارقىلماۋىن، قورعانسىز قالدىرماۋىن تىلەۋمەن جۇرەمىن. تەك مەن ەمەس ءبارىڭىز دە وسىلاي تىلەيسىزدەر جاراتۋشىدان.

تاڭ راۋانداپ اتىپ، كۇن تاۋ باسىنا ىلىنگەن جازيرالى جايلاۋدىڭ كەربەز تاڭى، تىمىق اۋاسى، بۇلاقتىڭ سىلدىرى وسىنىڭ ءبارى دە وتكەن كۇندەردىڭ ەنشىسىندە قالدى. ول كەزدەگى قازاق ءۇيدىڭ شاڭىراعىنان ءتور الدىنا توگىلەتىن كۇننىڭ ساۋلەسى، سول كۇننىڭ  نۇرىنا بالقىپ وتىرىپ اكەم مەن شەشەمنىڭ بال قايماق قوسقان بال شايىنەن ىشكەن كۇندەر تەك اڭىز اڭگىمە سەكىلدى بولىپ بارا جاتقانداي. بىراق ماعان عانا سولاي، سەبەبى اكەم مەن شەشەم ءالى كۇنگە سول ءتور جايلاۋدا، ءتور الدىنا وتىرىپ بال شايلارىن ىشەدى.

تۋعان اۋىلدان ءبولىنىپ، تاس قالانى مەكەن ەتكەنىمە بيىل تۇپ تۋرا ون جىل بولدى. وسى ون جىلدا بال قايماقتى، انامنىڭ ءتاتتى شايىن، اكەمنىڭ «كولەڭكەم» دەپ ەركەلەتكەنىن سان رەت ساعىنىپ، وقۋىن دا، تاس باۋىر تاس قالانى دا قالدىرىپ، قولىمدى بىراق سەرمەپ كەڭ دالا تۋعان ولكە، وسكەن ۇيگە كەتىپ قالۋعا تالاي وقتالدىم. بىراق اكەمنىڭ «ءبىلىم الىپ، مامان يەسى اتانىپ كەل» دەپ اۋىلدان اتتانار الدىنداعى ايتقان ءسوزى اياعىما تۇساۋ بولادى دا تۇرادى. وقۋدى تاستاپ قايتىپ بارسام اكەمنىڭ ماعان ارتقان اكەلىك ءۇمىتى مەن سەنىمىن اقتاماعان بولامىن عوي دەگەن وي، مەنى اشتىققا كونۋگە، توڭعان ساتتەردە شىداۋعا، ساعىنعان ساتتەردە سابىر قىلۋعا ۇيرەتتى.

حالقىمىزدا «ءبىر اكەنىڭ ءبىلىمىن، ءجۇز مەكتەپ بەرە المايدى» دەگەن تاماشا ءسوز بار. وسى سوزگە مەندە تولىقتاي قوسىلامىن. ماعان اۋەلگى ءبىلىمدى مەكتەپ ەمەس اكەم بەرگەندىگى وتىرىك ەمەس. سىزدەردە دە سولاي بولۋ كەرەك. مەنىڭ دە اكەم ستۋدەنت بولعان، قازىرگى مەن جۇرگەن تاس قالانىڭ تۇرعىنى دا بولىپ كورگەن. ول كىسىنى دە قالادان بىراق كۇندە قايتارعان اكەسىنىڭ بىراق اۋىز ءسوزى بولاتىن. اكەم ماعان ءوزىنىڭ مەكتەپكە بارعانىنان باستاپ، بۇگىنگى ماعان اكە، نەمەرەلەرىنە اتا اتانعان كۇنگە دەيىنگى ءومىرىن، مۇحتار اۋەزوۆتىڭ اتاقتى «اباي جول» ەپوپياسى سياقتى قىزىقتى ەتىپ، تالاي اڭگىمەلەپ بەرگەن بولاتىن.

ول كەزدەگى ءبىلىم الۋدىڭ ءوزى تىم اۋىر ەكەندىگىن، جوقشىلىقتىڭ جاعادان ۇستاپ جارماسىپ جۇرەتىندىگىن،  الىس اۋىل، اۋداننان اتقا مىنگەسىپ كەلىپ، جاتاقحانادا اش جاتقان كۇندەرىنىڭ كوپ بولعاندىعىن، بىراق سونىڭ بارلىعىنا شىدامدىلىقتىڭ قاجەت ەكەندىگىن ۇنەمى ايتىپ وتىراتىن. سول مول قاجىر قايرات پەن شىدامنىڭ سوڭىندا سارقىلماس باقىتتىڭ بولاتىندىعىنا سەندىرىپ تاربيەلەدى. سول تاربيە مەنى تالاي رەت قيسىق جولعا تۇسۋدەن ساقتاپ، ءتۇزۋ جولعا باعدار جاساۋعا ءوزىنىڭ ۇلكەن سەپتىگىن تيگىزدى.

بۇگىندە از دا بولسا اكە سەنىمىن اقتاعان شىعارمىن دەپ ويلايمىن. العا قويعان ماقساتقا جەتتىم. مامان يەسى اتانىپ، جىلدار بويى كۇتكەن ديپلومدى قولعا الىپ، جۇمىسقا دا ورنالاستىم. اسىل اكەم مەن ارداقتى انامامنىڭ شاڭىراعىنا كەلىن ءتۇسىرىپ توي قىلىپ، ءبىر وتاۋدىڭ يەسى اتاندىم.

وسىدان بۇرىنعى ون جىلمەن سالىستىرعاندا دۇنيەنىڭ دامىپ كەلە جاتقاندىعىن ەرىكسىز مويىندايسىڭ. ءبىر كەزدەرى اكەم مەكەن ەتكەن اسقار تاۋدىڭ باۋرايىنداعى قىستاۋدان مەنىڭ مەكەنىم تاس قالاعا  قوڭىراۋ شالىپ سويلەسۋ قيال عاجايىپ اڭگىمەلەردە عانا ايتىلاتىن دۇنيە ەدى. ال بۇگىن سول ءبىر كەزدەگى قيال شىندىققا اينالىپ وتىر. سول قىستاۋدا، سارى ماي ساپىرعان شايىن ىشە وتىرىپ دۇنيەنىڭ ءتورت بۇرىشىنان حابار الۋعا بولادى.

كەنەت قالتا تەلەفونىم بەزىلدەپ قويا بەردى. قالتافون قاقساسا وعان نازار اۋدارماۋ مۇمكىن ەمەس. بۇگىندە  قالتافوندى قارا كوزىڭدى تىرناپ اشقان ساتتەن باستاپ، قارا تۇندە قالعىپ كەتكەنشە قاسىڭنان قالدىرماي سەنتسورىن سىيپالاۋمەن بولامىز. سەبەبى كۇن سايىنعى تىرلىگىڭ وسى بالەگە تىكەلەي بايلانىستى. ءار نارسەنىڭ جاقسىسى مەن جامانى بولاتىنى ول ءومىر زاڭدىلىعى دەپ قابىلداپ كەلسەك، قالتافوندا ءدال سولاي.  وسىنىڭ ارقاسىندا الىستاعى اتا-انانىڭ اماندىعىن ءبىلىپ حابارلاسىپ ءتىل قاتىسىپ وتىرامىز.

بۇل جولعى قوڭىراۋ تۋعان جەر، تۋعان اۋىلداعى، تۋعان اكەمنەن كەلگەن قوڭىراۋ ەكەن. بىردەن تۇتقانى كوتردىم.

- اسسالاۋماعالەيكۋم! - دەپ اكەمە سالەم ءبىردىم. ول كىسى دە اماندىق ساۋلىق سۇراپ، بۇل جاقتاعى اعايىن تۋىستىڭ قال جاعدايلارىن سۇراپ ءبىلىپ، ول جاقتا دا امان-ەسەن جاتقاندىقتارىن جەتكىزدى. ءسوز سوڭىندا «كولەڭكەم»، ال ەندى امان بول اللا اماندىقتا جولىعۋدى ءناسىپ ەتسىن. وزىڭە جاراتقان جار بولسىن. ءىسىڭ ىلگەرى بولسىن» دەپ تىلەگىن ايتتى دا تۇتقانى قويدى.

مەن تەلەفوندى قولىما ۇستاپ ءبىراز ويعا باتىپ وتىرىپ قالدىم. مەنى كۇنى بۇگىنگە دەيىن «كولەڭكەم» دەپ ەركەلەتكەن اكەتايىمنىڭ سوزىنەن اكەنىڭ بالاعا دەگەن ماحابباتىنىڭ ەش ۋاقىتتا سارقىلمايتىندىعىنا كوزىم جەتتى.

ىشىمنەن كۇبىرلەپ قانا اللادان اتا-اناما اماندىق ساۋلىق سۇرادىم.

تاتتىمبەك اسحانۇلى

Abai.kz