پروكۋرورلار ءابليازوۆتى 20 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇرادى
الماتى قالاسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جونىندەگى مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق سوتىندا بتا بانكتىڭ اقشاسىن ۇرلاۋ ءىسى بويىنشا تاراپتاردىڭ ءسوز سايىسى ودان ءارى جالعاسۋدا. سوتتاعى سوزىندە مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلار ەركىن بايماعامبەتوۆ پەن تيمۋر شاماي سوتتالۋشىلارعا قىلمىستىق ءىستى قاراۋ بارىسىندا تاعىلعان ايىپتاردىڭ تولىقتاي دالەلدەنگەنىن مالىمدەدى.
«مۇحتار ءابليازوۆتى كىنالى دەپ تانىپ، مۇلكىن كامپەسكەلەۋمەن، 300 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش كولەمىندەگى ايىپپۇلدى تولەۋمەن قاتار 20 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسىنا كەسۋدى سۇرايمىن، جازاسىن بارىنشا قاۋىپسىز جاعدايدا وتەسىن. ونىڭ بانك ۇيىمدارىندا كاسىبي قىزمەتپەن اينالىسۋىنا ءۇش جىلعا دەيىن تىيىم سالىنسىن. جاقسىلىق جارىمبەتوۆتى كىنالى دەپ تانىپ، بانكى ۇيىمدارىندا كاسىبي قىزمەت ەتۋىنە ءۇش جىلعا دەيىن تىيىم سالۋمەن قاتار 5 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋدى سۇرايمىن. قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 63 بابىنىڭ نەگىزىندە جازاسىن ءۇش جىلعا دەيىن سىناق مەرزىمىمەن شارتتى تۇردە وتەۋ ۇسىنىلادى. قايرات سادىقوۆتى كىنالى دەپ تانىپ، 18 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىرۋ جازاسى بەلگىلەنسىن. سونداي-اق، مۇلكى كامپەسكەلەنىپ، 300 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش كولەمىندەگى ايىپپۇلدى تولەۋمەن قوسا بانكىلىك ۇيىمداردا كاسىبي قىزمەتپەن اينالىسۋىنا ءۇش جىلعا دەيىن تىيىم سالىنسىن. جازاسىن ەڭبەكپەن تۇزەتۋ جۇيەسىنىڭ ورگاندارىندا وتەسىن»،- دەدى سوتتاعى سوزىندە ەركىن بايماعامبەتوۆ.
مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى سوتتان سادۋاقاس مامەشتى 5 جىلعا اباقتىعا قاماۋدى سۇرادى. جازاسىن ءۇش جىلعا دەيىن سىناق مەرزىمىمەن شارتتى تۇردە وتەۋ ۇسىنىلدى. ايتا كەتەرلىگى، سوت وتىرىسىنىڭ باسىندا بتا بانك باسقارما توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى-نەسيە كوميتەتىنىڭ توراعاسى جاقسىلىق جارىمبەتوۆ ءوز كىناسىن تولىق مويىنداعان بولاتىن. تاراپتاردىڭ ءسوز سايىسىنىڭ الدىندا بتا بانكتىڭ بۇرىنعى باسقارما توراعاسى سادۋاقاس ءماماش تە ىستەگەن قىلمىسىنا وكىنەتىنىن جانە ءوز كىناسىن تولىقتاي مويىندايتىنىن مالىمدەدى. پروكۋرورلاردىڭ جارىمبەتوۆ پەن مامەشكە شارتتى تۇردە جازانى سۇراۋىنا ولاردىڭ ءوز كىناسىن تولىقتاي مويىنداۋى سەبەپ بولعانعا ۇقسايدى.
«جابىرلەنۋشى ءتاراپتىڭ وكىلىنىڭ ازاماتتىق شاعىمى تولىقتاي قاناعاتتاندىرىلسىن جانە بانككە كەلتىرىلگەن شىعىن سوتتالۋشىلاردان بىردەي كولەمدە ءوندىرىلىپ الىنسىن»،-دەپ ءسوزىن تۇيىندەدى پروكۋرور.
تاراپتاردىڭ ءسوز سايىسىندا مەملەكەتتىك ايىپتاۋشىلار ءۇش كۇن بويى ءسوز سويلەدى. ويتكەنى، ولار سوت وتىرىسىندا قىلمىستىق ءىستىڭ بارلىق ەپيزودتارىنا ەگجەي-تەگجەيلى توقتالىپ، سوتتالۋشىلاردىڭ جاسالعان قىلمىستارعا تىكەلەي قاتىسى بارىنا دايەكتەر كەلتىردى.
ەڭ الدىمەن، ەركىن بايماعامبەتوۆ بتا بانكتەگى الاياقتىقپەن «اقشا تولتىرۋ» تۋرالى اڭگىمەلەدى. ونىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، م. ءابليازوۆ اقشا ۇرلاماي تۇرىپ، بتا بانككە حالىقارالىق قارجى ينستيتۋتتارىنىڭ قارىزى جانە حالىقتىڭ سالىمدارى ەسەبىنەن مول قاراجات تارتۋى ءتيىس بولعان. شەتەلدىك ينۆەستورلار مەن نەسيە بەرۋشىلەردەن اقشا الۋ ءۇشىن ول بتا بانكتە اكتسيونەرلەرى سالعان ءبىرشاما قارجى بارىن كورسەتۋدى كوزدەيدى. باسقاشا سوزبەن ايتقاندا، اسا ءىرى سوماداعى ينۆەستيتسيالارعا قول جەتكىزۋ بانكتىڭ جارعىلىق كاپيتالىنىڭ كولەمىنە تاۋەلدى بولعان. بانكتىڭ قاراجاتى قانشالىق كوپ بولسا، سوعۇرلىم ول شەتەلدىك قارجى ۇيىمدارىنان مولىراق اقشا الاتىنىن بىلگەن.
مۇحتار ءابليازوۆتىڭ قىلمىستىق كەستەسىن پروكۋرورلار قارجى پيراميداسىمەن سالىستىردى. ادەتتە مۇنداي قارجى پيراميدالارىنىڭ باستى ماقساتى - اقشا تابۋ مۇمكىندىگى از بولعان جاعدايدىڭ وزىندە ءىرى كولەمدە تابىس تابۋ ءۇشىن باسقا تۇلعالارعا جالعان تارتىمدىلىق جاساۋ بولىپ تابىلادى.
«ءابليازوۆ ينۆەستيتسيا تارتۋ ءۇشىن بانكتىڭ ەميسسيالارىن ساتۋ تۋرالى شەشىم قابىلدايدى. شىعارىلعان اكتسيالار بيرجادا ورنالاستىرىلادى. بۇل كوممەرتسيالىق جانە قارجىلىق قۇرىلىمدارعا نەسيە بەرۋشىلەردىڭ اقشاسىن تارتۋ ءتاسىلى. الايدا قر-داعى باقىلاۋشى جانە قاداعالاۋشى ورگانداردان قۇپيا جاعدايدا بانكتىڭ اكتسيالارىنىڭ باسىم بولىگىن ءابليازوۆتىڭ ءوزىنىڭ كومپانيالارى ساتىپ الادى»،- دەدى پروكۋرور. ەركىن بايماعامبەتوۆتىڭ ايتىنشا، جوعارىداعى ءىس-قيمىلداردىڭ ناتيجەسىندە اكتسيالارعا جاساندى سۇرانىس پايدا بولعان جانە ولاردىڭ بيرجاداعى وتىمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلگەن.
بۇعان قوسا، مەملەكەتتىك ايىپتاۋشى مۇحتار ءابليازوۆتىڭ بتا بانكتە قۇرعان قىلمىستىق قاۋىمداستىعى تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى اڭگىمەلەپ بەردى. «ءابليازوۆ ءوزى جاساعان جانە جەتەكشىلىك ەتكەن قىلمىستىق كەستەنى جالعىز جۇزەگە اسىرا المايتىنىن بىلگەن. سوندىقتان اشكوزدىك ماقساتىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ول ۇيىمداسقان قىلمىستىق قاۋىمداستىق (ۇقق-اۆتور) قۇرعان. بۇل قاۋىمداستىققا 100-دەن استام ادام كىرگەن. قاۋىمداستىقتىڭ قۇرىلىمى ەرىكتى ۇيىمداسقان قىلمىستىق توپتاردان قۇرالعان. قىلمىستىق قاۋىمداستىق مۇشەلەرى ۇيىمداستىرۋ جانە ورىنداۋ بەلگىلەرى بويىنشا ۇقق-تىڭ بولىمشەلەرى، توپتارى جانە بۋىندارىنىڭ اراسىندا ءبولىنىپ قويىلعان»،-دەپ ءتۇسىندىردى پروكۋرور.
Abai.kz