پاۆلودارلىق بيزنەسمەندەردىڭ جولى بولماي-اق قويدى. داعدارىس تۇسىندا قارجى تاپپاي قينالعان ولار ەندىگى جەردە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ازىرلەنگەن مەملەكەتتىك باعدارلامالار بويىنشا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەرگە قارىق بولۋعا ءتيىس ەدى. الايدا كەيبىر مەكەمەلەردىڭ بيۋروكراتيالىق ارەكەتتەرىنىڭ سالدارىنان شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى پۇشايمان بولىپ وتىر. دۇيسەنبى كۇنى وتكەن كاسىپكەرلىك ماسەلەلەرى بويىنشا ايماقتىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسىندە وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ ەكونوميكانىڭ وسۋىنە ۇلەس قوساتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى قاراستىرۋدا شاباندىق تانىتىپ وتىرعان لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ جۇمىستارىن سىن تەزىنە سالدى.

جالپى، وسى كۇنى بيزنەستىڭ كوسەگەسىن كوگەرتۋگە باعىتتالعان بىرنەشە باعدارلاما بار. سولاردىڭ ءبىرى - «دامۋ-ايماقتار ءىى». بۇگىن بۇل باعدارلاما بويىنشا نەسيە العىسى كەلەتىندەر بارشىلىق. ءبىرازى «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» №12 فيليالىنا وتىنىشتەرىن تاپسىرعان. ۇيلەستىرۋ كەڭەسىندە وسى بيزنەس-جوبالاردىڭ ءتيىمدى تۇستارى دا ءسوز بولدى.

پاۆلودارلىق بيزنەسمەندەردىڭ جولى بولماي-اق قويدى. داعدارىس تۇسىندا قارجى تاپپاي قينالعان ولار ەندىگى جەردە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسىمەن ازىرلەنگەن مەملەكەتتىك باعدارلامالار بويىنشا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەرگە قارىق بولۋعا ءتيىس ەدى. الايدا كەيبىر مەكەمەلەردىڭ بيۋروكراتيالىق ارەكەتتەرىنىڭ سالدارىنان شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى پۇشايمان بولىپ وتىر. دۇيسەنبى كۇنى وتكەن كاسىپكەرلىك ماسەلەلەرى بويىنشا ايماقتىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسىندە وبلىس اكىمى باقىتجان ساعىنتاەۆ ەكونوميكانىڭ وسۋىنە ۇلەس قوساتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى قاراستىرۋدا شاباندىق تانىتىپ وتىرعان لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ جۇمىستارىن سىن تەزىنە سالدى.

جالپى، وسى كۇنى بيزنەستىڭ كوسەگەسىن كوگەرتۋگە باعىتتالعان بىرنەشە باعدارلاما بار. سولاردىڭ ءبىرى - «دامۋ-ايماقتار ءىى». بۇگىن بۇل باعدارلاما بويىنشا نەسيە العىسى كەلەتىندەر بارشىلىق. ءبىرازى «ەۋرازيالىق بانكتىڭ» №12 فيليالىنا وتىنىشتەرىن تاپسىرعان. ۇيلەستىرۋ كەڭەسىندە وسى بيزنەس-جوبالاردىڭ ءتيىمدى تۇستارى دا ءسوز بولدى.

«Stomline» جشس - ستوماتولوگيالىق قىزمەت كورسەتەتىن فيرما. ديرەكتورى ە.ورلوۆانىڭ ايتۋىنشا، نەسيەدەن ءۇمىتتى ءتىس ەمحاناسى كەلەشەكتە قىزمەت كورسەتۋ اياسىن كەڭەيتۋدى كوزدەيدى. سونىمەن بىرگە، جاڭا تەحنولوگيا ەنگىزۋدى جوسپارلاپ، دارىگەرلەردىڭ شەبەرلىكتەرىن جەتىلدىرۋدى ويلاعان. ال جەكە كاسىپكەر يۋ.حوۆان «بالالار الەمى» اتتى ورتالىقتى ودان ءارى دامىتۋدىڭ جوباسىن ۇسىنىپ وتىر. قوعامدىق تاماقتانۋ قىزمەتىن كورسەتەتىن ل.اجىبەكوۆانىڭ دا كوكسەگەنى - قولىنداعى كافەلەردى زامان تالابىنا ساي جاڭارتۋ. مۇنىڭ ءبارى قىرۋار قارجىنى تالاپ ەتەدى. كاسىپكەرلەردىڭ كەيبىرى جوباسىن ءوز كۇشىنە سەنىپ جۇزەگە اسىرا باستاعان، بىراق ورتا جولعا جەتكەندە مەملەكەتتىڭ كومەگىنە مۇقتاج.

كەڭەستە ايقىندالعانداي، اتالمىش باعدارلامانى ورىنداۋدا بارلىق بانكتەر بىردەي بەلسەندىلىك تانىتىپ وتىرعان جوق. «بتا بانك» اق پاۆلودار فيليالىنىڭ ديرەكتورى ن.اناپيانوۆتىڭ سوزىنە قاراساق، «دامۋ-ايماقتار ءىى» باعدارلاماسىنىڭ قازىر شارتتارى العاشقىسىنا قاراعاندا ءبىرشاما قيىن ءتيىپ وتىر. كاسىپكەر مەكەمەلەرگە الداعى ءۇش جىلدىق جۇمىسى تۋرالى قۇجاتتار ۇسىنۋعا ءتيىس. وندا دا نيەت حاتتاماسى سياقتى جەڭىل-جەلپى قۇجاتتار كوزگە ىلىنبەيدى، ناقتى كەلىسىم-شارتتار تالاپ ەتىلەدى. وبلىس اكىمى بۇعان تۇسىنبەستىك ءبىلدىردى. شاعىن بيزنەس وكىلى ءۇش جىلدا قانداي تاپسىرىسقا يە بولاتىنىن الدىن الا قايدان بىلەدى؟ كونكۋرس نەگىزىندە جۇمىسقا قولى جەتە مە، جوق پا - ونى ەشكىم بولجاي دا المايدى. بانك فيليالى ديرەكتورىنىڭ ايتۋىنشا، وسىنداي جاعدايلار «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسىندا دا كەزدەسەدى. قابىلدانعانىنا قانشا ۋاقىت بولسا دا، اتالمىش باعدارلامانىڭ ءبىر ورىننان قوزعالماي، جەرتابانداپ جاتىپ قالعانىنا ءبارىمىز كۋا بولىپ وتىرمىز.

بىراق، شىنى كەرەك، پرەزيدەنتتىڭ ءوزى تاپسىرعاننان كەيىن كاسىپكەرلىكتى قولدايتىن باعدارلاما قالايدا جۇزەگە اسۋى كەرەك. بۇعان قۇزىرلى مەكەمەلەر وزدەرى مۇددەلى بولۋعا ءتيىس. ايتپەسە ىزدەسەڭىز، سىلتاۋ دەگەنىڭىز اياق استىنان تابىلا بەرەدى.

وبلىستىق كاسىپكەرلىك جانە ونەركاسىپ باسقارماسىنىڭ باستىعى قانات شابەنوۆتىڭ بايانداۋىنشا، بۇگىندە «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى بويىنشا جالپى قۇنى 13 ملرد. تەڭگە بولاتىن 53 جوبا بانكتەرگە تاپسىرىلدى. «اتف بانك» پاۆلودار فيليالى ديرەكتورى ە.راقىشەۆتىڭ مالىمدەۋىنشە، قازىردە التى بيزنەس-جوبا ورتالىق كەڭسەگە جونەلتىلگەن. ءبىر قىزىعى، سولاردىڭ ىشىندە اڭگىمە بولىپ كەلە جاتقالى التى ايدان اسقان «گوفروتارا» جشس-ءنىڭ جوباسى بار. ايتا كەتەلىك، سەرىكتەستىك وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن نارىقتا سۇرانىسى جوعارى جۇمىرتقا ونىمدەرىن سالاتىن قاعاز قوراپتار ءوندىرىسىن كەڭەيتەتىنىن مالىمدەگەن ەدى. سول كەزدە جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى بۇل جوبانىڭ ءتيىمدى ەكەنىن ايتىپ شىققان بولاتىن. الايدا ايتۋلى قارجىنىڭ بولماۋى سەبەپتى بيزنەس-جوبا بىردەن ىسكە اسىپ كەتپەي، ءبىر ورىندى اينالشىقتاپ تۇرىپ قالدى.

«اتف بانك» وكىلىنىڭ ايتۋىنشا، «گوفروتارا» جوباسى قر ەكونوميكالىق دامۋ جانە ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ سۇزگىسىنەن وتە الماي قالعان. ياعني مينيسترلىكتىڭ تالابىنان شىقپاعان. سونىڭ ناتيجەسىندە سەرىكتەستىك قۇجاتتى قايتادان جەتىلدىرىپ، جوعارعى جاققا ەكىنشى مارتە ۇسىنۋعا ءتيىس. جوبانىڭ ناقتى قاشان بەكىتىلەتىنىن ايتۋ دا قيىن. بۇل جايت «گوفروتارا» ديرەكتورى گ.قايداروۆاعا وڭايعا ءتيىپ تۇرعان جوق. سەبەبى كەزىندە قولداۋ كوپ كۇتتىرمەيتىنىنە سەنگەن كاسىپكەر وندىرىسكە قاجەتتى قۇرال-جابدىقتارعا ەرتەرەك تاپسىرىس بەرىپ قويعان. بۇگىندە شەتەلدىك قۇرال دايىنداۋشى زاۋىتتار «قارىزىڭدى تولە» دەپ، كاسىپكەردى قوس وكپەدەن قىسا باستاعان. ۋاقىتىندا تولەمەيتىن بولسا، ۇستىنەن ءوسىم بەلگىلەنبەك. ءىستىڭ ارتى ناسىرعا شاپسا، كاسىپكەردىڭ بيزنەس-يدەياسى كوپ ۇزاماي تاس-تالقان بولۋى ابدەن مۇمكىن.

باقىتجان ساعىنتاەۆ كاسىپكەردىڭ زارداپ شەگىپ وتىرعانى قۇزىرلى مەكەمەلەردىڭ ماڭىزدى ىسكە سالعىرت قاراۋىنىڭ سالدارىنان دەپ باعالادى. بانكتەردەن باسقا، «دامۋ» كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ قورىنىڭ دا اسقان جاۋاپكەرشىلىگى تانىلماي تۇر. «ءبىز جوبانى ورتالىققا جىبەردىك» دەپ، جايباراقات كۇيدە وتىرىپ، جاۋاپ كۇتۋگە بولمايدى. جوبانىڭ سوڭىنا ءتۇسىپ، قاجەت بولسا جوعارعى جاققا دەيىن بارىپ، وڭ ناتيجەسى ءۇشىن تىنىم تاپپاۋ كەرەك. «گوفروتارا» جوباسى بويىنشا قوردىڭ باسشىسى مەن بانكتىڭ وكىلى جەدەل ارەكەتكە كوشىپ، ساناۋلى كۇندەر ىشىندە قۇرال-جابدىقتار ءۇشىن تولەنەتىن ءتيىستى قارجىنى تاۋىپ بەرۋگە ءتيىس. سەبەبى كاسىپكەر بيۋروكراتيالىق سەبەپ-سالدارعا بولا جەكە قالتاسىنان ايىپپۇل تولەۋگە مىندەتتى ەمەس.

«ەۋرازيالىق بانك» ەكىباستۇزداعى فيليالىنىڭ ديرەكتورى ا.سادىقوۆ «بيزنەستىڭ جول كارتاسى-2020» باعدارلاماسى بويىنشا كاسىپكەرلەرگە اقپاراتتىق قولداۋ كورسەتەتىن ارنايى ورتالىقتىڭ بارىن ءوز باسى وتكەن اپتادا عانا ەستىگەنىن مالىمدەدى. «كاسىپكەرلىكتى جانە يننوۆاتسيالاردى دامىتۋ ورتالىعى» مەملەكەتتىك كاسىپورنى بۇل ىسكە جىلدىڭ شىلدە ايىنان باستاپ كىرىسكەن كورىنەدى. وبلىس اكىمى ارنايى قۇرعان قىزمەت جونىنەن ەكىباستۇزدىق كاسىپكەرلەردىڭ حابارسىز بولۋىنىڭ ءمانىسىن سۇرادى. ورتالىق ديرەكتورى ءا.ايتجانوۆا بارلىق قارجى مەكەمەلەرىنە حاتتاردىڭ جىبەرىلگەنىن ايتىپ، اقتالعان بولدى. بىراق ونىڭ ورتالىقتىڭ اتقارعان جۇمىستارى تۋرالى ۇسىنعان ەسەبى ايماق باسشىسىنىڭ كوڭىلىنەن شىقپادى. مەكەمەدە وسىعان دەيىن نەبارى 7 كاسىپكەرگە بيزنەس-جوبا ازىرلەۋگە جاردەم كورسەتىلىپ، تاعى 28-ىنە مينيسترلىك تالاپتارىن ورىنداۋ جونىندە اقىل-كەڭەس بەرىلىپتى. باقىتجان ءابدىرۇلى ورتالىقتىڭ قولىنان ءىس كەلمەيتىن بولسا، ارنايى بەرىلگەن قارجى مەن باسقا دا مىندەتتەردەن باس تارتقانى ءجون دەگەن پىكىرىن ءبىلدىردى.

وبلىس اكىمى پاۆلودارلىق بانكتەردىڭ دە كاسىپكەرلىككە كومەكتەسۋدە بەلسەندىلىكتەرى تومەن بولىپ وتىرعانىن ايتىپ ءوتتى. ءبارى بىردەي ەمەس، ارينە. الايدا ەكىباستۇزدىق بانك فيليالىنىڭ قاراستىرعان جوبالارىنىڭ جالپى سوماسى وبلىس ورتالىعىن مەكەن ەتكەن ەكى ءىرى بانك بولىمشەسىنىڭ قوسا اتقارعان ىستەرىنەن بىرنەشە ەسە ارتىق. ياعني بانكتەردىڭ بارلىعى بىردەي كاسىپكەرلىكتىڭ شاشباۋىن كوتەرۋگە قۇلىقتى بولىپ وتىرعان جوق.

باقىتجان ساعىنتاەۆ مەملەكەتتىك باعدارلاما بويىنشا قارجىلاندىرۋعا ۇسىنىلاتىن ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ايماقتىق ۇيلەستىرۋ كەڭەسى كەز-كەلگەن ۋاقىتتا جينالىپ، تالقىلاۋعا دايىن ەكەنىن اتادى. ەلباسىنىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەستى دامىتۋ جونىندە بەرگەن تاپسىرماسىن ورىنداۋ - ماڭىزدى. بۇل رەتتە مەملەكەت بەرگەن قارجىنى ەشقانداي سوزبۇيداعا سالىپ، كەشىكتىرمەي يگەرۋ دە ەڭ باستى مىندەت بولىپ سانالادى. سوندىقتان ءتيىستى مەكەمەلەردىڭ قىزمەتكەرلەرى جوبالاردى تولىق قارجىلاندىرۋ ءۇشىن كۇندىز كۇلكىدەن، تۇندە ۇيقىدان تارتىنىپ، ىسكە بەل شەشە، بەلسەنە كىرىسۋلەرى شارت.

نۇربول جايىقباەۆ.