جەر باسىپ ءتىرى جۇرگەندە ديداحمەت ءاشىمحانۇلى ماۋسىمنىڭ 10-ىندا 67 دەگەن اسقارالى جاسقا جەتەر ەدى. جانىمىزدا وتىرىپ، ادەمى دە جاراسىمدى ازىلدەرىن اعىتار ەدى. «كانە، بالالار، اعالارىڭنىڭ تۋعان كۇنى بوپ قاپتى، «ىپتورويدىڭ» ءتاۋىرىن جەپ قايتپايمىز با؟» دەر ەدى. ءيا، دەر ەدى… امال نە، بۇگىن ول كىسى تۋرالى تەك وتكەن شاقتا عانا سويلەي الامىز. ارامىزدان سۇم اجالدىڭ الىپ كەتكەنىنە دە 2 جىلدىڭ ءجۇزى ءوتىپتى-اۋ. ۋاقىت قۇرعىر سول. ساعىمداي سىرعىپ، ءومىردىڭ قالاي ءوتىپ كەتكەنىن بىلمەي دە قالامىز.

كەيدە ەستەلىك جازۋدىڭ ءوزى زور قيامەتكە اينالاتىن كەزدەرى دە بولادى ەكەن. ديداعاڭ مەن ءۇشىن ورنى تولماس ەرەكشە جان، سوندىقتان دا بولار، ول كىسى تۋرالى جازۋ ماعان ءبىراز قيىندىق تۋدىردى.

ديداعاڭنىڭ اتىنا، داڭقىنا ەرتەرەكتەن قانىق بولىپ جۇرگەنىممەن، ەتەنە تانىستىعىم، ارالاستىعىم «تۇركىستان» گازەتىنە قىزمەتكە ورنالاسقان كۇننەن باستالدى. وعان دەيىن، شىنىن ايتسام، ول كىسىنىڭ شىعارمالارىن دا وقىماعان ەدىم. ديداحمەت اعاي مەنىڭ رۋحاني وسۋىمە، جەتىلۋىمە تىكەلەي باعىت-باعدار بەرىپ، زور ۇلەس قوستى. ءتىپتى، وسى «تۇركىستان» گازەتىنە ورنالاسۋىما، ول كىسىنىڭ دە ىقپالى بولدى دەي الامىن.

وتكەن عاسىردىڭ 90-شى جىلدارىنىڭ باسىنداعى شىرعالاڭ، دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن الىپ يمپەريا – كسرو-نىڭ قۇلاۋى، پوست كەڭەستىك كەڭىستىكتە جاڭادان 15 رەسپۋبليكانىڭ بوي كوتەرۋى الەمدىك گەوساياساتتىڭ باعىتىن مۇلدەم كۇل تالقان ەتتى.  وسى ءبىر الماعايىپ كەزەڭ قازاق ەكونوميكاسىن اجەپتاۋىر تۇرالاتتى.

1993-1999 جىلدارداعى اۋىر كەزەڭدى ەسكە الساق، بۇگىنگى داعدارىس ونىڭ قاسىندا ءجىپ ەسە الماي قالاتىن سەكىلدى. ءسويتىپ، 90-شى جىلداردىڭ باسىندا اشىلىپ، قازاق رۋحانياتىنىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسا باستاعان، ءتۇرلى پليۋراليستىك يدەيالاردى دامىتۋعا مۇرىندىق بولعان ءبىراز قازاق باسىلىمىنىڭ باسىنا كۇن تۋدى.   مەن سول كەزدە «قازاق ەلى» ەلارالىق باسىلىمىندا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن ەدىم. 1998 جىلدان باستاپ، قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايلىق جالاقىسىن تولەۋگە مۇرشاسى بولماعان باسىلىم ءبىزدى اقىسىز دەمالىسقا جىبەرۋگە ءماجبۇر بولدى. ال 1999 جىلدىڭ جازىندا، ءوز الدىنا جەكە وتاۋ بولعان «قازاق گازەتتەرى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ قۇرامىنا «قازاق ەلى» باسىلىمى ەنبەي قالدى. وقىرمان سانىنىڭ ازدىعىنا جانە قارجىسىنىڭ جوقتىعىنا بايلانىستى بۇدان بىلاي گازەت جۇمىسىن توقتاتاتىندىعى ءمالىم بولدى. دۇنيەدە جۇمىسسىز قالعاننان اسقان قانداي قورقىنىش بار ەكەن. جۇرەگىمىز لۇپىلدەپ، بۇلىڭعىر بولاشاعىمىزدى بولجاي الماي، گوگول كوشەسىندەگى الىپ عيماراتتا وتىرعان «قازاق گازەتتەرى» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ قابىلداۋ بولمەسىنىڭ ەسىگىن يمەنە قاقتىم. جۇمابەك كەنجالين اسا ءبىر مادەنيەتتى، بيازى ادام ەكەن. تىم جىلى قابىلدادى. مەنىڭ جازعاندارىممەن تانىس ەكەندىگىن، جازۋ ءستيلىمنىڭ «تۇركىستان» گازەتىمەن ۇيلەسەتىندىگىن، سول ءۇشىن سوندا بارىپ باعىمدى سىناعانىم ءجون ەكەندىگىن ايتتى.

1997-1998 جىلدارى قالاعاڭ، قالتاي مۇحامەدجانوۆتىڭ ءوتىنىشى بويىنشا، توتە اراب جازۋىنداعى ءبىراز قولجازبانى ماشينكالاپ، كيريلليتساعا ءتۇسىرىپ بەرگەنىم بار ەدى. ىشىمنەن ءۇمىت وتى جىلتى ەتكەندەي بولدى دا، تۇتانباي جاتىپ قايتا ءسوندى. قالاعاڭ قازىر گازەتتىڭ قۇرمەتتى باس رەداكتورى ەكەن، نەگىزگى شەشىمدى ءشامشيددين پاتتەەۆ قابىلدايدى دەدى. «ءوزىم شامشيددينگە حابارلاپ ايتىپ قويام. بارىپ، جولىق!» دەدى ول كىسى سەنىمدى تۇردە.

بۇگىندە شىعارماشىلىق جولىمدا ويىپ ورىن الاتىن، جۋرناليستىك شەبەرلىگىمدى شىنداعان، ويدان-قىردان اقپارات جيناۋدى، ونى ساراپتاپ قورىتۋدى ۇيرەتكەن «تۇركىستان» گازەتى ول كەزدە بوگەنباي باتىر جانە سەيفۋللين كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان. ەكى قاباتتى ەسكى سارى ءۇيدىڭ ەسىگىن كۇندە كۇزەتەمىز. ءشامشيددين اعا الدە ءبىر شارۋالارمەن ءىس-ساپاردا كورىنەدى. كەلىپ قالار دەگەن دامەمەن بىرنەشە كۇندى وتكىزدىك. اقىرى، شاكەڭنىڭ دە قاراسى كورىندى-اۋ… جۇمابەك اعاي سالەم جولداعان سەكىلدى، اتى-ءجونىمدى ەستىگەندە، اسا تاڭىرقاعان جوق. بىراق مەنىڭ جازعاندارىممەن تانىس ەمەس ەكەن.

–  جازعاندارىڭدى كورەيىن، ءبىراز مۇرسات بەر، – دەدى شاكەڭ، شىعارىپ سالىپ جاتىپ.

– ءيا، مەن جازعاندارىمدى جيناپ-تەرىپ ءجۇرۋشى ەدىم، سونى اكەلىپ بەرەيىن. ايتپەسە، قايدان ىزدەپ وتىراسىز؟ – دەدىم.

ەرتەڭىندە جۋان قارا پاپكامدى ارقالاپ، «تۇركىستاننىڭ» ەسىگىن تاعى سىعالادىم. شاكەڭ ءوزىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ديداحمەت ءاشىمحانۇلىن شاقىرتتى:

– مەن ديداعاڭا سەنەم ءارى كادردى دا وسى كىسىنىڭ اقىلىمەن قابىلدايمىن. الدىمەن جازعاندارىڭمەن تانىسسىن، سوسىن شەشىمىن ايتسىن، –  دەدى شاكەڭ ديداعاڭا بۇرىلىپ.

ديداعاڭ ءبىزدى ءى قاباتتا ورنالاسقان كابينەتىنە باستاپ ءجۇردى، اتى-ءجونىمدى، بۇعان دەيىن قايدا ىستەگەنىمدى تاپتىشتەپ سۇرادى. بىراق «قاي جاقتانسىڭ؟ قاي رۋدانسىڭ؟» دەگەن سۇراقتار قويىلعان جوق. وسى كۇندە تامىر-تانىسسىز، رۋلىق-جۇزدىك كوزقاراسسىز، جەرشىلدىك تامسىلمەن جۇمىسقا قابىلدايدى دەگەن جالعان تۇسىنىكتەردىڭ شىن زيالى ءۇشىن اۋىلى الىس ەكەندىگىنىڭ تاعى ءبىر كورىنىسى.

كۇن جۇما ەدى:

–  دۇيسەنبى تاڭەرتەڭ كەلەرسىڭ، اينالايىن. وعان دەيىن مەن مىنا پاپكانى اقتارىپ كورەيىن، جازۋ قارىمىڭدى بايقايىن. شەشىمىمدى سوسىن ايتارمىن، ال بارا عوي، – دەدى ديداعاڭ اسا ءبىر مەيرىمدىلىكپەن.

ءۇش كۇن، ءۇش عاسىرعا سوزىلعانداي بولدى. مەنىڭ ەندىگى بۇكىل تاعدىرىم قارا پاپكانىڭ ىشىندەگى جازۋلار مەن ديداعاڭا تاۋەلدى. ول كىسىنىڭ كىرپيازدىعى قانداي، مەنىڭ جازعاندارىم كوڭىلىنەن شىعا ما، ماعان ريزاشىلىعىن بەرە مە؟ شۇكىر، بۇل كۇندەردى دە ارتقا تاستاپ، ديداعاڭنىڭ ەسىگىن يمەنە قاقتىم. ديداعاڭ مەنى كورگەندە قۋانعانداي كورىندى. سونىسىنىڭ ءوزى ماعان ەرەكشە ءۇمىت سىيلادى.

– كەلە عوي، اينالايىن! مەنىڭ دەمالىس كۇنگى ەرمەگىم سەنىڭ ماقالالارىڭ بولدى. ەڭ باستىسى سەندە شۇرايلى ءتىل بار ەكەن، – جۇرەگىم ءبىر اۋناپ تۇسكەندەي بولدى، – ماسەلەنى الىستان وراعىتپاي، توتەسىنەن جازادى ەكەنسىڭ. جالپى، ماعان جازعاندارىڭ ۇنادى. قىز بالانىڭ جۋرناليست بولۋىن ونشا قالاماۋشى ەدىم. سەنىڭ قولىڭنان كەلەدى دەپ ويلايمىن، ىسكە ءسات!

ءسويتىپ، ديداعاڭنىڭ باتاسىمەن «تۇركىستان» گازەتىنە قىزمەتكە ورنالاستىم. سول كۇننەن باستاپ، ديداعاڭ ماعان تىكەلەي نۇسقاۋ بەرىپ وتىردى. جازعاندارىمدى گرامماتيكالىق جانە ستيليستيكالىق تۇرعىدان تۇزەتەتىن دە ءوزى. ءبىز ول كىسىنى – «تۇركىستان» گازەتىنىڭ يدەولوگى، يدەيا گەنەراتورى دەيتىنبىز. ءوزى ۇساق-تۇيەكتى جازۋدى جانى سۇيمەسە دە، بىزگە ۇنەمى جاڭا ايدارلار اشىپ بەرەتىن. سول كىسىنىڭ اقىلىمەن گازەتتە «ولار قازاق مەكتەبىندە وقىعان»، «ول، جانە ول تۋرالى» اتتى ايدارلار اشتىق. وسى ايدارلاردى جۇرگىزۋ بارىسىندا قازاق تاريحىندا ويىپ ورىن الاتىن تالاي تۇلعالار جايىندا جازۋعا مۇمكىندىك الدىم. بولاتحان تايجان، گەرولد بەلگەر، ءتىپتى تۇلعالىق قاسيەتى قايشىلىققا تولى ءالىبي جانگەلدين، ايتان ءنۇسىپحان… ايتا بەرسەڭ، بۇل ءتىزىمدى ءبىراز سوزۋعا بولادى. سونىڭ ىشىندە ماعان ەرەكشە اسەر ەتكەن بىرنەشە تۇلعا بولدى. ولار ايتان ءنۇسىپحانۇلى، گەرولد بەلگەر جانە بولاتحان تايجان بولاتىن.

قىتايداعى قارا ورمان قازاقتىڭ اراسىنان ورالعان ساياساتكەر ايتان ءنۇسىپحانۇلى جايىندا جازۋ ءۇشىن ونىڭ ۇزەڭگلىەس دوسى، «جاس تۇلپار» ۇيىمىن بىرگە قۇرعان يدەيالاسى، قوعام قايراتكەرى، مادەنيەتتانۋشى مۇرات اۋەزوۆتەن سۇحبات الدىم. سول مۇرات اۋەزوۆتىڭ قازاقتىڭ قيلى تاعدىرى تۋرالى ايتقانى ءالى كۇنگە دەيىن ەسىمدە. «شىعىس تۇركىستان قازاقتىڭ بەتى جابۋلى كىتابى دەۋشى ەدى مارقۇم ايتان. ەگەر، ايقارا اشىلعان كىتاپتىڭ ءبىر بەتى عانا وقىلىپ، ەكىنشى بەتى وقىلماسا، ول كىتاپ شالا وقىلعان بولادى عوي. قازاقتىڭ تاريحى دا سولاي. ەگەر، شىعىس تۇركىستانداعى قازاقتىڭ تاريحىن زەرتتەمەسەك، ولاردىڭ شەتتە قالۋ تاريحىنان بەيحابار بولساق، وندا قازاقتىڭ تاريحىن تولىق ءبىلدىم دەپ ايتا المايمىز دەيتىن. ءبىز قازىر تاريحىمىزداعى اقتاڭداقتاردى ءالى اشا الماي كەلەمىز» دەگەن ەدى سوندا مۇرات اعا. شىن مانىسىندە قازاق تاريحى شالا وقىلعان كىتاپ سەكىلدى. تەك شىعىس تۇركىستان تاريحى عانا ەمەس، تاعدىر تالكەگىمەن الەمنىڭ 40-تاي ەلىنە شاشىراعان قازاقتاردىڭ شىنايى تاريحى جاسالمايىنشا، ءبىزدىڭ رۋحىمىز سول شالا جانسار كۇيىندە قالا بەرمەك. ديداعاڭ التايدان ءبىر اسۋ اسسا اياعى جەتەتىن، ارعى بەتتە مۇنارتىپ جاتقان قازاقتاردان ءوز تاعدىرىن ءبولىپ قاراعان ەمەس. سوندىقتان دا، ايتان ءنۇسىپحانۇلى جايىندا ارنايى بەت ۇيىمداستىرىپ، ونىڭ ومىرلىك ارمانىنىڭ نە بولعانىن قارا ورمان وقىرماندارىنا جەتكىزۋدى ماقسات ەتتى. «قانداستارىمىز – قارا ورمانىمىز» دەگەن تاقىرىپ قويىپ بەرگەن ەدى ءبىر ماقالاما.

–  سەن، مەنىڭ «جەر اڭساعان ساراتان» دەگەن پوۆەسىمدى  وقىدىڭ با؟ – دەپ سۇرادى بىردە اعا.

– جوق، – دەدىم يمەنە. وقىماعانىمدى وزىمە ءمىن كورىپ تۇرسام دا، وقىدىم دەپ وتىرىك قۇتىلعىم كەلمەدى.

– مەن وندا سەن تۋرالى، سەنىڭ تاعدىرىڭ تۋرالى جازدىم، وندا شەتتەگى قازاقتىڭ مۇڭى بار، وقى، – دەدى. دەدى دە سىرتى ادەمى ادىپتەلگەن كىتابىن سىيعا ۇسىندى. باس الماي وقىدىم. «جەر اڭساعان ساراتان» پوۆەسىنىڭ ءتىلى شۇرايلى، وقىلۋى تىم جەڭىل، ال وقيعا جەتەكتەپ وتىرادى ەكەن. ءسويتىپ، مەن ول كىسىنىڭ شىعارمالارىمەن تولىعىمەن تانىسىپ شىقتىم. ونداعى وقيعالار جەلىسىنىڭ تىم شيرىعىپ، شارىقتاۋ شەگىنە دەيىن جەتۋى، وقىرمان كۇتكەن شەشىمدەردىڭ شيەلەنىسە ءتۇسۋى – شىعارمانىڭ شىنايىلىعىن تانىتتى. ءبىراز كۇننەن كەيىن اعام شىعارمالارىنان العان اسەرىممەن ءبولىسىپ، شىعارما يدەيالارىنا ارقاۋ بولعان وقيعالار جايىندا سىر شەرتىسكەن ەدىك. «ەڭ جەك كورەتىن قالام – وسكەمەن» دەگەن ەدى ول كىسى ءبىر سۇحباتىندا. وسكەمەندە جۇمىس ىستەگەن ءبىر جىلىندا «تاس قالا» اڭگىمەسىنە ارقاۋ بولار وقيعالارمەن بەتپە-بەت كەزدەسەدى. ونداعى قازاق ءتىلىنىڭ تاعدىرى ءۇشىن، ءتىلدىڭ عۇمىرى ءۇشىن الاڭداعانىنىڭ بەلگىسى. «جەر اڭساعان ساراتان» – جەردىڭ ساتىلاتىندىعىنا دەگەن قارسىلىعىم، جان-ايقايىم بولدى» دەپتى تاعى بىردە. دەمەك، ونداعى يدەيانى ءبىر جاقتى تۇسىنۋگە بولمايدى. وندا جاتتىڭ قولىندا قالعان جەرىمىزدىڭ دە تاعدىرى مەڭزەلەدى.

ديداعاڭ ءبىزدىڭ ساياساتتى، ءبىر كۇندىك ارزانقول دۇنيەلەردى جازعانىمىزدى قولدامايتىن. رۋحانياتتىڭ نەگىزى رەتىندە – ادەبيەتتى، مادەنيەت پەن ۇلتتىق رۋحتى كورەتىن. ءارى وسى ماسەلەلەردى جازعانىمىزدى قۇپتايتىن. شەتەلدىڭ الەم-جالەم، رۋحانياتىمىزدى لايلايتىن داڭعازا مۋزىكاسىن ۇناتپايتىن. بىردە الماتى قالاسىندا وتەتىن «ازيا داۋىسى» كونكۋرسى تۋرالى جازىپ كەلدىم. ديداعاڭ قابىلدامادى. ال ءبىزدىڭ وسى كونكۋرسقا اقپاراتتىق دەمەۋشى بولعانىمىزدى ەستىگەندە، كادىمگىدەي رەنجىدى. ويتكەنى بۇل داڭعازالار ءبىزدىڭ ۇلتتىق كودىمىزدى بۇزىپ، رۋحاني تۇنىعىمىزدى لايلايدى دەپ تۇسىنەتىن. الايدا ءومىر تالابىنان اسا المادىق. «ازيا داۋىسىنا» اقپاراتتىق دەمەۋشى بولۋى ارقىلى، ءبىز ءوزىمىزدىڭ اتىمىزدى شىعارامىز، «تۇركىستاننىڭ» مەديا نارىعىنداعى ءيميدجىن قالىپتاستىرامىز دەپ ويلادىق. ءسويتىپ، ديداعاڭنىڭ ومىرلىك پرينتسيپتەرىنە قارسى كەلدىك. كەيىن وسى «ازيا داۋىسى» كونكۋرسى قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىنە مۇرنىن شۇيىرەتىندىگى ءۇشىن  جابىلىپ تىندى. ديداعاڭنىڭ ىشكى قارسىلىعى بەكەر بولماپتى.

ديداعاڭ ۇناتاتىن جانردىڭ ءبىرى – ەستەلىكتەر ەدى. جازۋشىلاردىڭ، ساياساتكەرلەر مەن قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ەستەلىكتەرىندە، ءوزارا جازىسقان حاتتارىندا تاريح بار دەپ تۇسىنەتىن. ءارى سول ەستەلىكتەرگە قول جەتكىزسەك، بىزدەن مىقتى جان جوقتاي سەزىنەتىن. ەڭ العاش كورنەكتى جازۋشى ءسابيت مۇقانوۆتىڭ تۋعانىنا 100 جىل تولۋىنا وراي، ونىڭ ۇلكەن ۇلى ارىستان اعامەن سول ديداعاڭنىڭ نۇسقاۋىمەن سۇحبات العان ەدىم. قاسىم امانجولۇلىنىڭ تۋعانىنا 100 تولۋىنا وراي ونىڭ قىزى داريعا امانجولوۆانى تاۋىپ سۇحباتتاستىق. مىنە، ۇلى تۇلعالاردىڭ كوزى، ءتىرى شەجىرەلەردى تاۋىپ، ولاردىڭ سىر-سۇحباتىن تىڭداۋدىڭ ءوزى بىزگە قانشاما عيبرات سىيلادى دەڭىزشى. ءوزى دە ەستەلىك جازۋعا قۇنتتى ەكەندىگىن ايتاتىن. بىزگە دە كۇندەلىك جۇرگىزىپ وتىرۋدى اماناتتايتىن. بىراق بىزگە ديداعاڭداي ۇقىپتى بولعان قايدا؟!

ديداعاڭ سوۆەتتەر وداعىنداعى زوبالاڭ اشتىقتى، رەپرەسسيانى، حالىققا قارسى جاسالعان زۇلماتتى ايىپتايتىن. ادام ايتسا نانعىسىز زۇلىمدىقتى ويلاپ تاپقان سۇم زاماننىڭ سۇرقىلتايلارىنىڭ ىسىنە كۇيىنەتىن. ءسويتىپ، «الاش» باسپاسىن، كەيىننەن «ەل شەجىرە» قوعامدىق قورىن باسقارىپ جۇرگەندە، «الاش» سەرياسىمەن «الاش» قايراتكەرلەرىنىڭ توم-توم ەڭبەكتەرىن شىعارىپ،ونىڭ حالقىمەن قايتا قاۋىشۋى جولىندا دا ۇلكەن ەڭبەك ءسىڭىردى. اقتاڭداقتاردان ارىلۋ، سانانى سىلكىندىرۋ، قۇلدىق پسيحولوگيانى جەڭۋ ماقساتىندا كوپ وي تولعايتىن. الايدا، ستالين – ديداعاڭنىڭ كۋميرى ەدى. سسسر دەگەن الىپ يمپەريانى قۇرىپ، ونى سوقادان اتوم داۋىرىنە دەيىن الىپ شىققاندىعىن، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا  ءستاليننىڭ تاباندىلىعى بولماسا، كسرو-نىڭ جەڭىسكە جەتە المايتىندىعى، ونىڭ پرينتسيپشىلدىگىن، ءتىپتى، وتان ءۇشىن ءوز ۇلىن دا وققا بايلاپ بەرۋگە دايىن بىربەتكەيلىگىن ۇناتاتىن. قازىرگى شەنەۋنىكتەردىڭ اتىن، ورىنتاعىن بۇلداپ، ءوزىنىڭ جەكە باسىنىڭ قامى ءۇشىن قارنىن قامپيتىپ، قالتاسىن تولتىراتىندىعىنا كۇيىنەتىن. بۇگىنگى ەل اعالارىنىڭ ەلدىك مۇددەدەن گورى، جەكە مۇددەگە قىزمەت ەتەتىندىگى جانىن جەگىدەي جەيتىن. ديداعاڭنىڭ رۋحاني مەكتەبى ءبىزدىڭ ومىرىمىزگە ازىق بولار قانشاما دۇنيە سىيلادى.

جالپى ديداعاڭ ءۇشىن كوپ سوزدىلىك جات. ءوزىنىڭ پروزالىق شىعارمالارى دا از سوزدىلىگىمەن، بىراق شىنايىلىعىمەن، كوركەمدىگىمەن ەرەكشەلەنسە، «اڭگىمە ەمەس، اڭگىمەلەر» اتتى پۋبليتسيستيكالىق جيناعى جاس جۋرناليستەردىڭ باعدارى مەن شىراعىنا اينالىپ ۇلگەرگەن سونى تۋىندىلار. «ارتىق ءسوز!.. ايتپاعىم مىناۋ. مەن ىشىمدەگىنى يىسكەپ ءبىل دەيتىن كوپ بىتەۋدىڭ ءبىرى ەمەسپىن. بىراق سويلەسەم، قىسقا دا نۇسقا سويلەيتىنىمدى بىلەمىن. ءسال كوبىرەككە كەتسەم، جانىمداعىنى جالىقتىرماي، تىڭداۋشىمدى زەرىكتىرمەيتىنىمدى جانە بىلەمىن. قىسقا سويلەۋ مەنى قىسقا جازۋعا دا ۇيرەتكەن. كەيدە ءجۇز بەت پوۆەسكە تاتيتىن دۇنيەنى ون-اق بەتتىك اڭگىمەگە سىيدىرا سالاتىن كەزىم بولادى. بۇل ماعان كىمنەن جۇققان، قايدان دارىعان؟ تۋراسىن ايتايىن، شەشەمنەن! ءوزىم وسكەن ورتادان» دەپتى ديداعاڭ «قىسقا ءسوزدىڭ ۇستاسى» اتتى اناسى تۋرالى شەرتكەن سىرىندا. اڭگىمەسىنىڭ سوڭىندا «ءجا بولدىم!  بۇدان ءارى سوزسام، ول: «مىناۋ نە دەپ ءبادىپ كەتكەن»، – دەۋى ابدەن مۇمكىن» دەگەن ەكەن. ديداعادان قىسقالىق ءتالىمىن الىپ ۇيرەنگەن مەنىڭ دە بۇدان ءارى سوزا بەرۋىمنىڭ ءمانى جوق دەپ ويلايمىن.

دەسە دە، ءسوز سوڭىندا ول كىسىنىڭ ماعان ارتقان سەنىمى جايلى دا ءبىر-ەكى اۋىز ايتا كەتكەن ورىندى بولار دەگەن ويدامىن. ديداعاڭنىڭ تىكەلەي نۇسقاۋىمەن ورتالىق ازيا زەرتتەۋلەرى ينستيتۋتىنىڭ  (ديرەكتورى – ەرلان قارين) قولداۋىمەن اشىلعان قازاق تىلىندەگى تۇڭعىش ينتەرنەت پورتال www.tarlan.kz  – گە جەتەكشىلىك ەتتىم. ارينە ونلاين باسىلىم جاساۋداعى تۇڭعىش قادام بولعاندىقتان، كوپتەگەن قاتەلىكتەر، ءتىپتى ونلايننىڭ تابيعاتىن تۇسىنبەگەن كەزدەرىم دە بولدى. الايدا، بۇل جۋرناليستيكاداعى جاڭا مەديا سالاسىنا جاسالعان العاشقى قادام ەدى. وندا قوعام قايراتكەرلەرىمەن، ساياساتكەرلەرمەن قىزىقتى سۇحباتتار ۇيىمداستىردىق. اقپارات قۇرالدارىندا شىعاتىن قىزىقتى ماتەريالداردى سالىپ تۇردىق. سول سايتتاعى گەرولد بەلگەردىڭ، بولاتحان تايجاننىڭ سۇحباتتارى قازاقستاننىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە شىعاتىن وڭىرلىك باسىلىمدارعا كوشىرىلىپ باسىلدى. بۇنىڭ ءوزى اقپاراتتىڭ ءار الۋاندىعىن دامىتقان كەزەڭ ەدى دەپ سيپاتتاۋعا بولادى.

«ەل شەجىرە» قوعامدىق قورىندا ىستەي ءجۇرىپ، ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ جۇمىسىن قالاي ۇيلەستىرۋگە بولاتىنىن ۇيرەندىم. قىسقاسى، ديداعاڭ ماعان رۋحاني ۇستاز عانا ەمەس، جەبەۋشى پەرىشتە دە بولا ءبىلدى دەسەم ارتىق ەمەس. ويتكەنى، جوعارىداعى جۇمىستاردىڭ بارلىعىن ديداعاڭنىڭ قولداۋىمەن، ۇسىنۋىمەن اتقارعان ەدىم. ومىردە ءتينامداي جەتىستىككە جەتكەن بولسام، ول  ءۇشىن ديداعاڭ الدىندا قارىزدارمىن.

ەسەنگۇل كاپقىزى، جۋرناليست

“قازاق ادەبيەتى”