كۇن سايىن مىڭداعان ادام تاماشالاۋعا اسىعاتىن «استانا ەكسپو- 2017» كورمەسى كەلۋشىلەرگە كوپكە دەيىن ەستەن كەتپەس ايرىقشا اسەر قالدىرۋدا. ميلليوننان اسىپ تۇسكەن كەلۋشىلەر، كۇنىنە جيىرما مىڭعا جۋىق قوناق. ءار كۇن وتىزدان استام كورمە اياسىنداعى ءىس-شارالار مەن كونتسەرتتەر.

«استانا ەكسپو-2017» تەك ساندار مەن كولەمىمەن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەنەرگيالىق تيىمدىلىك تۋراسىندا  وتەتىن ماڭىزدى الەم عالىمدارىنىڭ باسىن قوسقان ۇلكەن الاڭعا اينالدى.

ماسەلەن،  بەس مىڭ شارشى مەتردى الىپ جاتقان ارحيتەكتۋرالىق سيمۆولعا اينالعان كورمە كەشەنىنىڭ ورتالىق نىسانى «نۇر الەم» ديامەترى 80 مەتر، بيىكتىگى 100 مەتر قۇرايتىن الەمدەگى ەڭ ۇلكەن سفەرالىق عيمارات.

كەلۋشىلەر قازاقستاننىڭ تاريحى، مادەنيەتى، سالت-ءداستۇرى، كورىكتى جەرلەرى، سونىمەن قاتار ەلدىڭ جەتىستىكتەرىمەن تانىسا الاتىنداي، عيماراتتىڭ 1 قاباتىندا قازاقستاننىڭ پاۆيلونى ورنالاسقان. نۇر الەم قاراپايىم مۇراجايدان ارتىق، ول كورمە وتكەننەن كەيىن ءوز بەتىنشە يننوۆاتسيالىق حاب ءارى مانىزدى زەرتتەۋ جانە مادەني ورتالىققا اينالماق. عارىش، كۇن، بيوماسسا، جەل، سۋ جانە كينەتيكا - قۋات كوزدەرىنىڭ نەگىزگى تۇرلەرى كورسەتىلەتىن، بولاشاق مۇراجايىنىڭ 2-8 قاباتتارىندا ورنالاسقان ەكسپوزيتسيالىق كەڭىستىكتەردى قابىلداۋ مۇمكىندىگى ساندىق، مۋلتيمەديالىق جانە ينتەراكتيۆتى تەحنولوگيالار ارقاسىندا نىعايا تۇسكەن. عيمارات ۇستىندەگى شولۋ الاڭىنا ليفت ارقىلى كوتەرىلىپ، بۇكىل ەكسپو اۋدانىنا اشىلاتىن ادەمى كورىنىستى تاماشالاۋعا بولادى. بولاشاقتىڭ قالاسى مەن جاسىل ەكونوميكا  كونتسەپتسياسى نەگىزىندە ۇسىنىلعان جوبالار كوپتىڭ كوزايىمىنا اينالعان.

ال رەسەي پاۆيلونى تولىعىمەن اركتيكا تاقىرىبنا نەگىزدەلگەن.  ونىڭ ەنەرگەتيكاسى مەن ترانسپورتتىق الەۋەتىن پايدالانۋعا ارنالعان. استانانىڭ وسى ءبىر ىستىق كۇندەرىندە كورمەگە كەلۋشىلەردىڭ دەنى اسىعا تاماشالايتىن پاۆيلونداردىڭ ءبىرى دە وسى.

تەحنولوگيادان گورى مادەنيەت پەن رۋحانيلىققا نەگىزدەلگەن كورمە زالدارىنىڭ  ءبىرى- ۆاتيكان پاۆيلونى. قاراڭعىلانعان بولمەلەر، قارا قابىرعالار، تابيعات بەينەلەنگەن كارتينالارعا تولى پاۆيلون كورمە قوناقتارىن ايرىقشا اسەرگە بولەۋدە.

كورمەگە قاتىسۋشى 115 مەملەكەتتىڭ ارقايسىسى  ءتول مادەنيەتى، تاريحىنا نەگىزدەپ بولاشاق ەنەرگياسىن كورسەتۋگە تىرىسقان.

ماسەلەن، وزبەكستان پاۆيلونىنىڭ مەنەدجەرى ۋميدا حوشيموۆا ءوز ەلىنىڭ پاۆيلونى نەسىمەن ەرەكشەلەنەتىنىن ايتىپ بەردى: « 2030 جىلى بۇكىل الەمدە ەنەرگيا پايدالانۋ 50% -عا ارتپاق. ەنەرگەتيكالىق رەسۋرستار تاۋسىلىپ، ادامزات جاڭا ەنەرگيا كوزدەرىن ىزدەۋدە. بۇل تۇرعىدا وزبەكستان دا ىزدەنىس ۇستىندە. بالامالى ەنەگيا كوزدەرىنىڭ الەۋەتىن پايدالانۋ ءبىز ءۇشىن دە ماڭىزدى. پاۆيلونىمىزدا ارنايى اقپاراتتىق تابلو ورنالاسقان. ودان ەلىمىزدەگى بالامالى ەنەرگيا تۇرلەرى تۋرالى تولىق ماعلۇمات الا الاسىز».

1350 شارشى مەتر اۋماقتى الىپ جاتقان وزبەكستان پاۆيلونىندا نەگىزىنەن يننوۆاتسيالىق جوبالار ۇسىنىلعان. كورمەگە كەلۋشىلەردىڭ كوڭىلىنەن شىققانى، اسىرەسە، تاشكەنتتەگى تۋرين پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بازاسىندا جاسالعان اۆتوموبيل. كۇننەن قۋات الاتىن كولىك ءتورت ساعات ىشىندە زاريادتالىپ، 700 شاقىرىمعا دەيىن جەتەدى ەكەن. اتالمىش اۆتوكولىكتى  2030 جىلدان باستاپ شىعارماق.

«وزبەكستاننىڭ بولاشاق ەنەرگياسى – ول جاستارى. بۇگىندە وزبەك جاستارى بيومەحانيكا، بالامالى ەنەرگەتيكا، ماشينا جاساۋداعى الدىڭعى قاتارلى تەحنولوگيالاردى پايدالانىپ، وعان ءوز ۇلەستەرىن قوسۋدا»- دەيدى وزبەك كورمەسىن ۇيىمداستىرۋشىلادىڭ ءبىرى.

بۇل پاۆيلونداعى حالىق كوپ شوعىرلانعان «ارتەل» كومپانياسىنىڭ سمارتفونى ورنالاسقان جەر بولدى.  سمارت ەرەكشەلىگى ونىڭ يننوۆاتسيالىعىندا، ياعني ول مەحانيكالىق ساعات پرينتسيپىمەن قوزعالىستان زاريادتالادى.

ەكى قاباتتان تۇراتىن وزبەكستان پاۆيلونىنىڭ ەكىنشى قاباتى وزبەك حالقىنىڭ مادەنيەتىمەن جاقىنىراق تانىسا تۇسكىسى كەلەتىندەرگە ارنالعان. جالپى ۇشكە بولىنگەن زالداردىڭ العاشقىسى ىسكەرلىك باعىتقا ارنالسا،ياعني ۇلتتىق  كولىك كومپانياسى ۇسىنعان جوبالارعا،ال  كەلەسى كورمە زالى بۇل ەلدىڭ تۋريستىك الەۋەتىنەن حاباردار ەتەدى.

البەتتە، «استانا ەكسپو-2017» كورمەسى قازاقستاندىقتار ءۇشىن جاۋاپتى شارا. يننوۆاتسيا مەن قاتار وزىق ءداستۇرى قوسا جۇرەتىن، زاماناۋي ءبىلىم بەرۋ مەن تابىس اكەلەتىن عىلىمي جوبالار،ەكولوگيا مەن ادامي كاپيتال. مىنە، وسىلار-بولاشاق ەنەرگياسى.

زارينا ادىلبەك

Abai.kz