ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قاي مەرەكەنىڭ مەرەيى ۇستەم، مارتەبەسى بيىك؟ بۇگىندە  قوعامىمىزدا وسى ساۋالدىڭ ناقتى جاۋابىن تابا الماي باسى قاتىپ،قينالىپ جۇرگەندەر از ەمەس. ارنايى قابىلدانعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەرەكەلەر تۋرالى» زاڭىنا سۇيەنسەك، ەرەكشە تاريحي ماڭىزى بار، ۇلتتىق مەرەكە بولىپ تابىلاتىن تاۋەلسىزدىك كۇنىنەن قىمبات مەرەكە جوق. ءيا، بۇل مەرەكە - ۇلىق مەرەكە، شىن مانىندەگى ۇلى مەرەكە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى اتقان كۇن، بوداندىقتىڭ بۇعاۋى بىت-شىت بولىپ،حالقىمىز بوستاندىقتىڭ ءدامىن تاتقان كۇن! ەلباسىمىزدىڭ تىلىمەن ايتساق، «ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان ەر قازاقتىڭ ەڭ اسىل مۇراتى ەڭسەلى ەل بولۋ ەدى. ەلىم دەپ ەڭىرەگەن اقىندارىمىز «ەگەمەن بولماي ەل بولماس، ەتەكتەن كەسىپ جەڭ بولماس» دەپ جىرلايتىن ەدى. ارعى زامانداردى ايتپاعاننىڭ وزىندە، تەك كەيىنگى ەكى عاسىردىڭ ىشىندە حالقىمىزدىڭ ءوز بوستاندىعى جولىندا ەكى جۇزدەن استام ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرگە شىققانى وسىنىڭ دالەلى...»

ءيا، قازاق جەرىندە اتقان تاۋەلسىزدىك تاڭى اتىراۋ مەن التاي، ارقا مەن الاتاۋ اراسىن جايلاپ جاتقان  مىنا دارحان دالانىڭ ءتوسىن بىلەكتىڭ كۇشىمەن، نايزانىڭ ۇشىمەن، قىلىشتىڭ جۇزىمەن قورعاعان، قانىمەن، تەرىمەن سۋارعان اتا-بابالارىمىزدىڭ، بوستاندىق ءۇشىن جان پيدا قىلعان الاش ارىستارىنىڭ قاسيەتتى كۇرەسىنىڭ زاڭدى جەمىسى، ناقتى ناتيجەسى ەكەنى داۋسىز.

ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قاي مەرەكەنىڭ مەرەيى ۇستەم، مارتەبەسى بيىك؟ بۇگىندە  قوعامىمىزدا وسى ساۋالدىڭ ناقتى جاۋابىن تابا الماي باسى قاتىپ،قينالىپ جۇرگەندەر از ەمەس. ارنايى قابىلدانعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەرەكەلەر تۋرالى» زاڭىنا سۇيەنسەك، ەرەكشە تاريحي ماڭىزى بار، ۇلتتىق مەرەكە بولىپ تابىلاتىن تاۋەلسىزدىك كۇنىنەن قىمبات مەرەكە جوق. ءيا، بۇل مەرەكە - ۇلىق مەرەكە، شىن مانىندەگى ۇلى مەرەكە، ازاتتىقتىڭ اق تاڭى اتقان كۇن، بوداندىقتىڭ بۇعاۋى بىت-شىت بولىپ،حالقىمىز بوستاندىقتىڭ ءدامىن تاتقان كۇن! ەلباسىمىزدىڭ تىلىمەن ايتساق، «ەجەلدەن ەركىندىك اڭساعان ەر قازاقتىڭ ەڭ اسىل مۇراتى ەڭسەلى ەل بولۋ ەدى. ەلىم دەپ ەڭىرەگەن اقىندارىمىز «ەگەمەن بولماي ەل بولماس، ەتەكتەن كەسىپ جەڭ بولماس» دەپ جىرلايتىن ەدى. ارعى زامانداردى ايتپاعاننىڭ وزىندە، تەك كەيىنگى ەكى عاسىردىڭ ىشىندە حالقىمىزدىڭ ءوز بوستاندىعى جولىندا ەكى جۇزدەن استام ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستەرگە شىققانى وسىنىڭ دالەلى...»

ءيا، قازاق جەرىندە اتقان تاۋەلسىزدىك تاڭى اتىراۋ مەن التاي، ارقا مەن الاتاۋ اراسىن جايلاپ جاتقان  مىنا دارحان دالانىڭ ءتوسىن بىلەكتىڭ كۇشىمەن، نايزانىڭ ۇشىمەن، قىلىشتىڭ جۇزىمەن قورعاعان، قانىمەن، تەرىمەن سۋارعان اتا-بابالارىمىزدىڭ، بوستاندىق ءۇشىن جان پيدا قىلعان الاش ارىستارىنىڭ قاسيەتتى كۇرەسىنىڭ زاڭدى جەمىسى، ناقتى ناتيجەسى ەكەنى داۋسىز.

سولايى-سولاي-اۋ، بىراق ءدال قازىر ەلىمىز وسى مەرەكەگە ەمەس، جاڭا جىل قارەكەتىنە قىزۋ كىرىسىپ كەتكەن ساتتە. قازىر استانانىڭ قاي بۇرىشىنا بارساڭ دا ابىر-سابىر، الەم-جالەم، جۇرت بىردەڭەدەن قۇر قالاتىنداي جانتالاسىپ، بەلۋاردان قار ءتۇسىپ، قاڭتار ەسىك قاعىپ تۇرعانداي دۇرلىگىپ  جاتىر. بۇل تەك بيىلعى جاعداي ەمەس، بىلتىر دا، ونىڭ الدىندا دا سولاي بولعان. سوعان قاراعاندا، جاڭا جىل مەرەكەسىنە دايىندىقتى ەكى اي بۇرىن باستاۋ سالتىمىزعا ءسىڭىپ، داستۇرىمىزگە ەنىپ كەتكەندەي مە،قالاي؟! وسىدان كەيىن ويلاناسىڭ، باسىڭ قاتادى. «مەرەكەنى ۇيىمداستىرۋعا جاۋاپتى ادامدار نەگە جۇرىسىنەن جاڭىلدى؟ بىزگە تاۋەلسىزدىك قىمبات پا، جاڭا جىل قىمبات پا؟ نەگە قاسيەتتى مەرەكەلەرىمىز، ونىڭ ىشىندە ايت تا بار،ناۋرىز دا بار،قايداعى ءبىر داڭعازا شارالاردىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ، ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىز تاپتالىپ، اسىل داستۇرلەرىمىز  اياق­استى بولا بەرۋى كەرەك؟ وسى بىزدە نامىس بار ما؟ الدە ءبىز تاريحي سانانى، مەملەكەتشىلدىك سانانى قالىپتاستىرىپ بولدىق پا، سان عاسىرلار بويى حالقىمىزدىڭ قاسىرەتىنە اينالعان وتارلاۋدىڭ ومىرتقاسىن ۇزدىك پە؟..»

پرەزيدەنتىمىز «تاۋەلسىزدىكتىڭ كەزەكتى جىلدىعىن اتاپ ءوتۋ بىزگە ەڭ الدىمەن توي تويلاۋ ءۇشىن ەمەس، وي ويلاۋ ءۇشىن كەرەك» دەگەن ەدى. ءبىز وسى سوزدەردىڭ تەرەڭىنە بويلاپ،ۇلتتىڭ بولاشاعىن ويلاپ، ۇلى كۇندى  حالقىمىزدى وتانسۇيگiشتiك سەزiمi مەن يدەيالارىنا تاربيە­لەۋ­گە، وڭ الەۋمەتتiك ماڭىزى بار قۇندىلىقتاردى قالىپتاستىرۋعا پايدالانىپ وتىرمىز با؟ ءبىزدىڭ ەلىمىزدە باستى مەرەكە تاۋەلسىزدىك كۇنىنە دايىندىق نەگە ەرتە قولعا الىنبايدى، نەگە ونىڭ شەڭبەرىندە التى الاشتى بiر يدەيا­نىڭ توڭiرەگiندە توپتاستىراتىن جالپىۇلتتىق iس-شارالار ۇيىمداستىرىلمايدى؟

اللا تاعالا نيەتىمىزدى قولداپ، ەڭسەلى ەل بولۋدىڭ جولىنا تۇستىك، تاريحي ولشەممەن العاندا، قاس-قاعىم ساتتە اۋلەتىمىز اسىپ، داۋلەتىمىز تاسىپ، بۇكىل الەمگە تانىلدىق.ەندىگى جەردە جالتاقتاۋىمىزعا، جالپاقتاۋىمىزعا جول بولسىن. وشكەنىمىزدى جاندىرىپ، جوعالتقانىمىزدى تۇگەندەپ، ۇلتتىق رۋحىمىزدى اسقاقتاتپايمىز با. ول ءۇشىن  تاۋەلسىزدىك مەرەكەسىنە دايىندىقتى ءبىر-ەكى كۇن قالعاندا ەمەس، كەم دەگەندە ءبىر اي بۇرىن باستاپ، ونىڭ ءمان-ماعىناسىن، قادىر-قاسيەتىن  ۇقتىراتىن سان- الۋان  شارالار ۇيىمداستىرۋ ءجون ەمەس پە. مۇنداي باستامانى حالىق قولدايدى. كوشەلەر، بارلىق قوعامدىق ورىندار تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ ايشىقتى بەلگىلەرىمەن اجارلانسا،  ۇلتىمىزدى قايتا جاڭعىرتىپ، وزiندiك قاسيەتتەرiن جوعالتپاي، وركەنيەت تورiنەن ءوز ورىنىن ويىپ  الاتىنداي جاعداي جاسالسا،نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى. سوندا حالىقتىڭ رۋحى كوتەرىلەدى، سوندا بولاشاق يەسى- جاستارىمىز قاسيەتتى مەرەكەگە دەگەن ىستىق سەزىمدەرىن ايالاپ، ەلىن، جەرىن، ۇلتىن ءسۇيىپ وسەدى. بۇگىنگى تاڭدا ءبىز ءۇشىن ۇلى مۇرات، ەڭ ماڭىزدى ماسەلە وسى بولسا كەرەك.

كەيبىرەۋلەرگە بۇل ۇساق ماسەلە بولىپ كورىنۋى مۇمكىن،ءتىپتى دە ولاي ەمەس. تاۋەلسىزدىگىمىزدى ءوز دارەجەسىندە ۇلىقتاي الماي جاتقانىمىز، بۇل سايىپ كەلگەندە، ەلگە سىن، ءىس باسىندا جۇرگەن ەرگە سىن! ءبىر جاعىنان، بۇل ونىڭ قادىرىن تۇسىنە الماي ،ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى دارىپتەي الماي  وتىرعان دارمەنسىزدىگىمىزدى ايعاقتاسا، ەكىنشى جاعىنان، ءالى دە بولسا،سول باياعى كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ، ءتىپتى وعان دەيىنگى اق پاتشانىڭ وتارلاۋشىلىق ساياساتىنىڭ شىرماۋىنان شىعا الماي كەلە جاتقانىمىزدى كورسەتەدى.

توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنى - جاھاندانۋدىڭ جويقىن كۇشi­نiڭ جەتەگiنە ەرiپ،ورىندى-ورىنسىز جەلپىلدەيمىز دەپ، قاز بولامىن دەپ سۋعا كەتكەن قارعانىڭ كەبىن كيىپ جۇرمەيىك. ۇرپاعىمىز ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدان اداسىپ قالماسىن دەسەك، شىن اسىلدى جاسىقتان اجىراتىپ، اتا-بابانىڭ اماناتىن،حالقىمىزدىڭ سالت-ءداستۇرىن اسپەتتەيتىن، جاستارىمىزدى جاقسىلىققا جەتەلەيتىن تاۋەلسىزدىك تويىنىڭ مەرەيىن دە، مارتەبەسىن دە وسىرەيىك. باسقا تويلار تويلانباسا، تويلانباسىن، ال تاۋەلسىزدىك  مەرەكەسى ۇلتتىڭ ۇيۋىنا، قازاق ەلى كوشىنىڭ كوركەيۋىنە، ازاماتتارىمىزدىڭ بويىندا وتانشىلدىق، ەلجاندىلىق، مەملەكەتشىلدىك قاسيەتتەردىڭ قالىپتاسۋىنا قىزمەت ەتۋگە ءتيىس. ول ءۇشىن قاسيەتتى مەرەكەگە كوزقاراستى تۇبەگەيلى وزگەرتۋ قاجەت.

«اباي-اقپارات»