شالا قازاقتار قالاي سويلەيدى؟
شالا قازاقتاردىڭ تىلدەرىندە ادام اتتارىن قىسقارتىپ ايتۋى:
باكە (بەرىك) – بەكو، سەكە (سەرىك) – سەكو، ەرەكە (ەرمەك) – ەكو، ماكە (ماقان) – ماكس، كاكە (كاۋكەن) – كوليا، ساكە (ساندۋعاش) – ساندۋ، باكە (باقىتگۇل) – باحا، باكە (باحتيار) – بوحتي، ەسەكە (ەسەن) – ەسيتا، اسەكە (اسقار) – اسيوكا، تاكە (تالعات) – تۋكا، باكە (بولات) – بوكا، كۇلەكە (كۇلپان) – كليونا ت.ب. سەكە (سەكەن) – سيكوش، بەكە (بەكەن) – بيكوش.
شالا قازاقتاردىڭ سويلەمدەگى سوزدەردىڭ اراسىنا كەرەكسىز سوزدەردى قوسىپ جازۋى (ايتۋى):
| بالاباقشا
كىتاپحانا زالى جۇمىس ىستەيدى قازاق ءتىلى ءانشى قۇرىلىسشى ۇيرەتۋ گازعا ارنالعان ماماندار دايارلاۋ وقۋ ورىنى ءبىلىمىن جەتىلدىرۋ ماماندار كولىكتى جۋ ۇن گازەت سىرا بالمۇزداق قانت ۇساق قانت سابيلەر تومەنگى سىنىپ دۇكەندەر دۇكەندەر توعانداردى تازارتۋ گاز قۇبىرى بايلانىس بولىمشەسى جەڭىلدىكتەر جاسالادى تاقىرىپ كەپىلسىز ايىپ تولەۋ كوڭىل كوتەرۋ بيىلعى كوكتەمدە بيىلعى جازدا سويلەمەيتىن ۇل اقشا تولەۋ (اۋدارۋ) گاز قۇبىرىن جوندەۋ دامۋ كۇن ءتارتىبى سۋسىندار ۇلتتىق تاعامدار تاربيە ەم جاساۋ ءدارىحانا قاۋىپسىزدىك يماندى ادام قازاقى (-شىل) ادام ولەڭدەر اڭگىمە سىنشىل ادام ادامشىلىعى قازىرگى زامانداعى 1. ىسمەر ادام كەشكە دەيىن تاڭ اتقانشا تاڭ الدىندا كەشكە تاياۋ اۋىزشا ايتۋ جازباشا قويما ەلۋ جىلدىق توي 1. ارزان باعا دۇكەندەر ۇيقىسىزدىق 2. ارزان ۇيلەر ساپالى ساپاسىز تالداۋ وي-ءورىسىن دامىتۋ تۇرعىن ۇيلەر سپورت سارايى تابيعي قورىق ەمتيحان تاپسىرۋ تابيعي قالپىندا «اينۇر» اسحاناسى اكىمشىلىك، اكىمدىك تۇرعىلىقتى جەرى كورپە وراما نان تەرگەۋ توبى جاياۋلار سولاي بەرىڭىز ۇساقتاپ بەرىڭىز ءبىر قاربىز ءبىر جۇك ماشينەسى بۇل ۇل ون شەگە 1. ون كۇن ىشىندە 2. تۇعىر ءبىر بيلەت ءبىر قوراپ ءسۇت ءبىر ءۇي تۇرعىزدى كومەك بولا ما ون جۇمىرتقا 3. وتۋگە بولمايدى 4. جول ەرەجەسى 5. ىشەك اۋرۋى اسحانا ەمحانا وقىتۋ ء(بىلىم بەرۋ) ەت ء(سۇت) ساتۋ زاڭ قىزمەتى جەتكىزۋ سۋسىن وتباسى جۇمىس ساپارىمەن قابىلەت بيلەت بيلەتپەن كىرۋ مەكتەپ ىستىق جۇگەرى اسكەري كيىمدەر |
بوبەكجاي بالاباقشا
كىتاپحانا تانۋ زالى جۇمىس جاسايد كاسىبي قازاق ءتىلى كاسىبي ءانشى كاسىبي ءۇي سالۋشى كاسىبي ۇيرەتۋ كاسىبي گازعا ارنالعان كاسىبي شەبەرلەر دايارلاۋ كاسىبي وقۋ ورنى كاسىبي قۇزىرەتتىلىگىن ارتتىرۋ كاسىبي شەبەرلەر كولىكتى كاسىبي جۋ توگىلمەلى بيداي ۇنى كۇشتى گازەت قۇيىلمالى سىرا قۇيىلمالى بالمۇزداق ولشەنبەلى قانت مايدا ولشەنبەلى قانت مايدا بالدار تومەنگى مايدا سىنىپ دۇكەندەر جەلىسى ىڭعايلى دۇكەندەر جەلىسى توعاندار جەلىسىن تازارتۋ گاز قۇبىرى جەلىسى بايلانىس بولىمشەسى جەلىسى جەڭىلدىكتەر جۇيەسى جاسالاد تانسىق تاقىرىپ كەپىلزاتسىز ايىپ پۇل تولەمى مادەني كونىل كوتەرۋ بيىلعى جىل كوكتەمدە بيىلعى جىل جازدا سويلەپ بىلمەيتىن بالا عالامدىق اقشا تولەم جەلىسى گاز قۇبىرى جەلىسىن جوندەۋ كەنجە دامۋ جۇيەلى كۇن ءتارتىبى ءداستۇرلى سۋسىندار ءداستۇرلى ۇلتتىق مازىرلەر ۋىز تاربيە ەم-شارا جاساۋ الەۋمەتتىك ءدارىحانا الەۋمەتتىك قاۋىپسىزدىك يماناۋي ادام قازاقي ادام يماناۋي ولەندەر زاماناۋي اڭگىمە سىني كوزقاراستى ادام ادامي قاسيەتتەرى قازىرگى زاماناۋي كاسىبي كيىم جاساۋشى ادام كەشكە جاقىنعا شەيىن تان جاقىنعا شەيىن تانعا جاقىنعا تاياۋ كەشكە جاقىنعا تاياۋ اۋىز ەكى تىلدە ايتۋ جازبا تىلدە جۇكتەر قويماسى ەلۋ جىلدىق مەرەيتوي قولجەتىمدى باعا وتە ءدامدى دۇكەندەر جەلىسى قىمىز ۇيقىسىزدىق قولجەتىمدى ۇيلەر جوعارى دەڭگەيدەگى ساپا ناشار دەڭگەيدەگى ساپا كەشەندى تالداۋ وي-ءورىسىن كەشەندى دامىتۋ تۇرعىن ۇيلەر كەشەنى سپورت سارايى كەشەنى تابيعي قورىق كەشەنى كەشەندى ەمتيحان تاپسىرۋ تابيعي كەشەندى قالپىندا اينۋرا اسحاناسى كەشەنى اكىمشىلىك جايلار مەكەن-جايى ماحابات كورپەسى شىعىس حالال سامساسى جەدەل تەرگەۋ توبى جاياۋ جۇرگىنشىلەر سولاي ۇرا بەرىنىز مايدالاپ ۇرا بەرىنىز ءبىر تال قاربىز ءبىر تال جۇك ءماشىنى ءبىر تال بالا ون تال شەگە ون كۇنتىزبەلىك كۇن ىشىندە كەلەلى تۇعىر (22 تامىز 2015ج) ءبىر تال بيلەت ءبىر تال ءسۇت ءبىر تال ءۇي تۇرعىزدى كومەك بولا الا ما؟ ون تال تۇقىم وتۋگە تيىم سالىنادى جول قوزعالىسى ەرەجەسى جەدەل ىشەك اۋرۋى تاماق ءىشۋ ورتالىعى دەنساۋلىق ورتالىعى ءبىلىم بەرۋ ورتالىعى ەت ء(سۇت) ورتالىعى ساتۋ ورتالىعى قۇقىقتىق قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى جەتكىزۋ كوش باسشىسى دەنساۋلىق سۋسىنى مەرەيلى وتباسى جۇمىس ساپارى اياسىندا كوشباسشىلىق قابىلەت كىرمە بيلەت كىرۋ كىرمە بيلەتپەن باقىت مەكتەبى ىستىق پىسىرىلگەن جۇگەرى اسكەري ءپىشىن ارنايى كيىمدەر
|
شالا قازاقتاردىڭ سوزدەردىڭ سوڭعى بۋىنىن بۇكتەپ، ىشىنە قاراي قايىرىپ سويلەۋى (جازۋى):
| باسىلۋ، باسىلۋى
اشىلۋ، اشىلىمى تەرۋ، تەرىلۋى جازىلۋ، جازىلۋى تاراتۋ، تاراتىلۋى قويۋ، قويىلىمى شاقىرۋ، شاقىرىلۋى وقۋ، وقىلۋى اينالما جول كوبەيتۋ، كوبەيتىلۋى ۇستاۋى، ۇستاۋ ء(وزىن-ءوزى) ءتۇسىرۋ، ءتۇسىرىلۋى ءوسىرۋ، ءوسىرۋى اۋدارۋ، اۋدارىلۋى تولەۋ، تولەنۋى ءباسپاسوز، باسپاسوزدە ءوتىنىم ايتا المايمىن بارا المايمىن وتە المايمىن تۇرا المايمىن كورە المايمىن ايتىپ وتىرمىن بارامىن كەلەمىن وتكەلى تۇرمىن تۇرامىن كورىنبەيدى
ايتقان جوقپىن بارعان جوقپىن كەلگەن جوقپىن تۇرعان جوقپىن كورگەن جوقپىن
ايتتىم باردىم كەلدىم ءوتتىم كوردىم ءجۇردىم
سۇرايمىن سۇرامايمىن بەرمەيمىن كورمەيمىن ەستىمەيمىن جازبايمىن ساتپايمىن ۇستامايمىن
ويناعان ەمەسپىن كورگەن ەمەسپىن بىلگەن ەمەسپىن سۇراعان ەمەسپىن العان ەمەسپىن اشامىن، جابامىن بىلىرەمىن، بۇلدىرەمىن |
باسىلىم، باسىلىمى
اشىلىم، اشىلىمى تەرىلىم، تەرىلىمى جازىلىم، جازىلىمى تاراتىلىم، تاراتىلىمى قويىلىم، قويىلىمى شاقىرىلىم، شاقىرىلىمى وقىلىم، وقىلىمى اينالىم كوبەيتىلىم، كوبەيتىلىمى ۇستانىمى، ۇستانىم ءتۇسىرىلىم، ءتۇسىرىلىمى ءوسىرىلىم، ءوسىرىلىمى اۋدارىم، اۋدارىمى تولەم، تولەمى باسىلىم، باسىلىم بەتتەرىندە ءوتىنىم ايتا امايىم بار امايىم وتە امايىم تۇر امايىم كور امايىم ايتىپ وتىرىم بارام دەپ وتىرىم كەلەم دەپ وتىرىم وتەم دەپ وتىرىم تۇرام دەپ وتىرىم كومەي وتىرىم
ايتقان جوعىم بارعان جوعىم كەگەن جوعىم تۇعان جوعىم كوگەن جوعىم
ايتقام بارعام كەگەم وتكەم كوگەم جۇگەم
سۇرايىم سۇرامايىم بەرمەيىم كومەيىم ەسىتپەيىم جازبايىم ساتپايىم ۇستامايىم
ويناماعام كومەگەم بىمەگەم سۇراماعام اماعام اشام، جابام بىلدىرەم، بۇدىرەم
|
نۇرحالىق ابدىراقىن
Abai.kz
