وسىدان 25 جىل بۇرىن مەملەكەت باسشىسى ن. ءا. نازارباەۆتىڭ جارلىعىمەن ەلىمىزدىڭ قارۋلى كۇشتەرى قۇرىلعان ەدى.

ەرجۇرەك بابالارىمىز اق بىلەكتىڭ كۇشىمەن، اق نايزانىڭ ۇشىمەن قورعاعان ۇلانعايىر جەرىمىز بىزگە مۇراعا قالعان سوڭ، وتاندى قاستەرلەۋ جولىندا قالتقىسىز قىزمەت ەتۋ جانە ونى قورعاۋ – ءاربىر ازاماتتىڭ قاسيەتتى بورىشى بولماق. ال پەرزەنتتىك پارىزدى ورىنداۋدىڭ نەگىزگى جاۋاپكەرشىلىگى قاشان دا اسكەري قىزمەتكەرلەرگە ارتىلادى.

قر قارۋلى كۇشتەرى قۇرىلعالى مەملەكەتىمىزدەگى قورعانىس سالاسى ءبىراز بەلەستەن ءوتىپ، ءبىرشاما قامالداردى الدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قورعانىس مينيسترلىگى الدىندا قىسقا مەرزىم ىشىندە ۇتقىر، شايقاسقا قابىلەتتى ارميا قۇرۋ مىندەتى تۇردى. اسكەري مەكەمەلەردىڭ تولىققاندى جۇمىس ىستەۋىنە، زاڭنامالىق اكتىلەر پاكەتىنىڭ جاسالۋىنا، ونىڭ قابىلدانۋىنا، جاستاردى اسكەر قاتارىنا شاقىرۋعا، كۇندەلىكتى جاۋىنگەرلىك وقۋ-جاتتىعۋلاردى ۇيىمداستىرۋعا، اسكەرلەر مەن شتابتاردىڭ اسكەري-جاۋىنگەرلىك قىزمەتىنىڭ ءتارتىبىن بەلگىلەۋگە زور زەيىن سالىندى. شىعىس، وڭتۇستىك، باتىس جانە ورتالىق اسكەري وكرۋگتەرى قۇرىلىپ، ءۇش جۇيەلى شتاب – جاياۋ اسكەرلەر، اۋە قورعانىسى كۇشتەرى مەن اسكەري-تەڭىز كۇشتەرىنىڭ باس شتابتارى بەكىتىلدى.

جيىرما بەس جىل – تاۋەلسىز ەلدىڭ تىنىشتىعىن ساقتايتىن قارۋلى كۇشتەردىڭ قالىپتاسۋى ءۇشىن كوپ ۋاقىت ەمەس. جوعارعى باس قولباسشى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ تىكەلەي باسشىلىعىمەن جوعارى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتەگى ارميا قۇرىلدى دەۋگە تولىق نەگىز بار. بۇگىندە قازاقستان ءوز ازاماتتارىنىڭ اسكەري قىزمەت اتقارۋىنىڭ جاعدايى مەن ءتارتىبىن جەكە انىقتايدى، ءوز اۋماعىندا اسكەرلەردىڭ، قارۋ-جاراق پەن تەحنيكانىڭ ورنالاسۋ ماسەلەسىن شەشەدى. ءوزىنىڭ تولىققاندى قالىپتاسقان كەزەڭىندە ۇلتتىق اسكەر كۇشتەرى ازاماتتاردىڭ ەڭسەسىن تىكتەپ، ەركىندىگىن كەڭەيتىپ، ايانباي ەڭبەك ەتۋدە. سونىڭ ارقاسىندا اسكەرىمىز جىلدان جىلعا جاڭارىپ، ونىڭ كۇش-قۋاتى كۇننەن كۇنگە نىعايۋدا.

مەملەكەت وتان قورعاۋشىلاردى ءوز قامقورلىعىندا ۇستايدى. «اسكەري قىزمەت جانە اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ مارتەبەسى تۋرالى» قابىلدانعان زاڭ – بۇرىننان قولدانىستا بار «اسكەري مىندەت پەن اسكەري قىزمەت» جانە «اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ مارتەبەسى جانە ولاردىڭ وتباسى مۇشەلەرىن الەۋمەتتىك قورعاۋ تۋرالى» زاڭنامالىق اكتىلەردىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن بىرىكتىرگەن قۇجات. جاڭا زاڭدا اسكەريلەرگە قاتىستى قاجەتتى الەۋمەتتىك اسپەكتىلەر كەڭىنەن قامتىلعان. اسكەري قىزمەتتە بولۋدىڭ شەكتى جاسىنىڭ مەرزىمى ۇلعايتىلدى. سوعان سايكەس، جوعارعى سەرجانتتىق قۇرام اسكەري قىزمەتشىلەرى مەن پودپولكوۆنيكتەر — 45 جاستان 47 جاسقا، پولكوۆنيكتەر — 53 جاستان 55 جاسقا، گەنەرال-مايور مەن گەنەرال-لەيتەنانتتار — 58 جاستان 60 جاسقا دەيىن قىزمەت ەتەدى. تۇرعىن ۇيگە مۇقتاج بارلىق ساناتتاعى اسكەري قىزمەتشىلەر اسكەري قىزمەتىن وتكەرۋ كەزەڭىندە تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. جاڭا زاڭ بويىنشا اسكەري قىزمەتتە 10 جانە ودان كوپ جىل بولعان اسكەري قىزمەتشىلەرگە قىزمەتتىك تۇرعىن ءۇي مەملەكەتتىك تۇرعىن ءۇي قورىنان بەرىلەدى. ولار ءۇيدى ەلىمىزدىڭ تۇرعىن ءۇي زاڭناماسىنداعى تارتىپپەن جەكەشەلەندىرۋگە قۇقىلى. زەينەتكە شىققان اسكەري قىزمەتشىلەرگە لايىقتى قامقورلىق جاسالىپ وتىرعاندىعىن دا ايتا كەتكەن ءجون. جاڭا زاڭعا بايلانىستى اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جۇمىستان شىعۋ جاردەماقىسىنىڭ مولشەرى ارتتى. ەندى اسكەري قىزمەتتە كەمىندە 10 جىل بولعاندارعا 3 ايلىق قاراجات تولەنەدى. 10-20 جىل جۇمىس ىستەگەندەرگە — 5 ايلىق، ال 20-30 جىل ەڭبەك ەتكەندەرگە — 20 ايلىق قارجى بەرىلەدى. 30 جىلدان استام قىزمەت ەتكەندەر 30 ايلىق كولەمىندە اقشا الادى. جاردەماقى زەينەتكە شىعاتىن اسكەري قىزمەتشىنىڭ باسپاناسىنىڭ بار-جوعىنا قاراماستان تولەنەدى.

بۇگىندە اسكەري گارنيزونداردا سپورت كەشەندەرى، تۇرعىن ۇيلەر مەن جاتاقحانالار سالىنىپ، اسكەري قالاشىقتاردى كورىكتەندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلۋدە. جىل سايىن ارميا دالالىق جەرلەردە جەدەل جانە اسكەري دايىندىق بويىنشا 250-دەن استام ءىس-شارا وتكىزەدى. دايىندىق شارالارىنىڭ شارىقتاۋ شەگى – اسكەري شەرۋ بولىپ سانالادى. بۇل – قازاقستان ارمياسى اسكەري بولىمشەلەرىنىڭ كاسىبي ماشىعىنىڭ، ۇيلەسىمدىلىگى مەن مۇمكىندىكتەرىنىڭ ءىس جۇزىندەگى كورىنىسى.

اسكەريلەردىڭ جاۋىنگەرلىك الەۋەتى ەداۋىر ارتۋىنا جوسپارلى تۇردە جاۋىنگەرلىك دايارلىققا ارنالعان وقۋ-جاتتىعۋلاردىڭ جىل سايىن وتكىزىلۋى دە تۇرتكى بولدى. «قارۋلى كۇشتەردىڭ 25 جىلدىعىنا – جوعارى جاۋىنگەرلىك ازىرلىك!» ۇرانىمەن وتەتىن 2017 وقۋ جىلىندا اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جاۋىنگەرلىك دايارلىعىنداعى نەگىزگى كۇش-جىگەر اسكەرلەردىڭ جاۋىنگەرلىك قابىلەتتىلىگىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن ۇستاپ تۇرۋعا، جاۋىنگەرلىك دايارلىق ساباقتارىن ۇيىمداستىرۋ مەن وتكىزۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان. جۇمىلدىرۋ دايارلىعى جاۋىنگەرلىك ازىرلىكتىڭ جوعارى دارەجەسىنە كەلتىرۋ بويىنشا جاتتىقتىرۋلاردى قامتيتىن بولادى. قارۋلى كۇشتەردىڭ 25 جىلدىعىنا وراي اسكەري شەرۋدىڭ وتكىزىلۋى، سونداي-اق، شىلدەنىڭ 29-ى مەن تامىزدىڭ 12-ءى ارالىعىندا جوسپارلانعان ارميا حالىقارالىق ويىندارىنىڭ ماقساتى – اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ جاۋىنگەرلىك وقۋىنىڭ، سايىسقا ءتۇسۋ ءپىشىمىنىڭ تاجىريبەسىن جالعاستىرۋ جانە ولاردى ساپالى تۇرعىدا كەڭەيتۋ بولماق.

ايبىنى اسقاق، بايراعى بيىك مەملەكەتىمىزدىڭ باسشىسى ن. ءا. نازارباەۆ ايتپاقشى، «ارميانىڭ ءتارتىبى اۋىر دەسەدى، بىراق بۇل اۋىرتپالىق – قيىنشىلىق بەينەتى ەمەس، ەل قورعاۋ بەينەتى. ارميا – ءبىزدىڭ ەگەمەندى مەملەكەتىمىزدىڭ بەرىك قالقانى. ونى نىق ۇستاپ تۇرۋ – قاسيەتتى بورىش قانا ەمەس، سونداي-اق زور مارتەبە! ارميا قىزمەتى – ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ، قازاقستاننىڭ ءار شاڭىراعىنىڭ تىنىشتىعى مەن الاڭسىزدىعىنىڭ كەپىلى».

حاسەمباەۆا ك.م.

استانا قالاسىنىڭ مامانداندىرىلعان اۋدانارالىق

ەكونوميكالىق سوتىنىڭ باس مامانى

Abai.kz