گازەت رەداكتسياسىنا حات كەلدى. اۆتورى - ءۇمىت دوسقاليەۆا. تاعدىردىڭ تالكەگىمەن تەرگەۋ اباقتىسىنا جابىلعان ەكس-مينيستر جاقسىلىق دوسقاليەۆتىڭ اپكەسى. ءبىز بۇل حاتقا ەشقانداي تۇسىنىك بەرمەي، ءسال-ءپال گراماتيكالىق رەداكتسيالاۋمەن جاريا ەتۋدى ءجون كوردىك.

ءبىز قىركۇيەكتىڭ 25-ءى كۇنى جايسىز حابار ەستىپ، نە بولعانىن بىلەيىك دەپ، تەلەفون ارقىلى جاقسىلىقپەن حا­بارلاس­قانىمىزدا: «مەن تۇسكى اسقا كەلىپ، ۇيدە شاي ءىشىپ وتىر­مىن. جاعدايىم جاقسى، جۇمىسىم ءوز دەڭگەيىندە. مە­­نىڭ ءىش­كەن-جەگەنىم جوق، «فينپولدىڭ» مەندە نە شارۋاسى بار؟!» - دەگەن ەدى.

ءبىز دە باسپاسوزدە جاريا بولعان بۇل حاباردى تەرىسكە جورىدىق. سول كۇنى جاقسىلىقتىڭ ۇيىندە مەنىڭ ءسىڭلىم ماريا بار بولاتىن. ماريانىڭ ايتۋىنشا، 25 قىركۇيەك كۇنى تۇستەن كەيىن: «مەنى فينپول شاقىرتىپتى، بارىپ كەلەيىن...» - دەپ، جاقسىلىق ۇيدەن شىعىپ كەتكەن.

الدەبىر كەنجيننىڭ ارىزى بويىنشا «ءبىر كوتتەدج، ەكى ءۇي سىياقى العان، ونى جاقىندارىنا بەرگەن» دەگەن ايىپ تاعىلىپتى. ول كوتتەدج 2003 جىلى سالىنعان، 2004 جىلى تامىز ايىندا ءبىز سول ۇيدە بولعانبىز، وتە قاراپايىم، ەكى قاباتتى، ىشىندەگى جيhازى دا ارزانقول. ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنداعى شەنەۋنىكتەردىڭ ءزاۋلىم ۇيلەرىنە ۇقسامايدى، ەشقانداي كۇزەتى، قىزمەتشىسى جوق.

گازەت رەداكتسياسىنا حات كەلدى. اۆتورى - ءۇمىت دوسقاليەۆا. تاعدىردىڭ تالكەگىمەن تەرگەۋ اباقتىسىنا جابىلعان ەكس-مينيستر جاقسىلىق دوسقاليەۆتىڭ اپكەسى. ءبىز بۇل حاتقا ەشقانداي تۇسىنىك بەرمەي، ءسال-ءپال گراماتيكالىق رەداكتسيالاۋمەن جاريا ەتۋدى ءجون كوردىك.

ءبىز قىركۇيەكتىڭ 25-ءى كۇنى جايسىز حابار ەستىپ، نە بولعانىن بىلەيىك دەپ، تەلەفون ارقىلى جاقسىلىقپەن حا­بارلاس­قانىمىزدا: «مەن تۇسكى اسقا كەلىپ، ۇيدە شاي ءىشىپ وتىر­مىن. جاعدايىم جاقسى، جۇمىسىم ءوز دەڭگەيىندە. مە­­نىڭ ءىش­كەن-جەگەنىم جوق، «فينپولدىڭ» مەندە نە شارۋاسى بار؟!» - دەگەن ەدى.

ءبىز دە باسپاسوزدە جاريا بولعان بۇل حاباردى تەرىسكە جورىدىق. سول كۇنى جاقسىلىقتىڭ ۇيىندە مەنىڭ ءسىڭلىم ماريا بار بولاتىن. ماريانىڭ ايتۋىنشا، 25 قىركۇيەك كۇنى تۇستەن كەيىن: «مەنى فينپول شاقىرتىپتى، بارىپ كەلەيىن...» - دەپ، جاقسىلىق ۇيدەن شىعىپ كەتكەن.

الدەبىر كەنجيننىڭ ارىزى بويىنشا «ءبىر كوتتەدج، ەكى ءۇي سىياقى العان، ونى جاقىندارىنا بەرگەن» دەگەن ايىپ تاعىلىپتى. ول كوتتەدج 2003 جىلى سالىنعان، 2004 جىلى تامىز ايىندا ءبىز سول ۇيدە بولعانبىز، وتە قاراپايىم، ەكى قاباتتى، ىشىندەگى جيhازى دا ارزانقول. ەسىلدىڭ سول جاعالاۋىنداعى شەنەۋنىكتەردىڭ ءزاۋلىم ۇيلەرىنە ۇقسامايدى، ەشقانداي كۇزەتى، قىزمەتشىسى جوق.

جاقسىلىقتىڭ ەڭ جاقىن تۋىسى - ءبىز بەس قىزبىز. بىرەۋىمىزدە دە باسى ارتىق ءۇيىمىز جوق. كادىمگى 2-3 بولمەلى پاتەردە - ۇشەۋمىز، جەر ۇيدە ەكى اپالى-ءسىڭلىلى بولىپ تۇرىپ جاتىرمىز. ال استانادان ءۇي الامىز دەگەن ويدان اۋلاقپىز. جاقسىلىق مينيستر، دەپۋتات بولعان كەزدە، ونىڭ قىزمەتتىك لاۋازىمىن پايدالانعان ەمەسپىز. اقتوبەگە قىزمەت بابىمەن اۋىسىپ كەلگەندە، بىزگە 10-15 مينۋتكە كىرىپ شىعاتىن.

«رەسپۋبليكالىق اۋرۋحاناعا اۋىر حالدە جاتىر» دەگەندى ەستىپ، ءۇش اپاسى استاناعا باردىق. فينپولدىڭ كۇشەيتىلگەن كۇزەتى ءبىزدى ىنىمىزبەن جولىقتىرمادى. تەك سىرتتاي «ناۋقاسى قالىپتى جاعدايدا» دەگەندى ەستىپ، اقتوبەگە قايتتىق.

قازاننىڭ 12-ءسى كۇنى دارىگەرلىك ساراپتامانى تىڭداعان سوت وتىرىسى كەزىندە مەنىڭ جولداسىم جاقسىلىقتى كوردى. «مەنىڭ ەشقانداي كىنام جوق. قىزمەتىمدى اتقارىپ جۇرگەن جانمىن، وسىنداي كۇيگە ءتۇستىم. 26 قىركۇيەك پەن 12 قازان اراسىندا دارىگەرلەر جانىن سالىپ ەمدەپ، «فەتالالدى كلەتكا» سالدى. ال ولاي-بۇلاي بولىپ كەتسەم، «العاعا» اكە-شەشەمنىڭ قاسىنا جەرلەرسىڭدەر»، - دەپتى.

قانداي قاتىگەزدىك! جاقسىلىق قازاقستان ازاماتى ەمەس پە؟! قازاقتىڭ دارقان ەلىندە جانى اۋىرعاندا سايا تاپپادى! ول حالىق جاۋى ەمەس قوي، ۇكىمەتتىڭ مۇلكى ورنىندا ەمەس پە؟!

17 قاراشادا فينپولدىڭ جارشىسى م.جۇماباي مەنىڭ ىنىمە تاعى ەكى قىلمىستىق ءىس جاپسىرعانى تۋرالى مالىمدەمە تاراتتى. وسىعان قاراپ، بۇلاردىڭ ماقساتى - مەنىڭ ءىنىمدى قۇرتۋ، جوعارىداعى لاۋازىمدى ادامداردىڭ بەرگەن تاپسىرىسى وسىلاي دەپ ەسەپتەيمىن! سەبەبى، قازىرگى نارىق جاعدايىندا، باعا كۇندە قۇبىلىپ تۇرعاندا، سول زاتتاردى ساتىپ الاتىن تىكەلەي جاۋاپتى ادامدار بار ەمەس پە؟ ءارى سول مۇلىك مەديتسينا سالاسىنا ساتىپ الىنعان عوي - ۇيىنە ەمەس!

ال جۋىقتا تەلەديداردا جەدەل جاردەم اۋرۋحاناسىنىڭ اتىنا ماقتاۋ سوزدەر ايتىلدى. وزىق تەحنولوگيا ەنگىزىلگەنىن، ءتىپتى ۇشاق قوناتىن الاڭ سالىنعانى تۋرالى، 10 جەدەل جاردەم كولىگى الىنعانى تۋرالى، ولاردىڭ «وبسE» سامميتىنە قاتى­ساتىن ادامدارعا قىزمەت كورسەتۋگە دايار ەكەنىن مالىمدەدى. سوندا قالاي بولعانى؟ ەگەر اۋرۋحانا تالاپقا ساي سالىنباعان بولسا، قالاي قىزمەت كورسەتىپ جاتىر؟

فينپول سويىلىن سوعاتىنداي، 65 جاستاعى كەنجين دەگەن كىم؟ مەنىڭشە، بۇل ءىستىڭ ارتىندا جوعارى بيلىكتەگى توپتىڭ ىقپالى مەن تاپسىرىسى بارى انىق. ايتپەسە فينپول جان ۇشىرىپ، مەنىڭ ءىنىمدى قارالايتىن ماتەريالدار ىزدەمەس ەدى. بۇل - ناعىز قۋدالاۋشىلىق!

قازىر فينپول كوررۋپتسيامەن كۇرەستى جەلەۋ ەتىپ، ۇلكەن لاۋازىمدى ەل ازاماتتارىن وتىرعىزا باستادى، بۇل جوعارى بيلىكتى قورقىنىش پەن ۇرەي بيلەپ، ەلدە ادىلەتسىزدىكتىڭ بەت الىپ بارا جاتقانىن كورسەتەتىن سياقتى. ەل اۋزىندا ايتىلىپ جۇرگەندەي، جوعارعى ەليتالىق توپتاردىڭ بيلىككە تالاسىپ جاتقانى راس بولعانى عوي. سوندا بۇقارا حالىقتىڭ مۇڭ-مۇقتاجى مەن جاعدايىن كىم تىڭدايدى؟!

ەگەر كەمشىلىگى بولسا، بەس-التى جىل وتكەن سوڭ، جالا جاۋىپ قازبالاعانشا، ۋاقىتىندا ايتىپ جونگە سالماي ما؟ بۇل جاعداي - وتباسى، اعايىن-تۋىسى ءۇشىن ۇلكەن قاسىرەت! وسى جاعدايىمىزدى قاراپايىم حالىق تۇسىنەر دەپ ويلايمىن.

اقتوبە قالاسى

«وبششەستۆەننايا پوزيتسيا» ( «DAT» № 42 (79)  24 قاراشا 2010 جىل.