جۇما, 29 ناۋرىز 2024
اقمىلتىق 8880 24 پىكىر 5 قىركۇيەك, 2017 ساعات 10:58

ورىسشىلدىقتىڭ دا ءوز ورنى بار

قازىر كەڭەس وداعىنىڭ شەكپەنىنەن شىققان قاي ەلگە كوز سالساڭىز دا بارلىعىندا ۇلتتىق ورلەۋ ءجۇرىپ جاتىر. اسىرەسە، ىرگەلەس رەسەيدىڭ ءجونى بولەك. بۇلار «باتىستىق دەموكراتيانى» باسى ءبۇتىن قابىلداماي, وزىندىك دەربەس جولعا ءتۇسىپ، ورىس ۇلتشىلدىعىن اسپەتتەۋگە كوشتى.

قازىردىڭ وزىندە ۇلتشىلدارعا كورسەتىلگەن قولداۋدىڭ كۇشتىلىگىنەن رەسەيدە ۋلتراناتسيستىك باعىتتاعى كوپتەگەن قوزعالىس قالىپتاستى. سكينحەدتەر – سولاردىڭ ءبىرى. الايدا، كەيىنگى كەزدەرى ولاردىڭ ارەكەتىن باقىلاۋعا الىپ، باسبۇزارلارىنا باسۋ ايتۋ ارقىلى كرەمل ۇلتشىلدىقتىڭ مۇنداي ءتۇرى ءتيىمسىز ەكەنىن ءبىلدىردى. بۇل مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىنا قاۋىپتى، ياعني ىشتەگى اۆتونوميالىق رەسپۋبليكالاردىڭ قارسىلىعىن تۋعىزۋى مۇمكىن. «رەسەي تەك ورىس­تار ءۇشىن» دەپ ۇرانداتاتىن اپەرباقاندىعىنان ارىنى ويلاي المايتىن «تاقىرباستار» رەسەيدە وزدەرىنەن باسقا دا 400-گە جۋىق ۇلت تۇراتىنىن، ولاردىڭ دا ءوز ۇلتتىق نامىسى بار ەكەنىن كوزگە ىلگىسى كەلمەيدى. كرەملدە ولاردىڭ قولتىعىنا سۋ بۇركىپ، قۇتىرتىپ وتىرعاندار وتە كوپ. بۇيتە بەرسە، ولاردىڭ مۇنداي ارەكەتى «ءبىرتۇتاس رەسەي» دەگەن اتى عانا بار «قىرىق رۋ» رەسەيدە ۇلت ارازدىعىن قوزدىرىپ جىبەرۋى مۇمكىن، قوزدىرىپ تا ءجۇر. ونىڭ ارتى ەندى ەس جيىپ، ورىس يمپەرياسىن قايتا قۇرعىسى كەلەتىن اسىرەسە شوۆينيستەردىڭ ويى ورىندالماي، ءتىپتى رەسەيدىڭ ىرگەسىنىڭ سوگىلۋىنە اكەلىپ سوعۋى بەك ىقتيمال! سونىڭ وزىندە قازىرگى رەسەي باسشىلارى ءاربىر ورىستىڭ باياعى ۇلى حالىقپىز دەگەن ساناسىن قايتا وياتىپ، ولاردىڭ يمپەريالىق مۇراتىن العا قويۋدى كوزدەيدى. ياعني، كرەمل ورىستاردى ۇلتتىق كەمباعالدىقتان (نەپولنوتسەننوست) ارىلتىپ، ورىسقا ءجاي ورىس ەمەس، «ۇلى ورىس» ەكەنىن ولاردىڭ ميىنا سىڭىرۋگە كىرىستى.

باجايلاي قاراساق، قازىر رەسەي وسى تۇرعىداعى كوزدەگەن ماقساتىنا ەداۋىر جەتىپ تە قالدى. ال ءبىزدىڭ ورىس نە ىستەسە سونى ىستەيتىن، ەڭ اۋەلى ورىستىڭ كوڭىلىن تابۋدى ويلايتىن ورىسقۇمار مانساپتىلار سول ورىستان وسىنداي ۇلتشىلدىقتى – اۋەلى ءوز ۇلتىنىڭ جوق-جىتىگىن جاماۋدى ۇيرەنسە عوي... اتتەڭ، قازاقستانداعى جاعداي بۇعان كەرىسىنشە بولىپ وتىر. بىزدە مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت قازاق ۇلتى ءوز جەرىندە جاسىق، ۇياڭ ادامنىڭ كەبىن كيگەن. ءبىز قازىر ەڭ قۇرىعاندا، قالت-قۇلت ەتىپ، اياعىندا ازەر تۇرعان ماس ورىسقا دا قازاقشا ءتىل قاتىپ، سوسىن ودان قازاقشا جاۋاپ الا المايتىنىمىزعا نامىستانبايمىز. ول  «نە پونيمايۋ» دەسە بولدى، ءتىلىمىز كەلمەسە دە ويىمىزداعىنى وعان ورىسشا جەتكىزبەك بولىپ الەكتەنەمىز. ويتكەنى، دۇكەن سورەلەرىندەگى نان-تۇزىمىزدىڭ اتاۋلارىنان باستاپ، زاڭ-زاكۇندەرىمىز ءتۇپ-تۇگەل ورىس تىلىندە. جالپى وزگەنىڭ الدىندا ءوز تىلىڭدە سويلەي الماساڭ، ول سەنىڭ ءتىلىڭدى تۇسىنگىسى دە كەلمەي تۇرعانىن بىلە تۇرا سونىڭ تىلىندە سويلەپ تۇرساڭ، سەنىڭ بۇكىل كەمبالدىعىڭ سودان، ياعني ءوز تىلىڭدە تىڭداتا الماعاندىعىڭنان باستالادى ەكەن. ءبىزدىڭ ءبىراز باسشىلار ونى جاقسى بىلەدى. بىراق قاراتابان قازاققا ونى ايتپايدى دا، ايتقىزبايدى دا. وسىنداي كەمباعالدىق قازاق بالاسىن ورىستىڭ الدىندا دا، وزگەنىڭ الدىندا دا جاسقانشاق قىلادى.

سۇمدىعى سول ءبىز ءوز ەلىمىزدە تۇرىپ وزگەدەن قازاقشا جاۋاپ بەرۋدى تالاپ ەتە المايتىن وسى شاراسىزدىققا ەتىمىز ۇيرەنىپ، ول قانىمىزعا ءسىڭىپ بارادى. ناتيجەسىندە، بۇگىنگى قازاق باياعى اتا-بابالارىنىڭ ەرجۇرەك، نامىسقوي، وتانشىل دا باتىل قاسيەتتەرىنەن ايرىلىپ، ءبىر كەزدەرى ءوزى توزە المايتىن، كونە المايتىن نارسەلەرگە كونگىش، كونبىس بولىپ كەتتى. كوپ جىلعى ينتەرناتسيونالدىق ساياسات قازاقتى وسىنداي «تولەرانتنىي» ۇلتقا اينالدىردى. ال بۇنىڭ شىن اتى – قۇلمىنەز! ءبىزدىڭ بۇگىنگى ۇرپاعىمىز وسى قۇلمىنەزدىلىككە، ياعني، ورىستىڭ تىلىنە تاۋەلدىلىككە بىلدىرمەي تاربيەلەنۋدە. وسىنىڭ اسەرىنەن ۇلتىمىزدىڭ بويىندا سامارقاۋلىق، كەرەناۋلىق، نەمكەتتىلىك، سامسوزدىق دەپ اتالاتىن ءوز ۇرپاعىنىڭ ەرتەڭگى تاعدىرىنا جاۋاپسىز قارايتىن قۇلدىق قاسيەتتەر قالىپتاسىپ بارادى. بۇل قازاقتىڭ قانىنا سىڭگەن جاسىقتىققا، ۇلتتىق يمەنشەكتىككە، ۇلتتىق نامىسسىزدىققا اينالدى. قانداي ادەت، قىلىق تا قان ارقىلى ۇرپاققا بەرىلىپ وتىراتىنى عىلىمدا دالەلدەنگەن. بۇل گەنەتيكالىق زاڭدىلىق. قايران قازاق بۇنى «سىنىقتان باسقانىڭ ءبارى جۇعادى» دەپ كەتكەن. ءبىز بۇيتە بەرسەك، بۇگىنگى، ەرتەڭگى ۇل-قىزدارىمىز دا وزگە ۇلت وكىلدەرىنىڭ الدىندا الدەبىر جاسقانشاق، ۇياڭ كۇيدە تۇراتىن بولادى. ءبىر كەزدەرى «باسىنان دۇشپان ءسوزىن اسىرمايتىن، باسىنان دۇشپان ءسوزى اسىپ كەتسە، ەشقانداي پاتشاعا دا باس ۇرمايتىن» قازاق بالاسى قانداسىنىڭ، باۋىرلاسىنىڭ باسىنا كۇن تۋسا، ءوز باسىن اراشالاپ قالۋدى عانا ويلايتىن ارسىزدىق كۇيگە ءتۇستى. قازاق ۇلتىنىڭ سانا-سەزىمىن ۇلتتىق نامىسىن مۇنداي توقىراۋدان الىپ شىعىپ، قازاقتىڭ ءورشىل رۋحىن وياتاتىن ءبىر عانا جول بار. ول – ۇلتىم، قازاعىم دەپ، جۇرەگى قان قاقسايتىن ازاماتتارعا رەسەيدەگىدەي جان-جاقتى قولداۋ ءبىلدىرىپ، مەملەكەتتى قازاقىلاندىرۋ جۇمىستارىن باستاۋ. مەملەكەتتى قازاقىلاندىرۋ دەگەنىمىز مىنالار:

1. قازاقستاندا ادام ەستىمەگەن جاڭالىق شىقتى جاقىندا. ەندى، ورىس مەكتەبىندە وقيتىن ورىستار مەن «ورىس ءتىلدى قازاقتار» باياعى «تاز قالپىندا» كيريلليتساعا كىندىگى بايلانعان كۇيىندە قالا بەرەدى، ال قازاعىم، ۇلتىم، ەلىم، جەرىم دەپ شىبىن جانى شىرقىرايتىندار لاتىن الىپبيىنە كوشۋىنە بولاتىن بولدى. بۇلايشا ءبىر مەملەكەتتىڭ حالقىن ەكى ءتۇرلى قارىپپەن وقىتۋدىڭ ارعى جاعىندا سول مەملەكەتتى ۋكراينا-دونەتسك، لۋگانسك جانە مولدوۆا-پريدنەستروۆە سياقتى بولشەكتەۋ ساياساتى جاتقان جوق دەي الاسىز با؟

2. ەڭ اۋەلى قازاقستاندا رەسەي باسپاسوزىنە تەجەۋ سالۋ نەمەسە ازايتۋ. ويتكەنى، قازىر قازاقستاندا قاپتاعان ورىس ءباسپاسوزى مەن ورىسشا تەلەارنالار قازاقشادان الدەقايدا كوپ بولعاندىقتان بىزدە رەسەي ساياساتىن، ورىس مۇددەسىن ناسيحاتتاۋ ەمىن-ەركىن ءجۇرىپ جاتىر.

3. ەلىمىزدەگى تەلەارنالاردى قازاقىلاندىرۋ قاجەت. ويتكەنى تەلەديدار ءححى عاسىردىڭ ەڭ كۇشتى دە قاۋىپتى قۇرالى. مۇنى رەسەي مەن ۋكراينا تەكەتىرەسىنەن انىق بايقادىق. تەلەارنالارداعى سايقىمازاق، ارزان ءازىل-قالجىڭ، نە ءانىنىڭ، نە ءسوزىنىڭ ءمان-ماعىناسى جوق وتىرىك سازگەرلەر مەن وتىرىك انشىلەردى وتىرعىزىپ قويىپ، ءدامسىز سۇحباتتار جۇرگىزۋدى دەرەۋ توقتاتىپ، ولاردىڭ ورنىنا قازاقتىڭ ۇلتتىق مەملەكەتتىگىنىڭ ماسەلەلەرى، جەر ماسەلەسى سياقتى سالماقتى، قازاق جاس­تارى ءارى وياناتىن، ءارى ويلاناتىن حابار، كورسەتىلىمدەر جاساۋدى دەرەۋ باس­تاۋ كەرەك.

4. ورىس مەكتەپتەرىن، ارالاس مەكتەپتەردى، ورىس بالاباقشالارىن ازايتۋ كەرەك. سولتۇستىك ءۋالاياتتاردا (وبلىس دەگەندى دە توقتاتار شاق كەلدى) ورىس كوپ دەگەن بوس ءسوز. ولاردىڭ جارتىسى ۋكرايندار، نەمىستەر، پولياكتار. قازىر ولاردىڭ كوبى مەن ورىس­پىن دەمەيدى) ءوز ۇلتىنىڭ اتىن اتايدى.

5. مەملەكەتتىك قىزمەتكە تۇراتىن­دار قازاق تىلىنەن ەمتيحان تاپسىرۋى كەرەك. رەسەيدە گاستەربايتەرلەردەن دە ورىسشا ەمتيحان الۋدا، ال بىزدە ءىس قاعازدارى قازاق تىلىنە كوشىرىلۋى كەرەك دەگەن ءسوز كەيىنگى كەزدە مۇلدە ايتىلمايتىن بولدى.

6. ءىس قاعازدارى مەملەكەتتىك تىلگە كوشىرىلەدى دەگەن ۋادە جايىنا قالدى. ونىڭ ورنىنا پالەنىنشى جىلى 95 پايىز قازاقستاندىق قازاقشا سويلەيدى دەگەن ۇران بار. سوندىقتان ءىس قاعازدارىن قازاقشا جۇرگىزۋ ماسەلەسىن دەرەۋ قايتا قوزعاۋ كەرەك!

7. ورىس ءتىلى رەسمي ءتىل دەگەن باپتى الىپ تاستاۋ كەرەك. ءبىز وسىلاردى جۇزەگە اسىرساق، رەسپۋبليكاداعى كوپ دياسپورانىڭ ءبىرى بولۋعا «كونىپ» قالعان قازاق ۇلتىن قۇلمىنەز اۋرۋدان ايىقتىرىپ، بۇگىندە ۇلتسىزدىق اۋرۋىنا ۇشىراعان جاستارىمىزدىڭ ۇلتتىق نامىسىن وياتا الامىز. ءبىز قازىرگى ۇيقىلى-وياۋ كۇيدەن ارىلماساق، ءحالىمىز بۇدان جامان مۇشكىلدەنە بەرەدى. ۇلتتىق مۇددەنى تۇگەندەۋگە قازىردەن باستاپ كىرىسۋىمىز كەرەك. ءوزىڭىز قاراڭىزشى! قازاقستاندا كوپتەگەن ورىسشا گازەتتەردىڭ قازاق اۋىلدارىنىڭ اۋىر تۇرمىسى، يەسىز قالعان اۋىلدار نەمەسە قازاق ءتىلى مەملەكەتتىك دەڭگەيدە نەگە قولدانىلمايدى دەگەن ماسەلە كوتەرگەنىن كوردىڭىز بە؟ ولار كەرىسىنشە ورىس تىلىنە قىسىم جاسالۋدا، ورىستار كوشىپ كەتتى دەپ وتىرىك بايبالام سالۋدان جالىقپايدى. ءبىز ۋكرايناداعى بۇگىنگى جاعدايدان ساباق الىپ، رەسەيدىڭ يمپەرياليستىك پيعىلىنان وسى باستان قورعانۋىمىز، وعان كەز-كەلگەن جاعدايدا قارسى تۇرۋ قابىلەتىمىزدى نىعايتۋىمىز قاجەت. وسىلاي ەتسەك قانا الداعى ون جىلدىقتا بيلىك باسىنا كەلەتىن كەلەسى تولقىننىڭ ميىنا، ساناسىنا از دا بولسا ەڭ اۋەلى ۇلتىن ءسۇيۋدىڭ ءنارىن سىڭىرەر ەدىك.

ءبىز تاۋەلسىزدىك العانىمىزعا 25 جىل بولسا دا مەملەكەتتىك تۇرعىدا ەل يەسى قازاق ۇلتى ەكەنىن قازاققا دا، باسقاعا دا سەزىندىرۋگە باعىشتالعان شارا قولعا الىنباي وتىر دەۋگە بولادى. ءويتۋدىڭ ورنىنا قازاقتىڭ جەرىن، جەر بايلىقتارىن ءبارىمىز بىرىگىپ پايدالانۋىمىز كەرەك دەگەن اسىرەقىزىل ءسوزدى كوپىرتۋ كۇش الدى. ەلدىگىن ساقتاۋدى كوزدەگەن ءار مەملەكەت الدىمەن ۇلتتىق (يدەنتيچنوست) بىرتەكتىلىگىن قالىپتاستىرۋعا ۇمتىلادى. كورشىلەس وزبەك، ءازىربايجان، تۇركىمەن، بالتىق ەلدەرى ءسويتتى. مۇنى الەمدىك تاجىريبەدەن بايقاۋعا بولادى. مەملەكەت ىشىندەگى ۇساق ەتنيكالىق توپتار مەن كىرمەلەردى (دياسپورالاردى) مەملەكەت قۇراۋشى ۇلتتىڭ قۇرامىنا بىرىكتىرىپ، ىنتىماعى كۇشتى پاتشالىق جاساۋعا ۇمتىلۋ ادامزات تاريحىندا ەجەلدەن بار. قازاقتىڭ «بولىنگەندى ءبورى جەيدى» دەگەن ناقىلى دا اۋەلدە ەلدىڭ تۇتاستىعىن ويلاعاننان تۋعان بولاتىن. قازاقستانداعى قازىرگى جاعداي بۇلارعا مۇلدە كەرەعار باعىتتا دامۋدا. ماسەلەن، ءبىزدىڭ كەيبىر ساياساتكەرلەر ۇلتتى (قازاقستاندىقتاردى) بىرىكتىرۋگە ەمەس، ءوزارا جىكتەۋگە باعىتتالعان ساياسات جۇرگىزەتىن سياقتى. ۇلتتىق مۇددە مەن ۇلتتىق ساياساتتىڭ قىر-سىرىنان حابارى جوق شولاق بەلسەندىلەردىڭ، ساياساتكەرلەردىڭ، اسىرەسە ءبازبىر ورىستىلدىلەردىڭ جالعان ۇرانشىل، لەپىرمە سوزدەرىن تىڭداپ وتىرعاندا ەرىكسىز وسىنداي ويعا كەتەسىڭ. سالتاناتتى جيىنداردا، مەيرامداردا مىنبەردەن ءسوز باستاپ، كوسەمسىپ جۇرگەن ناندەردىڭ اۋزىنان «قازاقستاندا 130-دان استام ۇلت» تۇرادى دەگەنىن ەستىگەندە، وسىلار كەيدە نە سويلەپ تۇرعانىنا ءمان بەرمەي مە، الدە كۇللى 67% قازاقتى تۇككە تۇسىنبەيتىن نادان دەپ ويلاي ما دەگەن ويعا قالاسىڭ. سەبەبى مەملەكەت حالقىن بۇلايشا ۇلتىنا قاراي ءبولۋ بۇلىكشىلدىكتىڭ، قازىرگى تىلمەن ايتساق سەپاراتيزمنىڭ، ەكسترەميزمنىڭ ناق ءوزى. بۇلايشا جىكتەۋ ەشقاشان جاقسىلىققا اپارمايدى. جوعارى لاۋازىمدىلاردىڭ بۇلاي ءسوز ساپتاۋى، بۇلايشا ءسوز باس­تاۋى، ءتىپتى ساياسي قاتەلىك. سەبەبى، قازاقستان جۇزدەگەن ۇلت تۇراتىن فەدەراتسيا، نە بولماسا قۇراما شتاتتار ەمەس، ۋنيتارلىق مەملەكەت. ءبىزدىڭ قۇرامىمىزدا رەسەيدەگىدەي اۆتونوميالىق رەسپۋبليكالار جوق. ءبىز مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت – قازاق دەگەن حالىق ۇيىستىرعان ءبىرتۇتاس مەملەكەتپىز. سوندىقتان ەلىمىزدى مەكەندەگەن ورىس، تاتار، تۇرىكتەردى «ورىس حالقى»، «تاتار حالقى»، «تۇرىك حالقى» دەپ ەمەس، ەلىمىزدەگى ەتنيكالىق توپتار دەپ اتاعانىمىز ءجون.

ەشقاشان ءبىر مەملەكەتتە ەكى پاتشا بولمايتىنى سياقتى، ەكى ءتىل بولمايدى. سوندىقتان ءبىرىن – رەسمي، ءبىرىن – مەملەكەتتىك ءتىل دەپ ءبولۋ قاتەلىك. بۇل ۇلتتاردىڭ باسىن بىرىكتىرۋ ەمەس، الشاقتاتۋ! وسى جەردە بۇدان بىلاي ءبىز قازاقستاندا پالەنباي پايىز ورىس تۇرادى، ولارمەن ەسەپتەسۋىمىز كەرەك دەپ بۇكىل ۋكراين، نەمىس، ءتىپتى، چۋۆاش پەن موردۆيندەردى دە ورىس ساناتىنا قوسىپ، ورىستىڭ سانىن كوبەيتىپ سويلەۋدە ويلانۋىمىز كەرەك. ويتكەنى، كەيىنگى كەزدە ۋكراينداردىڭ دا، نەمىس، موردۆيندەردىڭ دە ءبىزدى ورىس دەۋدى قويىڭدار دەگەنىن ءجيى ەستيتىن بولدىق. دەمەك، قازاقستاندا 30 پايىزعا جۋىق ورىس تۇرادى دەگەن ءسوزدىڭ ءوزى وتىرىك بولعانى! كەيدە قازاقستاندىق ۇلت نەمەسە قازاقستانداعى حالىقتار دەپ سويلەۋگە قۇمارلاردىڭ ءسوز ساپتاسىنان امەريكاعا ەلىكتەگىسى كەلەتىندىك اڭعارىلادى. ونىڭ بەرجاعىندا 25 جىل ىشىندە ءتىلىمىزدى ءوز ەلىنىڭ تورىنە شىعارا المادىق. سونىڭ ءبارى از بولعانداي قازاق سابيلەرىن بالاباقشادان، ءبىرىنشى سىنىپتان باس­تاپ ۇشتىلدىلىككە كۇشتەپ وقىتۋعا كىرىستىك. بۇل – قازاق ۇلتىنىڭ قامىن ويلاعاندىقتان ويلاپ تابىلعان اقىل ەمەس، بۇل – قازاقتى ۇلتتىعىنان ايىرۋ، ۇلت ەمەس ءدۇبارا بىرنارسەگە – ايتەۋىر قارنى توق، كيىمى ءبۇتىن بولعانىنا ءماز ءبىر تىرشىلىك يەسىنە اينالدىرۋ ءۇشىن  نە وزدەرى، نە شەتەل مادەنيەتتانۋشىلارى دەپ اتالاتىن قاسكويلەردىڭ تاپسىرماسىمەن ويلاپ تاپقان قاسكويلىك. ويتكەنى، كوزىن اشقاننان اعىلشىنشا، ورىسشانى ارالاستىرىپ سويلەيتىن بايعۇس ءسابي ەرتەڭ تازا ءوز ۇلتىنىڭ ازاماتى بولايىن دەسە دە بولا المايدى. ال ەڭ اۋەلى ءوز ۇلتىنىڭ ازاماتى بولا الماعان ادام ەشقاشان كەيبىر ورىستىلدىلەر ايتاتىن «پلانەتارنىي»، «وبششەچەلوۆەچەسكي ماسشتابتاعى» ادام بولۋى مۇمكىن ەمەس. ول – ءجاي ساندىراق! بۇل عىلىمدا دا، ءومىر تاجىريبەسىندە دە دالەلدەنگەن نارسە. امەريكادا تۇراتىنداردىڭ ءبارى ۇلتىمىز امەريكالىق دەيدى دەگەن ءسوز جالعان. بۇل قازاقتى اداس­تىرۋ ءۇشىن ايتىلعان ارامزالىق. امەريكادا قىتاي – قىتايمىن، نەمىس – نەمىسپىن، اعىلشىن – اعىلشىنمىن، زاڭگى – زاڭگىمىن دەيدى. فەدەراتسيا بولعانىمەن، رەسەي باسشىلارى قازىر قاراۋىنداعى ۇلتتىڭ ءبارىن ورىسقا اينالدىرۋعا، قۇرامىنداعى مەملەكەتتەردى، ۇلتتاردى ورىستاندىرۋعا جانىن سالۋدا. ولاردىڭ بۇنىسى دا وسى يمپەريانى ساقتاپ قالۋدان، ونىڭ اۋقىمىن كەڭەيتۋدەن تۋعان امال.

ءبىزدىڭ مانادان بەرى ايتىپ وتىرعان بۇكىل كەمشىلىكتەرىمىز سوناۋ جىلدارى بيلىك قۇرعان كوممۋنيستىك يدەولوگيادان ءالى دە ىرگەمىزدى اجىراتپاعاندىعىمىزدان بولىپ وتىر. ايتپەسە، قازاق مەملەكەتىنىڭ بابالار سالىپ كەتكەن ەش ەلدىكىنەن كەم ەمەس ءوز جولى بار بولاتىن. ءبىز بۇرىنعى تەكتىلىگىمىز جاعىنان دا، بۇگىنگى اس تا توك بايلىعىمىز جاعىنان دا الىپ قاراعاندا ازياداعى  بۇكىل الاش جۇرتىنا ءجون سىلتەيتىن ۇلاعاتكەر مەملەكەت بولۋعا ءتيىس ەدىك. قازاق تاريحىنىڭ ءون بويىنا كوز جىبەرسەڭىز، قازاقتىڭ حاندارى مەن باي-باتشالارى، بي-مىرزالارى ەڭ اۋەلى قازاقتىڭ، قالا بەردى الاش جۇرتىنىڭ قامىن ويلاعان. ال ءبىز الدىمەن ورىسشا ويلاپ نەمەسە ورىسشانى تىڭداپ الىپ، سوسىن سونى قازاقشاعا اۋدارىپ سويلەۋگە تىرىساتىن، ورىستىڭ وزىعى مەن توزىعىن سارالاي المايتىن كوممۋنيستەر مەن كومسومولداردىڭ، سولاردىڭ جاندايشاپ اقساقالسىماقتارىن تىڭداۋدىڭ كەسىرىنەن وسى ۇلى ۇلتتىق قاسيەتتەن، وسى ۇلى ۇلتتىق پارىق، پاراساتتان، ۇلتتىق نامىستان جۇرداي بولدىق. ال جوعالعاندى جونگە كەلتىرۋ قاشاندا قيىن.

مىرزان كەنجەباي، اقىن، قر مادەنيەت قايراتكەرى

Abai.kz

 

24 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1571
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2265
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3565