قازاقتىڭ نامىسىنا تيۋ ءۇشىن ياعني ونىڭ تەكتىك ساناسىن وياتۋ ءۇشىن ونىڭ رۋى جايلى ايتساڭ جەتكىلىكتى. ال، قازاقتى جەر-جەبىرىنە جەتكىزىپ جامانداپ جاتساڭ دا كوبى تىرپ ەتپەيدى. ول ۇلتتىق سانانىڭ تومەن، نە مۇلدەم جوق ەكەنىن كورسەتەدى. بۇل، ۇلت بولىپ قالىپتاسپاعان حالىق پەن توبىردىڭ اراسىنداعى قوعامنىڭ كەلبەتى.

فرانتسۋز، يتاليان، تۇرىك، ورىس، وزبەك، جاپون... ەشقايسىسى ءبىز سياقتى رۋعا بولىنبەيدى. بۇل قازاقتىڭ "فەنومەنى". اعايىن رەنجىمەس! ءبىز ومىردە وزىمىزگە الدىمەن نە كەرەك ەكەنىن تۇسىنبەي ءدۇبارا بولىپ جۇرگەن قوعامبىز. قازاققا الدىمەن قازاق حالقىنىڭ بىرلىگى، ودان كەيىن قازاقستان مەملەكەتىنىڭ بىرلىگى جانە ءۇشىنشى تۇركى حالىقتارىنىڭ بىرلىگى قاجەت جانە وسى ءۇش بىرلىك ساقتالعاندا ءبىزدىڭ تاۋەلسىز مەملەكەتىمىز باياندى بولادى. قازاقتىڭ تۇتاس ۇلت بولىپ قالىپتاسۋىنا كەدەرگى ەكى نارسە بار: ءبىرىنشى - ول انا ءتىلىن بىلمەيتىن ياعني ۇرپاعىن دا انا تىلىندە تاربيەلەي المايتىن ماڭگۇرتتەر جانە ەكىنشى، تۇتاس ۇلتتى اتا، رۋ، تايپا جۇزگە بولەتىندەر. بۇل ەكەۋى ۇلتتىڭ قالىپتاسۋىنا كەدەرگى بولاتىن سانالىق نەمەسە رۋحاني دەبيليزمنىڭ تۇرلەرى. سەبەبى، بۇنىڭ ەكەۋىن دە وركەنيەتتى ەلدەردىڭ ەشقايسىسىندا كەزدەستىرمەيسىڭ. كەرىسىنشە، افريكاداعى رۋ، تايپاعا بولىنگەن العاشقى قاۋىمدىق تايپالارى اراسىنداعى ونداعان جىلدارعا سوزىلعان ترايبوليزم سوعىستارىنان كورەمىز.

سوندا ءبىز قايسىسىنا جاقىنبىز؟! تۋر حەيەردال كونگوداعى (ورتالىق افريكا) لاق، تانا تايپالارى تۋرالى جازسا، ايوۆا شتاتىنداعى (اقش) امەريكا ۇندىلەرىنىڭ اداي تايپاسى (بايكال ماڭىنان ب.د.د. 32-2,0 مىڭج. اراسىندا كەتكەن) سايت ارقىلى ءوز رۋلاستارىن ىزدەۋدە. سول ۇندىستەر اقش-تا افروامەريكالىقتاردان 4 ساتى تومەن تۇرعان، زەردەلىك (ينتەللەكتۋالدىق) تۇرعىدان قوعامعا پايداسىز دەپ تاۋىپ رەزەرۆاتسيادا تۇراتىندار. ال، ىزدەڭدەر رەزەرۆاتسيادان تۋىستارىڭدى.

ۇلتتى قالىپتاستىراتىن ەنگىزگى كۇش - ول ۇلتتىق زيالىلار. قازاقتىڭ ۇلت بولىپ قالىپتاسۋىندا نەگىزگى ءرولدى اتقارعان الاشورداشىلار بولدى. ءبىزدىڭ كەيبىر جازعىشتار قازاقتىڭ قوعامى دا، زيالىلارى دا "سال اۋىرۋىنا ۇشىراعان" ولار كۇرەسۋگە دارمەنسىز دەگەن دياگنوز قويىپ، ساۋەگەيلىك ايتۋدا. ول ارينە زيالىلار مەن اۋىردىڭ ءۇستى، جەڭىلدىڭ استىمەن جۇرۋگە بەيىمدەلگەن
جولبيكەلەر مەن زياندىلاردىڭ ۇلت الدىنداعى بورىشتارىن وتەمەۋى ءۇشىن تاپتىرمايتىن سىلتاۋ. زيالىلاردىڭ ۋاقىت، ەل، ۇلت الدىنداعى مىندەتى ۇلتتىق سانانى وياتىپ دامىتۋ، تولىققاندى ۇلتتى قالىپتاستىرىپ، ونى وركەنيەتكە جەتكىزۋ بولعاندىقتان، وعان وسى ماقساتتارعا جەتۋ جولىندا كۇرەستەن باسقا جول قالمايدى. باسقاسىنىڭ ءبارى ەسالاڭدار مەن جولبيكەلەردىڭ تىرلىگى.

ءتورت قۇبىلاسى تەڭ، تولىققاندى ۇلت بولۋ ءۇشىن ارامىزدا الدىمەن جات جانىنان تۇڭىلەتىن بىرلىك بولۋ كەرەك. مۇمكىن قازاقتىڭ بىرلىگى ءۇشىن اعايىننان دا بەزەتىن جاعداي بولسا، سول قادامعا بارۋ كەرەك.

جانۇزاق اكىم

Abai.kz