مۇحتار ءابليازوۆتىڭ بتا-بانكتەن جىمقىرعان قاراجاتىن قازاقستانعا قايتارۋ بويىنشا مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ اتقارىپ جاتقان جۇمىسىنا كاسىپكەرلەردىڭ كوڭىلى تولمايدى. بۇل تۋرالى «اتامەكەن» ۇەپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا قر مەتاللۋرگيا ءوندىرىسى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ۆلاديمير دۆورەتسكي مالىمدەدى.
«اتامەكەن» ۇەپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا كاسىپورىنداردى ساۋىقتىرۋ بويىنشا ەكونوميكالىق پالاتانىڭ ۇسىنىستارى تالقىلانعان. جيىندا ەكونوميستەر قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى وراز جاندوسوۆ، «حالىق بانك» باسقارما ءتورايىمى ءۇمىت شاياحمەتوۆا، «كازكوممەرتسبانك» باسقارما ءتورايىمى نينا جۋسۋپوۆا، قارجى جانە سالىق كەڭەسشىلەرى پالاتاسىنىڭ باس ديرەكتورى ەكاتەرينا نيكيتينسكايا، «Astana group» پرەزيدەنتى نۇرلان سماعۇلوۆ، تاعى باسقالارى بايانداما جاسادى.
پىكىر الماسۋ كەزىندە كاسىپورىنداردى ساۋىقتىرۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورى مەن بانك جۇيەسىن قوسىمشا قارجىلاندىرۋ قاجەتتىگى بىرنەشە رەت ايتىلدى. «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ بانك سەكتورى جانە كورپوراتيۆتى تاۋەكەل جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى اباي ەسكەندىروۆ تە وسى ماسەلەنى اتاپ ءوتتى.

مۇحتار ءابليازوۆتىڭ بتا-بانكتەن جىمقىرعان قاراجاتىن قازاقستانعا قايتارۋ بويىنشا مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ اتقارىپ جاتقان جۇمىسىنا كاسىپكەرلەردىڭ كوڭىلى تولمايدى. بۇل تۋرالى «اتامەكەن» ۇەپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا قر مەتاللۋرگيا ءوندىرىسى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ۆلاديمير دۆورەتسكي مالىمدەدى.
«اتامەكەن» ۇەپ پرەزيديۋمىنىڭ وتىرىسىندا كاسىپورىنداردى ساۋىقتىرۋ بويىنشا ەكونوميكالىق پالاتانىڭ ۇسىنىستارى تالقىلانعان. جيىندا ەكونوميستەر قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى وراز جاندوسوۆ، «حالىق بانك» باسقارما ءتورايىمى ءۇمىت شاياحمەتوۆا، «كازكوممەرتسبانك» باسقارما ءتورايىمى نينا جۋسۋپوۆا، قارجى جانە سالىق كەڭەسشىلەرى پالاتاسىنىڭ باس ديرەكتورى ەكاتەرينا نيكيتينسكايا، «Astana group» پرەزيدەنتى نۇرلان سماعۇلوۆ، تاعى باسقالارى بايانداما جاسادى.
پىكىر الماسۋ كەزىندە كاسىپورىنداردى ساۋىقتىرۋ باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ەكونوميكانىڭ ناقتى سەكتورى مەن بانك جۇيەسىن قوسىمشا قارجىلاندىرۋ قاجەتتىگى بىرنەشە رەت ايتىلدى. «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ بانك سەكتورى جانە كورپوراتيۆتى تاۋەكەل جونىندەگى باسقارۋشى ديرەكتورى اباي ەسكەندىروۆ تە وسى ماسەلەنى اتاپ ءوتتى.
وسىعان بايلانىستى، قر مەتاللۋرگيا ءوندىرىسى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ۆلاديمير دۆورەتسكي «سامۇرىق-قازىنا» قورى توراعاسىنىڭ نازارىن بتا-بانكتى تىعىرىقتان شىعارۋعا جۇمسالعان قاراجاتقا اۋداردى. «قارجىلىق داعدارىستان شىعۋعا بولىنگەن قاراجاتتىڭ تەڭ جارتىسى بتا-بانكتىڭ جاعدايىن تۇراقتاندىرۋعا جۇمسالدى. مۇحتار ءابليازوۆ كاسىپورىندار مەن جەكە تۇلعالاردىڭ دەپوزيتتەرىن بانكتەن جىمقىرعانىنىڭ كەسىرى بۇل» - دەيدى ۆلاديمير دۆورەتسكي. ال بتا قارىزدارىنىڭ رەسترۋكتۋريزاتسياسىن «سامۇرىق-قازىنا» وتكىزگەندىكتەن، بانك قاراجاتىنىڭ بولاشاعىنا قور دا جاۋاپتى.
«ساراپشىلاردىڭ ەسەبىنشە، بتا-بانكتى باسقارىپ تۇرعان كەزىندە مۇحتار ءابليازوۆ وففشورلار مەن نەگىزسىز نەسيەلەر ارقىلى قازاقستاننان 10 ميلليارد اقش دوللارىن الىپ شىعىپتى. سوندا ول ءاربىر قازاقستاندىقتان 1000 دوللارداي ۇرلادى دەگەن ءسوز. بۇل قاراجاتتىڭ ىشىندە قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جوعارعى رەيتينگىن جامىلىپ شەتەلدەن الىنعان قارىزدار، قازاقستاندىق كاسىپورىنداردىڭ دەپوزيتتەرى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ جيناقتارى بار» - دەپ اتاپ ءوتتى ۆ. دۆورەتسكي.
ۆ. دۆورەتسكي بيىلعى جىلدىڭ اقپان ايىندا «اتامەكەن» باسقارماسى مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ الدىندا بانكتەن ۇرلانعان اقشانى قايتارۋ تۋرالى ماسەلە كوتەرگەنىن ەسكە سالدى. «قازىر بارلىعىمىز يندۋستريالداندىرۋ باعدارلاماسىن قوسىمشا قارجىلاندىرىپ، ورتا جانە شاعىن بيزنەسكە قولداۋ كورسەتۋ كەرەكتىگىن ايتامىز. ءابليازوۆتىڭ ەسەپ-شوتتارىندا جاتقان قاراجاتتى ەلگە قايتارىپ، قازاقستان ەكونوميكاسىنا جۇمىس ىستەتۋ كەرەك» - دەدى ول.
كاسىپكەردىڭ ايتۋىنشا، ءابليازوۆتىڭ تىيىم سالىنعان ەسەپ-شوتتارىنداعى قاراجاتتىڭ تاعدىرىن قازاقستان حالقى شەشۋى ءتيىس، سەبەبى بانكتەن ۇرلانعان اقشانى كاسىپورىندار مەن جەكە تۇلعالارعا مەملەكەت قايتارىپ بەردى، ياعني ۇلتتىق قوردان اقشا الىندى.
ۆ. دۆورەتسكي مەن ونىڭ ارىپتەستەرى كوتەرگەن بۇل ماسەلەگە «سامۇرىق-قازىنا» قورىنىڭ وكىلى جاۋاپ بەرە المادى. ونىڭ ايتۋىنشا، بتا-بانكتەن جىمقىرىلعان قىرۋار قارجىنى قايتارۋ «ەكىتالاي»، قاراجات «قايتپاي قالۋى دا مۇمكىن».
بۇل جاۋاپ كاسىپكەرلەردىڭ نارازىلىعىن تۋدىردى. ناتيجەسىندە، كاسىپكەرلەر پالاتا باسقارماسىنا بتا-بانكتەن جىمقىرىلعان قاراجاتتى قايتارۋ جونىندە مەملەكەتتىك ورگاندارعا ساۋال جولداۋدى تاپسىرىپ، ءابليازوۆتىڭ تىيىم سالىنعان ەسەپ-شوتتارىنداعى قاراجاتتى قازاقستاندىقتاردىڭ قاداعالاۋىن تالاپ ەتتى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى، رەسەي فەدەراتسياسى، شۆەيتساريا كونفەدەراتسياسى، ۇلىبريتانيا جانە سولتۇستىك يرلانديا بىرىككەن كورولدىگىنىڭ پروكۋراتۋرا جانە ادىلەت ورگاندارىنا قازاقستان كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعىنىڭ اتىنان

ۇندەۋ

سوڭعى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە الدەبىر قۇرىلىمدار ءبىزدىڭ ەل مەن قازاقستاننىڭ بەلگىلى قوعام جانە مەملەكەتتىك قايراتكەرلەرىنىڭ اتىنا نۇقسان كەلتىرۋگە ارەكەت جاساپ ءجۇر. بۇل پيعىل قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا شاعىمدانۋ نەمەسە بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى ارقىلى لاقاپ تاراتۋ ارقىلى ىسكە اسىرىلادى.
بۇل ءىس-ارەكەتتى ۇيىمداستىرىپ، قارجىلاندىرىپ وتىرعان مۇحتار ءابليازوۆ وسىلايشا «ساياسي قۋعىنعا ۇشىراپ، تەپەرىش كورگەن ساياساتكەر» ءارى وتانىمىز - قازاقستاننىڭ باس قارسىلاسى اتانۋدى كوزدەيتىنى بارشاعا ءمالىم.
ال قازاقستان مەن كورشىلەس مەملەكەتتەردە بۇل ادامدى الاياق، افەريست دەپ بىلەدى. جاقىندا بەرگەن سۇحباتىندا ءابليازوۆتىڭ ءوزى تۇرمەدە وتىرعان كەزىندە (مەملەكەتتىك قارجىنى اسا ءىرى مولشەردە جىمقىرعانى ءۇشىن) كوپ ۇرلاعانى ءۇشىن باسقا تۇتقىنداردىڭ اراسىندا بەدەلدى بولعانىن ايتىپ، ماقتانعان. («ۆزگلياد» گازەتى، 24 قاراشا 2010 جىل)
قازاقستان مەملەكەتىنىڭ ساياسي وپپونەنتى بولىپ كورىنگىسى كەلگەنىمەن، ونىڭ شىنتۋايتىنا كەلگەندە كىم ەكەنىن وسى ءبىر سۇحباتتاعى سوزدەرى ايقىندايدى.
بتا بانكىندەگى الاياقتىق ارەكەتتەرىنە دەيىن دە ءابليازوۆتىڭ اتاعى (رەپۋتاتسياسى) بارشاعا ءمالىم بولاتىن. ۇكىمەت شەنەۋنىگى، مينيستر بولا تۇرىپ ول ەكونوميكانىڭ ءبىر سالاسىن شىر اينالدىرعان قىلمىستىق جوبالارىمەن اتى شىققان. قىلمىسى اشكەرەلەنگەندە ءابليازوۆ سوتتالدى، بىراق وكىنىش بىلدىرگەن سوڭ، پرەزيدەنت وعان راقىمشىلىق جاسادى. الايدا ول ادال ەڭبەك ەتەم دەگەن ۋادەسىندە تۇرمادى.
ءابليازوۆتىڭ تۇرمەدەن شىعۋى بتا بانكتىڭ بۇرىنعى يەسى ەرجان تاتىشەۆتىڭ ولىمىمەن تۇسپا-تۇس كەلىپ، ول ەلدەگى ءىرى بانكتەردىڭ ءبىرىنىڭ تىزگىنىن قولىنا العاندا بيزنەس-قاۋىمداستىق كۇماندانىپ ەدى. ءابليازوۆتىڭ قىلمىستىق كارەراسىنداعى مۇنداي قاندى ىزدەر رەسەي مەن ۋكراينادا دا تابىلعانى ەندى بەلگىلى بولىپ جاتىر.
ساراپشىلاردىڭ ەسەبىنە جۇگىنسەك، بتا بانكتى باسقارىپ تۇرعان شاعىندا مۇحتار ءابليازوۆ وففشورلار مەن نەگىزسىز نەسيەلەر ارقىلى قازاقستاننان 10 ميلليارد اقش دوللارىن الىپ شىققان.
بۇل سومماعا قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ جوعارعى رەيتينگىنە جۇگىنىپ العان شەتەلدىك قارىزدارى، قازاقستاندىق كاسىپورىنداردىڭ دەپوزيتتەرى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ جيناقتارى كىرەدى. ياعني، ءابليازوۆ قاراپايىم قازاقستاندىقتاردىڭ جيناپ-تەرگەنىن ۇرلاپ، جەرگە قاراتىپ كەتتى.
ونىڭ قىلمىستىق ارەكەتىنىڭ اۋقىمىن ەلەستەتۋ ءۇشىن قازاقستاننىڭ قارجى داعدارىسىنان شىعۋعا 15 ميلليارد دوللار بولگەنىن ەسكە سالسا بولادى (بۇل قاراجاتتىڭ ءبىر بولىگى بتا بانكتىڭ تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتۋگە جۇمسالدى). باسقاشا ايتساق، قازاقستان ءۇشىن قارجى داعدارىسىنىڭ كەسىرىنەن كەلگەن شىعىننىڭ 70 % ءابليازوۆتىڭ قىلمىستىق ارەكەتىنەن قۇرالادى.
بۇعان قوسا، رەسەيلىك ورگانداردىڭ مالىمەتىنشە، ءابليازوۆ پەن ونىڭ قولشوقپارلارى رەسەي فەدەراتسياسىنان دا ميلليارد دوللاردان استام قارجى جىمقىرعان. وسىعان بايلانىستى ماسكەۋ سوتى ونى قاماۋعا الۋ تۋرالى ۇكىم شىعاردى.
ال وسى قىلمىسكەر ءارى الاياق ەندى ساياسي قايراتكەر اتانۋعا تىرىسىپ ءجۇر.
كەي مالىمەتكە جۇگىنسەك، قازاقستاندىقتاردان ۇرلانعان اقشانىڭ ارقاسىندا ءابليازوۆ ءوز وتانىن باتىس باسپاسوزىندە قارابەت ەتۋ ءۇشىن تولەپ، سانى شەكسىز قىزمەتشىلەر مەن كۇزەتشىلەردى جالداپ، پاتەرلەر مەن كەڭسەلەردى يەلەنىپ وتىر.
ونىڭ قىلمىستىق كاپيتالى قازاقستانداعى بىرنەشە ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردى، ساياسي پارتيالار مەن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىن قارجىلاندىرۋدا. بۇل اقپارات قۇرالدارى ادەتتە ءوز دەمەۋشىلەرىن «ليبەرال»، «شىنشىل» ازامات رەتىندە ناسيحاتتاپ، ۇرانداتىپ ءجۇر. كەي مالىمەت بويىنشا، «ك+» تەلەارناسى، «رەسپۋبليكا»، «ۆزگلياد» گازەتتەرى، عالامتورداعى كوپتەگەن سايتتار دا ءابليازوۆتىڭ قاراجاتىنىڭ ارقاسىندا جارىق كورىپ وتىر.
ءابليازوۆتىڭ كەز كەلگەن ادىسكە جۇگىنەتىنىن ونىڭ دەمەۋشىلىك كورسەتىپ وتىرعان پارتيالارىنان-اق بايقاۋعا بولادى. ونىڭ مۇددەسىن ءوزىن ليبەرالدى ۇيىم دەپ جاريالايتىن «العا» پارتياسى مەن ورتودوكسالدى كوممۋنيستىك پارتيا قورعايدى. بۇلاردىڭ العاشقىسى - قاراقۇرىم حالىققا مۇلدەم بەيتانىس، ايعايى ءبىر تامىر-تانىستاردىڭ ۇيىرمەسى بولسا، ەكىنشىسى - ستالين زامانىندا حالىقتى ناقاقتان-ناقاق ساياسي رەپرەسسياعا ۇشىراتىپ، قازاق حالقىنىڭ 60% قىرعان قاندى پارتيا. ول ازداي جەكە كاسىپكەرلىكتى ۇدايى قۋدالاپ كەلگەن كوممۋنيستەردىڭ كاسىپكەرلەرگە دەگەن تاپتىق جەك كورىنىشى دە بارشاعا ايان.
سوندا كوزقاراستارى قايشى ساياساتكەرلەر مەن قاشقىن وليگارحتىڭ باسىن قوسىپ وتىرعان نە؟ جاۋاپ بىرەۋ: بيلىك قۇمارلىق پەن وزگەنىڭ اقشاسىن يەلەنسەك دەگەن اشكوزدىك.
وكىنىشكە قاراي، كەز كەلگەن مەملەكەتتەگى سياقتى، ءبىزدىڭ ەلدە دە اقشا ءۇشىن ارىن ساتىپ، جالعان اقپاراتتى شىندىققا بالامالاپ تاراتاتىن ازاماتتار بار. اقپاراتتىق تەررور، الەۋمەتتىك جانە ۇلتتىق ارازدىقتى ءورشىتۋ، ەل اراسىنا ىرىتكى سالۋ، جەكەمەنشىكتى قايتا ءبولىپ، كۇش قولدانۋعا شاقىرۋ - ءابليازوۆ قولداناتىن ۇگىت-ناسيحاتىنىڭ كورنەكتى ءتۇرى.
تمد ەلدەرىنىڭ جەمقورلارى مەن قىلمىسكەرلەرى ەۋروپانى پانالايتىن ادەت شىعارعانى بەلگىلى. وسى تۇستا مۇحتار ءابليازوۆتىڭ قۇداسى، كەزىندە ءىرى شەنەۋنىك اتانعان ۆيكتور حراپۋنوۆتى ايتپاساق، ءسوزدىڭ اتاسى ولەدى. ونىڭ وتباسى قازىر شۆەيتساريا كونفەدەراتسياسىنداعى ەڭ باي ادامداردىڭ قاتارىندا. قازاقستانداعى زەرگەرلىك بيزنەسىن 5 ميلليون دوللارعا ساتىپ، حراپۋنوۆتار جۇبى شۆەيتساريادا كەنەتتەن 300 ميلليوندىق بايلىقتىڭ يەسى بولىپ شىعا كەلدى.
ال ءابليازوۆتىڭ تۋعان قۇداسى كاسىپكەرلىكپەن ەشقاشان شۇعىلدانعان ەمەس. ەسەسىنە، ەلىمىزدەگى ەڭ ءىرى شاھاردىڭ اكىمى، مينيستر جانە تاۋ-كەنگە باي وندىرىستىك ولكەنىڭ (شىعىس قازاقستان) اكىمى قىزمەتىن اتقاردى. ول باسشىلىق جاساعان مەزگىلدە كوپتەگەن كاسىپكەرلەر ونىڭ تاراپىنان قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراپ، ءجابىر كوردى. ونى راستايتىن ايعاقتار دا بارشىلىق. ۆ.حراپۋنوۆ ەلدەن اسىعىس قاشقان كەزدە ورىنباسارى ءارى سەنىمدى وكىلى ا.سابدالين مەملەكەتتىك قىزمەتتە ءجۇرىپ، سىبايلاس جەمقورلىققا جول بەرگەنى ءۇشىن ءىستى بولدى. قۇداسىنىڭ زاڭعا قايشى تىرلىگىن كورە تۇرا، «ادىلدىك ءۇشىن مايدان اشىپ جۇرگەن» ءابليازوۆ ءوز تۋىسقانىن نەگە سوتقا تارتپايدى؟ سەبەبى مۇنىڭ ءبارى ونىڭ جەكە باسىنا ابىروي-مانساپ، ساياسي ۇپاي اپەرەتىن تىرلىك ەمەس!
«اتامەكەن» ۇەپ-نىڭ باسشىلارى بيىل اقپان ايىندا ەلىمىزدىڭ قۇزىرلى مەكەمەلەرىنە ءابليازوۆ پەن ونىڭ ۇيىمداسقان توبىن بتا بانك سالىمشىلارىنىڭ قوماقتى قارجىسىن ۇرلاپ، سىرتقا ميللياردتاعان اقش دوللارىن زاڭسىز شىعارعانى ءۇشىن جاۋاپكەرشىلىككە تارتۋ تۋرالى ساۋال جولدادى.
ءابليازوۆتىڭ جانە وعان قاراستى قۇرىلىمداردىڭ قىلمىستىق ءىس-ارەكەتىن تىيۋ قاجەتتىگىن قاداپ ايتتىق. قولدى بولعان قارجىنى تيىنىنا دەيىن ەلىمىزگە قايتارىلۋىن تالاپ ەتكەن ەدىك.
كاسىپكەرلەر كەڭەسىندە باس پروكۋرور مەن قۇقىق قورعاۋ قىزمەتىنىڭ باسشىلارى ءتيىستى شارالاردىڭ قابىلدانعانى تۋرالى ەسەپ تە بەرگەن.
الايدا توعىز اي وتسە دە، ول ۇرلانعان قارجىعا قازاقستاننىڭ ۇلتتىق مۇددەسىنە قايشى ءىس-ارەكەتىن ۇدەتپەسە، ءالى توقتاتقان جوق.
حالىقتان ۇرلانعان قوماقتى قارجىنىڭ ورنى تولعان جوق. باستالعان ءىستىڭ ناتيجەسى دە كورىنبەيدى.
ءابليازوۆ سول كۇيى ەلگە قايتارىلمادى. ەسەپ-شوتتارىنىڭ تۇتقىندالعانىنا قاراماستان، ول شىندىققا ساي كەلمەيتىن جالعان اقپاراتتاردى وزىنە باعىنىشتى اقپارات قۇرالدارى ارقىلى تاراتىپ، ساياسي ۇيىمدارىن قارجىلاندىرۋ جولىن تاۋىپ وتىر.
قازىر ەل ەكونوميكاسى پوست كريزيستىك دەڭگەيگە ءوتتى. يندۋستريالاندىرۋ، شاعىن جانە ورتا بيزنەس، وتاندىق بانك جۇيەسىن دامىتۋ ءىسى دە كوپ اقشا قاجەت ەتەدى. ءابليازوۆتىڭ بتا بانكتان ۇرلاعان قارجىسىن تولىق قايتارۋ كەرەك. بۇل قارجىنىڭ تاعدىرىن حالىق شەشۋ كەرەك. سەبەبى ءابليازوۆتان كەلگەن شىعىننىڭ ورنىن كاسىپورىندار مەن سالىمشىلارعا ۇلتتىق قوردىڭ ەسەبىنەن وتەلدى.
قازاقستاندىق، رەسەيلىك، بريتاندىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى ءابليازوۆتىڭ ءىس-ارەكەت، مۇمكىندىكتەرىن تولىق شەكتەي الماي وتىر. ولاي بولسا، بريتاندىق سوتتىڭ «ەسەپ-شوتتاردى تۇتقىندادىق» دەگەن اقپاراتى جالعان با دەپ كۇدىكتەنىپ قالدىق.
سوندىقتان ءبىز ءوز تالابىمىزدى قايتا كوتەرۋگە ءماجبۇرمىز. وسى جولى تەك وتاندىق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ عانا ەمەس، شەتەلدىڭ سوت ءارى قۇقىق قورعاۋ مەكەمەلەرىنە ءابليازوۆتىڭ زاڭسىز جولمەن سىرتقا اكەتكەن دۇنيەنىڭ اماندىعىن قامتاماسىز ەتىپ، قازاقستان حالقىنا ول قارجىنىڭ تولىق قايتارىلۋىنا جاعداي جاساۋىن سۇرايمىز.
ءبىز وسى باعىتتا اتقارىلىپ جاتقان شارالاردىڭ اشىق جۇرگىزىلگەنىن جانە ءابليازوۆتىڭ شەتەلدىك بانكتارداعى ەسەپ-شوتتارىنىڭ قاتاڭ قاداعالانىپ، وزىنە قاراستى بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ قاي جولمەن قارجىلاندىرىلاتىنىن اشكەرەلەۋدى سۇرايمىز.
م.ءابليازوۆ وتاندىق بيزنەسكە ۇلكەن ماتەريالدىق زيان تيگىزىپ، ۇلتتىق ەكونوميكالىق مۇددەمىزگە قاۋىپ ءتوندىرىپ تۇر. مەملەكەتتىك رەيتينگ جۇيەسىندەگى قازاقستاننىڭ الار ورنىنا كەرى اسەرىن تيگىزەرى دە راس.
ءابليازوۆتىڭ ءالى كۇنگە دەيىن جازالانباي، شەتەلدە ەمىن-ەركىن ءجۇرۋى مىڭداعان كاسىپكەرلەردىڭ اشۋىن تۋعىزىپ وتىر. ۇرلىق، توناۋمەن داۋلەت جيناۋ - ۇلكەن قيانات.
وسى حاتتى قۇزىرلى مەكەمەلەر مەن باسشىلارعا جولداپ وتىرمىز. م.ءابليازوۆتىڭ قىلمىستىق ءىس-ارەكەتىن ءبىر جولا تىيۋ كەرەكتىگىن ءبىلدىرىپ، قازاقستاننىڭ بيزنەس قاۋىمداستىعى وكىلدەرى ءوز پوزيتسياسىن اشىق جەتكىزەدى.

قۇرمەتپەن،
«اتامەكەن» قازاقستان ۇلتتىق ەكونوميكالىق پالاتاسىنىڭ باسقارما توراعاسى ا.پەرۋاشەۆ

ۇندەۋگە 34 سالالىق قاۋىمداستىقتىڭ باسشىلارى قول قويدى. وزگە بىرلەستىكتىڭ باسشىلارى دا قول قويعان حاتتار ايماقتاردان كەلىپ جاتىر.
قازاقستان قارجىگەرلەر قاۋىمداستىعى س.احانوۆ
قازاقستان شاراپشىلار وداعى ا.كاراپەتيان
«قر جەڭىل ءوندىرىس كاسىپورىندارىنىڭ قاۋىمداستىعى» زتب ل.حۋدوۆا
«قارجى جانە سالىق كەڭەسشىلەرىنىڭ پالاتاسى» ە.نيكيتينسكايا
قر ميكروقارجى ۇيىمدارىنىڭ قاۋىمداستىعى ش.ءجۇسىپوۆ
قازاقستان ساۋدا كاسىپورىندارىنىڭ قاۋىمداستىعى ج.اجىباەۆا
«قازاقستان كەن ءوندىرۋ جانە تاۋمەتاللۋرگيا كاسىپورىندارىنىڭ رەسپۋبليكالىق قاۋىمداستىعى» ن.رادوستوۆەتس
«قازاقستان ماشينا جاساۋشىلار وداعى» م.پشەمباەۆ «قازاقستان فەرمەلەر وداعى» ا.دارينوۆ
قازاقستان كەدەندىك بروكەرلەر قاۋىمداستىعى گ.شەستاكوۆ
قر اۋديتورلار پالاتاسى س.كوشكىمباەۆ
«مەديتسينالىق ونىمدەر تاۋارلارىن ءوندىرۋ قاۋىمداستىعى «مەدفارم قازاقستان» زبت ا.بەركمان
قازاقستاننىڭ فارممەديندۋستريا» قاۋىمداستىعى س.سۇلتانوۆ
«قازاقستان قۇس وسىرۋشىلەر وداعى» زبت ر.شاريپوۆ
«الكوگولدى ونىمدەردى ساتۋشىلار مەن وندىرۋشىلەر قاۋىمداستىعى» («كازالكو» قاۋىمداستىعى) ا.قاليەۆ
قر ازاماتتىق جانە قىزمەتتىك اينالىمدا جۇرگەن قارۋ-جاراقپەن جۇمىس ىستەيتىن كاسىپورىندار مەن ۇيىمدار قاۋىمداستىعى («قورامساق») س.تەرەششەنكو
«قر جوعارى وقۋ ورىندارى قاۋىمداستىعى» زتب ر.الشانوۆ «قر تۇتىنۋ بىرلەستىكتەرىنىڭ وداعى» زتب ح.اشلياەۆ
قازاقستان تۋريستىك قاۋىمداستىعى ر.شايكەنوۆا
قازاقستان قۇرىلىسشىلار وداعىنىڭ توراعاسى ت.ەرعاليەۆ
قازاقستان ەلەكترەنەرگەتيكالىق قاۋىمداستىعى ش.ورازالينوۆ
«قازاقستان سىرا قايناتۋشىلار وداعى» زتب ب.مەيىربەكوۆ
«قازاق ماقتا قاۋىمداستىعى» زتب س.باقتىباەۆ
«قازاقستان كولىكجولشىلار قاۋىمداستىعى» زتب پ.داۆىدەنكو
«قازاقستان قۇس وسىرۋشىلەر وداعى» ر.شاريپوۆ
«سىرتقىەكونوميكالىق قىزمەت مۇشەلەرىنىڭ ەۋرازيالىق وداعى» زتب ب.زۇلپىبەكوۆ
«رەسپۋبليكالىق بالىق اۋلاشىلار، وندىرۋشىلەر، قازاقستان بالىق شارۋاشىلىعى ۇيىمدارىنىڭ قاۋىمداستىعى» زتب ب.سامۇراتوۆ
«قازاقستان جارناما بەرۋشىلەر قاۋىمداستىعى» زتب ە.سارانجيپوۆ
«جەتىسۋ» بانكروتتاۋ شارالارىن جۇرگىزەتىن كاسىبي باسقارۋشىلار وداعى» م.قابىكەنوۆا
«تەحنيكالىق دياگنوستيكا جانە باقىلاۋ قاۋىمداستىعى» س.ستاگنەفورس
«قازاقستان ستاندارتتاۋ، مەترولوگيا، سەرتيفيكاتتاۋ جۇيەسى مۇشەلەرىنىڭ قاۋىمداستىعى» ز.پوپوۆا

قازاقستان حيميا ءوندىرىسىنىڭ وداعى د.ابەسەمەتوۆ

* انىقتاما: قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ەكونوميكالىق پالاتاسىنا كاسىپكەرلەردىڭ 122 بىرلەستىگى مۇشە.
- 42 سالالىق وداقتار;
- 69 ايماقتىق بىرلەستىكتەر;
- 11 توپتاسقان كاسىپكەرلەر قاۋىمداستىعى (ايەلدەر، جاستار، زاڭ قورعاۋ ت.ب.)

«ايقىن» گازەتى