بەيسەنبى, 28 ناۋرىز 2024
دەپ جاتىر 7938 5 پىكىر 4 قاڭتار, 2018 ساعات 02:50

ىدىرىسوۆ: "استانادا نازارباەۆ كۋلتى ورنىقتى دەۋ - ساندىراق"

وتكەن جولى "Financial Times" باسىلىمى قازاقستاننىڭ استاناسى جەمقورلىق پەن ماقتانقۇمارلىققا جول اشاتىن جوبا دەگەن اۋاندا ماقالا جاريالاعان بولاتىن.

وعان ۇلىبريتانياداعى باس ەلشىمىز ەرلان ءابىلفايىزۇلى جاۋاپ بەرىپتى. ءسويتىپ ول ءوز جاۋابىندا بريتان باسىلىمى جازعانداي، قازاقستاندا، اسىرەسە، استانادا نازارباەۆ كۋلتى جوق ەكەندىگىن، بۇل تۇجىرىمنىڭ ساندىراق ەكەنىن ايتىپتى.

ءبىز اعىلشىن تىلىندە جاريا بولعان ىدىرىسوۆ مىرزانىڭ "قازاق حالقى ءوزىنىڭ جاڭا استاناسىمەن شەكسىز ماقتانادى" اتتى جاۋاپ ماقالاسىن قازاق تىلىنە اۋدارعاندى ءجون كوردىك.


-سەر، 27 جەلتوقساندا جاريا بولعان "ەل استاناسى ماقتانقۇمارلىق جوباعا اينالعاندا" اتتى ءسىزدىڭ رەداكتسيانىڭ ماقالاسى ەشبىر دالەلسىز-اق، "قازاقستان استاناسى - جەمقورلىققا جول اشاتىن ماقتانقۇمارلىق جوبا" دەگەندى نۇسقاپ تۇر... (پرەزيدەنتتىڭ پورترەتىمەن) ارلەنگەن. شىندىق مۇلدە باسقا.

Sir, Your editorial “When a national capital becomes a vanity project” (December 27) asserts, without any supporting evidence, that Astana, the capital city of Kazakhstan, is a “vanity project with ample scope for corruption . . . plastered with [the president’s] portrait”. The truth is different.

1997 جىلى مەملەكەتتىڭ جاڭا استاناسىن ەلدىڭ ورتالىق ايماعىندا قۇرۋ تۋرالى شەشىم ناقتى قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرىنە بايلانىستى قابىلداندى: الماتى - سەيسمولوگيالىق قاۋىپتى ايماقتا، شىعىستاعى شەكاراعا وتە جاقىن ورنالاسقان. ونىڭ ۇستىنە، استانانى سالۋ تاۋەلسىزدىك العان قازاقستاننىڭ ستالين قۋعىنداعان ادامدار مەن ساياسي تۇتقىندار ايداۋعا تۇسكەن جانە قىرعي-قاباق سوعىسىندا 500-دەن استام يادرولىق سىناقتار جاسالعان سوۆەتتىك كەزەڭىنەن ارىلۋعا مۇمكىندىك بەردى.

The decision in 1997 to establish the new Kazakh capital in the central part of the country was based on genuine security concerns: Almaty sits on a seismologically active zone very close to the country’s eastern border. The founding of the new capital Astana, moreover, offered post-Independence Kazakhstan an opportunity to make a clean break from its Soviet past as a dumping ground for political prisoners and entire peoples despised by Stalin and, later, as a cold war test area for more than 500 nuclear weapons.

1999 جىلى استانادا 281 000 ادام تۇراتىن. 2007 جىلى ادام سانى 600 000-عا جەتتى. استانادا قازىر ميلليوننان استام حالىق تۇرادى جانە جان سانى كۇن ساناپ وسۋدە. باسقاسىن ايتپاعاندا، استانالىقتار جاپ-جاڭا "وپەرا" تەاترىمەن ماقتانادى.  بۇل ماقتانقۇمارلىق جوبا ەمەس.

In 1999 Astana had a population of 281,000. By 2007 it had doubled to 600,000. Today, more than 1m people live in the city, which is still growing fast and boasts a beautiful state-of-the art opera house, among many other things. This is not the trajectory of a vanity project.

قازاق حالقى پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆپەن بىرگە وسىنداي جەتىستىكتەرگە جەتكەنىنە ماقتانادى. ال قالا جۇرتى  "كۋلت تۇلعانىڭ بودانىندا" دەپ بولجام جاساۋ -  لوندوننىڭ پارلامەنت الاڭىندا ورناتىلعان ۋينستون چەرچيللدىڭ ەسكەرتكىشىنە قاراپ وسىنداي وي تۇيۋمەن بىردەي ساندىراق.

Kazakhs are immensely proud of this extraordinary achievement, led by President Nursultan Nazarbayev. But to suggest that the city is in thrall to a cult of his personality is as absurd as drawing a similar conclusion from the presence of a statue to Sir Winston Churchill in London’s Parliament Square.

استانا - قازاقستاننىڭ كەلەشەكتەگى مۇمكىندىكتەرىنىڭ سيمۆولى. وندا وتكەن ەكسپو-2017-دە "بولاشاق ەنەرگياسى" اتتى ومىرلىك ماڭىزدى تاقىرىپتىڭ اياسىندا 115 شتات، 22 حالىقارالىق ۇيىم مەن 4 ميلليوننان استام تۋريست باس قوستى. مەن سىزدەردىڭ كوپتەگەن وقىرمان جازىق دالادا پايدا بولعان وسىناۋ شاھار جايلى تەبىرەنىستى ويلارىن بولىسۋگە كەلەدى دەگەنگە شىن سەنەمىن.

Astana is a fitting symbol for the future potential of Kazakhstan. Its hosting of Expo 2017 saw 115 states, 22 international organisations and more than 4m visitors come together under the vitally important theme of “Future Energy”. I sincerely hope that many of your readers also will come to share our wonder at the emergence of this remarkable city on the Steppe.

ەرلان ىدىرىسوۆ،

قازاقستاننىڭ ۇلىبريتانياداعى ەلشىسى


ايتا كەتەيىك، 27 جەلتوقساندا بريتان باسىلىمى جاريالاعان "مەملەكەت استاناسى ماقتانقۇمارلىق جوباسىنا اينالعان كەزدە" دەپ اتالاتىن ماقالادا اۆتور ەگيپەت پرەزيدەنتى ابدەل فاتتاح ءال-ءسيسيدىڭ ەلدىڭ جاڭا اكىمشىلىك استاناسىن سالۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساعانىن ايتىپ، وعان استاناسىن اۋىستىرعان بىرنەشە ەلدىڭ تاجىريبەسىنەن ساباق الۋعا كەڭەس بەرگەن.

"مىسىر پرەزيدەنتى ءشول دالادا جاڭا اكىمشىلىك استانا سالۋعا ۇمتىلۋدا. پرەزيدەنتى ابدەل فاتتاح ءال-سيسي بۇل جوبانىڭ كايردىڭ 19 ميلليون تۇرعىنىنا نەمەسە 1000 جىلدىق تاريحى بار قالاعا قانداي قيىندىق تۋعىزاتىنىن اڭعارمايتىن سەكىلدى. دەسە دە ول وزگە دە استانا اۋىستىرعان ەلدەردىڭ تاجىربيەسىنە جۇگىنسە نەتتى؟ مىسالى، اۋستراليا، برازيليا نەمەسە تۇركيا...كەيىنىرەكتە قازاقستان مەن ميانما بار...", - دەپ جازادى.

"كوررۋپتسياعا جول اشاتىن ماقتانقۇمارلىق جوبانىڭ سوڭىنا ءتۇسۋدىڭ اراسىندا اۆتوكراتيالىق رەجيمدى بايقاۋعا بولاتىن ءالسىز ايىرما بار. قازاقستان پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەل استاناسىن الماتىدان اسىعىس سالىنعان سولتۇستىكتەگى استاناعا كوشىرۋ شەشىمىندە «رەسەيدىڭ قازاقستان تەرريتورياسىنا كوز الارتۋىنىڭ الدىن الۋ» سياقتى ستراتەگيالىق ماقسات بولدى. بىراق ناتيجەسىندە استانا نازارباەۆتىڭ ءوزى ۇسىنىپ، حالىقارالىق ساۋلەتشىلەردىڭ باسشىلىعىمەن سالىنعان، پرەزيدەنتتىڭ پورترەتىمەن كومكەرىلگەن ينفراقۇرىلىمى بار الەمىشكە اينالدى" دەلىنگەن ماقالادا (The decision by Kazakhstan’s leader Nursultan Nazarbayev to abandon Almaty for a hastily built capital on the country’s empty northern steppe had some strategic merit, to fend off Russian claims to the territory. But the result, Astana, is bizarre: dotted with structures commissioned from international architects, but conceived by the president and plastered with his portrait, from a shopping mall shaped like a nomad’s tent, to a tower that references Kazakh folklore.).

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz

5 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

العىس ايتۋ كۇنى

العىس ايتۋ كۇنى جانە ونىڭ شىعۋ تاريحى

جومارتبەك نۇرمان 1562
الاشوردا

قوجانوۆ مەجەلەۋ ناۋقانىندا (جالعاسى)

بەيبىت قويشىباەۆ 2256
عيبىرات

قايسار رۋحتى عازيز جان

مۇحتار قۇل-مۇحاممەد 3530