«تاۋ الىستاعان سايىن، بيiكتەي تۇسەدi» دەيدi حالىق دانالىعى. سول سەكiلدi كورنەكتi تۇلعالاردىڭ دا كوزدەن كەتiپ، كوڭiلدەن بۇلبۇل ۇشسا دا تۇلعاسى دارالانىپ، وزگەدەن ەرەك زورايا تۇسەتiنi بولادى. مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرi, عۇمىرىنىڭ وتىز جىلىن ديپلوماتياعا ارناعان، قازاق ديپلوماتياسىنىڭ قايراتكەرi بولاتحان تايجان سونداي تۇلعا. 8 ناۋرىزدا تۋعانىنا 70 جىل تولاتىن ۇلت پەرزەنتiنiڭ ارامىزدان كەتكەنiنە دە ءتورت جىل تولىپتى. 2007 جىلى 20 اقپاندا و دۇنيەلiك ساپارعا اتتانعان مارقۇمنىڭ سوڭىندا ولمەس ونەگە، وشپەس ءسوزi قالدى.

«تاۋ الىستاعان سايىن، بيiكتەي تۇسەدi» دەيدi حالىق دانالىعى. سول سەكiلدi كورنەكتi تۇلعالاردىڭ دا كوزدەن كەتiپ، كوڭiلدەن بۇلبۇل ۇشسا دا تۇلعاسى دارالانىپ، وزگەدەن ەرەك زورايا تۇسەتiنi بولادى. مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرi, عۇمىرىنىڭ وتىز جىلىن ديپلوماتياعا ارناعان، قازاق ديپلوماتياسىنىڭ قايراتكەرi بولاتحان تايجان سونداي تۇلعا. 8 ناۋرىزدا تۋعانىنا 70 جىل تولاتىن ۇلت پەرزەنتiنiڭ ارامىزدان كەتكەنiنە دە ءتورت جىل تولىپتى. 2007 جىلى 20 اقپاندا و دۇنيەلiك ساپارعا اتتانعان مارقۇمنىڭ سوڭىندا ولمەس ونەگە، وشپەس ءسوزi قالدى.

بولاتحان تايجان - ەگيپەت اراب رەسپۋبليكاسىنداعى تاۋەلسiز قازاقستاننىڭ العاشقى ەلشiسi. ول ەلباسى جارلىعىمەن 1993 جىلى مىسىرعا اتتانادى. سىرتقى ساياساتتا وزiندiك ۇستانىمى قالىپتاسقان، ساياسي تۇعىرى بەرiك بولاتحان اعا بارلىق ماسەلەنi ۇلتتىق تۇرعىدان شەشۋگە ەرەكشە نازار اۋدارادى. ەڭ باستى ماسەلە - ۇلتتىڭ ۇلى مۇراتتارىن جۇزەگە اسىرۋ دەپ ءتۇسiندi جانە سول جولدا ەڭبەكتەندi. 1962 جىلى دۇنيەگە كەلگەن "جاس تۇلپار" ۇيىمىن قۇرۋشىلار جارياعا جار سالماسا دا، قازاق ەلiنiڭ تاۋەلسiزدiگiن اڭساعان ەدi. بولاتحان تايجان ساداقتىڭ ۇشىنداعى رەسەي يمپەرياسىنىڭ ايتەۋiر سەتiنەيتiندiگiن بولجاسا دا، ول سونشالىقتى جىلدام جۇزەگە اسادى دەپ ويلاماعان ەكەن. ءتاڭiردiڭ سىيى - تاۋەلسiزدiككە قول جەتكiزۋ باقىتىنا قازاق ەلi دە قول جەتكiزگەننەن سوڭ، بار سانالى عۇمىرىن ونىڭ باياندى بولۋىنا ارناۋدى ماقسات ەتتi. ءسويتiپ مىسىردا، مالايزيادا ەلشiلiك قىزمەت اتقارىپ جۇرگەن كەزiندە قازاقستاننىڭ سىرتقى ساياساتتاعى كوشiنiڭ ءتۇزۋ بولۋى ءۇشiن اياماي تەر توگەدi. ەلشiلiك قىزمەتتەن بوساپ، ەلگە ورالعاننان كەيiن تاجiريبەلi ديپلومات، الەمدiك ەكونوميكا مەن ساياساتتىڭ بiلگiرi بولاتحان تايجان ءوزiنiڭ عۇمىر بويعى تاجiريبەسiن جاس مەملەكەتتiڭ iرگەسiن بەكەمدەۋگە ارناۋدى ماقسات ەتەدi. ول قازاقستاننىڭ دامۋ جولى 10-15 جىلدا ايتارلىقتاي iرi تابىسقا جەتكەن مالايزيانiكiندەي بولسا دەپ ارماندايدى. مالايزيانىڭ ۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋ جولىنداعى ۇلگiسiن جان-جاقتى تالداپ، ونىڭ ەكونوميكا مەن ۇلتتىق ساياساتتاعى ەرەكشەلiكتەرiن ساراپقا سالا وتىرىپ، بۇگiندە ازيا بارىسىنا اينالعان، سونىمەن قاتار ۇلتتىق باعىت-باعدارىنان جاڭىلماعان مالايزيا مودەلiن قازاقستانعا دا ۇسىنادى. الايدا قازاق ەلiنiڭ اتقامiنەرلەرi بۇنى قولداپ كەتە قويمادى. 20 جىلدا ازيا بارىسىنا اينالۋدى مۇرات تۇتقان قازاقستان نەگە مالايزيا سەكiلدi وركەنيەتتi مەملەكەتتەر قاتارىنا قوسىلا الماي وتىر؟ نەگە نەگiزگi ۇلت قازاقتاردىڭ الەۋمەتتiك جاعدايى تومەن، مەملەكەتتiك تiل نەگە ءالi بوساعادان سىعالاپ تۇر؟ بولاتحان تايجان ءارتۇرلi مiنبەلەردە سويلەگەن سوزiندە، مەرزiمدi باسىلىم بەتتەرiندە بەرگەن سۇحباتتارىندا، تەلەارنالارداعى دەباتتاردا وسى ساۋالدارعا جاۋاپتى ەلدiڭ ۇلتتىڭ ۇلى قۇندىلىقتارىن مانسۇقتاپ وتىرعاندىعىنان iزدەۋ قاجەتتiگiن ايتقان. ەڭ وكiنiشتiسi, قازاقستان تاۋەلسiزدiگiنiڭ 15 جىلىن كوزiمەن كورگەن بوكەڭنiڭ cول كەزەڭدەردە ايتقانى ءالi كۇنگە دەيiن وزەكتi. ءالi كۇنگە دەيiن شەشiمiن تاپپاي كەلەدi. دۇنيەدەن وزعان ءتورت جىلىندا ونىڭ مۇراگەرلەرi - اياۋلى جارى ايسۇلۋ، بالاسى مۇحتار تايجان "بولاتحان تايجان" اتىنداعى قور قۇرىپ، "اتالى سوزدەرi" دەگەن ورتاق اتپەن ونىڭ سۇحباتتارى، پۋبليتسيستيكالىق ماقالالار توپتامالارى مەن ول تۋرالى ەستەلiكتەر جيناعىنان تۇراتىن 5 تومدىق كiتاپ شىعاردى. تەلەارنالار مەن راديولارعا بەرگەن سۇحباتتارىنىڭ سD جانە DVD ديسكiلەرi جارىق كوردi. بيىلعى مەرەيتويىنا وراي دەرەكتi فيلم دايىندالدى. 2007 جىلدان بەرi الماتى قالاسىنان شالياپين مەن ياسساۋي كوشەلەرiنiڭ ورتاسىنداعى قىسقا كوشەنiڭ اتى بولاتحان تايجان اتىمەن اتالادى. وكiنiشكە قاراي، ءوزi تۋعان ولكەسi پاۆلوداردا ازiرگە كوشە اتى بەرiلگەن جوق.
"تۇركiستان" گازەتi وقىرمان قاۋىمنىڭ نازارىنا بولاتحان تايجاننىڭ "اتالى سوزدەرi" كiتابىنىڭ V تومىنداعى وي تولعامدارىنان ءۇزiندi ۇسىنۋدى ءجون سانادى.

نەگە "ۋا، مەنIڭ ۇلى قازاعىم!" دەمەسكە؟..

- ءوزiمiز بiلەتiن ەلدەردە كورگەنiم - مەملەكەت باسقارىپ وتىرعان ازاماتتار حالقىنا ارنالعان ءسوزiن "ۋا، مەنiڭ ۇلى حالقىم!" دەپ باستايدى. اقش پرەزيدەنتi بولسىن، مالايزيانىڭ كورولi بولسىن. بiز دە سوعان ۇيرەنسەك، نەگە "ۋا، مەنiڭ ۇلى قازاعىم!" دەمەسكە؟ وندا تۇرعان ەشقانداي سوكەتتiك جوق. بۇل حالىقتىڭ ەڭسەسiن كوتەرەدi.
سوڭعى كەزدە ءازiربايجاندا ۇلتتىق ورتانىڭ قاتتى كۇشەيگەنi بايقالدى. ءازiربايجاندار ءالiپبيiن لاتينيتساعا اۋىستىردى. وندا دا تەك تەحنيكالىق نەمەسە ەلەكتروندى قۇرالدارمەن جۇمىس iستەيتiن سالالاردى عانا اۋىستىرىپ قويعان جوق.
ءازiربايجاندار حالقىنىڭ تاريحىن جوققا شىعارعان، مادەنيەتiنە تiل تيگiزگەن كيريلليتسا ارپiندەگi ماتەريالداردى جىل بويى وقىپ ءوستi. زەرتتەۋشiلەر بولماسا، ءازiربايجانداردىڭ كيريلليتسانى تانىمايتىن جاس ۇرپاعى ەندi مۇنداي سوزدەردi وقىمايتىن بولادى. دەمەك حالىق زياندى، تەرiس ۇعىمنان ارىلادى. ارىلىپ تا كەلەدi. ولار رۋحاني دەكولونيزاتسيا، ياعني رۋحاني بوداندىقتان ارىلۋ پروتسەسiن جاقسى وتكiزiپ جاتىر. ءدال وسىنداي جاعدايدى ۋكراينادان بايقاۋعا بولادى. ءدال وسىنداي جاعداي قازاقستاندا 2001 جىلعا دەيiن سەزiلدi. بiراق ودان كەيiن حالقىمىزدى ورىستاندىرۋ پروتسەسiنەن قۇتقارۋ iسiنەن تاعى دا كەرi كەتتiك. ويتكەنi بiز ءوز تiلiمiزدi, مادەنيەتiمiزدi, وسىندا تۇراتىن ۇلتى بولەك حالىقتاردىڭ ساناسىنا سiڭiرە الماي وتىرمىز.

"حالىقتىڭ ءال-كۇشi كەلمەگەنگە، تاريحتىڭ ءالi كەلەدi",
"تۇركiستان", №27, 1 شiلدە، 2004 جىل.

* * *

- تiل ماسەلەسiنە كەلسەك، قاتال زاڭ ەنگiزۋ، انا تiلiندەگi تاربيەنiڭ وتباسىندا قالىپتاسۋى كەرەك دەگەن اڭگiمەلەردiڭ بارلىعى دۇرىس. بiراق ول جەتiسپەيدi. ەگەر دۇنيەجۇزiلiك تاجiريبەگە سۇيەنسەك، بارلىق مەملەكەتتە ازاماتتىق الۋ ءۇشiن، سول مەملەكەتتiڭ تiلiن مەڭگەرۋi كەرەك. ونسىز سiزگە ول ەلدiڭ ازاماتتىعى بەرiلمەيدi. قازاقستاننىڭ ازاماتى بولۋ ءۇشiن، وسىندا قازاقستان ازاماتى رەتiندە جۇمىس iستەپ، تۇراقتى ءومiر ءسۇرۋ ءۇشiن، قازاقستان ازاماتى رەتiندە سايلاۋعا قاتىسۋ ءۇشiن نە بولماسا سايلانۋ ءۇشiن مiندەتتi تۇردە قازاق تiلiن بiلۋ كەرەك دەگەن شارت قويىلسا، قازاق تiلi ءوز تۇعىرىنا كەلiپ وتىرادى. بۇل - بiر شاراسى. ەكiنشi شاراسى - بiر مەملەكەتتiڭ iشiندە بiر تiل - مەملەكەتتiك تiل، ەكiنشiسi - رەسمي تiل دەگەندi قازاقستاننان باسقا ەلدەن كوزiممەن كورiپ، قۇلاعىممەن ەستiگەن ەمەسپiن. قاي مەملەكەتتە بولسىن، رەسمي قارىم-قاتىناستى سول ەلدiڭ مەملەكەتتiك تiلiندە جۇرگiزەدi.

"ۇلتىم دەيتiن ۇل بار ما؟",
"سولدات", №4 (87), اقپان، 2003 جىل.

* * *

قازاقستاندا مەملەكەتتiك تiل ماسەلەسiن شەشۋدiڭ ەڭ باستى شارتى - بيلiكتە وتىرعانداردىڭ قازاق ەلiنiڭ ەڭ كۇردەلi ماسەلەسiنە وسى سالاداعى الەم تاجiريبەسiن ەسكەرە وتىرىپ قاراسا. جانە تاعى بiر ەڭ باستى شارت - قازاقستاندا قازاق مەملەكەتiن قۇرۋعا نيەت، ۇمتىلىس بولسا، مىنانداي قادامدار جاساۋعا بولار ەدi:
1. اتا زاڭدا "قازاق تiلi - قازاق رەسپۋبليكاسىندا مەملەكەت تiلi: قازاقستاننىڭ ءاربiر ازاماتى مەملەكەتتiك تiلiن بiلۋگە مiندەتتi" دەپ جازىلۋ كەرەك.
2. قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن العىسى كەلگەن ادام قازاق تiلiن يگەرگەنiن دالەلدەۋ ءۇشiن ەمتيحان تاپسىرۋ كەرەك.
3. قازاقستاننىڭ بارلىق وبلىستارىندا باستاۋىش مەكتەپتەن باستاپ قازاق تiلiن وقۋ كەرەك. بiر ساتى وقۋدان ەكiنشi ساتىعا تەك ەمتيحاندى تاپسىرعاندار عانا ءوتۋ كەرەك.
4. ۇكiمەت، پارلامەنت ت.ب. مەملەكەت ورىندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرi مiندەتتi تۇردە قازاقشا سويلەۋ كەرەك.
5. بارلىق ەلەكتروندى اقپارات قۇرالدارى قازاق تiلiندە سويلەۋ كەرەك. ولاي بولماسا وعان اقپارات قۇرالدارىنا جۇمىس iستەۋگە رۇقسات (ليتسەنزيا) بەرiلمەۋ كەرەك.
6. قازاقستاندا كابەل ارقىلى بەرiلەتiن ورىس تەلەارنالاردىڭ سانىن، iستەيتiن ۋاقىتىن ازايتۋ كەرەك. ولاردىڭ ورنىنا تۇركi تiلدەس ورتا ازيا، ءازiربايجان، تۇرiك تەلەارنالارىن كوبەيتۋ كەرەك.
7. بارلىق قوعامي جينالىستار، پرەزيدەنتتiڭ سويلەۋi - تەك مەملەكەتتiك تiلدە بولۋى كەرەك.

"ۇلتتىڭ كۇرەتامىرى", "تۇركiستان",
2 قاراشا، 2006 جىل.

نە وندIرسەك تە، اۋەلI IشكI سۇرانىسىمىزدى قاناعاتتاندىرۋىمىز قاجەت

- جالپى، مالايزيا مەملەكەتi شەتەلدiكتەردiڭ مالايزيا ەكونوميكاسىنداعى ۇلەسiن ازايتۋعا ىنتالى. سول باعىتتارىنان اينىعان جوق. ال قازاقستاندا جاعداي مۇلدەم كەرiسiنشە. مىسالى كەزiندە بiرiككەن كاسiپورىنداردى باسقاشا جاساۋعا بولار ەدi. ايتالىق تەڭiز كەنiشiن يگەرۋگە جاڭا قوندىرعىلار، ماماندار قاجەت بولسا، العاشقىسىن ساتىپ، سوڭعىسىن جالداپ الۋعا بولار ەدi. بۇل سالادا بiلiكتi ماماندارىمىز سول كەزدiڭ وزiندە بار ەدi. سوندا شيكiزاتتان تۇسەتiن 100 پايىز تابىستى ءوزiمiز يەمدەنەر ەدiك. بiراق وكiنiشكە قاراي، باسىنان العان باعىتىمىز باسقاشا بولدى. بۇرىن بiزدە كومپانيالارداعى شەتەلدiكتەردiڭ ۇلەسi 50 پايىزدان اسپاۋى قاجەت ەدi. ال قازiر 70 پايىزدان اسىپ وتىر. قالايشا؟ نەگە وعان بارعانىمىز تۇسiنiكسiز.
"ازاتتىق جايلى ارمانىم ءالi ورىندالماي تۇر",

"اق جول قازاقستان",
№18, 13 جەلتوقسان، 2002 جىل.

* * *

- نە شىعارساق تا، مۇناي شىعارساق تا، ول دۇنيەجۇزiلiك وندiرiسپەن باسەكەلەس بولۋى كەرەك دەيدi. دۇنيەجۇزiلiك ەكونوميكانىڭ زاڭدىلىعى بويىنشا ولاي بولمايدى، اۋەلi سiز ءوز iشiڭiزدەگi سۇرانىستى وتەۋiڭiز كەرەك. ول سۇرانىستى كەم دەگەندە 60 پايىز، ايتپەسە 80-90 پايىزعا جەتكiزۋ قاجەت. ەشقانداي باسقا ەلدەردiڭ ونiمiمەن تالاسىپ، باسەكەلەسۋ ونداي دۇنيەجۇزiنiڭ ەكونوميكا تەورياسىندا جوق. بiز 50 ەلدiڭ قاتارىنا ەنەمiز دەيمiز باسەكەلەسiپ. بiزدiڭ قانداي ءالiمiز بار سوندىقتان اۋىلعا كومەكتەسۋ ءۇشiن قازاق مەملەكەتiنiڭ ەكونوميكالىق ساياساتىن تۇبەگەيلi وزگەرتۋ كەرەك.

08.01. 07. "دودا"
تەلەباعدارلاماسى، "31-ارنا"

* * *

- دۇنيەجۇزi بويىنشا ەكونوميكا جانە ساۋدا بويىنشا 17-شi ورىندى يەمدەنگەن شاپ-شاعىن عانا مالايزيا ەلiن الايىق. 1988 جىلى الىپ رەسەي شەتەلگە 132 ميلليارد دوللارعا بۇيىم (ونىڭ 80 پايىزى - مۇناي، گاز، اعاش) شىعارسا، مالايزيا 158 ميلليارد دوللارعا تاۋار ەكسپورتتادى. ال سول كەزدە رەسەيدەگi حالىق سانى 147 ميلليون بولسا، مالايزيادا - 24 ميلليون عانا ەدi.
اعىلشىندار سول مالايزيادان كەتiپ بارا جاتقاندا: "سەندەردiڭ تiلدەرiڭدە جۇمىس iستەۋ مۇمكiن ەمەس. ويتكەنi بارلىعىن باسقارىپ وتىراتىن تiل - اعىلشىن تiلi", - دەپ كەتكەن.
ال مالايزيانىڭ ۇلتتىق كوسەمدەرi نە iستەدi دەيسiز عوي. ولار: "ەگەر سiز بiزدiڭ ەلiمiزدiڭ ازاماتى بولام دەسەڭiز، مالاي تiلiن ون جىلدىق باعدارلاما بويىنشا تاپسىرۋعا تيiسسiز" - دەگەن تالاپ قويدى. ول باعدارلاما مالاي حالقىنىڭ تاريحىن، ادەبيەتiن، مادەنيەتiن، تiلiن قامتيتىن. ياعني سiز مادەني جانە تiل جاعىنان كادiمگi مالاي بولىپ شىعاسىز. بۇل شارتقا مالايلىقتاردان باسقا ۇلتتار دا مويىنسۇنادى.

(بۇل ءسوز كiتاپتا قايدا، قاشان باسىلعانى كورسەتiلمەگەن)

سىرتقى ساياساتتا اۋەلI ۇلت مۇددەسI ەسكەرIلۋI تيIس

- جيرينوۆسكي "قازاقستاندى بولشەكتەۋ كەرەك" دەپ بiر اي بۇرىن ايتتى. ال بiز رەسمي جاۋابىمىزدى ەندi عانا بەرiپ وتىرمىز. سوندا وسىنشاما ۋاقىت نەنi توستىق؟ مەن سىرتقى ساياساتتا قىرىق جىل جۇمىس iستەگەن اداممىن، ونىڭ رەتتەۋ تەتiگiن جاقسى بiلەمiن. بiز ءوز ءسوزiمiزدi كەلەسi كۇنi-اق ايتىپ، وعان تويتارىس بەرۋiمiز كەرەك ەدi. تiپتi بۇل ارادا "بiزدiڭ ۇكiمەت باسىنداعىلار رەسمي رەسەيمەن كەلiسiپ الىپ، سودان سوڭ بارىپ جاريالادى ما؟" دەگەن وي كەلەدi. ايتپەسە بيلiك باسىنداعىلار، سىرتقى iستەر مينيسترلiگiندە وتىرعاندار بەيپiل سويلەگەندەردiڭ اۋزىن بiردەن جاۋىپ، ەلiنiڭ نامىسىن وسىندايدا قورعاماعاندا، قاشان قورعايدى؟!

"وتان" پارتياسى توراعاسى ورىنباسارىنىڭ كەڭەسشiسi قىزمەتiنەن كەتتiم", "ايقىن", 12.02.2005

* * *

- سىرتقى ساياساتتى قاي ەلمەن ۇستانساق تا، ەڭ بiرiنشi ۇلت مۇددەسiن ويلاۋىمىز كەرەك. رەسەيمەن دە، اقش-پەن دە، قىتايمەن دە بiر جاققا اۋماي، تەپە-تەڭ قارىم-قاتىناستا بولۋىمىز كەرەك. بiرجاقتى بولۋ - ۇتىلۋ دەگەن ءسوز. بiزدiڭ ورىس يمپەرياسىنان ايرىلعىمىز كەلمەيدi. قازاقستاننان باسقا ەلدەر ناعىز ۇلتتىق مۇددەلەرiن قورعاپ وتىر. وسىنىڭ كەسiرiنەن بiز جەرiمiزدەن ايرىلىپ، كاسپيدەگi قازاقستاننىڭ جەرiندە مۇنايدى رەسەيمەن ەكiگە تەڭ ءبولiپ، يگەرەمiز دەپ وتىرمىز. نەگە، نەلiكتەن، نە ءۇشiن؟ كاسپيدiڭ سول تۇسىنداعى ۇلەسi تولىق بiزدiڭ جەردە تۇر. نەگە بiز ونى ەكiگە ءبولiپ يگەرۋiمiز كەرەك؟ بiرگە جۇمىس iستەسەك، اڭگiمە باسقا. الايدا بiردەن مۇنايدىڭ جارتىسى سەنiكi, جارتىسى مەنiكi بولسىن دەگەن دۇرىس پا؟ بۇل - بولاشاق ۇرپاقتىڭ بايلىعى ەمەس پە؟

"شەتەلدە ۇكiمەت باسشىسىمەن تالاسىپ جۇرگەندەر ۇكiمەتتە iستەي بەرەدi", "جاس قازاق", № 37 (203), 16-22 قىركۇيەك، 2005 جىل.

* * *

- شىندىعىندا، مەن iستەگەن ەلشiلiكتەردiڭ قۇجاتتاردى قازاق تiلiندە جۇرگiزۋi قازاقستان سىرتقى iستەر مينيسترلiگi ءۇشiن توسىن جاعداي بولدى جانە كوبiنەسە ولار ماعان "ورىسشا جاز" دەگەن نۇسقاۋلاردى جiبەرiپ وتىردى. بiراق مەن قولىمنان كەلگەنشە كۇللi دەرەكتەردi قازاقشا ازiرلەتتiم. ويتكەنi ەلشiلiك قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەلشiلiگi, مەملەكەتتiك تiلiمiز - قازاق تiلi, مۇنىڭ تاعى بiر جاعى، بiز جiبەرگەن دەرەكتەر كەزدەيسوق بiرەۋدiڭ قولىنا تۇسسە، قازiر الەمدە قازاق تiلiن تۇسiنەتiن ادامدار نەكەن-ساياق، وقي المايدى. سوندىقتان قۇجاتتار مەن دەرەكتەردi قازاق تiلiندە جiبەرۋ - قۇپيالىعى جاعىنان وتە تيiمدi ەكەنi انىق. مەنiڭ ايتارىم، تاۋەلسiزدiك العاننان بەرi قازاقستان سىرتقى iستەر مينيسترلiگiنە وزگە تiلدەرمەن قوسا قازاق تiلiن تازا بiلەتiن، ديپلوماتياعا بەيiمدi ازاماتتاردى الدەقاشان جيناپ الۋعا بولار ەدi. بiراق جيناماي وتىر.

"مەگاپوليس", № 39 (200),
30 سەنتيابريا، 2004 گ.

- ەلشiلiككە اتتانىپ بارا جاتقان ادام ەلiنiڭ مۇقتاجدىقتارىمەن قوسا ءوز تiلiن، مادەنيەتiن، ادەت-عۇرپىن، زاڭدارىن جاقسى بiلۋi ءارi جاقسى كورۋi تيiس. دۇنيەجۇزiلiك تاجiريبە بويىنشا، ەلشi رەتiندە باراتىن ادام سول ەل تۋرالى بiلمەسە دە ارنايى دايىندىق كۋرستاردان وتكەنi ءجون. وركەنيەتتi ەلدەردە ولاردى ارنايى سىناقتان وتكiزەدi. ديپلوماتيالىق قىزمەت - كوپ ەرەجەلەردi بەرiك ۇستايتىن سالا. ماسەلەن سiز دە، ايەلiڭiز دە مەملەكەتتiك تiلدi بiلۋiڭiز تيiس. سىرتقى iستەر مينيسترلiگiمەن حابارلاسقاندا تەك قانا ءوزiڭiزدiڭ مەملەكەتتiك تiلدە حابارلاسۋعا تيiسسiز. وسىنىڭ بارلىعىن ون جىل ارالىعىندا جاساۋعا بولاتىن ەدi. مۇندا ەشقانداي ۇلتشىلدىق جوق. بۇل - مەملەكەتتiڭ بiر دiڭگەكتەرi. سونى ايتتىم دا، جازدىم دا.

* * *

- ءار مەملەكەت قاي زاماندا بولماسىن، الدىمەن ءوز مۇددەسiن قورعاۋى تيiس. ۇلتتىق مۇددەنi قورعاۋ - ديپلوماتيانىڭ قازىعى. وسى تۇرعىدان كەلگەندە قازiرگi قر سىرتقى iستەر مينيسترلiگiنiڭ ساياساتى بۇل كونتسەپتسياعا ساي ەمەس. بiزدە ۇلتتىق مۇددەنi قورعاۋ جوق. الدىمەن قازاقستاننىڭ قانداي مەملەكەت ەكەنiن انىقتاپ الايىق. بار ەستيتiنiڭiز: "قازاقستان - كوپ ۇلتتى ءارi كوپ دiندi مەملەكەت" دەپ جاريالانادى. ال قازاقستان - قازاق حالقىنىڭ مەملەكەتi دەگەن ۇعىم تىسقارى قالعان. بۇل - ەڭ ۇلكەن قاتە!

(بۇل سوزدەر دە كiتاپتا قايدا، قاشان باسىلعانى كورسەتiلمەگەن)

دايىنداعان ەسەنگۇل كاپقىزى

«تۇركىستان» گازەتى