ءار قالامگەردىڭ جازۋشىلىق جولى، تاڭداعان تاقىرىبى، شەبەرلىك شەڭبەرى، تابيعي تالانتىنا ساي ادەبي ورتادا تيەسىلى ورنى بولاتىنى بەلگىلى. وسى رەتتەن كەلگەندە قازىرگى قازاق كوركەم ءسوزىنىڭ بەلگىلى دە بەلسەندى وكىلى قۋانىش جيەنبايدىڭ جەمىستى شىعارماشىلىق جولىنا توقتالۋدىڭ ءجونى بولەك. ونشاقتى كىتابى جارىققا شىققان، ەسىمى دە، ەڭبەگى دە وقىرماندار قاۋىمىنا كەڭىنەن تانىلعان، ادەبي سىندا جاقسى باعالانعان جازۋشىنىڭ جاڭا شىعارماسىن وقي وتىرىپ، كوكەيگە تۇيگەن ويلارىممەن ءبولىسۋدىڭ ورايى كەلە كەتكەنى.

جازۋشىنىڭ جاڭا كىتابىنا «جەر ۇستىندە دە جۇماق بار» دەگەن رومانى جانە ءبىر توپ اڭگىمەلەرى توپتاستىرىلىپتى. قۋانىشتىڭ قالامگەرلىك قارىمىن، دارا دارىنىن تانىپ-بىلۋگە لايىقتى كولەمدى دە كورنەكتى تۋىندى. بۇگىنگى جاڭارعان زامان، وزگەرگەن قوعام كەزىندە جازىلىپ، جارىق كورىپ جاتقان ادەبي شىعارمالاردىڭ اراسىنان وزا شاۋىپ، وقشاۋ كوزگە تۇسكەندەرى نەكەن ساياق. اسىرەسە، كوركەم پروزا سالاسىندا. الدىمەن ايتارىم، قۋانىشتىڭ جاڭا كىتابى سول ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرىپ تۇرعاندىعى. جازۋشى ءوزى قاتارلاس قالامگەرلەردىڭ ىشىنەن سۋىرىلىپ شىعىپ، بىرنەشە رومان جازسا، سونىڭ سوڭعىسى وسى «جەر بەتىندە دە جۇماق بار». تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى روماندا تاڭدالعان تاقىرىپتىڭ بۇرىن-سوڭدى قازاق ادەبيەتىندە كەزدەسپەگەندىگى بولسا، سوعان ساي كەيىپكەرلەرىنىڭ عۇمىر كەشىپ جاتقان ورتاسى دا وزگەشە. بايقوڭىر كوسمودرومى، تورەتام بەكەتى، عارىشكەرلەرگە قىزمەت كورسەتىپ جاتقان قازاق جۇمىسشىلارى مەن تۋعان جەر تاعدىرى تۋرالى تىڭ تۋىندىنىڭ كوتەرگەن ماسەلەسى كوكەيتەستى، جازىلۋ مانەرى كەلىستى، كەيىپكەرلەرىنىڭ سومدالۋى سونى. ەندى وسى تۇجىرىمدى ويىمدى تارقاتىپ ايتۋعا كوشەيىن.

وراعىتپاي كوكەيىمە تۇيگەن ويىمدى اشىپ ايتسام، تاۋەلسىزدىك جىلدارى قازاق ادەبيەتى جاڭا ءبىر بەلەسكە كوتەرىلىپ كەلە جاتسا، سونىڭ ايقىن ايعاعى وسى رومان دەر ەدىم. بۇل شىعارما – قازىرگى تاڭداعى قوعامدىق-الەۋمەتتىك ءومىرىمىزدىڭ كوكەيتەستى ماسەلەلەرى قوزعالىپ، كوڭىلىمىزدى ەلەڭدەتىپ، سانامىزدى سان ساققا جۇگىرتىپ جۇرگەن سۇراقتار مەن ونىڭ جاۋاپتارىنا بايلانىستى تولىمدى تولعانىستارعا تولى تۋىندى.

الدىمەن رومان جەلىسى قانداي تاقىرىپقا قۇرىلعانى جونىندە. ونى مىنا ءبىر ماسەلەگە ارنالعان دەپ كەسىپ ايتۋ مۇمكىن ەمەس. شىعارمادا قوعام ءومىرى مەن ادامدار تاعدىرىنا قاتىستى سانالۋان شىرعالاڭ ويلار توعىسىپ، بۇگىنگى كۇننىڭ ءزارۋ ماسەلەلەرى ءار قىرىنان الىنىپ، تالقىعا تۇسكەن، ءسويتىپ ونىڭ سەبەب-سالدارى اشىق ءارى اشىنا ايتىلعان. الايدا تۇرمىس تاۋقىمەتىن، كەڭەستىك ساياساتتىڭ قۇيتىرقىلارىن باستارىنان كەشە ءجۇرىپ، جىگەرلەرى جاسىماعان، ادامي قاسيەتتەرىنەن اينىماعان، ءور رۋحتى قاراپايىم ادامداردىڭ كەلەشەكتەن كۇدەر ۇزبەي، جارقىن بولاشاق ءۇشىن كۇرەسكەن ءىس-ارەكەتتەرى دە جارقىراتا جازىلعان. وعان جازۋشى روماننىڭ باستى كەيىپكەرلەرى كوبەيسىننىڭ، ونىڭ ادال جارى اقكەربەزدىڭ بەكزات بەينەلەرىن كەلىستىرە سيپاتتاۋ ارقىلى كوز جەتكىزەدى. قالامگەر قازىرگى زاماننىڭ ادامدارى قانداي بولۋى كەرەكتىگى جونىندە وي تولعاپ، جاڭا وبراز سومداعان. بۇرىنعى بەكەت باسشىسى، قازىرگى قالا اكىمىنىڭ ورىنباسارى قىزمەتىندە جۇرگەن كوبەيسىنگە قاي جاعىنان مىنەزدەمە بەرسەڭ دە جاڭا قوعام، وزگەرگەن زاماننىڭ ادامى. ول ماسكەۋدە جوعارى ءبىلىم العان بىلىكتى مامان-ينجەنەر. قاي قىزمەتتە جۇرسە دە كوبەيسىننىڭ ويلاعانى جۇمىسىن ءمىنسىز اتقارىپ، ۇجىمدى ۇيىمداستىرىپ، ابىرويىن اسىرىپ، جاۋاپتى جۇمىسىن ادال اتقارۋ. وسى ءبىر جاس ازاماتتىڭ جۇمىسشىلار جۇرەگىنەن جىلى ورىن الىپ، سىيلى بولۋىنىڭ سىرى نەدە دەرسىز. ول قاراماعىنداعى قاراپايىم ادامداردى باسىنبايتىن، قولىنان كەلگەنشە ءوتىنىش-تىلەكتەرىن كەيىنگە قالدىرماي تابان استىندا شەشىپ بەرەتىن راحىمشىل باسشى. جۇرت ونىڭ كابينەتىنە كەزەك توسپاي بىردەن كىرە بەرەتىن. ءتىپتى، ەسىك الدىنان توسىپ الىپ تا وتىنىشتەرىن ايتا بەرەتىن. مۇنى ول بەدەلىم ءتۇسىپ قالادى-اۋ دەپ تەرىس قابىلدامايتىن. جۇمىسشىلارعا الابوتەن بۇيرەگى بۇرىپ، جاناشىرلىق جاساۋىنىڭ سىرى ونىڭ تەمىرجولشىلاردىڭ تۇرمىس جاعدايى، دەنساۋلىقتارى ءماز ەمەستىگىن جان-جۇرەگىمەن تۇسىنەتىندىگىنەن ءارى ءوز ار-وجدانى الدىنداعى ادالدىعى، جانىنىڭ تازالىعى، كىم-كىمگە دە كىسىمسىمەي، كىشىپەيىلدىلىك تانىتاتىن قالىپتى مىنەزىنەن ەدى. جازۋشىنىڭ ءوز كەيىپكەرىن وزگەلەرگە ونەگە رەتىندە سومداعانى بەكەر ەمەس. بۇگىنگى كەزدە ۇلكەندى-كىشى شەنەۋنىكتەردىڭ قابىلداۋىنا كىرۋىڭ، ولاردىڭ جىلى قاباقپەن قارسى الىپ، ءوتىنىشىڭدى ورىنداي قويۋى ەكىتالاي. ال ونداي باسشىدان قايىرىمدىلىق، جاناشىرلىق كۇتۋ قيىن-اق. كوبەيسىن بولسا جاڭا زاماننىڭ زيالى ادامىنىڭ تولىمدى بەينەسى.

رومانداعى اقكەربەز تۋرالى ايتار ءسوز از ەمەس. كوبەيسىن ەكەۋى تانىسىپ، وتاۋ قۇرعالى جۇرگەندە اقكەربەزدى ازعىرىپ، وعان تۇرمىسقا شىقسا، ەسپە قۇمنىڭ اراسىندا ءومىر ءسۇرىپ، جەر ءجانناتى جەتىسۋدان ايرىلىپ قالاتىنىن ايتىپ، جەڭگەلەرى قانشا ەسكەرتسە دە، ءوزى قالاعان جىگىتىنە بەرگەن ۋادەسىن بەرىك ۇستانىپ، سەزىمىنە ساتقىندىق جاساماعان اقكەربەزدىڭ ادالدىعى مەن ادامگەرشىلىگىنە ءتانتى بولاسىڭ. اقكەربەزدىڭ باستىقتىڭ ايەلىمىن دەپ كەرگىمەي، قازاقى تاربيەسىن ساقتاپ، تورەتام مەن بايقوڭىرداعى جۇمىسشىلاردىڭ وتباسىلارى – ايەل، بالا-شاعالارىمەن اعايىنداي ارالاسۋى دا ءومىر ونەگەسى. بۇل دا جاڭا زامان قالىپتاستىرعان جاڭا ادامنىڭ – اقىلدى، ادەپتى ايەلدىڭ، ادال جاردىڭ ورنىقتى وبرازى. قالامگەردىڭ قالاۋىمەن، زامان تالابىنا ۇيلەستىرە بەينەلەنگەن كوركەم مىنەزدى، اقجارقىن، ادال، كىسىلىكتى زامانداستار قاتارى كوبەيە بەرسە دەگەن اق تىلەك وقىرمانداردىڭ ويىنان شىققان شىعارما كەيىپكەرلەرى وسىنداي قاسيەتتەرىمەن قىمبات. بۇل جەردە جازۋشى كىمنىڭ كىم ەكەنىن وقىرماندارعا قۇرعاق بايانداۋ ارقىلى ەمەس، ولاردىڭ ءار ساتتەگى ءىس-ارەكەتتەرى، پايىم-پاراساتتارى، وي-تولعامدارى ارقىلى جەتكىزگەن شەبەرلىگىن ايتۋعا ءتيىسپىز. رومان كەيىپكەرلەرىنىڭ ءومىر كەشۋلەرى بۇگىنگى جانە وتكەن كۇندەردىڭ وقيعالارىن ساباقتاستىرا كەزەك بايانداۋى دا تابىلعان ءتاسىل. ونىڭ سىرتىندا، جازۋشى كەيىپكەرلەرىنىڭ ارقيلى ومىرلىك ماسەلەلەرگە كوزقاراسىن، ءتۇيىن-شەشىمىن بىردە مونولوگ، بىردە وي اعىنى، بىردە ديالوگ ياكي ەكى كىسىنىڭ پىكىرلەسۋ-سۇحباتتاسۋ بارىسىنداعى سوزدەرى سىندى ادەپكى ادەبي تاسىلدەرمەن جازىپ شىققان. كولەمى 270 بەتتەي روماندى باس الماي، قىزىعىپ، تۇشىنىپ وقىپ شىعۋىڭا وسىلايشا جەڭىل جول اشىلعان.

شىعارمادا بۇرىندارى بىلسەك تە، جانىمىز جارالانىپ جۇرسەك تە ايتۋعا كەلگەندە ءتىلىمىزدى تىستەپ،ءۇنىمىز شىقپاي ۇركەكتەپ، استارلاپ ايتۋدان اسا الماي جۇرگەن قوعام ومىرىندەگى الەۋمەتتىك، ۇلتتىق، ەلدىك ماسەلەلەردىڭ شىندىعى كەڭىنەن قامتىلا، قيسىنىن تاۋىپ، بۇلتارتپاس دايەكتى دالەل، اينا-قاتەسىز اقيقات، تىرشىلىك تۇيتكىلدەرىنىڭ ناقتى مىسالدارى ارقىلى كوركەم كەستەلەنگەن. ايىزىڭ قانىپ، ءسۇيسىنىپ تە ءتۇيسىنىپ وقيسىڭ...

ايتالىق قىرىق جىل بويى اتوم بومباسىنىڭ جارىلىسىنان زارداپ شەككەنىمىز ازداي، بايقوڭىر كوسمودرومىنان ۇزدىكسىز ۇشىرىلىپ جاتقان عارىش كەمەلەرى گەپاتيت ۋىن سەۋىپ، ادامدارىمىز دا، دالامىز دا ايىقپاس دەرتكە ۇشىراۋىن ايتپاق تۇگىل، كەرىسىنشە ماقتانىشقا اينالدىرۋعا ءماجبۇر بولعانىمىز وتىرىك پە؟!.. ءوز تۋىپ-وسكەن جەرىمىزگە يە بولا الماي تالاي ۇرپاعىمىز قۇرباندىققا شالىنعانى، سويتە تۇرا ونىڭ داۋاسىن تابۋدا دارمەنسىز بولعانىمىز دا راس قوي. جازۋشىنىڭ ءوزى ءوسىپ-ونگەن ارال ايماعىنىڭ ءوزارا تىعىز بايلانىستاعى تورەتام بەكەتى مەن بايقوڭىر عارىش ايماعىنىڭ تىنىس-تىرشىلىگىن زەردەلەي وتىرىپ، قازىرگى قازاق قوعامىندا قوردالانعان، شەشىمى شيەلەنىستى ماسەلەلەرگە ورايلاستىرا وي تولعاپ، ونىڭ قازاق جەرىن ويرانداعان ەكولوگيالىق زارداپتارى مەن جەرگىلىكتى ادامدار تاعدىرىنا تيگىزگەن زالالدارىن اشىنا سۋرەتتەگەن كوركەم شىعارمانىڭ قۇندىلىعى ايتپاسا دا انىق اقيقات. ال كىندىك قانى تامعان تۋعان جەردىڭ قادىر-قاسيەتىن ءبىلۋدىڭ، ونى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاپ، قاستەرلەۋدىڭ جارقىن مىسالىن وسى توپىراقتىڭ ءتول تۋماسى كوبەيسىن مەن بايقوڭىرعا ءمانساپ، بايلىق ءۇشىن كەلگەن، بۇل ءوڭىردى يت بايلاسا تۇرمايتىن توزاق ساناپ، ماسكەۋىنە قاشان قايتارىن بىلمەي، الاسۇرعان قالا اكىمى ەۆگەني ءيليچتىڭ وي-سەزىمدەرىن سالىستىرا سۋرەتتەگەن جازۋشى قالامىنىڭ قۋاتتى ورنەگىنەن اڭعارىپ، تۇيسىنەسىز. كەشەلەرى عانا ارناسى تولىپ، تولقىنى تايداي تۋلاپ جاتقان ايدىندى ارال تەڭىزىنىڭ، ءوز ەلىندە جەر جەتپەگەندەي بايقوڭىر عارىش ايلاعىنىڭ سالىنۋى سالدارىنان سۋى تارتىلىپ، ەل ىرىسى – بالىعىنان ايىرىلىپ، توڭىرەگىندەگى جالپاق جۇرتتىڭ زارداپ شەگىپ، عۇمىر كەشۋى، تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن عانا تەڭىزدىڭ قايتا قالپىنا تۇسە باستاۋى، بايقوڭىر قالاسىنىڭ بيلىگى قازاق ازاماتىنا ءتيۋى، ونداعى مەكتەپتەردىڭ ۇلت وقۋلىقتارىمەن وقۋىنا قول جەتكىزۋى، مادەنيەت وشاقتارىنىڭ اشىلۋى وسىنىڭ ءبارى رومان كەيىپكەرلەرىنىڭ كەشەگى سارعايا كۇتكەن ارماندارى ەدى. وسىلايشا حالىقتىڭ ارمان-ماقساتىنىڭ ورىندالا باستاۋىنا ەل باسىنا تۇسكەن اۋىرتپالىقتى اشىنا اڭگىمەلەپ، شىندىعىن ايتىپ، سالماقتى وي، ساليقالى سوزىمەن ءجون سىلتەپ، جولىن كورسەتكەن سۋرەتكەر جازۋشىنىڭ ەرەكشە ەڭبەگى بار.

قورىتا ايتساق، روماننىڭ قۇندىلىعى جانە كوكەيكەستىلىگى تۋعان جەرىنىڭ قادىرىن بىلەتىن، ونى سۇيەتىن، قيىندىعىنا ءتوزىپ، ەرتەڭىنە سەنىپ، جەر ءجانناتىن ىزدەپ، ءسان-سالتاناتتى عۇمىر ءسۇرۋدى كوزدەپ، باكەنە ۇيلەرىنىڭ تەرەزەلەرىن جارتىلاي قۇم باسقان ولكەدە ءومىر ءسۇرىپ جاتسا دا جەرۇيىق جاققا قونىس اۋدارۋ ويلارىنا كىرىپ تە شىقپايتىن، اتامەكەنىن كيە تۇتقان قاراپايىم قازاقتاردىڭ ەلشىل، جەرشىل جاراتىلىسىن سونداي ءبىر جۇرەگىڭدى ەلجىرەتە، ەگىلتە-توگىلتە جازعان جازۋشىعا ريزا بولاسىڭ. ەل مەن جەر، ونى مەكەندەگەن ادامزاتتىڭ قيىن تاعدىرىن كوركەم سوزبەن، كەمەل ويمەن، تەرەڭ تۇجىرىممەن تۇيىندەلگەن تۋىندىنى تۋعان ادەبيەتىمىزدىڭ رۋحاني قازىناسىنا قوسىلعان ولجا دەپ باعالاۋ ورىندى. شىنىندا دا، اڭساپ جۇرگەن جۇماعىمىز و دۇنيە ەمەس، تۋعان جەرىمىز ەكەنىن ەسىمىزگە ءتۇسىرىپ، ونىڭ اقيقاتتىعىن كوبەيسىن، اقكەربەز، انەس سىندى ادەبي كەيىپكەرلەرىنىڭ وي-ساناسى، پىكىر-پايىمى، تىرلىك ارەكەتتەرى ارقىلى كوكەيىمىزگە جەتكىزۋدىڭ ۇزدىك ۇلگىسى وسى روماننىڭ وزگەشە دە وزىندىك سيپاتى-سىرى مەن قىرى. ءيا، جۇماقتى كوكتەن ىزدەۋ بەكەرشىلىك. ول ءوز تۋعان جەرىڭ، اياۋلى اتامەكەنىڭ ەكەندىگىنە كۇمانسىز سەندىرەتىن قالامگەردىڭ بيىك پاراساتى مەن ءسوزىنىڭ ىرىلىگى ياكي ومىرلىك قاعيداسىنىڭ تەرەڭدىگى مەن كوركەمدىگى. جازۋشى قولتاڭباسىنىڭ ەرەكشەلىگى – كوركەم ادەبيەتتىڭ قۇدىرەتى ادامنىڭ جاندۇنيەسىن جاساندىرىپ، وقىرمان قاۋىمدى ىزدەنىسكە، يماندىلىققا ۇيىتۋ ەكەندىگىن جان-جۇرەگىمەن ءتۇسىنىپ، سول ماقساتتىڭ ۇدەسىنەن شىققاندىعى. ىزدەنىس ارقىلى جاڭا جازۋدىڭ جولىن تاپقان جازۋشىنىڭ تالانتىنا ءتانتى بولاسىڭ. ءبىزدى وسىناۋ ءتۇيىندى پىكىرگە جۇگىندىرىپ وتىرعان قالامگەردىڭ تاپقىرلىعى، كوكەيكەستىلىگى، جازۋ مانەرىنىڭ جاڭالىعى.سانادا ساراپتاپ وقىساڭ كوركەم ادەبيەتكە قويىلار وسى تالاپتاردىڭ روماندا تولىق ورىندالعانىنا كوز جەتەرى ءسوزسىز. جاڭا عاسىردىڭ جاڭاشىل جازۋشىسىنىڭ رومانى توڭىرەگىندەگى ءتۇيىندى پىكىرىمىزدى وسىنداي ۇزىك ويلارىمىزبەن بولىسە وتىرىپ اياقتايمىن...

ايتقانداي، روماننىڭ ءون بويىندا بايقوڭىردىڭ جەر كىندىگى، «كوك پەن جەردىڭ ءتىل تابىسقان ولكەسى»، «دالا كيەسىن ساقتاعان» قورقىت كەسەنەسى، ونىڭ بيوتوگى، سونىڭ جۇمباق تا قۇپيا سىرىن اشۋ ارقىلى الەمدىك عىلىمي جاڭالىق كەلەتىنى ەگجەي-تەگجەي اڭگىمە بولاتىنى دا وقىرماندارعا ءتۇرلى وي سالىپ، قيالعا باتىراتىنىنا سەنەسىز. وسى ورايدا قورقىت بابا كەسەنەسىنەن بولىنەتىن بيوتوكتىڭ اسەرى جەردىڭ تارتىلىس كۇشىنەن اناعۇرلىم كۇشتىرەك ەكەندىگىنە كۇماندانباي، سونى زەرتتەۋگە سوناۋ فرانتسيادان انەس دە تۋراني ەسىمدى جاس عالىمنىڭ بايقوڭىرعا كەلۋىمەن اياقتالۋى دا قىزىعۋشىلىق تۋدىراتىن حيكايا. وسى ارقىلى اتالمىش ماسەلەنىڭ دە شەشىمىن تابارىن مەگزەگەن قالامگەردىڭ قۇلاققاعىسىنا رياسىز سەنەسىڭ.

ايتپاقشى، انەس (انەس) مارگاريتانىڭ كوبەيسىننەن تۋعان بالاسى. ول ەكەۋى ماسكەۋدە تانىسىپ، باس قوسقان. الايدا كوپ ۇزاماي اجىراسىپ كەتكەن. سەبەبى رەسەيدىڭ فرانتسياداعى ەلشىلىگىنە جاۋاپتى قىزمەتكە تاعايىندالعان اكەسى جالعىز قىزىن قالدىرىپ كەتكىسى كەلمەگەن، ال تۋعان جەرگە كىندىگى بايلانعان كوبەيسىن ول جاققا قونىس اۋدارۋدان باستارتقان. قازاقى قانى تارتتى ما، ايتەۋىر، انەس عارىش سالاسىن زەرتتەيتىن وقۋ ءبىتىرىپ، اتاقتى بايقوڭىر كوسمودرومىنا جەتۋگە اسىققان. جازۋشى كوبەيسىننىڭ قىسى-جازى قۇم بورانى كوز اشتىرمايتىن قاراشا اۋىلىن، تۇپكىلىكتى مەكەندەمەك تۇگىل، ءبىر كورۋدى ارماندايتىن فرانتسياعا ايىرباستاماۋىن بەكەر ايتىپ وتىرعان جوق. بۇل تۋعان جەرگە تۋىڭدى تىك دەگەن قازاقى قاعيدانى بەرىك ۇستانعان، اتامەكەنگە ادالدىعىن، شەكسىز سۇيىسپەنشىلىگى مەن پاتريوتتىق سەزىمىن قاستەرلەۋدىڭ جارقىن مىسالى.

جازۋشىنىڭ جاڭا كىتابىنا باس-اياعى ون التى اڭگىمەسى ەنىپتى. جالپى، قۋانىش جيەنباي اڭگىمەنى وندىرتە جازىپ ءجۇر جانە ونىڭ قاي-قايسىسى دا وسى جانردىڭ جوعارى تالابىنا ساي، ءومىر شىندىعىنىڭ تەرەڭ قاينارلى استارىن اشىپ كورسەتۋىمەن باعالى ەكەنىن ايتۋ پارىز. مىسالى، «توقسانبايسىز توي وتپەيدى» دەگەن اڭگىمەسىن وقىساڭ ويلاناسىڭ. تۇرمىسى باقۋات، بيلىكتە جۇرگەن ۇلى بار اقساقالدىڭ شاقىرعان جەردەن قالمايتىن قىلىعىن كەلىن-بالاسى جاراتپايدى. قىدىرىمپاز اتانىپ كەتپەسىن دەپ كەيىپ، سوزگە كەلگەن دە كەزدەرى بار. الايدا توقسانباي اقساقال تيىلعان جوق. ونىڭ كوڭىلى اق، تىلەگى ءتۇزۋ. ءوتىپ جاتقان تويلاردا ءباتۋالى باتا بەرىپ، قۋانىشقا قۇتتى بولسىن ايتقان اتاعا ەل-جۇرتى ءدان ريزا. جالعان نامىسقا جىعىلماي، كوكىرەگى داڭعىل قاريانىڭ قازاقى قاسيەتىنە سۇيسىندىرەتىن ءتالىمدى ءتامسىلى كوپكە ونەگە. اڭگىمەنىڭ سەزىمىڭدى سەرگىتىپ، جانىڭدى بايىتىپ، ىزگىلىكتى ىزەتىمەن ەسىڭدە قالارى انىق. ال قۋانىشتىڭ قاي اڭگىمەسى دە وسىنداي كوركەمدىك جانە شىنايىلىق قۇندىلىعىمەن باعالاناتىن شىرايلى رۋحاني دۇنيەلەر. سوندىقتان ونىڭ بارىنە توقتالماي، وقىپ شىعۋدى وقىرمانداردىڭ ىقتيارىنا قالدىرعاندى ءجون كوردىم.

ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، رومان راسىندا دا جۇماق كوكتە دە، جەر استىندا دا ەمەس، كادىمگى ءوزىمىز عۇمىر ءسۇرىپ جاتقان اتامەكەندە ەكەن. ەندەشە، سول كيەلى تۋعان جەرىمىزدىڭ قاسيەت-قادىرىن ايشىقتاي ايعاقتاپ، قارا سوزبەن جىرلاعان جازۋشى قۋانىش جيەنبايدىڭ شىعارماشىلىق جولىنىڭ تابىستى جالعاسا بەرەتىنىنە بەرىك سەنىم ءبىلدىرىپ، رۋحاني جاڭعىرۋىمىزعا سۇبەلى ۇلەس قوساتىن جاڭا شىعارمالار جازا بەرۋىنە تىلەك قوسايىق.

قۋانىشباي قۇرمانعالي، حالىقارالىق الاش ادەبي سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى

Abai.kz