ءوزىمنىڭ كاسىبي قىزمەتىمە وراي ءدىني سيپاتتاعى ءىس-شارالاردا از بولمايمىن. بۇل سالادا كوپ جىلدان بەرى جۇمىس ىستەي ءجۇرىپ ەلىمىزدەگى ءدىن سالاسىنداعى شاماسى كوپ ادام ءمان بەرە بەرمەيتىن كەيبىر ۇردىستەردى بايقايمىن.

بۇل تاقىرىپتا كوپ نارسە جازۋعا بولادى، بىراق مەن ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ
ءدىني ءىس-شارالارىنىڭ بىزدەردى ويلانۋعا جانە ولاردى شەشۋدىڭ دۇرىس
جولدارىن تابۋعا ماجبۇرلەيتىن بىرنەشە اسپەكتىلەرىن عانا ءبولىپ كورسەتكىم
كەلەدى.

بىرىنشىدەن، حالىقتىڭ دىنگە قىزىعۋشىلىعى ارتىپ كەلەدى، ءدىني ءىس-
شارالارعا دىنگە تەرەڭ سەنەتىندەر عانا ەمەس، جاي ادامدار دا كوپتەپ
قاتىسادى. وسىعان بايلانىستى بۇل قىزىعۋشىلىقتى ادامنىڭ ءوزىن-ءوزى
تۇلعالىق جەتىلدىرۋىنە، دىنگە سەنەتىن ازاماتتاردىڭ يگىلىكتىڭ، مورالدىڭ جانە
ادامگەرشىلىكتىڭ جالپى ادامي وڭ قۇندىلىقتارىن قابىلداۋى ارقىلى
قوعامداعى رۋحانيلىقتى ارتتىرۋعا باعىتتاۋ ماڭىزدى. ياعني ءبىز ءۇشىن ءاربىر
دىنگە سەنەتىن ادامنىڭ دىندارلىعى دىنگە سەنەتىن جانە زايىرلى ادامدار
اراسىندا بولىنۋشىلىك پەن تۇسىنىسپەۋشىلىكتىڭ ارتۋىنا ەمەس، قوعام
جاعدايىنىڭ جاقسارۋىنا ىقپال ەتۋى ماڭىزدى. تيىسىنشە كەز كەلگەن ءدىني ءىس-
شارالاردا اتالعان قۇندىلىقتار ناسيحاتتالاتىن بولسا، سوندا عانا ونى تەك
قانا دىنگە سەنۋشىلەر ەمەس، جالپى قوعام وڭ قابىلداپ، قولدايتىن بولادى،
ءمۇفتيات ءۇشىن دە ەلىمىزدىڭ باسقا ءدىني بىرلەستىكتەرى ءۇشىن دە، ءدىني ءىس-
شارالاردىڭ وسىنداي قوسىمشا ماقساتتارى مەن ءمانى ولاردىڭ قوعام ءۇشىن
پايدالىلىعىنىڭ ولشەمى بولۋعا ءتيىس.

ەكىنشىدەن، ءدىني ءىس-شارالاردا ءبىز ءدىني قۇندىلىقتاردىڭ بەلسەندى
ناسيحاتتالاتىنىن كورەمىز. ارينە، بۇل مۇنداي ءىس-شارالاردىڭ باستى ماقساتى جانە ول قيسىندى دا. سونىمەن بىرگە، ءدىني ماسەلەلەر تۋرالى ءسوز بولعاندا ءبىزدىڭ دىنگە سەنۋشى ادامدار اراسىندا پاتريوتيزم مەن وتاندى ءسۇيۋ
قۇندىلىقتارىن ىلگەرىلەتۋدىڭ، ءوز ءتىلىمىزدى، كوپعاسىرلىق مادەنيەتىمىز بەن
قازاقستان حالقىنىڭ باي تاريحىن قۇرمەتتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن
ۇمىتپاۋىمىز كەرەك. ءبىز ەڭ الدىمەن ءوزىمىز ماقتان تۇتاتىن ەلىمىزدىڭ
ازاماتتارىمىز.

ەگەر ۇستىمىزدەگى جىلى جەلتوقساندا ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرلەرىندە، اسىرەسە
استانا قالاسىندا رەسپۋبليكالىق دەڭگەيدە وتكەن كوپتەگەن ءدىني ءىس-شارالار
تۋرالى ايتار بولساق، وندا ءدىني تاقىرىپتارمەن قاتار مەملەكەتىمىزدىڭ
تاۋەلسىزدىگى، ونىڭ رامىزدەرى، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ ادامدار، ۇلتتار جانە
جالپى قوعام ءۇشىن ماڭىزدىلىعى تۋرالى دا ايتىلۋ ءتيىس شىعار. ويتكەنى
ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ ارقاسىندا ءبىز ەركىن ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز، ءوز
تىلىمىزدە سويلەيمىز، ءوز مادەنيەتىمىزدى دامىتۋدامىز، اتالارىمىزدىڭ دىنىنە
سەنىپ، مەشىتتەر مەن حرامدار جانە ت.ب. سالا الامىز. بۇل بارلىق ءدىني
بىرلەستىكتەرگە قاتىستى.

ۇشىنشىدەن، ءدىني ءىس-شارالاردا دىنگە سەنۋشى ازاماتتار اراسىندا ءدىندى
ناسيحاتتاۋ، وكىنىشكە وراي، كەيدە زايىرلىعا قارسى قويۋ جولىمەن جۇرگىزىلەدى.
بۇل رەتتە بارلىق جاقسى قاسيەتتەر كۇنى بۇرىن دىنگە سەنەتىن ادامدارعا، ال
جاماندارى دىنگە سەنبەيتىندەرگە تاڭىلادى. اتاپ ايتقاندا، ۋاعىزشىلاردىڭ
كەيبىر سوزدەرىندە، دىنگە سەنەتىن اقىنداردىڭ ورىنداۋلارىندا زايىرلى
ادامداردىڭ قاتىگەز نەمەسە پاڭ ادامدار، تاربيە كورمەگەن جانە قۇندىلىق
دەڭگەيى تومەن، ويىن-ساۋىقتارعا قاتىسۋشى جانە ىشىمدىككە سالىنعان ادامدار
رەتىندە كورسەتىلۋى سيرەك ەمەس.

ءيا، قوعامداعى جات قىلىقتارمەن كۇرەسۋ كەرەك، بىراق ول ءۇشىن ءبىرىنشى
كەزەكتە ازاماتتاردىڭ جالپى مادەني دەڭگەيىن كوتەرۋ قاجەت. جاقسى ءبىلىم
الۋدىڭ، وتباسىنداعى تاربيەنىڭ قاجەتتىگى تۋرالى، جاستاردىڭ بويىنا جالپى
ادامي قۇندىلىقتاردى، ەڭبەك سۇيگىشتىك پەن ادىلدىكتى ءسىڭىرۋ تۋرالى ايتۋ
ماڭىزدى. بىراق بۇكىل كۇناعا بارلىق زايىرلى ادامداردى ايىپتاۋعا
بولمايدى! زايىرلى ادامداردىڭ باسىم بولىگى پاراساتتى ادامدار جانە ولار ءار كۇن سايىن ءتۇرلى سالالاردا ەلىمىزدىڭ دامۋىنا وراسان ۇلەستەرىن قوسۋدا. بۇل رەتتە، دىنگە قاتتى سەنەتىن، بىراق ەش جەردە جۇمىس ىستەمەيتىن جانە وقىمايتىن ادامداردى تابۋعا بولادى. سوندىقتان قارسى قويۋدىڭ كومەگىمەن ءدىندى ناسيحاتتاۋدىڭ مۇنداي ادىستەرىن پايدالانۋ كەرى ناتيجە بەرىپ، قازاقستاندىق قوعامنىڭ بىرىگۋى مەن نىعايۋىنا ىقپال ەتپەيدى.

تورتىنشىدەن، ادامنىڭ جۇرەگىنە جەتۋ ءۇشىن قارسى قويۋ جولىمەن
جۇرمەي، دىنگە سەنۋشى ادامداردىڭ ۇلگىلى مىنەز-قۇلقىن كورسەتۋ قاجەت.
قوعامدا دىنگە سەنەتىن ادامداردىڭ ءوز كاسىپتەرىندە، عىلىم مەن تەحنيكانى
تانۋدا ۇزدىك بولۋى مىسالدارىن ىلگەرىلەتۋ قاجەت. بۇل جەردە «تاۋلاردى
الاسارتپاي دالانى ۇلىقتاۋ!» ءسوز وتە ورىندى بولماق.

بۇل رەتتە ءدىني قايراتكەرلەردىڭ ءدىن سالاسىندا كوپتەگەن
پروبلەمالاردىڭ بار ەكەنىن جانە ۋاعىزدارى مەن كوپشىلىك ءدىني ءىس-شارالاردا
ولاردى ايتپاي قالۋ ولاردى شەشۋگە ىقپال ەتپەيتىنىن ۇمىتپاعانى ءجون. دىنگە
سەنۋشىلەر مەن كەيبىر يمامداردىڭ وزدەرىنىڭ ءدىني بىلىمدەرىنىڭ ناشارلىعىن
نەگە ايتپاسقا؟ ولاردىڭ اراسىنداعى كەيبىر لايىقسىز مىنەز-قۇلىق فاكتىلەرى
تۋرالى؟ مۇسىلمانداردىڭ لايىقتى مورالدىق - يماندىلىق بەينەسى تۋرالى؟
قارجىلىق اشىقتىق پەن ادالدىق تۋرالى؟ حالىقتى الداي المايسىڭ،
ادامدار ءبارىبىر ءدىني قايراتكەرلەردىڭ كەيبىر پروبلەمالارىن ءسوز ەتەتىن
بولادى.

ءدىني بىرلەستىكتەر ءوز پروبلەمالارى تۋرالى بوگدە ۇيىمدار نەمەسە ازاماتتار
ەمەس، وزدەرى ايتىپ، شەشۋگە تىرىسسا جاقسى ەمەس پە!؟

بەسىنشىدەن، بۇرىن اۋدارىلماي، بۇقارا حالىققا تۇپنۇسقا تىلدە – اراب
تىلىندە تاراتىلعان ءدىني ماتىندەردى دىنگە سەنۋشى ادامدارعا جەتكىزۋدە قازاق
ءتىلىن پايدالانۋدىڭ جاقسى ءۇردىسى بايقالادى. بۇل وتە دۇرىس جانە بارشا
قوعام ءۇشىن پايدالى، ويتكەنى ءدىني ماتىندەردى ماعىناسىن تۇسىنبەي قۇر
تىڭداپ نەمەسە جاتتاپ الماي، ونداعى ايتىلعانداردى وي-ەلەگىنەن وتكىزەتىن
بولادى.

اۋدارما سونداي-اق كۇردەلى ءدىني ۋاعىزداردى تۇسىنىكتى جانە قازاقستاندىق
قازىرگى قوعامعا بەيىمدەلگەن ماتىندەرگە اينالدىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل
ءۇردىستى قولداۋ جانە دامىتۋ ماڭىزدى.

عالىم شويكيننىڭ «Facebook» پاراقشاسىنان

Abai.kz