31-ناۋرىز كۇنى ۋكراينادا ساياسي دودا ءوتتى. 38 كانديدات قاتىسقان بۇل سايلاۋدا  پرەزيدەنت پوروشەنكونىڭ باستى قارسىلاسى - اكتەر، شوۋمەن، كۆن-شيك ۆ.زەلەنسكي بولدى. ول ءتىپتى 30 پايىز داۋىسپەن پوروشەنكودان الدا كەلە جاتىر. الايدا، اقتىق سايلاۋ ءساۋىردىڭ 21-ءى كۇنى وتەدى. وسى جاعدايدان كەيىن "قازاقستاندا بولاتىن الداعى سايلاۋعا بىزدەن دە وسىنداي شوۋمەندەر ءتۇسۋى مۇمكىن بە؟" دەگەن ساۋال تۋىندايدى...

جالپى، زەلەنسكيدىڭ حالىق اراسىنداعى ساياسي بەدەلىنىڭ ارتۋىنا ءبىر سەبەپ ءوزى باسى رولدە وينايتىن – “سلۋگا نارودۋ” ءفيلمى. 3 ماۋسىمنان تۇراتىن اتالمىش تۋىندى ۋكراينا ساياساتىنىڭ كولەڭكەلى تۇستارىن حالىققا بارىنشا شىنايى جەتكىزەدى.

ال، قازاقستاندا بيلىكتىڭ بەلگىسىز قىرلارىن وسىنداي استارلى ازىلمەن جەتكىزەتىن تۋىندى بار ما؟ جالپى، ءبىزدىڭ شوۋمەندەر ساحنادا قانداي ازىلدەر ايتادى؟ ولار ساياسات تاقىرىبىن قوزعاي ما؟

ەڭ الدىمەن ويعا كەلەتىنى - تۇرسىنبەك قاباتوۆ. ازىلدەرىنىڭ باستى تاقىرىبى – ەركەك پەن ايەلدىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناس جونىندە. اراسىندا، ءتىل تۋرالى، ءبىلىم سالاسىنداعى كەيبىر جاعدايلار تۋرالى ايتىپ قالادى. ال، ساياسات تاقىرىبىنا شورقاق دەسە بولادى. ايتپاقشى، 2016 جىلعى جەر ماسەلەسى كەزىندە جەر ساتىلماسىن دەگەن حالىقتى ويىنشىعىن بەرمەيتىن قىزعانشاق بالاعا تەڭەپ، ءبىراز ادامنىڭ سىنىنا ۇشىراعان بولاتىن. ارينە، جەردىڭ تاعدىرى تارازىدا تۇرعاندا بۇلاي ورىنسىز ءازىل ايتۋدىڭ قاجەتى جوق ەدى. دەگەنمەن، قازىر قاباتوۆتىڭ ءوزى دە ول باسقاراتىن ء“ازىل الەمى” تەاترى دا مەملەكەتتىك ارنالاردان ءجيى بەرىلىپ تۇرادى.

ودان كەيىنگى حالىق اراسىندا بەدەلى بار ءازىل وتاۋى – “الداراسپان” تەاترى. تەاتردىڭ نەگىزگى تاقىرىبى – قوعامدا بولىپ جاتقان جاعدايلار. قارتتار مەن سابيلەردىڭ ماسەلەسى، جاستاردىڭ بۇگىنگى كەمشىن تۇستارىن ازىلمەن جەتكىزەدى. ازىلدەرىنەن قوعام كەمشىلىكتەرىن كورسەتە وتىرىپ وي سالۋ ماقساتى بايقالادى.

ال، “ونەر قىراندارى” تەاترى - ءدىني تاقىرىپتار مەن يماندىلىق باعىتىن ۇستانادى. كۇلدىرىپ باستاپ، ۋاعىزبەن اياقتايتىن بۇل ونەر ۇجىمى ساياسات تاقىرىبىنا مۇلدە جولامايدى.

كوپشىلىككە كۇلپاش جەڭگەيدى جاقسىلاپ تانىستىرعان “شىمكەنت شوۋ” تەاترىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى – اۋىلدىڭ شىنايى كورىنىسى. كەلىن ءتۇسىرۋ، قۇدا كۇتۋ سياقتى داستۇرلەردى ءازىل ارقىلى وزىنشە ناسيحاتتاپ ءجۇر.

تاعى ءبىر كۇلكى وتاۋى - “شانشار” تەاترى. ۋاليبەك ءابدىرايىموۆ باسقاراتىن ونەر ۇجىمىنىڭ ەل اراسىنداعى بەدەلى بارشىلىق. بۇل تەاتردىڭ دا كوتەرەتىن ماسەلەسى – قوعامداعى كەلەڭسىز جاعدايلار مەن وتباسىلىق ماسەلەلەر. ۋاليبەك مىرزا وقيتىن مونولوگتار دا سول تاقىرىپتاردىڭ توڭىرەگىندە.

ايتپاقشى، ەسەن ەلەۋكەن تىزگىنىن ۇستاعان “جايدارمان” قۇرامىنداعى كەيبىر توپتار ساياسي ماسەلەلەردى استارلاپ ايتىپ قالادى. بىراق، مۇنى جالپى حالىققا ءوتىمدى ساياسي ساتيراعا جاتقىزۋعا ءالى ەرتە سەكىلدى.

ال، ءازىل الەمىنىڭ ەڭ ءىرى وكىلدەرى - تاماشا تەاترى. 40 جىلدان استام تاريحى بار ونەر ۇجىمى ءبىر كەزدە بۇكىل حالىقتى ازىلگە ۇيىتا العان جالعىز ۇجىم ەدى. ونىڭ قۇرامىنداعى قۇدايبەرگەن سۇلتانباەۆ، تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ، مەيىرمان نۇرەكەەۆ، توقسىن قۇلىبەكوۆ سىندى ءازىل مايتالماندارى حالىقتى استارلى، سالماقتى ازىلدەرىمەن باۋراپ الدى. ماسەلەن، قۇدايبەرگەن سۇلتانباەۆتىڭ مىنا مونولوگى بۇگىندە ماڭىزىن جويماعان سەكىلدى.

ءتۇيىن

ءازىل وتاۋلارىنىڭ تاقىرىپتارىن قاراپ وتىرىپ تۇسىنگەنىمىز – حالىققا ساياسي ماسەلەلەردى ءازىل ارقىلى سىناپ جەتكىزەتىن تەاتر جوقتىڭ قاسى. وعان نە سەبەپ؟ بىزدە بۇل تاقىرىپتا مايىن تامىزىپ جازاتىن ماماندار جوق پا، الدە، ونەر ۇجىمدارىنىڭ ۇستىنەن قارايتىن تسەنزۋرا قاتتى ما؟ قالاي دەسەك تە، ءازىل ۇجىمدارى ۋكراينالىق ارىپتەستەرى سەكىلدى ساياسات سەركەلەرىن ءازىلدىڭ سىن ساداعىنا ءىلىپ وتىرسا ارتىق بولماس ەدى...

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى 

Abai.kz