ءا.بوكەيحانوۆ، ا.بايتۇرسىنۇلى، ش.قۇدايبەرديەۆ، ع.قاراش، م.شوقاي،
م.دۋلاتۇلى، م.جۇماباەۆ، ج.ايماۋىتوۆ، ح.دوسمۇحامبەتۇلى،
ق.كەمەڭگەرۇلى، س.قوجانۇلى، س.سادۋاقاسۇلى ت.ب. سىندى ۇلت قايراتكەرلەرى
ءومىر سۇرگەن كەزەڭ، وتكەن عاسىردىڭ العاشقى شيرەگى ۇلت مادەنيەتى مەن ءتىلىنىڭ
دامۋىنا ۇلكەن ىلگەرىلەۋلەر اكەلدى. اسىرەسە ءحىح عاسىردا قازاق
پۋبليتسيستيكاسىنىڭ پايدا بولۋى قازاق ءتىلىنىڭ جازۋىنىڭ قالىپتاسۋىنا،
ۇلتتىق ءالىپبي مەن ۇلتتىق تەرمينولوگيانىڭ پايدا بولۋىنا، عىلىم مەن
ادەبيەتتىڭ وركەندەۋىنە، قازاق ءتىلىنىڭ ۇلتتىق ءتىل رەتىندە دامۋىنا، ءبىرشاما
بىرىزدىلىككە، ورتاق نورماعا تۇسۋىنە جول اشتى.

سول كەزەڭدەردە وتاندىق باسىلىمداردا ءجيى جاريالانىپ، قوعام دامۋىنا ۇزبەي ءۇن قوسىپ وتىرعان ۇلت قايراتكەرى سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ ەڭبەكتەرىنە تالداۋ جۇرگىزەتىن بولساق، تەك اۆتوردىڭ جەكە شىعارماشىلىق ءتىلىن سيپاتتاپ قانا قويماي، تۇتاس كەزەڭنىڭ تىلدىك جاعدايىنىڭ بەينەسىن ءبىرشاما ايقىنداي تۇسەمىز دەپ ويلايمىز. بۇل قازىرگى تاڭداعى لاتىن قارىپتى جاڭا ءالىپبيدى قابىلداۋ، ءسويتىپ، ۇلتتىق ەملە مەن ۇلتتىق جازۋىمىزدى جاڭعىرتۋ كەزەڭىندەگى وزەكتى ماسەلەلەردى شەشۋگە وزىندىك ۇلەس قوسار دەپ سانايمىز.

1929-1938 جىلدار ارالىعىندا ورىس ءتىلى ارقىلى ەنگەن سوزدەردىڭ
كوپشىلىگى قازاق ءتىلىنىڭ ايتىلىمى بويىنشا جازىلدى، ياعني كىرمە سوزدەر قازاق
ءتىلىنىڭ فونەتيكالىق زاڭدارىنا باعىندىرىلىپ، گرامماتيكالىق
نورمالارىنا سايكەستەندىرىلىپ، ءسوز جاساۋ فورمالارىنا يكەمدەلدى. ءسويتىپ،
1938 جىلعا دەيىن كىرمە سوزدەر قازاق ءتىلىنىڭ زاڭدىلىقتارىنا تولىقتاي
باعىندىرىلدى، دىبىستىق قۇرامى مەن تۇلعاسى وزگەرىپ، سىندىرىلدى
(قازاقشالاندى). ماسەلەن،

«ساتسىيالدى قۇرىلىس»;

ىلەتىر (ليتر);

ىستالين (ستالين);

تىراكتىر (تراكتور);

پۇروكۇۋرور/پۇركۇۋرور (پروكۋرور);

تەكىس (تەكست);

ءماشىينىيس (ماشينيست)

كىرەدىيت (كرەديت) ت.ب.

سىندىرۋ ارقىلى قازاق تىلىنە ءبىراز ءسوز ەنگەن بولاتىن.

پاۋەسكە (پوۆوزكا);

بوتەلكە (بۋتىلكا);

شوت (سچەت);

شوتكە (ششەتكا);

تارەلكە (تارەلكا);

بولىس (ۆولوست);

ساماۋرىن (ساموۆار)

كۇپايكە (فۋفايكا)

شىركەۋ (تسەركوۆ)

1929 جىلعى ءالىپبي جوباسىندا:

- «ءبىر دىبىس – ءبىر ءارىپ» ءپرينتسيپى قاتاڭ ساقتالدى;

- تۇركى حالىقتارى ۇستانعان پرينتسيپ قاتال ۇستالدى;

- وقۋعا قولايلى، جازۋعا وڭاي، وتە قاراپايىم;

- كىرمە ارىپتەر جوق بولدى.

ەڭ باستى ماسەلە ورىس سوزدەرىنىڭ دۇرىس ورفوگرافيالانۋى بولدى.

وسى كەزەڭدەرى ادەبيەت، پۋبليتسيستيكا سالاسىنا قالام تارتقان س.سادۋاقاسۇلى دا ءوز شىعارمالارى مەن ماقالالارىندا ورىس سوزدەرىن جازۋدا سىندىرىپ، قازاق ءتىلىنىڭ زاڭدىلىعىنا بەيىمدەپ جازۋدى بەرىك ۇستاندى.

ەندى تومەندە جازۋشىنىڭ سىندىرا قولدانعان سوزدەرىن ستاتيستيكالىق
مالىمەتتەرمەن قوسا كورسەتپەكپىز. ماسەلەن «اۆتونوميا» ءسوزىن جازۋشى
تۇپنۇسقا تۇرىندە – 16 رەت، قوسىمشالى فورماسىن – 3 رەت قولدانسا،
اپتانوميا – 10, اپتونوميا – 12 رەت، تۋىندى فورماسىن – 1 رەت قولدانادى.

اۆتونوميا/زت - 16

اۆتونوميالى/سن - 3

اپتانوميا/زت – 10

اپتونوميا/زت -12

اپتونومياشىلدىق/زت – 1

قازىرگى ۋاقىتتاعى «ارتيست» ءسوزىنىڭ سىندىرىلىپ قولدانىلىپ جۇرگەن
«ءارتىس» نۇسقاسى س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا «ارتەس»، «ارتەستىك» بولىپ
يگەرىلىپ جازىلعان.

ارتەس/زت – 1

ارتەستىك/زت – 1

«ارتيست» تۇپنۇسقا ۆاريانتى ماتىندە كەزدەسپەدى.

سول كەزەڭدەردەگى بەلسەندى سوزدەردىڭ ءبىرى - «بولشەۆيك» ءسوزى تۇپنۇسقا
ۆاريانتتا – 4, «بالشەۋەك» نۇسقاسىندا – 3 رەت قولدانىلعان.

بولشەۆيك/زت - 4

بالشەۋەك/زت – 3

«گۋبەرنيا» ءسوزى تۇپنۇسقادا – 9 رەت، گۋبەرنا/زت – 17, گۋبەرنە – 78,

گۇبىرنا/زت – 2 رەت كەزدەستى.

گۋبەرنا/زت – 17

گۋبەرنە – 78

گۇبىرنا/زت – 2

گۋبەرنيا/زت – 9

گۇبەرنەلىك/سن – 2

گۇبىرنالىق/سن – 1

گۇبىرنەلىك/سن – 1

گۋبەرنيالىق/سن - 1

كورىپ وتقانىمىزداي، «گۋبەرنە» ۆاريانتى باسقا نۇسقالارىنان ءجيى
قولدانىلعان. تۇرلەنگەن فورمالارى دا تۇپنۇسقا جانە سىندىرىلىپ ءارتۇرلى
نۇسقادا كەزدەسەدى.

قازىرگى «گەوگرافيا» ءسوزى «جاعرافيا» تۇرىندە 6 رەت قولدانىلادى.

ورىس تىلىنەن ەنگەن «زاۆود» ءسوزى تۇپنۇسقادا – 7 رەت كەزدەسسە، زاۋىت
نۇسقاسىندا – 28 رەت، ياعني 4 ەسە ءجيى كەزدەسەدى. تۇرلەنگەن فورمادا جاڭا
قولدانىس – «زاۋىتشىك» ءسوزى 2 رەت قولدانىلعان.

زاۆود/زت - 7

زاۋىت/زت - 28

زاۋىتشىك/زت – 2

دەمەك، بۇل دەرەكتەردەن كورەتىنىمىز، بۇل ءسوزدىڭ «زاۋىت» نۇسقاسىندا
يگەرىلۋى سول كەزەڭدە-اق جۇزەگە اسقان. الايدا، كەيىن كيريلل الىپبيىنە كوشكەن
كەزەڭدە تۇپنۇسقالىق پرينتسيپىنە سايكەس كوپ ۋاقىت بويى «زاۆود» تۇرىندە
جازىلىپ كەلىپ، كەيىنگى جىلدارى قايتادان بۇرىنعى يگەرىلگەن نۇسقاسىنا
تولىقتاي كوشكەندىگى بەلگىلى.

وسى سياقتى قازىر يگەرىلىپ كىرىگىپ كەتكەن «شەنەۋنىك» ءسوزى دە ءدال وسى
نۇسقادا جازۋشى تىلىندە كەزدەسەدى.

شەنەۋنىك/زت – 2

مۇنداي ۆ دىبىسىن ۋ-مەن بەرۋ باسقا دا سوزدەردە كورىنىس تاپقان.

مىسالى:

پراۋالى/سن – 1 (پراۆالى)

پراۋا/زت – 1 (پراۆا)

پراۋلەنيە/زت - 1

ۆ-نىڭ ۋ-مەن بەرىلۋىنە «سوۆەت» ءسوزىنىڭ سىندىرىلعان نۇسقالارىن دا
جاتقىزۋعا بولادى. مىسالى:

ساۋەت/زت – 12

ساۋەت/زت – 1

سوۆەت/زت – 65

ءسوز باسىندا ۋ-مەن كەلۋىنە مىنا ءسوزدى كەلتىرەمىز:
ۋيستابكە/زت-1 (ۆىستاۆكا)
ءسوز سوڭىنا قاراي ۋ-مەن ەمەس، ب-مەن بەرىلگەن.

قازىرگى كەزدە ۆ-نىڭ ورنىنا ۋ الىنىپ جۇرگەن «ەۋروپا» ءسوزى
س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا ا-مەن بەرىلەدى. مىسالى:

اۋروپاشا – 1

اۋروپاشىلاتىپ – 1

جازۋشىنىڭ ە-ءنى ا-مەن اۋىستىرۋىندا دا قيسىن بار سياقتى، ويتكەنى ەۋ
دىبىس تىركەسى ۇيلەسىمسىز دىبىستار، مۇنداي قولدانىس قازاق تىلىندە ءسوز
باسىندا كەزدەسە بەرمەيدى.

سول كەزەڭدەگى ماڭىزدى تەرميندەردىڭ ءبىرى «كووپەراتسيا» ءسوزى جازۋشى
شىعارمالارىندا تۇپنۇسقا فورماسىندا مۇلدەم كەزدەسپەيدى. ونىڭ
سىندىرىلعان نۇسقالارىنىڭ كەزدەسۋ جيىلىگى تومەندەگىدەي.

كاپەراتسا/زت – 1

كاپەراتسيا/زت – 39

كاپراتسيا/زت – 20

كاپرانسا/زت -2

كاپرانسيا/زت – 2

كاپىراتسيا/زت – 2

ەڭ ءجيى قولدانىلعان «كاپەراتسيا» سوزىندە ورىستىڭ قاتار كەلەتىن وو دىبىستارى ا-مەن، تس دىبىسى ت جانە س-مەن اۋىستىرىلىپ الىنعان. ياعني حح عاسىر باسىندا تس-مەن كەلەتىن ورىس سوزدەرىن جەكە س-دان گورى، تس ءارىپ
تىركەسىمەن الىپ قولدانۋ باسىم دەۋگە بولادى.

ال مىنا «كوميسساريات» ءسوزى ءبىرلى-جارىم سوزدە سىندىرىلىپ
جازىلعانمەن، نەگىزىنەن تۇپنۇسقا ۆاريانتىندا كەزدەسەدى.

كوميسساريات/زت - 34

كەمەسەريەت/زت - 2

كەمەسەرت/زت – 1

وسى سياقتى «كونفەرەنتسيا» ءسوزى دە تۇپنۇسقادا – 13 رەت، سىندىرىلعان
نۇسقادا – 1 رەت قانا قولدانىلعان.

كونفەرەنتسيا/زت - 13

كونپەرەنسيا/زت – 1

سىندىرىلعان نۇسقادا، كورىپ وتىرعانىمىزداي، ورىستىڭ ف جانە تس دىبىستارى قازاق تىلىندە بار ارىپتەرمەن جازىلادى.

«ميليتسيا» ءسوزى تۇپنۇسقادا – 7 رەت، سىندىرىلىپ «ءمىلىتسا» – 3 رەت
كەزدەسەدى.

ميليتسيا/زت - 7

ءمىلىتسا/زت – 3

بۇل سوزدە ورىس تىلىنەن ەنگەن ي، تس، يا دىبىستارى تولىعىمەن قازاق ءتىلىنىڭ
دىبىستارىمەن اۋىستىرىلىپ، تۇبەگەيلى سىندىرىلعان. قازىرگى لاتىن قارپىنە
كوشۋدە تەرميندەردى يگەرۋ قارساڭىندا وسى «ءمىلىتسا» سوزىندەي ەتىپ
سىندىرعان دۇرىس بولار ەدى. وسىنداي تۇبەگەيلى سىندىرۋ جولىمەن تىلىمىزگە
ءبىرشاما سوزدەر كىرىگىپ كەتكەنى بەلگىلى. مىسالى، بوكەباي، ساماۋرىن، بوشكە،
تارەلكە ت.ب. مۇنىڭ قاتارىنا س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىنان «ناشالنىك»
ءسوزىن دە جاتقىزۋعا بولادى. ورىستىڭ چ، ي دىبىستارى ش مەن ءى دىبىستارىنا
اۋىستىرىلىپ، جىڭىشكەلىك بەلگى الىنىپ تاستالعان.
ناشالنىك/زت – 1 رەت كەزدەسەدى.

س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا اي اتتارى دا سىندىرىلىپ قولدانىس
تاپقان. مىسالى:

ءنويابىر/زت – 1

وكتابىر/زت – 5

وكتابىر/زت – 2

سەنتابىر/زت -2

يانۋار/زت – 3

كورىپ وتىرعانىمىزداي، يا دىبىسى داۋىستى دىبىستان كەيىن – يا-مەن
بەرىلىپ، داۋىسسىز دىبىستان كەيىن ءا دىبىسىنا سىندىرىلعان. ەكى داۋىسسىز
اراسىندا قىساڭ داۋىسسىز دىبىس كىرىستىرىلگەن. وسى سياقتى سىندىرۋ ۇلگىلەرى
جاڭادان جاسالىپ جاتقان ەملەدە دە كورىنىس تاپقان. مىسالى، كارول، اكتور،
ءپارول، ءانسامبل ت.ب. [1]. «ءانسامبل» دەپ سىندىرۋدا قازىرگى جاڭا ەملەدە
س.سادۋاقاسۇلى شىعارماسىنداعى اي اتتارىن سىندىرعاندا قولدانىلعان ءتاسىل – داۋىسسىز دىبىستاردىڭ اراسىندا داۋىستى دىبىس قوسۋ ۇلگىسىن الۋ قاجەت دەپ ويلايمىز. ياعني انسابل ءسوزىن – ءانسامبىل دەپ ءى قىساڭ داۋىستىنى قوسىپ جازعان دۇرىس بولار ەدى.

«فابريكا» سوڭعى ا دىبىسى ءتۇسىپ قالعان ۆارينتى كوپ كەزدەسكەن. بۇل
جاڭا ەملەدەگى گازەتا ءسوزىن – گازەت دەپ بەرگەن سىندىرۋ تاسىلىنە كەلەدى.

مۇنداي سوڭعى ءارىپتى جازباۋ ءتاسىلى س.سادۋاقاسۇلى ەڭبەكتەرىندە مىناداي
سوزدەردە كەزدەستى:

تريبۋن/زت -1

شكول/زت - 22

جاڭا ەملەدە: «§92. شەتتىلدىك سوزدەردىڭ سوڭىنداعى ا ءارپى ءسوز
ماعىناسىنا اسەر ەتپەگەن جاعدايدا ءتۇسىرىلىپ جازىلادى. قوسىمشالار سوڭعى
بۋىنعا ۇيلەسىپ جالعانادى: gazet (-tiń، -i, -ke, -ter), mınýt (-tyń، -y, -qa, -tar), sıfr
(-dyń، -y, -ǵa, -lar), kordınat (-tyń، -y, -qa, -tar), kapsýl (-dyń، -y, -ǵa, -dar),
kardıogram (-nyń، -y, -ǵa, -dar)» [1].

پابەرىك/زت – 1

پابريك/زت – 9

فابريكا/زت - 4

فابريك/زت – 15

جازۋشى شىعارمالارىندا ءتىپتى بۋىن ورتاسىنا دا داۋىستى دىبىس
كىرىستىرىلىپ بەرىلگەن نۇسقاسى دا كەزدەسەدى، مىسالى: پابەرىك.
وسىلار سياقتى داۋىستى دىبىستار قوسىپ سىندىرىلعان سوزدەر
ءبىرشاما. ولار:

ىستالاۋاي/زت – 5 (ستولوۆىي)

ىستۇكتىر/زت - 2 (ينسترۋكتور)

پىلان/زت – 8 (پلان)

پىراتاكول/زت – 2 (پروتوكول)

پىرتاكول/زت – 1 (پروتوكول)

پۇركەرەر/زت -1 (پروكۋرور)

بۇدان، س.سادۋاقاسۇلىنىڭ ورىس سوزدەرىن سىندىرۋدا قازاق ءتىلىنىڭ
زاڭدىلىقتارىنا سۇيەنگەنىن كورەمىز. ول زاڭدىلىق – بۋىن ىشىندە داۋىسسىز
ەكى دىبىستىڭ قاتار تۇرماۋى.

ورىستىڭ شش دىبىسىمەن كەلەتىن سوزدەردە دە تۇپنۇسقامەن بىرگە، ءبىر نە
ەكى ش-مەن بەرۋ كەزدەسەدى. قازىرگى جاڭا ەملەدە دە تەرمين سوزدەردەگى شش
دىبىسىن ءبىر ش-مەن بەرۋ تۋرالى ەرەجە بار. الايدا جاڭا الىپبيدە ش دىبىسى قوسارىپپەن (ديگرافپەن – sh) بەرىلگەن.

پامەششىك/زت – 1

پامەشىك/زت -2

پومەششيك/زت - 2

س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا ورىستىڭ چ دىبىسىن دا قازاقشالاپ
ش-مەن بەرۋ دە ورىن العان جانە قازاق ءتىلىنىڭ قوسىمشالارىمەن تۇرلەندىرگەن.
مىسالى:

پومىش/زت – 3 (پوموچ)

ءپومىشتاپ/ۇس – 1

جاڭا ەملەدە ورىستىڭ جىڭىشكەلىك، جۋاندىق بەلگىلەرىن الماۋ تۋرالى
ەرەجە بار. س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا بۇل بەلگىلەر الىنباي
قولدانىلعان سوزدەر دە تۇپنۇسقا جانە سىندىرىلعان ۆاريانتتا كەزدەسەدى.

سيەز/زت -10

سەزد/زت – 25

ۋيەز/زت -25

ۋەزد/زت – 1

سونىمەن قاتار جاڭا ەملەدە سەزد، جۋرناليست، پوۆەست سياقتى
سوزدەردە سوڭعى داۋىسسىز دىبىس الىنبايتىنى تۋرالى ايتىلادى.
س.سادۋاقاسۇلى ەڭبەكتەرىندە «سەزد» ءسوزىنىڭ «سيەز» تۇرىندە كەزدەسۋى قازىرگى
جاڭا ەملەنىڭ سۇيەنىپ وتىرعان باستاپقى ارنالارى ەكەندىگى داۋسىز.
سونىمەن، س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا ورىس سوزدەرىنىڭ قازاق
ءتىلىنىڭ دىبىس جۇيەسىنە باعىندىرىلىپ جازىلعان، ياعني سىندىرىلعان
نۇسقالارى كوپتەپ كەزدەسەدى. ولاردىڭ كەيبىرى تۇپنۇسقا ۆاريانتتارىمەن
جارىسپالى تۇردە قولدانىلسا، ەندى ءبىرى تەك سىندىرىلعان نۇسقادا عانا
كەزدەسەدى. سىندىرۋ كەزىندە سوزدەردىڭ ءارتۇرلى جازىلۋى دا بايقالادى، ياعني
بىرنەشە تۇرپاتتا سىندىرىلىپ وتىرعان.

ورىس تىلىنەن ەنگەن سوزدەر بىرنەشە تۇرپاتتا جازىلۋى تەك س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىنا عانا ەمەس، سول كەزەڭدەگى قازاق تىلىندە
جازىلعان ماتىندەردىڭ بارىنە دەرلىك ءتان قۇبىلىس بولدى. سوندىقتان 1938
جىلى ءالىپبي جانە ەملەگە بىرنەشە وزگەرىستەر ەنگىزىلەدى. ورىس تىلىنەن ەنگەن
سوزدەر تۇپنۇسقالىققا نەگىزدەلە باستايدى. وسى جىلداردان باستاپ قازاق
الىپبيىنە ۆ، ف، ح ارىپتەرى، كەيىننەن ولاردىڭ سانى ەكى ەسە ءوسىپ كەتكەنى بەلگىلى.
سونىمەن، 1920-1940 جىلدارى قولدانىلعان ورىس تىلىنەن ەنگەن سوزدەر
قازاق ءتىلىنىڭ زاڭدىلىعىنا باعىندىرىلىپ جازىلدى. قازاق جازۋ جۇيەسى
ۇلتتىق سيپاتتا بولدى. الايدا ولار بىرنەشە نۇسقادا جازىلعاندىقتان،
پروبلەما تۋعىزدى. 1933 جىلى بۇكىلوداقتىق پلەنۋمدا پالمباح كىرمە
سوزدەردىڭ ادام تانىماستاي وزگەرىسكە تۇسكەندىگى تۋرالى ايتادى. ءسويتىپ، 1938
جىلى «قازاق ءالىپبيى مەن ورفوگرافياسىن ءبىراز وزگەرتۋ تۋرالى» قاۋلى
جارىققا شىعادى. وسى قاۋلىدا جاسالعان ەرەجەدەن كەيىن ورىس تىلىنەن ەنگەن
سوزدەر تۇپنۇسقالىققا جاقىندىق ءپرينتسيپى بويىنشا جازىلا باستادى
(كولحوز، حيميا، حلور، ۆاگون، ۆوكزال، فيزيكا، اكتيۆ، تەاتر ت.ب.); ءسويتىپ، قازاق
الىپبيىنە ۆ، ، ، تس، شش، يا، يۋ، چ ءتارىزدى ارىپتەر الدىمەن حالىقارالىق
تەرميندەردى، سوۆەتيزمدەردى، ونيمدەردى ورىس ورفوگرافياسىمەن جازۋ ءۇشىن
ەنگىزىلدى. 1939 جىلى ورىس گرافيكاسىنا نەگىزدەلگەن قازاق ءالىپبي جۇيەسىنە
كوشىرۋ جەدەل تۇردە جۇرگىزىلە باستادى; ، بەلگىلەرى جاپپاي ەنگىزىلدى.
قازاق ءتىلىنىڭ ۇلتتىق جازۋىن قايتا قالپىنا كەلتىرۋ، جاڭعىرتۋ تۇسىندا،
لاتىن قارپىنە كوشۋ كەزەڭىندە تەرميندەردى، شەتتىلدىك سوزدەردى قازاق ءتىلىنىڭ
دىبىستاۋ جۇيەسىنە باعىندىرىپ جازۋ ءپرينتسيپى قويىلىپ وتىر. وسى رەتتە
س.سادۋاقاسۇلى شىعارمالارىندا كەزدەسكەن سىندىرىلىپ جازىلعان سوزدەر
جاڭا جازۋعا كوشۋدە وزىندىك ۇلەسىن قوسادى دەپ ويلايمىز.

ادەبيەتتەر:

1 جاڭا ءالىپبي نەگىزىندەگى قازاق ەملە ەرەجەلەرى. – الماتى، 2018.

ايمان جاڭابەكوۆا، ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتى
قولدانبالى لينگۆيستيكا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، ف.ع.د.

Abai.kz