سارسەنبى, 24 ءساۋىر 2024
ادەبيەت 17890 140 پىكىر 10 مامىر, 2019 ساعات 11:17

مىرزان كەنجەباي: «اباي جولى» - ۇلى شىعارما ەمەس»

پورتالىمىزدىڭ ەلەكتروندى پوچتاسىنا بەلگىلى اقىن مىرزان كەنجەبايدىڭ «اباي جولى» - ۇلى شىعارما ەمەس» اتتى ماقالاسى كەلىپ ءتۇستى. اۆتور مۇحتار اۋەزوۆ جازعان «اباي جولى» رومانىنىڭ 2 تومىنان باستاپ ماقتاۋعا تۇرمايتىن كىتاپ ەكەنىن ايتادى. ءبىز ماتەريالدى تولىقتاي وقىرمان نازارىنا ۇسىنىپ وتىرمىز. ەگەر قارسى پىكىر ايتام دەۋشىلەر بولسا، ولارعا دا پورتال بەتىنەن مىنبەر بەرەتىنىمىزدى ەسكەرتەمىز. 

Abai.kz اقپاراتتىق پورتالى

و دۇنيەلىك بولعانى  بار،  كوزى ءتىرىسى بار بەلگىلى جازۋشىلاردىڭ دا، عالىمداردىڭ دا م.اۋەزوۆتىڭ «اباي جولىنىڭ» 2-ءشى تومىنان باستاپ وتە ناشار، ماقتاۋعا تۇرمايتىن دۇنيە دەگەندەرىن تالاي ەستىدىك. ال سولارعا «سىزدەر اۋزى دۋالى ادامسىزدار، مىنا «اباي جولى» سونشالىقتى كەرەمەت كوركەم شىعارما  ەمەس، ءجاي كەڭەستىك يدەولوگيانىڭ ءوز زامانىنداعى ناسيحاتشىسى عانا  دەپ جۇرتقا نەگە ايتپايسىزدار، نەگە جازبايسىزدار دەسەم «وي، قويشى، جاماناتتى بوپ نەم بار؟!» دەپ ات-تونىن الا قاشادى.

ەندى بىرەۋلەرى «ە،ە، ونى ايتساق تالاپ تاستايتىندار دايىن وتىر  عوي» دەيدى. ەندى ءبىر اقساقال «ونسىز دا مەنى م.اۋەزوۆپەن باسەكەلەس» دەپ كۇڭكىلدەگەندەر بولدى» دەدى. قىسقاسى، «اباي جولى» تۋرالى دا، اباي تۋرالى دا ءبىر اۋىز سىن ايتۋعا قورقادى. ءبىرىن-ءبىرى اڭدىپ وتىرعان الاكوزدەر ەگەر ءوزىنىڭ «قاس دۇشپانىنىڭ» اۋزىنان «اباي جولىن» سىناعان ءبىر ءسوز شىقسا،  م.اۋەزوۆتى سىناعان قارابەت اتاندىرۋىنا جاقسى سەبەپ تابىلا كەتەدى. ءتىپتى، ەلدىڭ اۋىزبىرشىلىگىن بۇزۋشى اتاندىرادى. ويتكەنى، قازاقتار اۋىزبىرشىلىك دەگەندى قاتىپ قالعان كونە قاعيداعا جانە اتاق-داڭقى بار ادامداردىڭ پەندەشىلىگىنە  قارسى  ءسوز ايتپاۋ دەپ بىلەدى.

ال، «اباي جولى» ۇلى شىعارما دەگەن پىكىر كەڭەس زامانىندا قازاقتىڭ ميىنا قورعاسىنداي بالقىتىپ قۇيىپ تاستالعان. ونىڭ ۇستىنە قازەكەم ءبىر ادامدى اياعىن جەرگە تيگىزبەي كوككە كوتەرىپ دانىشپان جاساپ الۋعا قۇمار. ال سول جازۋشىلاردىڭ  قورقىپ ايتپاي جۇرگەنىن جاقىندا دۇنيەدەن وزعان  دارىندى جازۋشى راحىمجان وتارباەۆ جۇقالاپ بولسا دا ەڭ جەتەسىز ادامنىڭ جەتەسىنە جەتەرلىكتەي  ەتىپ ايتا قويىپ ەدى كەيبىرەۋلەر «ماۋگلي» فيلمىندەگى باندەرلوگالارشا شۋلادى. ءيا، ۇلتتىق ساناسى زامان تالابىنا ساي دامىماي، كەڭەستىك قۇلدىق ناسيحات قانىنا ابدەن ءسىڭىپ قالعان  ۇلت ءسويتىپ قولدان قۇداي جاساپ الادى دا ونى عاسىرلار بويى توبەسىنە كوتەرەدى. سول قۇدايىنىڭ قۇداي ەمەس ەكەنىن ايتقان ادامدى اش قاندالاشا تالايدى. قالاي دەسەڭىز دە ماسكەۋ «اباي جولى» ءوزىنىڭ ارام پيعىلىنا ساي كەلمەسە، وعان لەنيندىك سىيلىقتى بەرە سالماس ەدى عوي.

ورىستار قازاقتى  قورلاۋ-زورلاۋدىڭ نەشە اتاسىن جاساپ جاتقانىن ءوز كوزىمەن كورە-تۇرا  اباي نە سەبەپتى سول تۋرالى نە ولەڭىندە، نە قارا سوزىندە سىڭار اۋىز ءسوز ايتپاعان دەيمىن دەپ ءوزىمنىڭ دە ەستىمەگەن ءسوزىم جوق. ال  سول ابايدىڭ زامانداستارىنىڭ ولەڭدەرى قانداي؟

قالماقتان قيىن بولدى دا

ورىستىڭ سالعان ويرانى

نەمەسە

ەلىمدى بيلەپ الدى عوي.

كەشەگى كەلگەن قاڭعىما

نەمەسە

ورىسپەن توبە تەڭەسپەي

العان بەتتەن تايمالىق، - دەپ باستالاتىن سارىشولاق شايىر بورانبايۇلى، ابۋباكىر كەردەرى، ەسەنگەلدى، اقپان جىراۋ ت.ب. تۋرالى قالىڭ قازاق بەيحابار. ءيا، ءبىزدىڭ ۇلتتىق نامىسىمىز، ۇلتتىق سانامىز  قانداي دەڭگەيدە ەكەنى  سوڭعى 30 جىلدىڭ ىشىندە قاسيەتتىلەرىن قان قىلىپ، قاسيەتسىز بىرەۋىن ءنان قىلعانىمىزدان-اق كورىنىپ تۇر-اۋ.

Abai.kz

140 پىكىر