قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ توراعالىعىمەن ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىنىڭ العاشقى وتىرىسى ءوتتى. 

ۇلتتىق كەڭەس اياسىندا ءۇش باعىت – ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك باعىتتار بويىنشا جۇمىس توپتارى قۇرىلعان. تامىز ايىنىڭ سوڭىندا كونسۋلتاتيۆتى-كەڭەسشى ورگاننىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق كەزدەسۋى وتكەن بولاتىن.

العاشقى وتىرىستى اشقان پرەزيدەنت بيلىك حالىقتىڭ ءۋاجىن تىڭداۋى كەرەك ەكەنىن ايتتى.

«مەملەكەت ءوز ازاماتتارىن تىڭداي ءبىلۋى ءتيىس. ەڭ باستىسى تىڭداۋى كەرەك. ءبىز مەملەكەتتىڭ الەۋمەتتىك ساياساتىن قايتا قاراۋىمىز كەرەك. ۇلتتىق ەكونوميكا – ءبىزدىڭ قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنا نەگىزدەلۋى ءتيىس. باسقاشا ايتقاندا، مەملەكەت تابىسىن بولۋدە ادىلدىكتى كۇشەيتۋگە ءتيىسپىز. بىراق، ماسىلدىق پيعىلدىڭ ورىن الۋىنا جول بەرىلمەيدى. وكىنىشكە قاراي، بۇل كەسەل ۇلتتىق مىنەز-قۇلقىمىزعا كەرى اسەرىن تيگىزۋدە. ءبىز بۇكىل قوعام بولىپ، جۇرتشىلىقتى ەڭبەككە باۋلۋعا ءتيىسپىز. تابىستى جۇمىس ىستەگەنى ءۇشىن ازاماتتاردى قارجىلاي ىنتالاندىرۋ كەرەك. بۇل – مەملەكەتتىڭ مىندەتى. ءبىز وسى مىندەتتەردى ورىنداۋىمىز كەرەك»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

سونىمەن قاتار، ءدال قازىر قوعامدا قىزۋ تالقىلانىپ جاتقان قىتاي زاۋىتتارىنا قاتىستى جاعدايعا دا پىكىر ءبىلدىردى.

«سوڭعى ۋاقىتتا شەتەلدىكتەرگە جەر ساتىلادى نەمەسە شەتەلدىك 55 ەسكى زاۋىت اۋىستىرىلىپ، شەتەلدىك جۇمىسشىلار تارتىلادى دەگەن قاۋەسەت تاراپ ءجۇر. ءبىزدىڭ حالىق مۇنداي نارسەگە ەرىپ كەتپەۋى كەرەك. مۇنداي قاۋەسەتتەردى ادامداردىڭ، سونىڭ ىشىندە ەموتسياعا ەرىك بەرەتىن، ەپاتاجدى ازاماتتاردىڭ پاتريوتتىق كوڭىل-كۇيلەرىن سەنىمدى باسقاراتىن ارام پيعىلدىلار ءوز ماقساتتارىنا جەتۋ ءۇشىن تاراتادى.

ءبىزدىڭ حالىق اقىلدى جانە ءوز ساناسىمەن ءومىر سۇرە الادى. بيلىكتىڭ باستى ماقساتى قوعاممەن ديالوگ جۇرگىزۋ ارقىلى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ماقساتى مەن مىندەتتەرىن ءتۇسىندىرۋ. ءبىز بۇل ءىستى جاقسى اتقارمايمىز.

دۇرىس اقىل مەن ۇسىنىستاردى تىڭداپ، ەسكەرۋ قاجەت. تاعى دا قايتالاپ ايتامىن، جەردى ءبىز ەشكىمگە بەرمەيمىز جانە ءاردايىم ازاماتتاردى تىڭدايمىز», - دەدى پرەزيدەنت.

سونداي-اق، مەملەكەت باسشىسى قازاقستاندا ساياسي رەفورمالار قاجەتتىلىگى ءپىسىپ-جەتىلگەنىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى ساياسي-الەۋمەتتىك، ەكونوميكالىق جانە قوعامدىق دامۋدىڭ سيپاتى ايتارلىقتاي وزگەرەتىن بولادى.

«ازاماتتىق بەلسەندىلىك ەل تاعدىرىنا دەگەن جاۋاپكەرشىلىك، تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا دەگەن ۇمتىلىس حالقىمىزدى العا جەتەلەيدى. وسى ۇستانىمداردى باسشىلىققا الىپ، ەلىمىزدىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرۋ ماڭىزدى مىندەت. كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ ءوز تۇيتكىلى بولادى. العا ىلگەرىلەۋ ءۇشىن قوردالانعان ماسەلەلەردى ۋاقىتىلى شەشۋ كەرەك.

بيىلعى سايلاۋ ناۋقانى سونى انىق كورسەتتى. ەل ومىرىندە بولىپ جاتقان ماڭىزدى وزگەرىستەرگە قۇبىلمالى الەمنىڭ دە ىقپالى زور ەكەندىگىن ءتۇسىنۋىمىز قاجەت. دەگەنمەن، ۇلتتىق كەڭەس جۇمىسىنىڭ باستاۋىندا الداعى جۇمىستىڭ وتە ماڭىزدى ءارى تۇبەگەيلى ساتتەرىن بەلگىلەپ بەرسەم. ءبىزدىڭ كۇش-جىگەرىمىز دامۋعا باعىتتالعان بولۋى ءتيىس. مەن بارلىق ۋاقىتتا شەكتەۋلى بولۋعا قارسى بولىپ كەلەمىن. سەبەبى ول تانىمالدىق اكەلۋى مۇمكىن. بىراق ەش ناتيجە بەرمەيدى. ال بىزگە جەمىستى جۇمىس قاشاندا كەرەك. سوندىقتان ءوزىمنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىمدا ساياسي رەفورمالاردى الدىعا ەنتەلەمەستەن، ويلاستىرىپ، بىرتىندەپ جۇزەگە اسىراتىندىعىمىزدى باسا اتاپ وتكەن ەدىم. تاريحي دامۋدىڭ لوگيكاسى وسىنداي. دەگەنمەن، ۋاقىت تالابىنان قالىپ قويماۋ كەرەك. ياعني، رەفورما رەفورما ءۇشىن ەمەس، قاجەتتىلىك ءۇشىن. رەفورمالاردىڭ قاجەتتىلىگى ءپىسىپ-جەتىلدى، ول بارلىعىنا دا تۇسىنىكتى», - دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

ۇلتتىق كەڭەس اياسىندا ءۇش باعىت – ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك باعىتتار بويىنشا جۇمىس توپتارى قۇرىلعان بولاتىن. بۇگىنگى وتىرىستا وسى ءۇش توپتىڭ ارقايسىسىنان ەكى ادام، ياعني 6- ادامعا سويلەۋگە وكىلەتتىلىك بەرىلدى. رەگلامەنتتى كەڭەس مۇشەلەرى وزدەرى كەلىسىپ، بەكىتتى. بارشا باياندامالاردىڭ باسىم كوپشىلىگى مەملەكەتتىك تىلدە بولدى.

ال ساياسي رەفورما توبىنىڭ اتىنان ايدوس سارىم بايانداما جاسادى. ول "پارتيالار جونىندەگى', "ميتينگىلەر جونىندەگى", "اقپارات قۇرالدارى جونىندەگى", "سايلاۋ تۋرالى", "پارلامەنت جونىندەگى" زاڭدارعا وزگەرىس ەنگىزۋدى ۇسىندى. سونىمەن قاتار، ء"وزىن-ءوزى باسقارۋ", "سوت جۇيەسىن رەفورمالاۋ" كونتسەپتسيالارىن قاراستىرۋ كەرەك ەكەنىن ايتتى.

ايتا كەتەيىك، ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى جانىنداعى كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگان سانالادى. ۇلتتىق كەڭەس قىزمەتىنىڭ نەگىزگى ماقساتى - جۇرتشىلىقتىڭ، ساياسي پارتيالاردىڭ، ازاماتتىق قوعامنىڭ وكىلدەرىمەن كەڭىنەن تالقىلاۋ نەگىزىندە مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى بويىنشا ۇسىنىستار مەن ۇسىنىمدار. ول ءوز قىزمەتىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسىن، زاڭدارىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ اكتىلەرىن، وزگە دە نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردى، سونداي-اق وسى ەرەجەنى باسشىلىققا الادى.

ۇلتتىق كەڭەستىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: تۇجىرىمدامالاردىڭ، مەملەكەتتىك باعدارلامالاردىڭ جانە نورماتيۆتىك قۇقىقتىق اكتىلەردىڭ جوبالارىنا قوعامدىق ساراپتاما جۇرگىزۋ; جۇرتشىلىقتىڭ جانە ازاماتتىق قوعامنىڭ پىكىرىن ەسكەرە وتىرىپ ماڭىزدى ستراتەگيالىق پروبلەمالاردى قاراۋ; جۇرتشىلىقتىڭ، ساياسي پارتيالاردىڭ، ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتوردىڭ جانە مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ وكىلدەرى اراسىندا سىندارلى ديالوگتى قامتاماسىز ەتۋ; ءوزىنىڭ قۇزىرەتى شەگىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭناماسىنا قايشى كەلمەيتىن وزگە دە قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋ بولىپ تابىلادى.

ۇلتتىق كەڭەستىڭ قۇرامى بەلگىلى مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ، ساياسي پارتيالار، ۇكىمەتتىك ەمەس سەكتور وكىلدەرىنىڭ قاتارىنان قالىپتاستىرىلادى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتى اكىمشىلىگىنىڭ باسشىسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بالا قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل، قازاقستان كاسىپكەرلەرىنىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ جونىندەگى ۋاكىل ءوز لاۋازىمدارىنا سايكەس ۇلتتىق كەڭەستىڭ قۇرامىنا كىرەدى. توراعانىڭ شەشىمى بويىنشا ۇلتتىق كەڭەسكە رەسپۋبليكالىق جانە جەرگىلىكتى دەڭگەيدەگى قوعامدىق كەڭەستەردىڭ وكىلدەرى، سونداي-اق وزگە دە ادامدار ەنگىزىلۋى مۇمكىن.

ۇلتتىق كەڭەستىڭ وتىرىستارى قاجەتتىگىنە قاراي وتكىزىلەدى، بىراق جىلىنا ءۇش رەتتەن ءجيى وتكىزىلمەيدى. كەڭەس شەشىمدەرى ونىڭ وتىرىسىنا قاتىسىپ وتىرعان مۇشەلەرىنىڭ داۋىس بەرۋى ارقىلى جالپى سانىنىڭ كوپشىلىك داۋسىمەن قابىلدانادى.

Abai.kz