كەشەلى-بەرى بەلگىلى ءتىل جاناشىرى وعىز دوعاندى Fly Arystan-Air Astana اۋەكومپانيالارى «قارا تىزىمگە ەنگىزگەن» دەگەن اقپارات الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقى بولىپ جاتىر.

بىزگە بەلگىلىسى  داۋلى وقيعا استانانىڭ حالىقارالىق اۋەجايىندا بولعان.    Air Astana-عا قاراستى ەلىشىلىك Fly Arystan اۋەكومپانياسى «قارا تىزىمگە» ىلىككەن وعىز دوعاندى تىركەۋ پۋنكتىنەن وتكىزبەي قويعان.

ەستەرىڭىزدە بولسا، وعىز دوعان وسىعان دەيىن 2017 جىلى مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتۋىن تالاپ ەتىپ، Air Astana كومپانياسىن سوتقا بەرگەن. 2017 جىلدىڭ جەلتوقسانىندا ول سوتتا جەڭىپ شىعىپ، اۋەكومپانياسىنان 1 تەڭگە كولەمىندە مورالدىق شىعىن تالاپ ەتكەن.

ال 2019 جىلدىڭ 9 قازانىندا Air Astana-عا قاراستى Fly Arystan كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرلەرى ونىڭ «سوتتان كەيىن قارا تىزىمگە ەنگىزىلگەنىن» ايتىپ، ۇشاققا كىرگىزبەي قويعان.

تۇركولوگتىڭ جولداسى جىبەك ابىلعازى بيلەتتى 8 قىركۇيەك flyarystan.com سايتىنان ساتىپ العانىن، ساتىپ الۋ كەزىندە، ءتىپتى ۇشۋعا دەيىن وعىز دوعاننىڭ «قارا تىزىمگە ەنگىزىلگەنى جايلى» ەشبىر اقپارات الماعانىن ايتقان. ۇشۋ بيلەتىنىڭ اقىسى دا تولەنگەن. ال اۋەكومپانياسىنىڭ اۋەجايداعى قىزمەتكەرلەرى وعىز دوعاننان وزگە وتباسى مۇشەلەرىنىڭ ۇشۋىنا بولاتىنىن ايتىپتى.

وسى وقيعاعا بايلانىستى وعىز دوعاننىڭ ادۆوكاتى ابزال قۇسپان Air Astana اۋەكومپانياسىن قايتا سوتقا بەرەتىنىن ايتتى. كومپانيا باسشىسى پيتەر فوستەردىڭ اتىنا جازىلعان سوتقا دەيىنگى تالاپ ارىزدى Abai.kz رەداكتسياسىنا جولدادى. ادۆوكاتتىڭ ايتۋىنشا، وعىز دوعان بۇل جولى ءىستى حالىقارالىق دەڭگەيدە كوتەرۋگە شەشىم قابىلداعان. سوندىقتان پيتەر فوستەر مىرزاعا جولدانعان ادۆوكاتتىڭ حاتى دا قازاق جانە اعىلشىن تىلدەرىندە جازىلىپتى.

ماسەلەنىڭ ءمان-جايى تۇسىنىكتى بولۋى ءۇشىن ءبىز ءتىل جاناشىرى وعىز دوعان مەن زاڭگەر ابزال قۇسپاننىڭ سوتقا دەيىنگى تالاپ ارىزىن قاز قالپىندا جاريالاپ وتىرمىز.

«ەير استانا» اق پرەزيدەنتى

پ.فوستەر مىرزاعا

كوشىرمەسى:

«BAE Systems PLC» كومپانياسىنا

وعىز دوعاننىڭ اتىنان سەنىمحات نەگىزىندە ارەكەت ەتۋشى;

                                                         ا.ت.قۇسپاننان

سوتقا دەيىنگى تالاپ

پيتەر فوستەر مىرزا!

ءسىزدىڭ قازاقستانعا دەيىنگى اتقارعان قىزمەتتەرىڭىزدى قاراپ وتىرسام، بۇعان دەيىن ازيا، ەۆروپا، اۆستراليا، ونىڭ ىشىندە گونكونگ، ازيا، فيليپپين ەلدەرىندە «John Swire and Sons (HK)»، «Cathay Pacific Airways Ltd»، «Philippine Airlines Inc».، «Royal Brunei Airlines» سياقتى اۋە كومپانيالارىندا قىزمەت اتقارعان ەكەنسىز.

«ەير استانا» كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى رەتىندە قازاقستاندا 2005 جىلدان بەرى قىزمەتتەسىز، ياعني قازاقستاندا تۇرىپ جاتقانىڭىزعا 15 جىلعا جۋىقتاپتى.

ءسىزدىڭ ومىرلىك جولىڭىزدى قاراپ وتىرىپ، قازاقستان سياقتى ءۇشىنشى سورتتى دامۋشى ەلدەردە مەملەكەتتىك ءتىل، ۇلتتىق نامىس ماسەلەلەرىنىڭ قانشالىقتى كەنجەلەپ قالعانىن، ونداي ەلدەگى جەرگىلىكتى تۇرعىندارعا، ابوريگەندەرگە قاراعانداي جوعارىدان مەنسىنبەي قارايتىندىعىڭىزدى تۇسىنەمىن جانە وكىنىشكە قاراي كەلىسەمىن دە...

يا، تەك ءبىز سياقتى ءۇشىنشى سورتتى ەلدەردە عانا زاڭدا اق قاعازعا قارا سيامەن «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق اۋە كەمەسىنىڭ كابينا ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى جولاۋشىلارعا قىزمەت كورسەتۋدە قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرۋگە مىندەتتى» - دەپ بادىرايتىپ جازىپ قويسا دا، ونى مويىنداماي سوتتاسا الاسىزدار. تەك ءبىزدىڭ ەلدەردە عانا تاراپتىڭ ءبىر جاعى «ەير استانا» بولعاندىقتان، بىرىنەن سوڭ ءبىرى سۋديالار ءىستى قاراۋدان باستارىن الا قاشادى. ءبىزدىڭ ەلدەردە عانا سىزدەر، زاڭدى كۇشىنە ەنگەن سوت شەشىمىنە قۇرمەتسىزدىك كورسەتە الاسىزدار جانە ول ءۇشىن سىزگە نەمەسە ءسىز باسقارىپ وتىرعان كومپانياعا ەشقانداي سالدار تۋىندامايتىنىن جاقسى بىلەسىزدەر. سىزگە ءوز باسىم وعىز دوعان جاعدايىنا دەيىندە، ودان كەيىندە حات جازعام، تۇتىنۋشىلار قۇقىعىن بۇزباۋىڭىز تۋرالى ەسكەرتكەم. ونىڭ بارىنە شىعارىپ سالما جاۋاپتار العام.

بىراق، قازاقستان سياقتى ءۇشىنشى سورتتى ەلدەردە دە تۋرساگۋلوۆا ايگۇل تۇرسىنقىزى (الماتى قالاسى، تۇركسىب اۋداندىق سوتىنىڭ سۋدياسى), وعىز دوعان سياقتى ءپرينتسيپتى، زاڭمەن بەكىتىلگەن قۇقىقتارىن پايدالانا الاتىن، زاڭدى سىيلاتا الاتىن ازاماتتار كەزدەسىپ قالادى.

كەشە، قازان ايىنىڭ 9 كۇنى نۇر-سۇلتان حالىقارالىق اۋەجايىندا «ەير استانانىڭ» ەنشىلەس كومپانياسى «FlyArystan» لوۋكوستەرىنىڭ قىزمەتكەرلەرى، وسى كومپانيا بيلەتىن ساتىپ العان وعىز دوعاندى بورتقا جىبەرۋدەن باس تارتقان. وعان سەبەپ رەتىندە، ول ازاماتتىڭ «ەير استانا» كومپانياسىمەن «قارا تىزىمگە» ەنگىزىلگەنى اتالدى. ناتيجەسىندە، وعىز دوعان جانە ونىڭ كەلىنشەگى مەن ءسابيى، بارلىعى 3 ادام جولدان قالدى.

ارينە، «ەير استانا» سياقتى الىپ كومپانياعا ءبىر-ەكى تۇتىنۋشىنىڭ قۇقىعى بۇزىلعانى، ولاردىڭ زاڭدى تۇردە ساتىپ العان بيلەتتەرى بولا تۇرا دالادا قالعاندارى «شىبىن شاققان قۇرلى اسەر ەتپەيتىنىن» مەن جاقسى تۇسىنەمىن.

دەگەنمەن، ءسىزدىڭ قازاقستان دەگەن ەلدە ءومىر ءسۇرىپ جاتقانىڭىزدى، ول ەلدە دە زاڭدار جانە زاڭ ورىندارى، ال ەڭ باستىسى سول زاڭدى قۇقىقتارىن تالاپ ەتە الاتىن ساۋاتتى ازاماتتار بار ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، مىنا ساۋالدارعا جاۋاپ بەرە كەتۋىڭىزدى سۇرايمىن;

- ءسىزدىڭ جانە ءسىز باسقارىپ وتىرعان كومپانيالاردىڭ قازاق تىلىنە دەگەن كوزقاراسى قانداي؟

- ءسىزدىڭ جانە ءسىز باسقارىپ وتىرعان كومپانيالاردىڭ قازاقستان زاڭدارىنا كوزقاراسى قانداي؟

-  تۇتىنۋشى وعىز دوعاننىڭ «ەير استانا» كومپانياسىنىڭ سوتتا تولىق جەڭىلۋىنەن كەيىن «قازا تىزىمگە» ەنۋى، سول سوت شەشىمىنە بايلانىستى ما؟

-  جالپى «ەير استانا» كومپانياسىنىڭ «قارا ءتىزىمى» قازاقستاننىڭ قاي زاڭىنا نەمەسە نورماتيۆتىك اكتىسىنە نەگىزدەلگەن؟

-  ەگەر ول «قارا ءتىزىم» قازاقستان زاڭدارىنا نەگىزدەلمەگەن جاعدايدا، قانداي حالىقارالىق نورمالارعا نەگىزدەلگەن، ول اكتىلەر قازاقستان پارلامەنتىمەن راتيفيكاتسيالانعان با؟

- الماتى قالاسى، تۇركسىب اۋداندىق سوتىنىڭ، قازىرگى كەزدە تولىق زاڭدى كۇشىنە ەنگەن شەشىمىنىڭ (سوزبە-ءسوز) «ەير استانا» اكتسيونەرلىك قوعامىنىڭ اۋە كومپانياسىنا تيەسىلى اۋە كەمەسىنىڭ كابينا ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى بولىپ تابىلاتىن بورتسەرىكتەرىنىڭ قازاق تىلىندە قىزمەت كورسەتپەۋ ارەكەتى زاڭسىز دەپ تانىلسىن» دەگەن تالابىن ءسىزدىڭ كومپانيا تاراپىنان ورىندالدى ما؟

پيتەر فوستەر مىرزا، وسى سۇراقتار جانە جوعارىدا اتالعان ماسەلە بويىنشا سىزدەن تۇشىمدى جاۋاپ كۇتەمىن. ارينە، بۇل شارۋانى دا ادەتتەگىشە «سىزدەرگە وسى جارايدى» دەگەندەي ورتانقول مەندجەرىڭىزگە تاپسىراتىنىڭىز، ال ونىڭ جارىم-جارتىلاي جاۋاپ بەرەتىنى تۇسىنىكتى، دەگەنمەن بۇل جولى ءبىز قازاقستاندىق سوتپەن عانا شەكتەلىپ قالمايتىنىمىزدى ەسكەرتە وتىرىپ، جەكە ءوزىڭىز جاۋاپ قاتىپ، ءبىز سياقتى ءۇشىنشى سورتتى تۇتىنۋشىلارىڭىزعا دا قۇرمەت كورسەتەدى دەپ سەنەمىن!

جوعارىدا اتالعانداردىڭ نەگىزىندە، قر اپك-ءنىڭ 8 بابى، 6 تارماعىن، «تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ تۋرالى» قر زاڭىنىڭ  22 بابىن باسشىلىققا الا وتىرىپ،

ت ا ل ا پ     ە ت ە م ءى ن :

داۋدى سوتقا دەيىنگى تارتىپتە رەتتەۋ ماقساتىندا وسى تالاپتى ءمانى بويىنشا قاراۋدى.

قازاق ءتىلىن وسىمەن نەشىنشى مارتە داۋعا اينالدىرىپ، قوعام اراسىنا جىك سالعانى ءۇشىن جاۋاپتى، كومپانياداعى لاۋازىمدى تۇلعالارعا قاتىستى، ناقتى شارالار قولدانۋدى.

تۇتىنۋشى وعىز دوعان جانە ونىڭ وتباسىنان كەشىرىم سۇراۋىڭىزدى، وعان كەلتىرىلگەن ماتەريالدىق شىعىنداردىڭ ورنىن تولتىرۋىڭىزدى.

قازاق تىلىنە قاتىستى زاڭ تالاپتارى ساقتالماعانى جانە ماسەلەنى داۋعا اينالدىرعانى ءۇشىن كومپانيا باسشىلىعى اتىنان قازاق حالقى الدىندا كەشىرىم سۇراۋدى.

وسى تالاپتى ون كۇن مەرزىم ىشىندە قاراپ، جاۋاپ بەرۋدى.

ابزال قۇسپان

President & CEO of «Air Astana»

Peter Foster

Copy:

«BAE Systems PLC» company

Acting by power of attorney behalf of Oguz Dogan;

                                                         Abzal Kuspan

CLAIM PRIOR TO THE COURT:

Dear Peter Foster!

Looking at your background, I see you have worked number of countries, namely Australia, Philippine, Honk Kong and other Asia, Europe countries managing like «John Swire and Sons (HK)»، «Cathay Pacific Airways Ltd»، «Philippine Airlines Inc».، «Royal Brunei Airlines» companies.

You came to Kazakhstan as a President of the company «Air Astana» in 2005. It shows you have been living in Kazakhstan nearly to 15 years.

By reviewing you both life and business experiences, I do understand and unfortunately agree with your behaviour such as ignoring sensitive things like culture, language and moral. It is a clear like these things are mostly undermined in the third world countries like Kazakhstan. And you are aware of this well.

Despite of the rule, that written well and clearly «service staff and crew members of civil airline of the Republic of Kazakhstan have to know fluently the state (Kazakh) language in their duty»، only your company can against it claim to the court. Only in our country every single judge tend to avoid take an action because of the party is your ignorant company. Only in our country your company can disrespect and deny any court’s decision. Because you and your company do know that nobody comes against you and all the decisions give nothing. Prior and after the Oguz Dogan case, I addressed several official letters warning to keep consumers’ right. Unfortunately, no serious and meaningful letters were sent to me back yet.

However, there are some people like Tursagulova Aigul Tursynqyzy (judge of Turksib district court, Almaty), and Oguz Dogan who can fight against infringement and not only can use their Constitutional rights well, also can demand respect the law in Kazakhstan.

On 9 October, in International airport Nur-Sultan occured an incident. Crew staff of «FlyArystan, the affiliate company of the Air Astana did not allow to fly  the consumer Oguz Dogan. The reason is Oguz Dogan is in «black list» by your company. In a result, Oguz Dogan and his wife and their child were disembarked, though they have tickets to the flight.

Definitely, I do know that it is worth nothing losting its 1-2 consumers’ right for the big company like Air Astana and you and your company even do not care about that.

So, reminding you that you live in Kazakhstan where certain laws work and importantly there are open-minded, intelligent people who follow the laws and demand do the same from others, I ask you give answers to the next queries:

• What is a policy and your personally view and your company to Kazakh language?
• What is a policy and your personally view and your company to the state laws?
• Is the consumer Oguz Dogan included to the «black list» because of the previous court decision?
• To what laws or normative rules of Kazakhstan is the «black list» of Air Astana based ؟
• If the «black list» is not based to Kazakhstan laws, what international laws empowered it, and was it ratified by the Parliament of the Republic of Kazakhstan?
• How do your company keep and follow the decision of the Turksib court, Almaty which is in the force, literally «Not providing servise in Kazakh language of the crew members which belongs to company Air Astana considers inlawful»؟

Dear Peter Foster, hope your meaningful and in-depth answer the above mentioned questions and the rising problem. Sure, as usual you might be forward the questions to low level managers who can’t give proper answer for this important and sensitive question. Nevertheless, we are going to act not only the laws of Kazakhstan, if needs we will take action further. So, I believe you will take the question seriously and provide reply personally to your third world consumers like we!

On the basis of above questions, relying on 6 section, Art 8 of Civil Law of the Republic of Kazakhstan, and Art 22 of «Protection of consumers’ right of the Republic of Kazakhstan»،

REQUIREMENT:

To consider the demand by keeping  the rule of before the court.

To take an proper action against the employees because of their malfunction which led to burning problem among the Kazakh society.

To apologise Oguz Dogan and his family and the damages have to be awarded to compensate a consumer for loss of respect and finance for tickets.

Ask publicly apologise behalf of the company front of Kazakh people for not following the laws and turning the question into conflict.

To give full and right answer within ten (10) days.

Abzal Kuspan

Abai.kz